ورق A283؛ راهکاری ایده‌آل برای ساخت مخازن تحت فشار در صنایع نفت و گاز

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

ورق A283 یک ورق فولاد کربنی است

ورق A283: راهکاری اقتصادی برای استفاده در صنایع مختلف

ویژگی های ورق A283

ورق های فولاد کربنی اغلب از ترکیبات فولاد با آلیاژ کربن و مقداری از مواد دیگر مانند منگنز، فسفر، وانادیوم، گوگرد و بسیاری دیگر تشکیل می شوند. این ورق فولادی هم از ترکیب تعدادی از این آلیاژها تشکیل شده. بیشترین ترکیبات این ورق آلیاژ منگنز با 0.9 درصد است که به همین جهت خواص شکل پذیری ورق بالا رفته. کمترین آلیاژ موجود در این ورق ها گوگرد است که مقدار آن 0.5 درصد است. 

این ورق را به نام ورق مخزنی هم می شناسند که علت آن استفاده گسترده در ساخت و تولید مخازن نفت و گاز است. از لحاظ برخی خواص ورق A283  به ورق A36 شباهت دارد. اما معمولا به جهت قیمت مناسب تر ورق های 283 استفاده از آن ها در صنایع مشابه بیشتر است.

این محصول را در 3 گرید مختلف A، B و C می سازند که به خاطر مقدار کربن استفاده شده در آن ها با هم تفاوت دارند و خواص آن ها و کاربردهای آن ها نیز فرق دارد. اما به لحاظ کاربردی به ویژه در کشور ما ورق های گرید C بیشترین استفاده را دارند. 

مقاومت کششی ورق A283 چندان مطلوب نیست

گرید های مختلف ورق A283

همان طور که گفتیم این ورق سه گرید مختلف دارد که در حالت کلی از لحاظ مقدار کربن با هم فرق دارند. این سه گرید A، B و C هر کدام ویژگی هایی دارند که در ادامه هر یک را معرفی خواهیم کرد:

• گرید A: این ورق دارای استحکام کششی برابر 310- 450 مگاپاسکال، استحکام تسلیمی 165 مگاپاسکال و ازدیاد طولی 27 درصد است.

• گرید B: این ورق دارای استحکام کششی برابر 345- 450 مگاپاسکال، استحکام تسلیمی 185 مگاپاسکال و ازدیاد طولی 25 درصد است.

• گرید C: این ورق دارای استحکام کششی برابر 380- 515 مگاپاسکال، استحکام تسلیمی 205 مگاپاسکال و ازدیاد طولی 23 درصد است.

با توجه به ویژگی های ذکر شده برای این سه گرید متوجه می شویم که مقاومت کششی و استحکام تسلیم گرید C از دو مورد دیگر بهتر و در واقع خواص کلی گرید C نسبت به دو نوع قبلی بهبود یافته تر است و به همین جهت است که این ورق کاربرد بیشتری دارد. 

خواص ورق A283

هر کدام از ورق های کربنی به خاطر آلیاژها و مقدار این آلیاژها ویژگی ها و خواص مخصوص به خود را دارند. بعضی خواص در آن ها کمتر و در بعضی دیگر بیشتر است. به عنوان مثال خاصیت کششی در این ورق خیلی بالا نیست و بهتر است در صنایعی به کار برود که نیاز به مقاومت کششی زیادی نیست.

اما شکل پذیری محصول بالاست و می تواند به خوبی برای جوشکاری مورد استفاده واقع شود. به جز این ها ورق A283 ویژگی های دیگری هم از جمله قابلیت خم کاری و استحکام بالا و همچنین مقاومت در برابر خوردگی را هم دارد. 

اما از لحاظ شکل ظاهری هم این ورق ویژگی هایی دارد. از لحاظ ضخامت و قطر این ورق تنوع زیادی دارد اما معمولا در عرض های 1.5، 2 و نهایتا 3 متری تولید می شود. ضمنا این ورق طبق استاندارد جهانی ASTM تولید می شود که بر طبق این استاندارد ویژگی ها و مشخصات ورق A283 مشخص می شود. 

ورق A283 سه گرید A و B و C دارد

روش تولید ورق A283  

این ورق فولادی هم مانند بسیاری دیگر از ورق ها تحت گرمای بالا و به وسیله نورد گرم تولید می شود. در واقع ماده اولیه برای تولید ورق فولادی A283 تختال های آهنی هستند که در کوره های نورد تحت دمای 1300 درجه سانتی گراد پیش گرم می شوند تا از حالت جامد خارج شده و به شکل نرم و شکل پذیر در بیایند. 

بعد از اینکه تختال ها گرم می شوند آن ها را از غلتک های نورد عبور می دهند تا به ضخامت های لازم و مورد نظر برسند. در این بین تحت تاثیر عملیات مختلف خواص فیزیکی و شیمیایی ورق ها بهبود پیدا می کند. پس از اینکه ورق ها به ضخامت مورد نظر رسید باید به طول های مورد نظر برش بخورد و در نهایت سرد می شود و آماده. 

آلیاژهای ورق A283

همان طور که گفتیم آلیاژهای مختلفی در این ورق وجود دارد که مقدار آن ها در گریدهای مختلف یکسان است؛ تنها مقدار کربن در آن ها متفاوت است. در ادامه اصلی ترین آلیاژها را با خواص و اندازه آن ها در گریدهای مختلف این ورق ذکر کرده ایم:

• در گرید A مقدار 0.14 درصد کربن وجود دارد. کربن ماده ای است که اگر زیاد باشد سختی ورق بیشتر می شود و اگر کمتر باشد سختی کمتر و تحمل حرارتی بالاتر می رود. مقدار منگنز در این گرید 0.90 درصد است که بر خاصیت شکل پذیری بهتر اثر می گذارد. مقدار سیلیکون در این ورق برابر 0.4 درصد است و مقدار فسفر 0.035 درصد است. مقدار گوگرد برابر 0.040 درصد و در نهایت مقدار مس موجود در این ورق 0.20 درصد است و مابقی فلز آهن است.

• در گرید B 0.17 درصد کربن وجود دارد که مقداری سختی بیشتر اما مقاومت حرارتی بالاتر به ورق داده است. مقدار سیکیکون در این گرید برابر 0.4 و منگنز آن مانند نمونه قبلی برابر 0.90 درصد است. مقدار گوگرد، مس و فسفر در این گرید مانند نمونه قبلی است و هر آنچه باقی بماند آهن است. همان طور که دیدید این ورق با نوع قبلی تنها از لحاظ مقدار کربن متفاوت است.

• در گرید C مقدار کربن 0.24 درصد است. مقادیر مواد دیگر در این ورق مانند دو نوع قبلی است. تنها به جهت درصد کربن بالاتر است که این ورق خواص ویژه تری پیدا کرده است. این ورق به جهت درصد کربن بالاتر آهن کمتری نسبت به دو نوع دیگر دارد. 

مقدار کربن در گریدهای مختلف ورق A283 متفاوت است

کاربردهای ورق A283

هر ورق فولادی با توجه به خواص و ویژگی های منحصر به فردی که دارد در صنایع مختلف و کاربردهای خاصی استفاده می شود. این ورق هم با توجه به همین موارد کاربردهای مختلفی پیدا کرده است که در ادامه آن ها را نام می بریم:

• برای ساخت مخازن تحت فشار در صنعت پتروشیمی و صنایع مرتبط نفت و گاز

• در صنایع دریایی برای ساخت و تولید کشتی ها و همچنین اسکله ها

• برای ساخت برخی از قطعات صنعتی 

• در خودرو سازی برای برخی از قطعات و یا دیواره و بدنه ماشین آلات

از ورق A283 برای ساخت مخازن استفاده می شود 

کلام پایانی 

ورق های فولادی یکی از مهم ترین محصولات در انواع ساخت و سازها و صنایع هستند به طوری که اگر این محصول تولید نمی شد جایگزین بهتری برای آن وجود نداشت. ورق های فولادی از فلزات مختلفی تولید می شوند بعضی از آن ها فولاد آلیاژی هستند و بعضی دیگر آلیاژهای زیادی ندارند. بعضی از آن ها تنها از استیل و گالوانیزه ساخته می شوند اما بعضی دیگر از ترکیب مقدار زیادی از آلیاژهای کربن، وانادیوم، فسفر، سیلیس و ... به علاوه آهن. ورق A283 یک ورق فولاد کربنی با آلیاژهای مختلف است که قیمت مناسبی داشته و ضمنا کاربرد گسترده ای هم به ویژه گرید C  آن در صنعت دارد. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته