کشف مجسمه‌های خدایان و ظروفی به شکل «بز» در یک قلعۀ باستانی
- مجموعه: اخبار گوناگون
به گزارش فرادید، کشفیات تازه و پیشین در این محل، همچنان به روشن کردن ابعاد زندگی مذهبی و سیاسی پادشاهی هلنیستی پونت کمک می‌کنند. این پادشاهی پیوند چشمگیری با آیین دیونیسوس و حامی سلطنتی آن، میتریدات ششم اوپاتور دارد.
این محوطه‌ی باستانی از سال ۲۰۱۰ با سرپرستی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه و با پشتیبانی شهرداری کلان‌شهر اردو به شکل نظام‌مند حفاری شده است. در این کاوش‌ها که اکنون وارد شانزدهمین فصل خود شده‌اند، تاکنون بیش از ۵۰۰۰ شیء باستانی کشف شده است، از جمله تندیس مشهور الهه مادر، کیبله که حدود ۲۱۰۰ سال قدمت دارد.
اوغور توپارلاک، مدیر فرهنگ و گردشگری استان اردو، درباره این منطقه گفته: «قلعه‌ی کورول بی‌همتاست، زیرا میزبان یک تمدن باستانی مجزا بوده و این امکان را برای ما فراهم کرده تا لایه‌های فرهنگی پیوسته‌ای را بررسی کنیم. این مکان نه‌تنها یک میراث تاریخی، بلکه پنجره‌ای کم‌نظیر به زندگی مذهبی و سیاسی دوران باستان به شمار می‌رود.»
فرقه دیونیسوسی در کوهستان‌های پونتوس
باستان‌شناسان در سال‌های گذشته، مجموعه‌ای از تندیس‌های سفالی را در فضایی که گمان می‌رود نیایشگاه یا محوطه‌ی آیینی باشد، کشف کردند. این مجموعه شامل دیونیسوس جوان، خدای شبانان پان و ظروف آیینی به شکل بز می‌شود که همگی نشانه‌هایی از آیین‌های دیونیسوسی هستند. به نظر می‌رسد این اشیاء در مراسم مذهبی کاربرد داشته‌اند و بازتاب فرهنگ معنوی عمیقی هستند که روزگاری در این منطقه رونق داشته است.
آنچه این کشف را به‌شکل خاص مهم ساخته، ارتباط احتمالی آن با پادشاه میتریدات ششم اوپاتور است؛ فرمانروای مشهور پادشاهی پونتوس (۱۲۰–۶۳ پیش از میلاد) که آگاهانه خود را با خدای دیونیسوس یکی می‌دانست؛ حرکتی سیاسی و مذهبی که او را هم‌زمان به‌عنوان پادشاهی فانی و نماینده‌ای الهی برای تولد دوباره، دگرگونی و قدرت معرفی می‌کرد.
یکی از شواهد تاریخی مهم در حمایت از این هویت، کتیبه‌ای در جزیره دِلوس است که قدمت آن به سال ۹۳/۹۴ پیش از میلاد بازمی‌گردد. در این کتیبه کاهنی به نام دیکائوس از سوی آتنی‌ها، رومی‌ها و به‌شکل خاص «شاه میتریدات اوپاتور دیونیسوس»، نذر کرده است. اتحاد میان شاه و خدا استعاری نبود، بلکه رسمی، علنی و حساب‌شده بود. میتریدات خود را رهایی‌بخشِ شرق از سلطه‌ی روم معرفی می‌کرد و از نقش نمادین دیونیسوس (خدایی مرزگشا و وارونه‌کننده نظم جهان) برای مشروعیت‌بخشی به سلطنت خود بهره می‌برد.
سرپرست تیم کاوش، پروفسور دکتر سلیمان یوچل شن‌یورت از دانشگاه غازی، گفته: «یافتن نه‌تنها کیبله (الهه مادر آناتولی)، بلکه اشیاء آیینی مرتبط با دیونیسوس و پان، غنای اسطوره‌ای نادری به این محوطه در شمال آناتولی بخشیده است.»
قلعه کورول؛ پیوند طبیعت، تاریخ و اسطوره
قلعه کورول که قدمت حدود ۲۳۰۰ ساله دارد، از فراز رشته‌کوهی مشرف به دریای سیاه و نزدیک منطقه آلتین‌اردوی شهر اردو واقع شده است. این قلعه که در دوران حکومت میتریدات ششم ساخته شد، نه‌تنها کارکردهای نظامی داشته بلکه انگار میزبان فعالیت‌های مذهبی مهمی مرتبط با اسرار دیونیسوسی هم بوده است.
توپارلاک درباره فرایند حفاری گفته: «آماده‌سازی‌ها برای حفاری امسال کامل شده‌اند. پس از پایان کارهای حفاظت و توسعه محوطه، هدف ما اینست که قلعه کورول را برای گردشگری بازگشایی کنیم. زیبایی‌های طبیعیِ شهر اردو مدت‌هاست بر سر زبان‌ها افتاد، اما اکنون با میراث فرهنگی باستانی‌اش هم خواهد درخشید.»
با این یافته‌های باستان‌شناسی که از اهمیت منطقه‌ای و جهانی برخوردارند، قلعه کورول در آستانه تبدیل شدن به مقصدی مهم برای علاقه‌مندان به تلاقی افسانه، سلطنت و مکان‌های مقدس است.
