بررسی فیبروم ها، یکی از علل مهم نازایی
- مجموعه: بارداری و زایمان
بررسی فیبروم ها، یکی از علل مهم نازایی
فيبرومها، تودههاي خوشخيم رحمي هستند كه معمولا در پي درد شكمي، بزرگ شدن شكم يا خونريزيهاي بيش از حد طبيعي در برخي زنان جوان با استفاده از سونوگرافي قابل تشخيص هستند.
اگرچه همه پيامدهاي آن ممكن است در يك فرد بروز نكند اما گاهي با علائمي چون انسداد مجاري ادراري و فشار به رودهها و يبوست، قابل افتراق و تشخيص خواهند بود.فيبرومها يكي از علل مهم نازايي به شمار ميروند و در سنين باروري يعني 18 تا 45 سالگي شيوع بيشتري دارند.
جراحي لازم است يا نه؟
اگر اندازه فيبروم كوچك باشد و بهطور ناگهاني و بدون داشتن علائم در سونوگرافي تشخيص داده شود در صورتي كه موجب نازايي نشده باشد به طور معمول نياز به جراحي ندارد اما در موارد ناباروري يا وجود علائم شديد يكي از مسيرهاي درماني برداشتن فيبروم تشخيص داده شده با جراحي است كه امروزه با وجود لاپاروسكوپي پيشرفته روند درمان دقيقتر و كمعارضهتر خواهد بود.
بيمارياي كه در سنين بالا شايعتر است
عامل به وجود آمدن فيبرومهاي رحمي برخي ناشناخته و برخي وراثتي است.در عوامل وراثتي يكسري اختلالات كروموزومي و ژنتيك در مادر مبتلا به فيبروم موجب انتقال و به ارث رسيدن بيماري به فرزند ميشود. اين روند در نسلهاي آينده نيز قابل بروز است.با افزايش سن و بيشتر در سنين بالاي 35 سال اين بيماري شيوع بيشتري دارد و حتي در صورت جراحي و برداشتن آن باز هم امكان بازگشت و عود مجدد فيبروم وجود دارد. به همين دليل پيوسته به بيماران تذكر ميدهيم كه احتمال عود مجدد فيبروم ممكن است و اگر بيمار در سنين يائسگي باشد با اين احتمال و مشاهده عود مجدد جراح مجبور به خارج كردن رحم بيمار ميشود.
در زمان بارداري با فيبروم چه بايد كرد؟
فيبروم از آنجايي كه يك توده رحمي محسوب ميشود و ميتواند حفره رحم را پر و امكان رشد جنين را از فرد سلب كند به همين دليل يكي از علل مهم سقط جنين محسوب ميشود. در صورت تشخيص فيبروم پيش از بارداري توصيه به برداشتن آن است اما در صورت تشخيص آن هنگام بارداري جراح زنان و زايمان اندازه فيبروم را با سونوگرافي به طور مكرر بررسي ميكند. حدود يكسوم بيماران در زمان بارداري با افزايش حجم و بزرگي فيبروم مواجه ميشوند، در يكسوم موارد با كاهش اندازه و يكسوم باقي مانده نيز هيچ تغييري در اندازه فيبروم حين بارداري به وجود نميآيد.
زايمان طبيعي براي اين افراد بهتر است
در هر صورت برداشتن فيبروم حين جراحي سزارين به دليل پرخون بودن ديواره رحم، توصيه نميشود و مخاطرهانگيز است. بهتر است با گذشت 6 ماه پس از زايمان و متعادل شدن سطوح هورموني بدن در صورتي كه ارزيابي سونوگرافي شرايط را براي جراحي مناسب اعلام كرد، اقدام به خارج كردن آن كنيم.
مدت زمان جراحي در فيبرومها بستگي به تعداد، اندازه و ميزان دسترسي به ناحيه مبتلا دارد و از آنجايي كه در جراحيهاي لاپاروسكوپي امكان لمس ضايعه وجود ندارد و تشخيص عمق توده دشوار است در مجموع مدت زمان جراحي بيشتر از موارد جراحي باز است ولي در كل زمان در اينگونه جراحيها متغير بوده و بنا به تبحر و توان تخصص جراح متفاوت است. در اينجا زمان براي ما مهم نيست بلكه كاهش آسيب بافتي و دقت در خارج كردن صحيح و دقيق و كامل توده مورد نظر مهمترين هدف در اين جراحي بهشمار ميرود.
شيوههاي جراحي
برداشتن ميوم يا فيبرومهاي رحمي به وسيله تكنيك ميومكتومي با لاپاروسكوپ يكي از روشهاي خوبی است كه به جاي يك برش 15-14 سانتيمتري با 3 تا 4 سوراخ كوچك روي جدار شكم با وجود بزرگنمايي بسيار خوب دوربين آندوسكوپ اين امكان وجود دارد كه جراح تمام عروق منتهي به فيبروم را تكبه تك قطع كرده و فيبروم را از رحم جدا كند.
اگرچه بخيه زدن حين لاپاروسكوپي به دليل اينكه دست جراح خارج از محل بخيه زدن است بسيار دشوار بوده ولي با وجود آموزشها و تجربههاي به دست آمده توسط يك جراح لاپاروسكوپيك اين شرايط به گونهاي مورد قبول و موفق است كه برشها را به دقت اعمال كرده و سوزن و نخ بخيه را از راه سوراخ كوچك وارد حفره شكمي كند و به اين ترتيب بخيههاي مناسب را پي در پي گره بزند. برخيها ممكن است بعد از چند بار بارداري و زايمان به فيبروم مبتلا شوند كه اين مسئله به عواملي كه قبلا ذكر شد از جمله وراثت و عوامل ناشناخته مرتبط است.
چرا لاپاروسكوپي اينقدر محبوب است
امروزه جراحيهاي لاپاروسكوپي در زنان كمكهاي فراواني به پيشبرد اهداف درمان و به دست آوردن نتايج مناسب درماني كرده است. مشاهده دقيق و نزديك بافت هدف و عروق مرتبط با واسطه وجود دوربينهايي كه قادر به بزرگنمايي خوب هستند، نقش اثرگذاري در نتيجه مناسب درماني دارد. لاپاروسكوپي علاوه بر كاربردي بودن در جراحيهاي فيبروم و ميومهاي رحمي و آندومتريوز در خارج كردن رحم و تخمدانها در سنين يائسگي نيز بسيار خوشنتيجه است.
در موارد نياز به عمل جراحي هيستركتومي از آنجايي كه خارج كردن رحم و ضمائم آن در جراحي باز پيامدهاي زياد و سختي به ويژه از نظر نقاهت و التيام دارد به خصوص در خانمهايي كه از نظر توده چربي شكمي چاق محسوب ميشوند، بهترين اقدام عمل جراحي لاپاروسكوپي است.
در حالت جراحي باز برشي به مراتب بزرگتر از برش سزارين نياز است و وجود چربيهاي شكمي كار را دشوار ميكند اما در لاپاروسكوپي با 4سوراخ كوچك يك سانتيمتري روي شكم، بيمار 24 ساعت پس از جراحي مرخص شده و 2 روز بعد از آن به كار و زندگي روزمره خود ادامه ميدهد.
اين جراحي در موارد سرطانهاي رحم، دهانه رحم و خونريزيهاي نامرتب مرتبط با رحم و در ساير موارد از جمله كيستهاي تخمدان از جمله درموئيد (كيست جدار تخمدان) و هموراژيك يا خونريزيدهنده به ويژه در خانمهاي جوان با لاپاروسكوپ موثر است. از سوي ديگر در موارد بارداريهاي خارج رحمي و برخي از موارد نازايي منشا گرفته از انسداد لوله رحمي يا پيچش يا تورم لولهها يا كيستهاي كوچك و ريز ميتوان از روش لاپاروسكوپي بسيار بهره گرفت.
منبع:مجله ایده آل