انژکتور خودرو چیست؟ نحوه عملکرد و نشانه های خرابی انژکتور

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

انژکتور خودرو، وسیله ای است که وظیفه پاشش سوخت درون محفظه سیلندر را دارد

انژکتور خودرو چیست و چگونه کار می کند؟  

انژکتور خودرو چگونه کار می کند؟

انژکتور خودرو یک وسیله الکترونیکی است و با دستور ECU کار می کند

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، انژکتور سوخت را به درون محفظه سیلندر پاشش می کند. فشار لازمه برای این پاشش توسط پمپ بنزین خودرو تامین می شود. انژکتور در هر ثانیه شاید چندین بار باز و بسته می شود و فشار سوخت درون آن نیز بسته به میزان گازی که راننده می دهد تغییر می کند.

البته تغییر فشار و یا زمان باز و بسته شدن انژکتور بسیار پیچیده تر از صرفا گاز دادن راننده است! این کار با استفاده از تحلیل اطلاعات سنسور های بسیار زیاد و پیچیده توسط ECU و سپس دریافت دستور از ECU انجام می شود.

اگر نمی دانید، ECU در خودرو های امروزی به گونه ای مغز هوشمند خودرو است که در هر لحظه با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسور ها، قسمت های زیادی از خودرو را کنترل می کند.

به هر حال، وقتی که دستور فعال شدن به انژکتور رسید، پیستون انژکتور توسط یک آهنربای الکتریکی باز می شود تا سوخت اجازه ی عبور کردن داشته باشد. سوخت از یک نازل بسیار کوچک عبور می کند که اصطلاحا به آن سوزن انژکتور می گویند.

نحوه پاشش سوخت انژکتور خودرو درون محفظه سیلندر

وظیفه نازل انژکتور و یا همان سوزن انژکتور این است که سوخت را تا جای ممکن به قطعات ریز تر و غبار مانندی تبدیل کند. حال هر چه که سوخت ریز تر شود، راحت تر می سوزد و سوخت نسوخته کمتری در نهایت باقی می ماند.

انژکتور ها معمولا در منیفولد ورودی گذاشته می شوند تا بتوانند سوخت را به شکل مستقیم بر روی سوپاپ های ورودی سوخت بپاشند. در پشت انژکتور ها لوله ای به نام ریل سوخت وجود دارد که سوخت تحت فشار را به انژکتور ها می رساند.

سنسور های موتور خودرو

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، انژکتور ها به وسیله ECU کنترل می شوند و ECU نیز با توجه به اطلاعات سنسور ها دستورات را به اجزای دیگر می دهد. بنابر این، می توان گفت سنسور های خودرو در کارایی سیستم انژکتور بسیار مهم هستند. در ادامه برخی از

سنسور های اصلی موتور خودرو معرفی می کنیم:

• سنسور جریان هوای توده ای : این سنسور جرم هوای وارد شده به موتور را اندازه گیری می کند.

• سنسور اکسیژن: این سنسور میزان اکسیژن موجود در اگزوز را کنترل می کند و داده ها را به ECU می رساند. ECU می تواند با توجه به این داده ها میزان مخلوط سوخت یا هوا را تعیین کند.

• سنسور موقعیت دریچه گاز: همان طور که از اسم این سنسور مشخص است، موقعیت دریچه گاز خودرو را کنترل می کند. با توجه به داده های این سنسور، ECU می تواند میزان سوخت را کنترل کند.

• سنسور فشار مطلق منیفولد: این سنسور فشار هوای ورودی به منیفولد را بررسی می کند.

انواع سیستم انژکتور

به طور کلی، انژکتور ها به دو شکل کار می کنند، در نوع اول انژکتور ها به طور همزمان با هم دیگر باز و بسته می شوند ولی در نوع دوم، هر کدام از انژکتور ها قبل از باز شدن سوپاپ ورودی باز می شوند.

سرعت و بازده عملکرد نوع دومی بیشتر از نوع دومی است، دلیل آن هم این است که برای ایجاد تغییر در دور موتور، نیازی نیست که یکبار دور بزند و تغییرات انجام شود بلکه تغییرات بلافاصله پس از بسته شدن سوپاپ انجام می شود.

تفاوت انژکتور و کاربراتور چیست؟

اولین و بزرگترین تفاوت آن ها این است که انژکتور برقی است ولی کاربراتور مکانیکی. سیستم انژکتور به دلیل در نظر گرفتن داده های زیادی که توسط سنسور ها جمع آوری و تحلیل می شود، بسیار دقیق تر است و به همین دلیل بازده عملکردی بسیار بیشتری دارد و سوخت کمتری نیز مصرف می کند.

اما در کاربراتور، تنظیمات فقط با استفاده از چرخاندن چند پیچ انجام می شود و به همین دلیل کاربراتور هیچ گاه در بهترین حالت کارایی خود قرار ندارد که در نتیجه آن سوخت بیشتری مصرف می کند و سوخت نسوخته زیادی را باقی می گذارد که در نتیجه آن کارایی خودرو کاهش می یابد.

تنها مزیت کاربراتور نسبت به انژکتور قیمت کمتر قطعات و ساده تر بودن آن ها است. همچنین هزینه های تعمیر کاربراتور نیز بسیار کمتر از انژکتور است که باز هم دلیل آن ساده بودن سیستم کاربراتور است.

چرا انژکتور ها خراب می شوند؟

آلودگی بنزین یکی از دلایل خرابی انژکتور خودرو است

اولین دلیل آن این است  که به هر حال انژکتور یک قطعه ی الکترونیکی است و قطعات الکترونیکی نیز عمر مفید خاصی دارند.

دومین دلیل این است که انژکتور یک قطعه دقیق است که در شرایط شدید کار می کند. منظور از شرایط شدید کاری این است که سوخت با شدت بسیار زیادی از آن عبور می کند و دریچه آن در یک ثانیه چندین بار باز و بسته می شود! به طور مثال، در هر 19.000 کیلومتر، یک انژکتور 18 میلیون بار باز و بسته می شود!

پس خرابی آن دور از انتظار نیست. اما خوشبختانه اگر به خوبی از سیستم انژکتور نگهداری شود، ممکن است که حتی تا 400.000 کیلومتر نیز به طور مفید کار کنند. البته نگهداری خوب در کنار جنس خوب انژکتور ها باعث این عمر طولانی می شوند و اگر جنس انژکتور خوب نباشد، هر چقدر هم که خوب از آن نگهداری شود عمر کوتاهی خواهد داشت.

البته انژکتور ها در اغلب اوقات به طور کامل نمی سوزند، بلکه کارایی آن ها کاهش می یابد و در نتیجه قدرت موتور نیز کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد. به طور مثال، اگر فیلتر بنزین کثیف باشد و یا جنس نامرغوبی داشته باشد، ناخالصی های بنزین از آن عبور می کنند و در نازل بسیار نازک انژکتور گیر می کنند و در نتیجه کارایی انژکتور بسیار کاهش می یابد.

در ادامه نکاتی را برای نگهداری صحیح از سیستم انژکتور خودرو خواهیم گفت که می توانید با استفاده از آن ها عمر مفید انژکتور ها را افزایش دهید.

نگهداری از سیستم انژکتور خودرو

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، شما می توانید با نگهداری صحیح از سیستم انژکتور خودرو، عمر مفید آن را به مقدار زیادی افزایش دهید.

یکی از اولیه ترین نگهداری ها از سیستم انژکتور خودرو این است که همیشه سوخت خالص و خوب به خودرو بزنید و از افزودنی های غیر استاندارد و نا مرغوب در سوخت استفاده نکنید.

دومین مورد این است که همیشه همراه با تعویض روغن، فیلتر بنزین خود را نیز تعویض کنید.

فیلتر بنزین، در صورتی که درون سوخت ناخالصی هایی وجود داشته باشد، آن ها را حذب می کند تا وارد انژکتور ها نشوند. اگر ناخالصی ها وارد سیستم انژکتور شوند، یا به طور کلی انژکتور ها را مسدود می کنند و یا با گذر زمان رسوب می کنند و فشار سوخت انژکتور ها را کاهش می دهند.

نکته بعدی این است که سیستم انژکتور خودرو نیز مانند دیگر اجزای خودرو نیاز به سرویس و تعمیر دارد. بهتر است که حداقل هر 6 ماه یکبار خودروی خود را برای تست دیاگ به یک مکانیکی ببرید تا در صورتی که اختلالی در سیستم سوخت رسانی و یا در کل در سیستم های خودرو وجود دارد شناسایی و رفع شوند.

اگر انژکتور ها دچار افت کارایی شده باشند، می توان با  استفاده از داده های دیاگ آن را تشخیص داد.

در نهایت، همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، انژکتور ها عمر مفید خاصی دارند و یک وسیله مصرفی خودرو تلقی می شوند. پس در صورتی که دچار افت کارایی و یا خرابی شده باشند، می توان به راحتی آن ها را تهیه و تعویض کرد و مشکلی از این بابت وجود ندارد.

نشانه های خرابی انژکتور

یکی از دلایل خرابی انژکتور خودرو، رسوب مواد زائد در نازل آن است

به طور کلی تشخیص خرابی انژکتور یک کار تخصصی است اما به دلیل کار مهمی که انژکتور ها در موتور خودرو انجام می دهند، مطمئنا خرابی آن ها نیز علائم و نشانه هایی برجا می گذارد.

اگر به طور کلی یک انژکتور از کار افتاده باشد، صدای خودرو تغییر می کند و اصطلاحا ریپ می زند و کارایی آن نیز به صورت چشمگیری کاهش می یابد.

از دیگر نشانه های خرابی انژکتور، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش چشمگیر کارایی خودرو

• افزایش مصرف سوخت

• استشمام بوی بنزین در محفظه موتور

خرابی انژکتور بسیار مهم است و باید سریعا به آن رسیدگی کرد. حتی یک انژکتور خراب و یا معیوب نیز می تواند صدمات زیادی به موتور برساند.

به طور مثال، اگر انژکتور به شکل صحیح خود عمل نکند و یا تاخیری در کار داشته باشد، انفجار سوخت در مرحله اشتباهی رخ می دهد و فشار زیادی به موتور وارد می شود.

و یا اگر یک انژکتور به شکل کامل سوخته باشد، یک سیلندر کار نخواهد کرد که در نتیجه آن فشار وارده بر روی دیگر سیلندر ها افزایش می یابد و احتمال خرابی بسیار بالا می رود.

به همین دلیل است که توصیه می شود حداقل هر 3 ماه یکبار خودروی خود را به تست دیاگ ببرید.

گردآوری: بخش خودرو بیتوته