علت و راههای مقالبه با ناتوانی در شیردهی
- مجموعه: بهداشت مادر کودک
همه چیز درباره ناتوانی مادران در شیردهی به نوزاد
مشکلات شیر دهی نوزادان پس از تولد همواره یکی از مشکلات رایج برای مادران بوده است. برخی از مادران با داشتن شیر کافی و بدون هیچ مشکلی از طرف نوزاد قادر به شیر دادن نوزاد هستند. در صورتی که برخی از مادران مشکل شیر دادن به نوزادشان به یک معذل تبدیل شده و همواره با مراجعه به پزشک و ماما در صدد یافتن راه حلی برای این مشکل هستند. در این مقاله در مورد علل ایجاد این مشکل و راه حل های آن توضیح خواهیم داد.
اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر
تقریبا هر مادری از اهمیت شیر دادن به نوزاد با خبر است. همیشه توصیه می شود که نوزاد را تا جایی که ممکن است تنها به جز با شیر مادری با چیز دیگری تغذیه نکنید.
شیر مادر برای نوزاد خاصیت های بی شماری دارد و بهترین شیر برای نوزاد تازه متولد شده شیر مادر است.
بنا بر توصیه سازمان جهانی بهداشت مادران باید حداقل تا 4 ماهگی یا ترجیحا تا 6 ماهگی نوزاد را با شیر مادر تغذیه کنند.
شیر مادر مخصوصا در موارد زیر نقش خیلی مهمی برای سلامت نوزاد ایفا می کند:
اسهال ، عفونت گوش میانی، عفونت ادراری ، عفونت خون، بوتولیسم شیر خوارکی، انتروکولیت نکروزان ( این مشکل در نوزادانی بروز می کند که نارس متولد می شوند و علائم آن ناتوانی در مکیدن شیر، استفراغ شیر خورده شده، بی حالی و وجود خون در مدفوع می باشد).
مزیتهای شیردهی برای مادر
اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر برای خود مادر نیز بسیار مفید بوده و باعث رفع بسیاری از مشکلات بعد از زایمان می شود.
شیر دهی باعث آزاد شدن نوعی هورمون در بدن می شود که باعث می شود رحم منقبض شده و به سایز طبیعی خود برگردد. شیر دهی همچنین باعث کاهش خونریزی بعد از زایمان می شود. در نتیجه کاهش خونریزی بدن با فقر آهن مواجه نشده و قدرت و توانایی اش را سریع به دست می آورد.
شیر دهی باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه می شود. خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که به نوزادشان به طور مداوم شیر می دهند تا حد چشمگیری کاهش می یابد. شیر دهی همچنین باعث افزایش شیر مادر و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
چه عواملی باعث ایجاد مشکل شیر دهی مادر به نوزاد می شود؟
به باور برخی از افراد یکی از علتهای بروز چنین مشکلی ریشه ی ارثی داشته و فکر می کنند اگر وابستگان مادری دچار این مشکل بوده اند، ممکن است او نیز در شیر دهی به نوزاد دچار مشکل شود. این باور بر اساس تحقیقات پزشکی باور درستی نیست.
حتی تصور می شد که زنانی که از سوء تغذیه رنج می برند ممکن است دچار ناتوانی در شیر دهی شوند اما طبق تحقیقات ثابت شد که چنین تصوری صحت ندارد. حتی در کشور هایی که مردم از سوء تغذیه رنج می برند و زنان با کمبود شدید کلسیم نیز مواجه هستند مشاهده شده که سابقه عدم توانایی در شیر دهی به علت کمبود مواد غذایی در بین زنان این مناطق وجود نداشته است.
استفاده از شیر دوش در روزهای اول بعد از زایمان ممکن است باعث ایجاد ترک در نوک سینه ها شده و مادر در شیر دهی نوزاد دچار مشکل شود.
برخی از مادران در لحظه تولد نوزاد به علت احساس درد و ناراحتی از شیر دادن به نوزاد خودداری می کنند و با شیشه شیر به نوزاد شیر می دهند. همین امر باعث می شود که نوزاد بعدا دیگر نتواند پستان مادر را به دهان بگیرد و از شیر مادر تغذیه کند. چون نوزاد از شیشه، شیر را با مقدار بیشتری می مکد بنابر این تمایلی به مکیدن شیر از پستان مادر نخواهد داشت.
برای رفع این مشکل اخیرا در بیمارستان ها طرحی اجرا شده که بر اساس آن اتاق های شیر نوزادان حذف شده تا این امکان برای نوزادان و مادران فراهم شود که بلافاصله در هنگام تولد در کنار هم قرار بگیرند و نوزاد از شیر مادر تغذیه شود.
راه کارهایی برای مقابله با ناتوانی در شیر دهی به نوزادان
چرب کردن سینه مادر در دوران بارداری
یکی از دلایل ناتوانی مادران در شیر دادن به نوزاد به علت ترک خوردگی نوک سینه در روز اول زایمان است. اگر در طول دوران بارداری سینه های مادر مدام با روغن زیتون چرب شود زمانی که نوزاد متولد می شود مادر دچار چنین مشکلی نخواهد شد و مانعی در شیر دادن به نوزاد به وجود نخواهد آمد.
کنار آمدن با احساس ناتوانی در شیردهی
ممکن است شما در زمان بارداری برای تولد نوزاد خود و چگونگی مراقبت از او و تغذیه او برنامه ریزی های باارزشی کرده باشید اما با تولد نوزاد تان با بروز چنین مشکلی تمام برنامه هایتان به هم بریزد. شما مصمم بودید که نوزاد خود را فقط با شیرخودتان تغذیه کنید ولی حالا همه چیز به هم خورد.
شاید احساس نا امیدی زیادی داشته باشید. ممکن است احساس شکست کنید اما تنها راه حل این است که تلاش کنید تا به گونه ای با این مشکل کنار بیایید و راه حل مناسبی برای تغذیه نوزادتان پیدا کنید و آن را با شیر خودتان جایگزین کنید. اجازه ندهید این مشکل باعث شود تا از او غافل شوید.
احساسات خود را بروز دهید
در این حالت ممکن است احساس ناراحتی و یا عصبانیت کنید. شاید نیاز داشته باشید گریه کنید. شما باید سعی کنید جلوی بروز احساسات خود را نگیرید و به جای اینکه تلاش کنید تا یک بار دیگر امتحان کنید که به نوزادتان شیر بدهید، احساسات خود را به راحتی تخلیه کنید و سعی کنید با این مشکل کنار بیایید.
با پزشک تان صحبت کنید
در مورد احساساتی که دارید خیلی راحت با پزشکتان صحبت کنید و آن ها را در میان بگذارید. پزشک شما ممکن است با راهنمایی ها و توصیه هایش و با حرف زدن با شما تا حد زیادی باعث آرامشتان شود و در صورت لزوم شما را به یک مشاور ارجاع دهد.
احساسات خود را بر زبان بیاورید
سعی کنید به راحتی با کسانی که فکر می کنید شنونده خوبی برای شما هستند و تا حد زیادی حرف زدن با آنها باعث آرامش شما می شوند حرف بزنید. می توانید با همسر یا دوستان نزدیک یا مادر و خواهرتان صحبت کنید.
رابطه عاطفی و صمیمانه ای با نوزاد خود برقرار کنید
لزوما شیر دادن نوزاد باعث ایجاد پیوند عاطفی با او نمی باشد. اگر چه شیر دادن به نوزاد یکی از راههای ایجاد پیوند عاطفی است اما تنها راه نیست. راه های زیاد دیگری نیز وجود دارد که می توانید با استفاده از آن ها این ارتباط و پیوند را ایجاد و یا تقویت کنید.
اینکه بدانید وقتی نوزاد گریه میکند با چه روشی اقدام به آرام کردن او کنید و او را در آغوش بگیرید و با او بازی کنید خیلی مهم تر از شیر دادن به او است. راه هایی پیدا کنید که از طریق آن با نوزادتان رابطه عاطفی ایجاد کنید.
ناامید و دلسرد نشوید
ممکن است به این فکر کنید که شما به دلیل عدم توانایی در شیر دهی نوزاد شانس یک تغذیه سالم را از او گرفته اید و دچار احساس گناه شوید. بهتر است به جای فکر کردن و تمرکز به چنین احساسی سعی کنید دست از نا امیدی و دلسردی بردارید. برای پیدا کردن راه حل با پزشک اطفال مشورت کنید. بالاخره هر مشکلی راه حلی دارد و به لطف پیشرفت هایی در زمینه پزشکی و سلامت راه حل های بسیار مفید و موثری را پزشک می تواند به شما پیشنهاد کند. در این مورد حتی می توانید از توصیه ها و تجربیات صحیح مادران شیرده استفاده کنید و آن ها را به کار گیرید.
چه زمانی نباید نوزاد را با شیر مادر تغذیه کرد؟
با وجود اهمیتی که شیر مادر برای نوزاد دارد اما توصیه می شود در صورت بروز مشکلات زیر از دادن شیر به نوزاد خودداری شود:
1. در صورتی که مادر مبتلا به ایدز باشد توصیه می شود از تغذیه نوزاد با شیر خود خودداری کند.
2. در صورت ابتلای مادر به بیماری سل. در این حالت باید حداقل دو هفته از مدت زمان شروع درمان گذشته باشد تا مادر شیر دهی به نوزاد را شروع کند.
3. ابتلای مادر به آبله مرغان. در این حالت نوزاد تازه متولد شده باید در مقابل بیماری واکسینه شود.
4. درصورت وجود ضایعات ناشی از تبخال بر روی پوست پستان مادر نباید نوزاد را با شیر مادر تغذیه کرد.
5. درشرایطی که مادر تحت شیمی درمانی باشد : اگر مادر تحت درمان های پرتوی بوده باید تا زمان رفع شدن اثرات پرتو درمانی از شیر دادن به نوزاد بپرهیزد.
6. اگر نوزاد مبتلا به بیماری های متابولیک باشد. در این حالت شیر مادر برای نوزاد بسیار خطرناک می باشد و باید از شیر خشک های رژیمی مخصوص استفاده کند.
7.در صورتی که مادر دارای اختلالات خطرناک عصبی باشد برای جلوگیری از بروز مشکل و آسیب احتمالی که ممکن است به نوزاد وارد کند باید شخص دیگری به نوزاد شیر بدهد.
گردآوری : بخش کودکان بیتوته