آیا بغل کردن زیاد نوزاد اشتباه است؟ واقعیت علمی درباره نیاز به آغوش
- مجموعه: دانستنيهاي نوزادان
واقعیت علمی درباره بغل کردن زیاد نوزاد
یکی از سوالات رایج والدین، این است که آیا بغل کردن مداوم نوزاد باعث وابستگی یا «خراب کردن» او میشود یا خیر. نگرانی والدین کاملاً طبیعی است؛ چون همه میخواهند کودکشان مستقل، مطمئن و سالم بزرگ شود. اما تحقیقات علمی و روانشناسی رشد نشان میدهد که نیاز به آغوش و تماس فیزیکی در نوزادان نه تنها طبیعی است، بلکه برای رشد سالم آنها ضروری است.
نیاز طبیعی نوزاد به آغوش
نوزادان موجوداتی کاملاً وابسته هستند. آنها نه میتوانند غذا پیدا کنند، نه خودشان را گرم کنند و نه با خطرات محیط مقابله کنند. به همین دلیل، نیاز به تماس فیزیکی و توجه والدین بخشی از زیستشناسی آنهاست.
حس امنیت: وقتی نوزاد در آغوش گرفته میشود، حس امنیت پیدا میکند. این حس امنیت در روزها و هفتههای اول زندگی، پایهای برای اعتماد به جهان و اطرافیان ایجاد میکند.
کاهش استرس: نوزادانی که اغلب در آغوش گرفته میشوند، هورمون استرس کمتری تولید میکنند و آرامتر هستند.
پایه رشد اجتماعی و عاطفی: تماس فیزیکی مستمر باعث میشود نوزاد مهارتهای اولیه اجتماعی، مانند لبخند زدن و پاسخ دادن به صداها را زودتر یاد بگیرد.
مطالعات نشان دادهاند که نوزادانی که به اندازه کافی بغل و لمس میشوند، در آینده کودکانی با اعتماد به نفس، کمتر مضطرب و دارای روابط سالمتر خواهند بود.
فواید علمی بغل کردن نوزاد
بغل کردن نوزاد تنها یک رفتار محبتآمیز نیست؛ بلکه تاثیرات عمیقی بر رشد جسمی، روانی و عاطفی او دارد.
1. تقویت پیوند عاطفی والد و کودک
تماس فیزیکی باعث ترشح هورمون اکسیتوسین میشود که به آن «هورمون عشق» میگویند. این هورمون:
- حس آرامش ایجاد میکند
- اضطراب والدین و کودک را کاهش میدهد
- پایهای برای ارتباط عاطفی سالم در آینده کودک ایجاد میکند
2. کاهش گریه و استرس
گریه نوزادان یکی از راههای اصلی آنها برای بیان نیاز است. اما نوزادانی که بیشتر بغل میشوند، گریه کمتری دارند و آرام شدن آنها سریعتر انجام میشود. این موضوع نه تنها برای نوزاد مفید است بلکه والدین را نیز از فشار روانی و خستگی مداوم نجات میدهد.
3. بهبود خواب و تغذیه
تماس فیزیکی باعث تنظیم هورمونها و الگوی خواب نوزاد میشود. همچنین نوزادانی که به موقع بغل میشوند و به نیازهایشان پاسخ داده میشود، بهتر تغذیه میکنند و از شیر مادر بهره بیشتری میبرند.
4. توسعه مغز و مهارتهای اجتماعی
تحقیقات نشان میدهند که نوزادانی که محبت فیزیکی کافی دریافت میکنند، مسیرهای عصبی مغز آنها بهتر شکل میگیرد و تواناییهای شناختی و اجتماعی قویتری دارند. این موضوع شامل:
- توانایی حل مسئله بهتر
- مهارتهای اجتماعی پیشرفتهتر
- کنترل احساسات و کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در آینده
آیا بغل کردن زیاد باعث «خراب کردن» نوزاد میشود؟
یکی از باورهای اشتباه رایج این است که بغل کردن مداوم باعث میشود کودک بیش از حد وابسته شود و مستقل نشود. تحقیقات علمی این باور را رد میکنند.
وابستگی سالم: بغل کردن مداوم، وابستگی سالم ایجاد میکند. کودک با اطمینان از دریافت محبت، در آینده مستقلتر عمل میکند.
اعتماد به جهان: نوزادی که نیازهایش به موقع پاسخ داده میشود، به جهان اعتماد میکند و کمتر اضطراب جدایی خواهد داشت.
خودتنظیمی: کودکانی که احساس امنیت بیشتری دارند، بهتر میتوانند خودشان را آرام کنند و تصمیمگیریهای اولیه را یاد میگیرند.
به بیان ساده، بغل کردن زیاد، کودک را ضعیف یا وابسته نمیکند؛ بلکه پایه اعتماد و استقلال آینده او را میسازد.
نکات عملی برای بغل کردن سالم نوزاد
1. تماس پوست با پوست
- مخصوصاً در روزهای اول زندگی
- باعث تثبیت دمای بدن، ضربان قلب و قند خون نوزاد
- تقویت سیستم ایمنی و کاهش ریسک افسردگی مادر
2. استفاده از حاملهای نوزاد (Sling یا Carrier)
- کودک نزدیک والد باقی میماند
- والدین دستهای آزاد دارند
- ارتباط چشمی و لمس مستمر حفظ میشود
3. خواندن علائم نوزاد
- بعضی نوزادان نیاز به آغوش بیشتری دارند
- با توجه به رفتار و نشانهها، میزان تماس را تنظیم کنید
- نیازهای عاطفی و فیزیکی نوزاد را در اولویت قرار دهید
4. تنوع روشهای بغل کردن
- بغل به شکل خوابیدن روی شانه والد
- بغل کردن به حالت نشسته و تکان دادن آرام
- بغل در هنگام پیادهروی با کریر
سوالات متداول درباره بغل کردن نوزاد
1. آیا بغل کردن زیاد نوزاد باعث وابستگی بیش از حد او میشود؟
خیر. تحقیقات نشان میدهند که بغل کردن مداوم باعث وابستگی ناسالم نمیشود. برعکس، نوزادی که نیازهای عاطفی و فیزیکیاش به موقع پاسخ داده میشود، در آینده مستقلتر و مطمئنتر خواهد بود. بغل کردن، پایه اعتماد و امنیت کودک را ایجاد میکند.
2. چند ساعت در روز باید نوزاد را بغل کرد؟
هیچ مقدار ثابتی وجود ندارد. نیاز هر نوزاد متفاوت است و والدین باید با توجه به علائم کودک، میزان تماس فیزیکی را تنظیم کنند. تماس مکرر، حتی چند دقیقه در هر بار، میتواند بسیار مفید باشد.
3. آیا بغل کردن باعث خراب شدن شخصیت نوزاد میشود؟
خیر. بر اساس مطالعات روانشناسی رشد، بغل کردن و محبت فیزیکی مداوم، مهارتهای اجتماعی، اعتماد به نفس و کنترل احساسات کودک را تقویت میکند و باعث رشد سالم او میشود.
4. آیا استفاده از کریر یا اسلینگ برای بغل کردن مناسب است؟
بله. حاملهای نوزاد به والدین این امکان را میدهند که کودک را نزدیک خود نگه دارند و در عین حال دستها آزاد باشد. این روش باعث میشود تماس و ارتباط عاطفی مستمر حفظ شود.
5. آیا نوزادان به آغوش در شب هم نیاز دارند؟
بله. تماس فیزیکی در شب به تنظیم الگوی خواب و کاهش اضطراب نوزاد کمک میکند. البته والدین باید از روشهای ایمن خواب نوزاد پیروی کنند تا خطر خفگی یا سقوط کاهش یابد.
6. چه نوع بغل کردن برای نوزاد مناسب است؟
بغل روی شانه والد برای آرامش و خواب
بغل به حالت نشسته و تکان آرام برای آرام کردن گریه
تماس پوست با پوست به ویژه در روزهای اول تولد
7. چه علائمی نشان میدهد نوزاد نیاز بیشتری به بغل دارد؟
گریه مکرر و طولانی
بیقراری یا ناآرامی
جستوجو و دنبال کردن والد با نگاه
آرام شدن سریع وقتی در آغوش گرفته میشود
جمعبندی
بغل کردن نوزاد نه تنها بد نیست، بلکه بخش اساسی و طبیعی رشد اوست. تماس فیزیکی و محبت مداوم باعث میشود:
نوزاد احساس امنیت و آرامش کند
مهارتهای اجتماعی و شناختی بهتری پیدا کند
وابستگی سالم و اعتماد به جهان را تجربه کند
بنابراین نگرانی والدین درباره «وابستگی زیاد» کودک بیاساس است. عشق، توجه و بغل کردن امروز، استقلال، اعتماد به نفس و سلامت روانی فردای کودک را تضمین میکند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته