بیوگرافی بیژن سمندر

 

زادروز : ۱۳۱۶ ه‍.ش 

ملیت: ایرانی

نام‌های دیگر: دکتر بیژن سمندر

پیشه :شاعر و ترانه‌سرا

همسر: ژاله

والدین: احمد سمندر، لیلی

 

بیژن سمندر در ۱۳۱۶ خورشیدی در شهر شیراز از مادر و پدر شیرازی به‌دنیا آمد. پدر او دکتر داروساز بود. اولین مشوق بیژن در راه هنر، پدرش بود که او را از خردسالی با خرید سه‌تار به راه هنر راهنمایی کرد. تحصیلات ابتدایی تا لیسانس را در شیراز به‌سر برد. آغاز درخشش او در دبیرستان سلطانی تحت راهنمایی‌های علی‌محمد کامرانی، معاون وقت آن دبیرستان، که دایی او نیز بود، آغاز شد که با توجه به اعزام برترین دانش‌آموزان به اردوی رامسر و برگزاری مسابقات کشوری در آن محل، او در هر سال تحصیلی در یک رشته در ایران اول شد.

 

سال اول مقام اول در مسابقهٔ خط و خوشنویسی در سراسر ایران؛ سال دوم مقام اول در مسابقهٔ ادبیات در سراسر ایران؛ سال سوم مقام اول مسابقهٔ موسیقی در سراسر ایران و اعزام به اروپا را به‌دست آورد.

 

سمندر، مدرک دکتری خود را در رشتهٔ ادبیات در خارج کشور کسب کرد. با توجه به علاقهٔ بسیار به هنر، دکتری معماری خود را در شهر واشنگتن دریافت کرد.

او بنیان‌گذار سرودن شعر به گویش شیرازی بود و از کتاب‌های با گویش شیرازی می‌توان از مجموعه شعر و تفسیر با عنوان‌های شعر شیراز و شعر شهر نام برد، که هر دو اثری تحقیقی و کاوشگرانه در فرهنگ عامیانهٔ مردم شیراز است. به قول خود او، بهتر است اکنون درمورد خود تحقیق کنیم و اثر به جا بگذاریم تا بعدها خارجی‌ها درمورد ما تحقیق کنند، که البته این کنایه از ترجمه و رمزگشایی خط میخی توسط خارجی‌ها بود.

 

پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران به آمریکا مهاجرت کرد و در آن کشور شیوۀ جدیدی در شعر ایرانی بنیاد نهاد و مبیّن آن کتاب میکس شعر است که هر بیت از یک مصرع پارسی و یک مصرع انگلیسی تشکیل شده‌‌است.

 

در سال‌های منتهی به کهن‌سالی، به بیماری پارکینسون مبتلا شد، که با حمایت و مراقبت‌های همسرش ژاله، در مرکز مراقبت از این‌گونه بیماران بستری شد (۱۳۸۷ ه‍.ش). البته شایان ذکر است علاقه‌مندان به این هنرمند گرامی با یاری انتشارات کتاب گویا برایش به‌مناسبت چهار دهه فعالیت هنری، مراسم یادبودی با عنوان ایران خلیج پارس (Iran Persian Gulf) در تاریخ شنبه ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۰۵ میلادی در دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، تالار فروید به گردانندگی هما سرشار، با سخنان جمال عابدی، عباس توفیق، کورش امیرجاهد و کیخسرو بهروزی برگزار شد که او به‌علت بیماری به‌سختی توانست در این مراسم شرکت کند. وی هم‌اکنون شدیدا گرفتار بیماری آلزایمر است و تقریبا کسی را نمی‌شناسد.

به‌دلیل عدم برگشت به وطن، تعدادی از اشعار او توسط شاعران دیگر به سرقت رفت.

 

اشعار بیژن سمندر توسط بسیاری از خواننده‌ها اجرا شده‌است. از محبوب‌ترین آنها ترانه گل سنگم است که توسط بیش از چهار خواننده خوانده شده‌است که می‌توان از بین آنها اِمِل سایِن (خوانندهٔ تُرک) و هایده را نام برد.