علت خونریزی بینی در کودکان چیست ؟

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

علت خونریزی بینی در کودکان چیست

خونریزی بینی در کودکان: علل، درمان و پیشگیری

خونریزی بینی یا اپیستاکسی (Epistaxis) یکی از مشکلات شایع در کودکان است که معمولاً بی خطر بوده، اما در برخی موارد می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی تر باشد. این مقاله به بررسی علل خونریزی بینی در کودکان، روش های پیشگیری، درمان های خانگی و پزشکی، و همچنین شرایطی که نیازمند مراجعه به پزشک است، می پردازد. هدف این است که اطلاعات جامعی در اختیارتان قرار گیرد تا بتوانید با آگاهی کامل این وضعیت را مدیریت کنید.

علل خونریزی بینی در کودکان

خونریزی بینی در کودکان می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. این دلایل به دو دسته کلی تقسیم می شوند: علل موضعی و علل سیستمیک.

1. علل موضعی

• خشکی مخاط بینی: شایع ترین علت خونریزی بینی در کودکان، خشکی مخاط داخلی بینی است. این مشکل به ویژه در فصول سرد و خشک یا در مناطق با رطوبت پایین بیشتر دیده می شود. خشکی باعث ترک خوردن و شکنندگی رگ های خونی کوچک در بینی می شود.

• دستکاری بینی: کودکان اغلب با انگشت یا اشیاء خارجی بینی خود را دستکاری می کنند که می تواند باعث آسیب به مخاط و رگ های خونی شود.

• ضربه یا تروما: ضربه به بینی، چه در اثر بازی، افتادن یا برخورد با اشیاء، می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و منجر به خونریزی شود.

• آلرژی یا التهاب: آلرژی های فصلی، عفونت های سینوسی یا رینیت (التهاب مخاط بینی) می توانند باعث تحریک و تورم مخاط بینی شوند و خطر خونریزی را افزایش دهند.

• جسم خارجی در بینی: کودکان ممکن است اشیاء کوچکی مانند دانه ها یا اسباب بازی های کوچک را وارد بینی خود کنند که باعث تحریک و خونریزی می شود.

• عفونت های تنفسی: سرماخوردگی یا عفونت های ویروسی می توانند باعث التهاب و شکنندگی رگ های خونی در بینی شوند.

2. علل سیستمیک

• اختلالات انعقادی: بیماری هایی مانند هموفیلی، بیماری فون ویلبراند یا کمبود پلاکت می توانند باعث خونریزی های مکرر و شدید شوند.

• مصرف داروها: برخی داروها مانند آسپرین یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می توانند توانایی لخته شدن خون را کاهش دهند.

• بیماری های مزمن: بیماری هایی مانند فشار خون بالا، بیماری های کبدی یا کلیوی می توانند به طور غیرمستقیم خطر خونریزی را افزایش دهند.

• کمبود ویتامین ها: کمبود ویتامین K یا C می تواند به ضعف دیواره رگ های خونی منجر شود.

• ناهنجاری های عروقی: وجود رگ های غیرطبیعی در بینی، مانند تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT)، می تواند باعث خونریزی مکرر شود.

روش های پیشگیری از خونریزی بینی در کودکان

روش های پیشگیری از خونریزی بینی در کودکان

پیشگیری از خونریزی بینی مستلزم کاهش عوامل تحریک کننده و حفظ سلامت مخاط بینی است. در ادامه، راهکارهای مؤثر برای پیشگیری ارائه شده است:

افزایش رطوبت محیط :

• استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق خواب کودک، به ویژه در فصول سرد و خشک.

• اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای خشک ناشی از سیستم های گرمایشی.

مرطوب نگه داشتن مخاط بینی :

• استفاده از ژل یا پمادهای مرطوب کننده (مانند وازلین پزشکی یا پمادهای مخصوص بینی) برای جلوگیری از خشکی مخاط.

• استفاده از اسپری سالین (آب نمک) برای مرطوب نگه داشتن بینی.

آموزش به کودک :

• به کودکان آموزش دهید که از دستکاری بینی یا وارد کردن اشیاء به آن خودداری کنند.

• کوتاه کردن منظم ناخن های کودک برای جلوگیری از آسیب به مخاط بینی.

مدیریت آلرژی ها :

• درمان آلرژی ها با مشورت پزشک (مانند استفاده از آنتی هیستامین ها یا اسپری های بینی کورتیکواستروئیدی).

• اجتناب از محرک های آلرژی زا مانند گرده، گردوغبار یا حیوانات خانگی.

تغذیه مناسب :

• اطمینان از دریافت کافی ویتامین C و K از طریق رژیم غذایی (میوه ها، سبزیجات سبز و محصولات لبنی).

• هیدراتاسیون مناسب با مصرف آب کافی برای حفظ رطوبت بدن.

محافظت در برابر ضربه :

• استفاده از تجهیزات محافظتی (مانند کلاه ایمنی) در فعالیت های ورزشی.

• نظارت بر کودکان در هنگام بازی برای کاهش خطر ضربه به بینی.

روش های درمان خونریزی بینی در کودکان

درمان خونریزی بینی به دو دسته درمان های خانگی و درمان های پزشکی تقسیم می شود.

1. درمان های خانگی

در اکثر موارد، خونریزی بینی با اقدامات ساده در خانه قابل کنترل است:

وضعیت صحیح بدن:

• کودک را بنشانید و سر او را کمی به جلو خم کنید (نه به عقب، زیرا این کار باعث بلعیدن خون و تحریک معده می شود).

• از کودک بخواهید از طریق دهان نفس بکشد.

فشار دادن بینی:

• با انگشت شست و اشاره، قسمت نرم بینی (زیر استخوان بینی) را به مدت 10 تا 15 دقیقه محکم فشار دهید.

• از کودک بخواهید در این مدت آرام باشد و بینی خود را دستکاری نکند.

استفاده از کمپرس سرد:

• قرار دادن کمپرس سرد یا کیسه یخ پیچیده شده در پارچه روی پل بینی برای انقباض رگ های خونی و کاهش خونریزی.

استراحت پس از خونریزی:

• کودک را از فعالیت های سنگین مانند دویدن یا پریدن برای چند ساعت پس از خونریزی منع کنید.

• از فین کردن شدید بینی به مدت 24 ساعت خودداری شود.

2. درمان های پزشکی

اگر خونریزی با روش های خانگی متوقف نشود یا مکرر باشد، پزشک ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:

کوتریزاسیون (Cauterization):

پزشک با استفاده از نیترات نقره یا جریان الکتریکی، رگ های خونی آسیب دیده را می سوزاند تا از خونریزی های بعدی جلوگیری شود.

تامپون بینی (Nasal Packing):

در موارد شدید، پزشک ممکن است از تامپون یا مواد جاذب برای متوقف کردن خونریزی استفاده کند.

داروها:

در صورت وجود عفونت یا التهاب، ممکن است آنتی بیوتیک یا کورتیکواستروئید تجویز شود.

در موارد مرتبط با اختلالات انعقادی، داروهای تقویت کننده انعقاد خون ممکن است تجویز شوند.

جراحی:

در موارد نادر، مانند وجود ناهنجاری عروقی یا جسم خارجی، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

آزمایش های تشخیصی:

پزشک ممکن است آزمایش خون برای بررسی اختلالات انعقادی یا بیماری های زمینه ای درخواست کند.

روش‌های درمان خونریزی بینی در کودکان

چه زمانی خونریزی بینی خطرناک است؟

در اکثر موارد، خونریزی بینی در کودکان بی خطر است و به سرعت متوقف می شود. با این حال، در شرایط زیر خونریزی می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی باشد:

• خونریزی مکرر یا طولانی مدت: اگر خونریزی بیش از 20 دقیقه طول بکشد یا به طور مکرر (چندین بار در هفته) رخ دهد.

• حجم زیاد خونریزی: اگر خونریزی شدید باشد و مقدار زیادی خون از دست برود.

• علائم همراه: وجود علائمی مانند کبودی غیرطبیعی، خونریزی لثه، تب، ضعف یا رنگ پریدگی.

• خونریزی پس از ضربه شدید: اگر خونریزی پس از ضربه به سر یا صورت رخ دهد، ممکن است نشانه آسیب جدی تر مانند شکستگی باشد.

• خونریزی در کودکان با بیماری های زمینه ای: کودکانی که بیماری های انعقادی یا مشکلات کبدی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.

• خونریزی دوطرفه: خونریزی از هر دو سوراخ بینی می تواند نشانه یک مشکل سیستمیک باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز هر یک از موارد زیر، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی بینی که پس از 20 دقیقه با روش های خانگی متوقف نشود.

• خونریزی مکرر (بیش از چند بار در هفته یا ماه).

• خونریزی همراه با علائم دیگر مانند سرگیجه، تنگی نفس، یا کاهش سطح هوشیاری.

• خونریزی پس از وارد شدن جسم خارجی به بینی.

• وجود سابقه خانوادگی اختلالات انعقادی یا بیماری های عروقی.

• خونریزی در کودکان زیر 2 سال، زیرا در این گروه سنی خونریزی بینی غیرمعمول است.

نکات مهم برای والدین

• آرامش خود را حفظ کنید: کودکان ممکن است از دیدن خون بترسند. آرامش شما به کاهش اضطراب کودک کمک می کند.

• آموزش به کودک: به کودک توضیح دهید که خونریزی بینی معمولاً بی خطر است و چگونه می تواند در کنترل آن کمک کند.

• ثبت دفعات خونریزی: تعداد و شدت خونریزی ها را ثبت کنید تا در صورت مراجعه به پزشک اطلاعات دقیقی ارائه دهید.

• اجتناب از تحریک کننده ها: از استعمال دخانیات در نزدیکی کودک خودداری کنید، زیرا دود می تواند مخاط بینی را تحریک کند.

جمع بندی

خونریزی بینی در کودکان اغلب به دلایل ساده ای مانند خشکی مخاط یا دستکاری بینی رخ می دهد و با روش های خانگی قابل کنترل است. با این حال، توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه به موقع به پزشک در موارد شدید یا مکرر ضروری است. پیشگیری از طریق مرطوب نگه داشتن بینی، مدیریت آلرژی ها و آموزش به کودک می تواند به کاهش دفعات خونریزی کمک کند. در صورت بروز علائم نگران کننده، مانند خونریزی شدید، طولانی یا همراه با علائم دیگر، فوراً با یک متخصص گوش، حلق و بینی یا پزشک اطفال مشورت کنید.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته