درمان افسردگی

مجموعه: مشاوره خانواده

افسردگی

افسردگی

همه ما گاهی اوقات احساس خستگی، بدبختی و ناراحتی می‌‌كنيم، اما اين احساسات در حالت معمول معمولاً بيش از يك يا دو هفته دوام نمی ‌آورند و چندان با روند زندگی ما تداخل ايجاد نمی ‌كند. گاهی اوقات دليل خاصی برای آن وجود دارد، گاهی هم فقط از غم و اندوه ناشی ميشود.

ما معمولا خودمان از پس آنها برمی ‌آييم و نيازی به كمك گرفتن از دیگران نداریم. اما این موارد در فرد مبتلا به افسردگی صدق نمی‌کند. این احساس در افراد افسرده، مدت‌ها طول کشیده و زندگی روزمره آن‌ها را دچار اختلال می‌کند و می تواند باعث انواع مختلفی از مشکلات حسی و فیزیکی گردد.

افسردگی معمولاً از جوانی شروع می شود، 20 ساله ها یا 30 ساله ها، ولی بروز آن در هر سنی محتمل است. افسردگی در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده شده است، ولی این تفاوت می تواند به این دلیل باشد که خانم ها نسبت به آقایان بیشتر به دنبال درمان می روند.

نشانه‌ها و علائم افسردگی

- حالت افسردگی، مثل احساس ناراحتی، تهی یا گریان بودن( در کودکان و نوجوانان، حالت افسردگی می تواند در غالب تجریک پذیری بروز کند)

- کاهش شدید علاقه و احساس لذت در همه- یا بیشتر- فعالیت ها

- کاهش شدید وزن بدون رژیم، افزایش وزن، یا افزایش و کاهش اشتها( در کودکان عدم وزن گیری مناسب)

- بی خوابی یا افزایش میل به خوابیدن

- بی قراری یا کند رفتار کردن، که توسط دیگران نیز قابل تشخیص باشد

- خستگی بیش از حد

- احساس بیهودگی، یا گناهکار بودن

- به سختی تصمیم گرفتن، فکر کردن یا تمرکز کردن

- فکر کردن درباره مرگ، خودکشی یا اقدام به خودکشی

عوارض عدم درمان افسردگی

افسردگی یک بیماری جدی است که می تواند عوارض سهمناکی بر فرد یا خانواده آنها بگذارد. افسردگی درمان نشده می تواند سبب مشکلات روحی، رفتاری و فیزیکی شود که خیلی از ابعاد زندگی تان را تحت شعاع قرار دهد. اگر احساس افسردگی می کنید، هرچه زودتر یک وقت ملاقات با پزشک تان تعیین کنید. از عوارض افسردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- افزایش وزن یا چاقی، که می تواند منجر به بیماری های قلبی یا دیابت شود

- سوء مصرف الکل یا مواد

- عصبانیت، اختلال هراس یا ترس اجتماعی

- درگیری های خانوادگی، مشکلات روابطی ، کاری یا مدرسه ای

- انزوای اجتماعی

- افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی

- صدمه زدن به خود، مثل بریدن

- مرگ زودرس ناشی از سایر بیماریها

علائم افسردگی

مراجعه به روانشناس یا روانپزشک

مواردی که باید با پزشک خود در میان بگذارید:

- هر علائمی که دارید. حتی آنهایی که به نظرتان بی ارتباط با دلیل مراجعه تان به پزشک می باشد.

- همه ی داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید، به علاوه زمان و مقدارش

- سوال هایی که در ذهن تان هست و می خواهید از پزشک بپرسید.

• درصورت امکان، یکی از اطرافیان نزدیک یا اعضای خانواده تان را نیز جهت یادآوری تمام موارد گفته شده طی معاینه، به همراه خود ببرید.

با مراجعه به پزشک به دنبال پاسخی برای این سوال‌ها باشید:

- آیا افسردگی دلیل عمده علائم و مشکلات من است؟

- دلایل محتمل بیماری و علائم من چیست؟

- چه آزمایش هایی نیاز دارم؟

- چه درمانی برای من بهترین است؟

- آیا جایگزینی برای روش های ابتدایی که توصیه می کنید، وجود دارد؟

- من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می توانم همه آنها را با هم به بهترین نحو مدیریت کنم؟

- آیا برای من محدودیتی وجود دارد که باید آنها را رعایت کنم؟

- آیا نیاز هست که به روان پزشک مراجعه کنم؟

- عوارض جانبی داروهایی که توصیه می کنید، چیست؟

- آیا برای داروهایی که تجویز کردید، جایگرینی وجود دارد؟

- آیا بروشور یا سایتی وجود دارد که بتوانم از آنها نیز کمک بگیرم؟

تشخیص افسردگی

آزمایش های تشخیص افسردگی:

این تست ها و آزمایش ها می توانند دلایل غیر مرتبط با بیماری تان را کنار بگذارند، و به دقت عوارض مربوطه را تشخیص داده و آنها را چک کنند:

- تست فیزیکی. ممکن است از شما یک تست فیزیکی گرفته شود و درباره سلامتی تان نیز سوال هایی پرسیده شود.در بعضی موارد، احتمال دارد افسردگی به یک بیماری فیزیکی زمینه ای مرتبط باشد.

- تست های آزمایشگاهی. به عنوان مثال، از شما یک آزمایش خون به نام شمارش کامل سلول های خونی(CBC) گرفته می شود یا غده تیروئیدتان را چک می کنند تا مطمئن شوند که به درستی کار می کند.

- ارزیابی روانی. برای چک کردن علائم افسردگی، پزشک تان درباره نشانه ها، افکار، احساس و رفتارتان سوال هایی می پرسد. ممکن است برای سهولت در یافتن پاسخ این سوال ها، به شما یک پرسشنامه داده شود.

درمان افسردگی

درمان های متعددی برای افسردگی وجود دارد، که می‌توان آن‌ها را به دوسته کلی دارویی و غیر دارویی تقسیم کرد. اثربخشی هر دو این درمان‌ها در مطالعات فراوانی مشاهده شده‌است. از جمله روش‌های درمان افسردگی:

- روان درمانی: رفتار درمانی شناختی (CBT)، درمان خانواده محور و درمان بین فردی

- دارو درمانی: داروهای ضدافسردگی، تثبیت کننده های خُلقی و داروهای آنتی سایکوتیک (ضد روان پریشی)

- درمان تحریک مغزی: درمان الکتروشوک (ECT) و تحریک مغناطیسی جمجمه ای تکرارشونده (RTMS)

- درمان‌ها جایگزین: نور درمانی، طب سوزنی، مراقبه و تغذیه درمانی

• اگر مبتلا به افسردگی شدید هستید، ممکن است نیاز به بستری داشته باشید، و یا امکان دارد از شما خواسته شود تا در برنامه های درمانی سرپایی تا بهبود علائم تان، شرکت کنید.

درمان افسردگی با روان درمانی

روش‌های درمان افسردگی

روان درمانی یک شیوه‌ی بسیار مؤثر برای درمان افسردگی است. چیزهایی که در جلسات درمان می‌آموزید به شما بینش و مهارت می‌دهد تا از برگشت افسردگی جلوگیری کنید. انواع بسیاری از جلسات درمانی وجود دارد.

سه روش رایج درمان افسردگی از این طریق عبارت‌اند از: درمان شناختی رفتاری، درمان میان فردی و درمان روان پویشی. معمولاً از رویکردی تلفیقی استفاده می‌شود. برخی روش‌های درمان به شما می‌آموزد چگونه تفکر منفی را تغییر دهید و برای مبارزه با افسردگی از مهارت‌های رفتاری استفاده کنید. 

زمانی که حرف از جلسات درمانی پیش می‌آید، اکثراً جلساتی تک‌نفره با یک روان‌پزشک را تصور می‌کنند. اما جلسات گروهی نیز می‌توانند در درمان افسردگی بسیار مؤثر باشند. گوش دادن به سخنان افرادی که با مشکلات شما روبرو هستند می‌تواند تحمل سختی‌ها را برایتان آسان‌تر کند و اعتمادبه‌نفس شما را بالا ببرد.

روان درمانی با کمک دارو درمانی، می‌تواند فرایند معالجه فرد افسرده را تسریع و درمان را تثبیت کند. همچنین شاید دارو درمانی به عنوان یک راه درمان افسردگی به تنهایی قادر باشد که برای کوتاه مشکلات فیزیکی و بدنی حاصل از افسردگی مانند انرژی، اشتها و خواب را درمان کند ولی در بلند مدت احتمال ابتلای مجدد بیمار به افسردگی وجود دارد. بنابراین، دارو درمانی به همراه روان درمانی بیشترین تاثیر را دارد. البته بدون تردید تمام این موارد باید با تشخیص و تجویز روانشناس متخصص انجام گیرد.

تاثیر رفتار درمانی در بهبود افسردگی

رفتار درمانی یک راه درمان افسردگی است. در اینگونه روان درمانی، که رفتار درمانی نام دارد در واقع روانشناس با ضمیر و ذهن فرد کاری ندارد. او بیشتر از طریق رفتار،گفتار و حرکات بدنی فرد اطلاعات خود را کسب می‌کند.

در واقع روان درمانگر اطلاعاتی از رفتار فرد در موقعیت‌های اجتماعی مختلف بدست می‌آورد و به درمان افسردگی می‌پردازد. دو گونه نظریه در این زمینه وجود دارد:. ۱- رفتار بیرونی فرد ناشی از ضمیر و ذهن اوست.

در نتیجه با تغییر ضمیر و ذهن می‌توان رفتار او را دگرگون ساخت. ۲- طریقه شکل گیری اندیشه و ضمیر و ذهن فرد ناشی از حوادث و اتفاقاتی است که در بیرون برای او رخ داده و یا بر او تحمیل شده است و با تغییر رفتار او می‌توان، ضمیر و ذهن و افکار فرد را دگرگون کرد.

بر اساس این نظریه روانشناس به فرد کمک می‌کند تا رفتار خود را با توجه به شرایط و موقعیت از قبل تنظیم کند و تصمیم لازم را اتخاذ و بر مبنای آن عمل کند. و براساس عملکرد مناسب در یا غیر مناسب فرد را تشویق و یا تنبیه و وادار به تجدید نظر می‌کند.

در واقع روانشناس فرد را تشویق می‌کند که به مرور رفتار خود را تغییر دهد. او سپس باید آنرا بصورت یک عادت در خود تقویت کند. در نتیجه فرد نهایتا با تغییر رفتارهای بیرونی موجب تغییر و دگرگونی در ضمیر و افکار درونی خود می‌شود. و با دوری از تاثر و ناراحتی به درمان افسردگی می‌پردازد.

درمان افسردگی با دارو درمانی

داروهای ضد افسردگی

از مهم‌ترین و رایج‌ترین داروهای ضد افسردگی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.

- مهارکننده های بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIs): پزشکان معمولاً با تجویز SSRI شروع می کنند. این داروها بی خطرتر هستند و عوارض کمتری نسبت به دیگر ضدافسردگی ها دارند. فلوکستین (پروزاک)، پروکستین (پاکسیل)، سر ترالین، سیتالوپرام و اس سیتالوپرام از این قبیل هستند.

- مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین(SNRIs): مثل: دلوکستین، ون لافاکسین، و دسون لافاکسین(پرستیج).

- مهارکننده های بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین(NDRIs): بوپروپیون (ولبوترین) در این گروه بندی قرار می گیرد. یکی از معدود ضدافسردگی هایی است که عوارض جانبی جنسی به همراه ندارد.

- ضد افسردگی های غیر معمول: این دسته از داروها به هیچ یک از گروه بندی های ضد افسردگی ها تعلق ندارد. ترازودون و میرتازاپین(رمرون) شامل این دسته هستند. هر دو مسکن بوده و معمولاً توصیه می شود در عصر استفاده شوند. داروی جدید ویلازودون تصور می شود که عوارض جانبی جنسی کمتری به همراه خواهد داشت.

- ضد افسردگی های سه حلقوی: ضد افسردگی های سه حلقوی-مثل ایمیپرامین(توفرانیل) و نورتریپلین(پاملور)- عوارض جانبی شدید تری نسبت به داروهای جدیدتر دارند. بنابراین داروهای سه حلقوی معمولاً تجویز نمی شوند مگر اینکه شما از SSRIها استفاده کرده و پاسخ نگرفته باشید.

- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): MAOI  ها - ترانیلسیپرومین (پارنات) و فنل زین(ناردیل)- مخصوصاً زمانی تجویز می شوند که دیگر داروها اثری نداشته اند، زیرا می توانند عوارض جانبی جدی ای به دنبال داشته باشند.

مصرف این داروها به دلیل تداخلات خطرناک و حتی کشنده با غذاها( مثل پنیر، ترشیجات و شراب ها) و بعضی از داروها (مثل قرص های ضد بارداری ضد احتقان ها و مکمل های گیاهی)، به یک رژیم سرسختانه احتیاج دارد.

سلجیلین(امسام) که نوعی جدید از خانواده MAOIها می باشد و برروی پوست چسبیده می شود، ممکن است از سایر داروهای این خانواده عوارض کمتری داشته باشد. لازم به ذکر است که نمی توان این داروها را با SSRIها استفاده کرد.

- دیگر داروها: ممکن است از دیگر داروها در کنار ضد افسردگی ها استفاده شوند تا اثر بخشی آنها را افزایش بدهند. پزشک تان می تواند ترکیب دو ضد افسردگی یا داروهایی مثل تثبیت کننده های حالت روانی یا ضد روانپریشی را، توصیه کند. ضد اضطراب ها و محرک ها نیز ممکن است برای مدت کوتاهی توصیه شوند.

اثر بخشی داروهای ضد افسردگی

اثر بخشی بسیاری از این داروها نیازمند صبر می باشد چون بعضی از داروها به چند هفته یا بیشتر زمان احتیاج دارند تا اثر خود را بگذارند و با بدن تان تطابق پیدا کنند.

ژنتیک در نحوه تاثیر داروها بر شما نیز موثر است. در بعضی از موارد، در صورت امکان، نتایج حاصل از تست های ژنتیکی ( که توسط آزمایش خون یا نمونه برداری با گوش پاک کن از درون لپ انجام می شود) می توانند نحوه پاسخ گویی بدن تان را به یک داروی ضد افسردگی خاص مشخص کند.

مطالعه ای که طی آن چگونگی اثر ژن ها بر پاسخ یک فرد به داروها معین می شود، فارماکوژنومیک نام دارد. اگرچه، بقیه متغیرها در کنار ژنتیک نیز می توانند در جوابدهی به دارو اثر داشته باشند.

نکات مهم در مصرف داروهای ضدافسردگی

• بدون تجویز پزشک هرگز از داروهای ضد افسردگی استفاده نکنید. این داروها به نظر اعتیادآور نمی آیند، ولی در بعضی موارد وابستگی های جسمی را سبب می شوند.

• قطع ناگهانی درمان یا استفاده نکردن چندین دوز عوارضی مانند خماری به همراه دارد، و همچنین ممکن است باعث بدتر شدن افسردگی شود. با پزشک تان در به تدریج و بی خطر کم کردن دوز هایتان همکاری کنید.

• تمامی افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند باید از نظر وخیم تر شدن افسردگی شان یا رفتار نامعمول تحت نظر دقیق باشند. اگر شما یا یکی از نزدیکان تان در طول مصرف دارو ضد افسردگی، افکار خودکشی دارد سریعاً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.

• اگر باردار یا شیرده هستید، بعضی از این داروها ممکن است جنین یا شیرخوارتان را در معرض خطر قرار دهد. اگر باردار شده اید یا تصمیم به بارداری دارید، با پزشک تان مشورت کنید.

برای خلاص شدن از افسردگی...

برای درمان قطعی افسردگی از یک متخصص کمک بگیرید

درمان افسردگی را به کمک یک متخصص دنبال کنید:

دارو و درمان افسردگی را با پزشکی متخصص پیگیری کنید و تحت نظارت و تشخیص او عمل کنید. استفاده از هر نوع دارویی به غیر از تجویز متخصص نیاز به مشاوره و رجوع دوباره به پزشکی دارد که در این زمینه از دانش کافی برخوردار است.

درمورد افسردگی اطلاعات کسب کنید:

باید ریشه و علت افسردگی خود را پیدا کنید. برای همین تا می‌توانید اطلاعات خود را درباره‌ی افسردگی و روش های درمان افسردگی گسترش بدهید. گزینه‌های مختلفی را که برای درمان افسردگی پیش رو دارید، بررسی کنید. باید مشخص شود که ریشه‌ی افسردگی شما از کجا آمده است.

اگر افسردگی دلایل پزشکی دارد، این مسئله مشخص و درمانی مناسب پی گرفته شود. شدت افسردگی نیز در تشخیص نوع درمان بسیار مهم است. هرچقدر شدت افسردگی بیشتر باشد، نوع درمان باید با وسواس و دقت انتخاب و پیگیری شود.

روش درمانی‌تان را تا انتها ادامه بدهید:

ممکن است یافتن درمان افسردگی زمان‌بَر باشد. این مسیر با کمی آزمون و خطا همراه است. مثلا باید در مورد داروهای پزشکی دقت و بهترین را انتخاب کنید اما اگر احیانا دارویی با شما هماهنگ و تأثیرگذار نبود، باید آن را عوض کنید یا در سایر انواع درمان‌ها نیز نباید اسیر درمانی بشوید که برای‌تان مناسب نیست.

گاهی‌ اوقات لازم نیست درمان دارویی را پیگیری کنید. همین‌ که روزانه کمی قدم بزنید هم، حال‌تان را خوب خواهد کرد. حتی اگر در بعضی موارد قادر به برقراری ارتباط خوب با پزشک و روانکاوتان نیستید، حتما باید به متخصص دیگری مراجعه کنید.

فقط به دارو تکیه نکنید:

اگرچه گاهی‌ اوقات برخی از انواع افسردگی به درمان دارویی نیاز دارند اما نباید فقط به دارو اکتفا کرد. این روش در بلندمدت چندان مناسب نخواهد بود. درمان‌های غیردارویی مانند مراجعه به روانکاو یا ورزش و… می‌توانند مفید باشند.

ضمن اینکه عوارض جانبی نیز ندارند. حتی اگر درمان دارویی برای‌تان تجویز شده باشد، زمانی این درمان بهترین نتیجه را برای شما دارد که سبک زندگی سالم را انتخاب کرده باشید.

روابط اجتماعی‌تان را گسترش دهید و درخواست کمک کنید

سعی کنید با دیگران مشکل‌تان را در میان بگذارید و از آنها کمک بگیرید. گاهی‌ اوقات فقط صحبت درباره‌ی مشکل به‌صورت رو در رو با فردی دیگر باعث می‌شود تا حال‌تان بهتر بشود. درمان افسردگی نیاز به کمک دیگران نیز دارد.

با صحبت درباره‌ی مشکل‌تان در چشم دوستان و اعضای خانواده ضعیف جلوه نخواهید کرد. این تفکر اشتباه را دور بیندازید. شرکت کردن در کلاس‌های درمان گروهی نیز ایده‌ی خوبی است و می‌تواند به حل مشکل شما کمک کند.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته