چگونه آب آشامیدنی شما تصفیه می شود؟ (مراحل تصفیه آب)

مجموعه: آیا می دانید ؟

مراحل تصفیه آب آشامیدنی

تصفیه آب چیست؟ مراحل تصفیه آب شهری 

آب آشامیدنی، آبی زلال، خنک ، بی رنگ و بو و بدون مزه و عوامل سمی یا بیماری زا است. وجود چنین آبی در حجم زیاد درطبیعت نادر است مگر در چشمه های آب که حجم آنها پاسخگوی مصرف مردم نیست. آب های سطحی نسبت به آب های زیرزمینی نیاز به تصفیه بیشتری دارند ، آب های زیرزمینی حداقل باید ضد عفونی شوند ولی بعضی از آنها برای کاهش سختی یا تصفیه آهن و سایر ترکیبات که باعث ایجاد لک ، رنگ ، مزه و بو می شوند ، نیاز به مراحل بیشتری دارند.

آب های سطحی ممکن است حاوی ارگانیسم های بیماری زا ، کدورت ، موجودات آبزی ، فاضلاب مناطل و غیره باشند که باید با روش های صحیح از آنها خارج شوند.

برخی آلاینده های آب از جمله نیترات ، نیتریت ، آرسنیک و آلومینیم است که سرطان زا هستند در تصفیه خانه های شهری ، تصفیه نمیشوند و فقط با استفاده از  تصفیه آب خانگیبه روش اسمز معکوس قابل جدا شدن از آب شهری هستند.

تصفیه خانه آب

تصفیه آب چیست؟

تصفیه آب به معنی حذف آلاینده ها از آب موجود در طبیعت برای تولید اب شرب انسان است. در فرایند تصفیه آب ، جامدات معلق ، باکتری ها ، جلبک ها ، ویروسها ، قارچ ها ، مواد مدنی از جمله آهن ، منگنز ، سولفور ، کودهای  شیمیایی و دیگر آلاینده ها از آب جدا می شود. 

مراحل تصفیه آب شهری

برای تصفیه آب شهری در مراحل مقدماتی ، طی فریندهای فیزیکی ، شیمیایی یا مکانیکی ، آشغال های آب جدا شده و املاح سنگین آن ته نشست می شوند و با عبور آب از صافی های مشبک بسیار ریز هر گونه جسم جامدی از آب جدا می شود و سپس برای تصفیه نهایی وارد تصفیه خانه می شود. 

جدا کردن آشغال ها

اولین مرحله تصفیه مقدماتی جداشازی آشغال ها برای حذف مواد جامد است. در این مرحله با شبکه های ریز و درشت ، مواد جامد شناور مانند سنگ و چوب از اب جدا می شوند.

تصفیه شیمیایی مقدماتی

در تصفیه شیمیایی مقدماتی برای کنترل رشد گیاهان آبزی و جدا کردن سایر موجودات آبزی که باعث ایجاد رنگ ، بو و مزه می شوند ، از مواد شیمیایی استفاده می شود. 

ته نشینی مقدماتی

برای جدا سازی ذرات شناور در اب از اختلاف چگالی میان ذرات استفاده می شود. ته نشینی در مخازن مختلف با کاهش سرعت جریان آب انجام می شود. در ته نشینی اولیه قبل از تصفیه بیولوژیک مواد جامد (شن ، مسه ، ریگ و غیره ) جدا می شود و در ته نشینی ثانویه بعد از تصفیه بیولوژیک ، لجن بیولوژیک تولید شده جداسازی می شود. 

مراحل انجام تصفیه آب

هوادهی 

هوادهنده های آب ، قطرات کوچک آب را در هوا می پاشند یا این که حباب هوا به داخل آب می فرستند تا حداکثر تماس آب و هوا را بوجود بیاورند. ازهوادهی برای گاز زدایی و خارج کردن گازهای نامطبوع در آب استفاده می شود. یا از افزودن اکسیژن برای اکسیداسیون مواد نامطلوب در آب استفاده می شود.

از انجا که آبهای سطحی زمان کافی در معرض هوا بوده اند ، از هوادهی فقط برای تصفیه آبهای زیرزمینی استفاده می شود. با اکسیداسیون میتوان برخی از گازهای و فلزات محلول در آب را خارج کرد از جمله: هیدروژن سولفوره ، آهن و منگنز ، دی اکسید کربن ، مزه و بو ، متان و غیره.

انعقاد و تجمع ذرات

گل و لای ، میکروب ها ، ذرات رنگی ، ویروس ها و غیره به صورت کلوئیدی در آب وجود دارند که ته نشین نمی شوند و با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند ولی اثراتشان به شکل رنگ و کدورت در آب دیده می شود. 

برای جدا سازی این ناخالصی ها از آب ، مواد شیمیایی منعقد کننده به آب اضافه می شود که با ترکیب شدن با ناخالصی ها ، ذراتی با دوام و قابل ته نشینی بوجود بیاورند. 

شناور سازی و چربی گیری

به منظور حذف چربی و روغن از فاضلاب انجام می شود. برای جاسازی موادی که سبک تر از آب هستند ، حبابهای هوا وارد آب می شوند و هوا تا حد اشباع در آب حل می شود و فشار ایجاد شده باعث می شود بخشی از هوای محلول ، تمایل به جدا شدن از فاز مایع داشته باشد ، ذرات جامد و مایع همراه این هوا به سطح آب آمده و شناور می مانند و به راحتی از آب جدا می شوند. 

تصفیه آب آشامیدنی

سبک کردن آب

مواد محلول در آب از جمله کلسیم و منیزیم متفاوت هستند و باعث سنگینی آب می شوند. با وجودی که مواد شیمیایی عامل سنگینی آب ،  ضرری برای سلامت بدن ندارند ولی باعث ایجاد رسوب در لوله ها ، لوازم منزل و لایه صابون روی وان حمام و دستشویی می شوند. 

دو  روش متداول برای سبک کردن آب استفاده از آب آهک و خاکستر کربنات سدیم برای سبک کردن و مبادله یونی آب است. 

صاف کردن آب 

در این روش از صافی های شنی برای جدا کردن مواد معلق در آب استفاده می شود.  این صافی شامل یک لایه شن با اندازه های مشخص بر روی یک بستر سنگریزه درجه بندی شده است و با جذب سطحی ذرات معلق را حذف میکند. 

در انتهای هر روز کاری این صافی های شنی با پمپاز معکوس آب به مدت 10 – 15 دقیقه تمیز می شوند.

جذب مواد سمی و آلودگی ها

قبلا از روش جذب برای جدا کردن مواد آلی که رنگ ، بو و مزه تولید میکردند ، استفاده می شد و امروزه برای جدا کردن مواد آلی سمی از آب شرب مورد استفاده قرار می گیرد.

آلوده کننده های آلی و سرطان زای آب به سمت مواد جاذب مثل سطح متخلخل زغال فعال جذب می شوند و از آب جدا میگردند. 

چگونگی تصفیه آب 

فلوئوریداسیون 

افزودن ترکیبات مختلف فلوئو از جمله فلوئور سدیم ، اسید هیدروفلوئوسیلیسیک و سیلیکو فلوئورید سدیم به آب آشامیدنی برای افزایش غلظت مجاز فلوئور برای کمک به سخت تر شدن مینای دندان و  پیشگیری از پوسیدگی دندان ها به خصوص در کودکان. 

تثبیت آب

کنترل خورندگی و تشکیل رسوب آب قابل شرب قبل از ورود به شبکه توزیع . برای تثبیت آب مقدار PH آب را با استفاده از آهک و آلکالین ها به اندازه استاندارد قلیایی تنظیم میکنند تا اثر خورندگی آب بر لوله ها را بگیرند.

گندزدایی آب

برای از بین بردن میکروارگانیزم های بیماری زا به خصوص ویروس ها و ارگانیزم هایی که تشکیل کیست میدهند ، باید آب گندزدایی شود. 

کلر زنی متداول ترین روش گندزدایی آب آشامیدنی است ولی در برخی موارد از روشهای دیگری برای گند زدایی آب استفاده می شود مانند:

تصفیه حرارتی که برای مقدار کم اب مناسب است و به مدت 5 – 10 دقیقه آب را می جوشانند.

تصفیه با اشعه ماورا بنفش که میتواند میکروارگانیزم ها را از بین ببرد ک البته به دلیل گرانی لامپ های ماورا بنفش مصرف کمی در گندزدایی آب دارد. 

سایر مواد شیمیایی مانند برم ، ید ، ازن  

گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته