کلاهبرداری اینترنتی چیست و چه مجازاتی دارد ؟
- مجموعه: نکات و قوانین حقوقی
- آخرین به روز رسانی سه شنبه, 10 خرداد 1401 16:11
کلاهبرداری اینترنتی چیست ؟
کلاهبرداری اینترنتی چیست و چه مجازاتی دارد ؟
کلاهبرداری اینترنتی
در کلاهبرداری رایانه ای ارتباط مستقیم بین مجرم و بزه دیده وجود ندارد و جرم ارتکابی از طریق رایانه انجام می گیرد . مجازات جرم کلاهبرداری اینترنتی یک تا سه سال حبس ، رد مال به صاحب آن و جزای نقدی معادل مال ماخوذه است.
کلاهبرداری اینترنتی چیست ؟
جرم کلاهبرداری اینترنتی زمانی اتفاق می افتد که کسی با استفاده از خدمات یا نرم افزارهای اینترنتی بقیه را فریب بدهد و از آنها سوء استفاده کند. این سوء استفاده ممکن است مالی یا غیرمالی باشد. البته همه کلاهبرداری های انجام شده در فضای مجازی از نوع اینترنتی نیستند و ممکن است اینترنت و شبکه های اجتماعی فقط ابزار ارتکاب این جرایم باشند.
مثلا ممکن است کسی در اینستاگرام به بقیه وعده‌هایی مثل اقامت در خارج از کشور یا تحصیل در دانشگاه‌های خارجی را بدهد و به این شیوه از آنها مبالغ کلانی دریافت کند. چنین شخصی کلاهبردار عادی است نه کلاهبردار اینترنتی و نباید این دو را با هم اشتباه بگیریم.
انواع کلاهبرداری اینترنتی
انواع کلاهبرداری اینترنتی
کلاهبرداری اینترنتی انواع مختلفی دارد از جمله:
– کلاهبرداری از طریق حساب های بانکی (خالی کردن حساب افراد)
– کلاهبرداری از طریق سرقت یا جعل هویت
– استفاده از دامنه های جعلی
– هک کردن بانک های اطلاعاتی
– فیشینگ
چه جرائمی جزء کلاهبرداری اینترنتی محسوب می شود؟
در کل کلاهبرداری زمانی محقق می شود که شخصی با استفاده از وسایل متقلبانه شخصی را فریب بدهد به نحوی که بزه دیده با اختیار خود مال را به وی بدهد.
برای تحقق این جرم حتما باید میان وسایل متقلبانه بکار گرفته شده و فریب خوردن مال باخته رابطه وجود داشته باشد. لازم به ذکر است که کلاهبرداری سنتی با کلاهبرداری اینترنتی تفاوت دارد. در کلاهبرداری اینترنتی کلاهبردار با تغییراتی در سامانه اینترنتی و در فضای آنلاین، مالی را می‌برد و حتی ممکن است بدون اطلاع مال‌باخته کلاهبرداری انجام شود.
در کلاهبرداری اینترنتی کلاهبردار با وارد کردن داده‌ها، تغییر یا محو داده‌ها، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها و مختل کردن سامانه و یا سایر موارد، مال فرد دیگری را تصاحب می‌کند. در قانون جرائم رایانه‌ای و قانون تجارت الکترونیک مصادیق کلاهبرداری رایانه‌ای ذکر شده است و مجرم باید علاوه بر رد مال به صاحب آن، یک تا پنج سال حبس یا جزای نقدی بیست میلیون ریال یا هردو را متحمل شود.
راه های مقابله با کلاهبرداری اینترنتی
راه های مقابله با کلاهبرداری اینترنتی :
• از اطلاعات شخصی محافظت کنید.
• داده های مالی را جدا کنید.
• به پیام های ناشناس توجه نکنید.
• رمز عبور قوی انتخاب کنید.
• مراقب فیشینگ باشید. (مراقب ایمیل ها یا پیامک های جعلی خود باشید. امکان وجود لینک های آلوده در آن وجود دارد.)
• از رایانه ها وگوشی خود محافظت کنید.
• اگر سایت یا فروشگاه آنلاینی را نمی شناسید، هرگز از آن خرید نکنید.
• اجازه ندهید هر شخصی به سیستم شما فلش متصل کنید.
• تلفن همراه یا کامپیوتر خود را در اختیار افراد ناشناس قرار ندهید.
• برای فایل های شخصی خود در تلفن همراه تان رمز بگذارید.
• هرگز رسیدهای بانکی خود را در خیابان و هرجایی رها نکنید. یا آن را به همراه خود ببرید و یا آن را ریز خرد کنید و داخل سطل زباله بریزید.
درگاه های جعلی اینترنتی که برای کلاهبرداری طراحی شده اند چه ویژگی هایی دارند؟
– آدرس سایت و درگاه اصلی با https شروع می شود و آدرس اصلی درگاه باید همان آدرس URL سایت باشد در غیر این صورت جعلی است.
– سایت های معتبر معمولا یک علامت قفل در کنار آدرس اینترنتی خود دارند.
– در صفحات واقعی شماره های داخل صفحه کلید مجازی با هر بار رفرش باید تغییر کند.
– آدرس درگاه بانک الکترونیکی باید متعلق به بانکی باشد که آرم و لوگوی آن در صفحه قرار داده شده است.
– حتما نشان اعتماد الکترونیکی سایت را چک کنید، سایت های معتبر نماد و نشان اعتماد دارند.
راه های کلاهبرداری اینترنتی
نحوه شکایت و رسیدگی به کلاهبرداری اینترنتی
• بعد از برخورد با کلاهبرداری اینترنتی، مال باخته باید به دادسرای جرائم رایانه ای مراجعه کند.
• در دادسرا پرونده تشکیل و به جریان می افتد و به پلیس فتا یا همان پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات، ارجاع داده می شود. با مراجعه به این سایت می توانید از طریق گزینه ارتباطات مردمی وارد صفحه ای شوید و در آن مشخصات و اطلاعات هویتی خود را وارد کنید تا پلیس فتا برای پیگیری مساله با شما تماس حاصل کند.
• با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
مجازات کلاهبرداری اینترنتی
بر اساس قانون تجارت الکترونیک جرم کلاهبرداری اینترنتی علاوه بر رد مال، ممکن است یک تا سه سال حبس و یا جزای نقدی داشته باشد. با این حال صرف وجود قانون و مجازات برای جلوگیری از وقوع این جرم کافی نیست. در نتیجه بسیار مهم است که کاربران در فضای مجازی با شناخت کامل و با احتیاط عمل کنند. چرا که در برخی موارد افراد با سهل انگاری خودشان شرایط را برای کلاهبرداران فراهم می کنند. در همین راستا ضروری است به تمام نکات امنیتی و ایمنی توجه شود.
در ماده ۱13 قانون جرایم رایانه ای، مجازات جرم کلاهبرداری رایانه ای یا اینترنتی مشخص شده است. بر اساس این ماده، کلاهبردار اینترنتی باید مالی را که از قربانی گرفته به او برگرداند و مجازات های این جرم عبارتند از :
– حبس از 1 تا 5 سال؛
– جزای نقدی از 20 میلیون ریال تا 100 میلیون ریال؛
– هر دو مجازات با هم.
– قاضی پرونده نوع مجازات را تعیین می کند.
گردآوری: بخش علمی بیتوته
