کلاس های تقویتی کودکان در فصل تابستان خوب یا بد؟
- مجموعه: روانشناسی کودکان
دانش آموزان در تعطیلات تابستان بسیاری از آموخته های خود را فراموش می کنند. برای مبارزه با این مسئله در بسیاری از کشورها استفاده از برنامه های متنوع آموزشی در طول تعطیلات تابستانی مورد توجه قرار گرفته است. اما چگونه باید به کودکانمان بقبولانیم که حتی در تعطیلات هم سر کلاس بروند؟
تابستان فرصت خوبی برای تقویت دروسی است که بچهها در طول سال در آن ضعف داشتهاند یا زیادی در آن قوی بودهاند. البته این موضوع نباید فشاری به بچهها وارد کند، زیرا ممکن است دلزدگی بیشتر آن هارا از درس سبب شود.
کودکانی که مدرسه میروند بهتر است در کنار یک کلاس تقویتی که در آن ضعف دارند، از یک کلاس ورزشی یا تفریحی نیز استفاده کنند. البته این نکته را هم باید اضافه کرد که رفتن به کلاس تقویتی تنها در شرایطی که کودکتان ضعف دارد، خلاصه نمیشود. گاهی بهتر است فرزندتان را در کلاس تقویتی که اتفاقا در آن از توان بالایی برخوردار است، ثبت نام و زمینه شکوفایی بیشتر او را فراهم کنید. شکوفایی که گاه او را نامزد شرکت در المپیادهای علمی خواهد کرد. برای انتخاب درست کلاسهای تقویتی، جویا شدن نظر معلم دوره قبل و البته بررسی کارنامه میتواند بسیار راه گشا باشد.
شرایط برگزاری کلاسهای تقویتی در تابستان:
ایجاد انگیزه برای حضور و همراهی فراگیرندگان در این برنامهها اهمیت زیادی دارد؛ چرا که برنامه آموزش تقویتی، خارج از برنامه رسمی برای آنها درنظر گرفته میشود.
اگر برنامه مدونی برای جلسه یا جلسات دوره تقویتی، طراحی شود و این برنامه به اطلاع والدین فراگیرندگان نیز برسد، مناسبتر خواهد بود.
معلم میتواند با حضور و غیاب دقیق یا مسائل تشویق کننده دیگر، فراگیران را به حضور دائمی و مؤثرتر در کلاس تقویتی تشویق کند؛ مثلا به فراگیرندگان بگوید "فقط کسانی که در کلاس جبرانی حاضر باشند، میتوانند در جشن پایان این دوره شرکت کنند"؛ یا اینکه بگوید "از بخشهایی که در کلاس تقویتی تدریس شده است، سؤال امتحانی مطرح خواهد شد."
وقتشناسی معلم نیز اهمیت دارد. لازم است برای تشکیل کلاسهای تقویتی، به موازات هماهنگی با مسئولان واحد آموزشی، تاحد ممکن شرایط فراگیرندگان برای تعیین زمان و مکان تشکیل دوره درنظر گرفته شود و پیشبینیهای لازم در این زمینه صورت گیرد.
اگر عده کمی در کلاس حضور یافتهاند و بقیه افراد بدون دلیل موجه، سر کلاس حاضر نشده اند، کلاس نباید تعطیل شود و حتی به مدت کم هم که شده، دایر باشد. اگر یک نفر سر کلاس حاضر باشد، کلاس به احترام او باید تشکیل شود.
نباید با ذکر دلایلی مانند "به حد نصاب نرسیدن کلاس" یا "بیعلاقگی دیگر فراگیرندگان"، فوری کلاس تعطیل شود. گرچه در چنین شرایطی، غالباً آموزگار نمیتواند موضوع اصلی درس را ادامه دهد، اما ضمن پرهیز از ابراز دلخوری، باید احترام خاص خود را نسبت به افراد حاضر که برای کلاس ارزش قائل شده اند، اعلام کند و با ارائه نکات جالب اضافی درباره موضوع درس، حل مسأله یا ارائه مطالبی کلیدی و آموزنده، صمیمیت جلسه را حفظ کند. در نهایت، پس از حضور و غیاب و مسائلی از این قبیل، کلاس به گرمی پایان مییابد.
برگزاری کلاس های تقویتی در کشورهای دیگر:
کانادا: کلاسهای تقویتی و دوره دروس مشکل سال بعد در تابستان
در بخشهایی از کانادا توجه به برگزاری کلاسهای تابستانی رو به افزایش است. بسیاری از دانش آموزان بصورت داوطلبانه و با هدف کسب نمره های بهتر در این کلاسها ثبت نام می کنند. دوره کردن کتابهای سال تحصیلی، قبل از شروع کلاسها و در طول تعطیلات تابستانی شیوه ای است که این روزها در اکثر مدارس کانادا باب شده است. پیش تر کلاسهای تابستانی مخصوص دانش آموزان ضعیفی بود که در آن درس نمره خوبی نگرفته بودند.
از زمانی که مسئولان دولت استان بریتیش کلمبیای کانادا هزینه این کلاسهای تابستانی را تقبل کرده اند و والدین حتی یک سنت هم نمی پردازند، تعداد متقاضیان کلاسهای تابستانی بطور تصاعدی افزایش پیدا کرده و از 1165 نفر در سال 2007 به 46500 نفر در سال 2012 رسیده است.
آمریکا: آهنگ آموزش باید بی وقفه باشد
برخورداری از کلاسهای فوق العاده بیشتر یک مسئله است و اینکه وقفه ناشی از تعطیلات تابستانی چه اثری بر یادگیری دارد یک مسئله دیگر. نگرانی از فراموشی آموخته ها در طول تعطیلات تابستان در آمریکا هم مورد توجه قرار گرفته است.
دولت آمریکا در تلاش است تا برای مبارزه با چیزی که از آن بعنوان “فراموشی آموخته ها در تابستان” یاد می شود راهی پیدا کند. از دست دادن مهارت و دانشی که مختص تعطیلات سه ماهه تابستان است، زمانی که کودکان از مدرسه دورند و بسرعت آموخته های قبلی خود را فراموش می کنند، چه راه حلی دارد؟
افزایش تعداد روزهای آموزشی شاید همانطور که الیزابت موژه کارشناس امور آموزشی می گوید، شیوه مناسبی برای حل این مسئله نباشد.
الیزابت بر این باور است که توزیع مناسب اوقات فراغت و برنامه کاری مناسبتر والدین بمراتب تاثیر گذارتر از داشتن سه ماه تعطیلی پشت سرهم و پیوسته است. نکته مهم اینکه، نباید در آهنگ آموزش وقفه ای ایجاد شود.
از سوی دیگر شاید ذکر این نکته که وجود تعطیلات سه ماهه تابستانی یک سنت قدیمی است و ریشه در کار کودکان دارد لازم باشد. قدمت آن به نظام کشاورزی روستایی می رسد، یعنی زمانی که مشارکت کودکان در برداشت محصول امری ضروری بود. برخی از مورخان هم آنرا میراث انقلاب صنعتی می دانند: تابستان یعنی زمانی برای کار کردن کودکان. اما با اینکه تاریخ مصرف هر دوعامل بسرآمده، در ذهن مردم تغییری بوجود نیامده چرا که این یک سنت عمیق فرهنگی است و تشویق کردن مردم به کاری که در مورد آن طور دیگری فکر می کنند دشواراست .
بزعم الیزابت، توزیع مناسب روزهای تعطیلات و فراهم کردن امکان فعالیت های با کیفیت در زمان تعطیلات برای تک تک دانش آموزان، استراتژیهای محوری مبارزه با “فراموش کردن آموخته ها در تابستان” بشمار می روند.
اما فاصله ما با واقعیت چقدر است؟ تفاوت امکانات در دسترس خانواده های پولدار و فقیر چه می شود؟ دست آخر اینکه نباید فراموش کنیم یکی از اهداف اصلی دیگر گفتگوهای مرتبط با تعطیلات تابستانی دادن شانس و فرصت برابر به همه، برای محقق کردن رویاهایشان است.
ژاپن و تکلیف اجباری در طول تعطیلات تابستانی:
در ژاپن تعطیلات تابستانی مدارس تنها پنج هفته است. در این مدت هم دانش آموزان مجبورند تکالیف زیادی را درمنزل انجام دهند. کودکان در تابستان به کلاسهای فوق العاده می روند تا در درسهای خود قوی تر شوند.
واقعیت این است که نظام آموزشی ژاپن بگونه ای طراحی شده که دانش آموزان را تشویق می کند حتی در کوتاهترین زمان فراغت هم سعی کنند چیز تازه ای یاد بگیرند. قدمت این نظام آموزشی به فردای بعد از جنگ جهانی دوم می رسد.
مفهوم “هدر ندادن زمان” در ذهنیت ژاپنی ها مفهومی کاملا جا افتاده است. اکثر والدین هم اعتقاد دارند علیرغم این تکالیف سنگین، بازهم بچه ها وقت کافی برای بازی و تفریح دارند و در واقع چیز یاد گرفتن دریچه جدیدی را در زندگی بروی آنها باز می کند. درعین حال این نوع تفکر باعث شده تا ژاپنی ها از نوجوانی آینده را جدی بگیرند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته
fa.euronews.com
ettelaat.com