مردمان یک تمدن باستانی در این اتاق مخفی «مواد روانگردان» مصرف می‌کردند
- مجموعه: اخبار گوناگون
به گزارش فرادید، باستان‌شناسان در پرو اتاق مخفی ۲۵۰۰ سالهای را کشف کرده‌اند که پر از استخوان‌های توخالی پرندگان بوده که درون آن‌ها آثاری از پودر روانگردان و تنباکو وجود داشته است. وجود این «لوله‌های استنشاق» در اتاقی مخفی نشان می‌دهد صاحب‌منصبان آن زمان، آیین‌های مخفیانه‌ای همراه با مصرف مواد روانگردان برگزار می‌کرده‌اند.
دانیل کونترِراس، باستان‌شناس دانشگاه فلوریدا گفته: «این لوله‌ها مشابه اسکناس‌های لوله‌شده‌ای هستند که در فیلم‌ها برای مصرف کوکائین استفاده می‌شوند.»
در مطالعه‌ای که روز دوشنبه (۵ مه) در نشریه PNAS منتشر شد، کونترراس و گروهی از باستان‌شناسان باقی‌مانده‌های شیمیایی ۲۳ شیء از جنس استخوان و صدف را در محوطه باستانی «چاوین دِ هوآنتار» در نواحی کوهستانی شمال‌مرکزی پرو بررسی کردند. هدف آن‌ها بررسی فرضیه‌ای قدیمی بود که بر مبنای آن آیین‌های این منطقه با مصرف مواد روانگردان همراه بوده‌اند.
این نخستین پژوهشی است که نوع خاص موادی را که در چاوین استنشاق می‌شدند شناسایی می‌کند، جایی‌که تا پیش از این، باوجود شواهد بسیار از فعالیت‌های آیینی، شواهد مستقیمی از مصرف مواد روانگردان در دست نبود.
چاوین (Chavín) بین سالهای ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۴۰۰ پیش از میلاد، یعنی پیش از ظهور امپراتوری اینکا، مرکز اصلی آیین‌های مذهبی بوده است. این مجموعه دارای ساختارهایی سنگی است که پیرامون میدان‌هایی باز ساخته شده‌اند. طی قرون با افزودن بناهای جدید، برخی فضاها به اتاق‌های درونی موسوم به «گالری» تبدیل شده‌اند.
یکی از این گالری‌ها حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد مهر و موم شده بود و تا زمان کاوش باستان‌شناسی سال ۲۰۱۷ دوباره گشوده نشد. در این گالری، باستان‌شناسان ۲۳ شیء یافته‌اند که از استخوان حیوانات و صدف به شکل لوله‌ها و قاشق‌ها تراشیده شده بودند.
تجزیه و تحلیل باقی‌مانده‌های شیمیایی روی این اشیاء نشان داده که در شش مورد آن‌ها ترکیبات آلی نیکوتین (احتمالاً از تنباکو) و دی‌متیل‌تریپتامین (ماده‌ای توهم‌زا در چای آیاهواسکا) وجود داشته است.
بررسی‌های میکروبوتانیکی بیشتر نشان داده که چهار شیء حاوی ریشه‌های گونه‌های وحشی تنباکو (Nicotiana) و دانه‌ها و برگ‌های گیاه ویلکا (Anadenanthera colubrina) بوده‌اند که احتمالاً خشک، برشته و سپس پودر شده‌اند تا ماده‌ای قوی برای استنشاق تولید کنند.
کونترراس توضیح می‌دهد: «فکر می‌کنیم این لوله‌ها ابزار استنشاقی برای کشیدن پودر از راه بینی بوده‌اند.»
این لوله‌های استخوانی که ممکن است از بال‌های پرنده شکاری شاهین بحری ساخته شده باشند، در نواحی با دسترسی محدودِ چاوین نیز پیدا شده‌اند. این نکته نشان می‌دهد مصرف مواد روانگردان تنها در اختیار برخی افراد خاص بوده و با کنترل انجام می‌شده است.
از آنجا که فقط شمار اندکی از افراد می‌توانستند در اتاق‌های کوچک چاوین جای گیرند، پژوهشگران معتقدند مصرف مواد روانگردان مربوط به جایگاه اجتماعی صاحب‌منصبان بوده و آنان را از کارگران سازنده‌ی بناهای پرشکوه چاوین متمایز می‌کرده است.
کونترراس می‌گوید: «یکی از روش‌هایی که نابرابری به کمک آن توجیه یا طبیعی جلوه داده می‌شد، ایدئولوژی از راه خلق تجربیات آیینی پرابهت بود که مردم را متقاعد می‌کرد این پروژه‌ی عظیم، کار درستی است.»
دسترسی محدود به مواد روانگردان در آیین‌ها می‌تواند چرایی یکی از گذارهای اجتماعی مهم در تمدن‌های باستانی آند را نیز توضیح دهد: گذار از جوامع برابرطلب به امپراتوری‌های سلسله‌مراتبی نظیر تیواناکو، واری و اینکا.
به گفته پژوهشگران، این یافته‌ها نشان می‌دهد برای درک کامل اهمیت مواد روانگردان در تمدن‌های باستانی آند، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.
