نازل های آتش نشانی برای چه کاری ساخته شده اند؟

مجموعه: تجهیزات ایمنی و بهداشتی

نازل های آتش نشانی برای مهار آتش هستند

آشنایی با انواع نازل های آتش نشانی  

معرفی نازل های آتش نشانی

نازل آتش نشانی یک اهرم هدایت کننده سیالات است که در عملیات اطفاء حریق یا خاموش کردن آتش توسط آتش نشانان به کار گرفته می شود. این اهرم استوانه ای حتما باید به شلنگ آتش نشانی که متصل به منبع سیالات است وصل شود. نازل ها انواع مختلفی دارند و می توانند مواد مختلفی مانند آب و فوم و مه را به اشکال مختلف و با سرعت های پرتاب متفاوتی به بیرون منتقل کنند. 

نکته ای که در انتخاب این ابزار ایمنی اهمیت دارد آن است که برای هر نوع عملیات باید نوع خاصی از این نازل ها مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال اگر آتش نشان می خواهد از راه دور آتش را خاموش کند باید نازلی انتخاب کند که قدرت پرتاب بالایی داشته باشد. همچنین در رابطه با علت آتش سوزی نیز باید از مواد مختلفی برای خاموش سازی آتش استفاده کند که نازل آن ها متفاوت است. 

به عنوان مثال اگر علت آتش سوزی در اثر یک سوخت مایع مانند بنزین باشد باید از فوم های خاموش کننده استفاده کند که بتواند اکسیژن رسانی به منبع سوخت را کاهش دهد. اما اگر در اثر عاملی غیر سیال اتفاق افتاده باشد باید از فشار آب استفاده کند. گاه لازم است با ایجاد مه در یک منطقه آتش سوزی فضای اطراف محیط را خنک کند تا آتش سوزی بخوابد.

همه این موارد نازل های مخصوص خود را دارد.

نازل های آتش نشانی انواع مختلف دارند

انواع نازل های آتش نشانی

همان طور که گفتیم نازل های آتش نشانی به دلیل انجام عملیات مختلف اطفاء حریق به شکل های مختلفی ساخته می شوند.  معمولا مقدار مواد خاموش کننده ای که انواع نازل ها در هر ثانیه خارج می کنند بین 1 تا 200 کیلوگرم متغیر است و بسته به شدت آتش سوزی، نوع سوخت و مکان آتش سوزی باید از نازلی با قدرت مناسب استفاده کرد. در ادامه به شکل کلی انواع نازل ها را معرفی کرده ایم:

نازل تک حالته

این محصول ساده یا تک حالته است به این معنا که تنها با یک شکل و قدرت آب را خارج می کند. این مدل نازل ها معمولا از جنس فلزاتی مانند آلومینیوم و آهن و برنج ساخته می شوند البته در بعضی مدل ها می توان پلاستیک را نیز در ترکیبات مواد ساخت این محصول دید.

بر روی بدنه این نازل یک دستگیره قرار دارد که با باز و بسته کردن آن می توان آب را قطع و، وصل کرد. در واقع این محصول امکان تنظیم سرعت و شکل جریان سیال مایع را ندارد و برای عملیات خاموش سازی بسیار ساده و کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. این نازل ها را می توان از سایز کوچک 2/1  تا سایز بزرگ 2/11 در بازار پیدا کرد. 

نازل های آتش نشانی تک حالت

نازل چند حالته یا شیردار

اگر آتش سوزی شدید و پیچیده باشد دیگر نمی توان از نازل های تک حالته استفاده کرد چرا که کار ما را کند کرده و ممکن است باعث بروز خسارات جانی و مالی بیشتری شود. به همین منظور نوع دیگری از نازل های آتش نشانی به بازار آمدند که به آن ها سه حالته یا نازل شیر دار گفته می شود. این محصول نیز خود به سه نوع متفاوت تقسیم می شود. در ادامه هر سه نوع را به شما معرفی کرده ایم:

نوع اول: نازل تفنگی یا توربو 

این نوع یکی از قدرتمند ترین انواع نازل سه حالته است که امکان پرتاب مواد خاموش کننده به صورت جت و پودری را دارد. این نازل همچنین می تواند قطر ذرات آب را تنظیم کرده و برای مکان هایی که لازم است آب با قطرات ریز و یا مه به محل آتش سوزی برسد می توان از آن استفاده کرد.

در بعضی موارد آتش سوزی لازم است قطرات آب زودتر تبخیر شوند و اکسیژن آتش را جذب کنند که همین می تواند محیط را خنک و آتش سوزی را به پایان برساند.

ویژگی دیگر این محصول علاوه بر داشتن اهرم باز و بسته که همه انواع نازل ها دارند قدرت تنظیم جریان آب است.

به جهت همین ویژگی از این مدل بیشتر در مواردی استفاده می شود که فاصله آتش نشان از محل آتش سوزی زیاد است و لازم است آب یا ماده خاموش کننده با قدرت بیشتری به سمت حریق پرتاب شود. این نازل معمولا از جنس آلومینیوم و آهن و برنج یا مواد پلاستیکی ساخته می شود اما به جهت قدرت بالای مواد خروجی قسمت متصل به شلنگ و سری آن بسیار محکم ساخته می شود که هنگام عملیات از شلگ جدا نشود. 

نازل های آتش نشانی چند حالته

نوع دوم: نازل کف ساز سبک

کف از مخلوط کنستانتره ی فوم با آب تشکیل می شود . این ماده نیز یکی از موادی است که در عملیات اطفاء حریق برای خاموش سازی آتش مورد استفاده قرار می گیرد. کارکرد این ماده اغلب برای مکان هایی است که در اثر یک ماده سیال آتش گرفته است. فوم می تواند بر روی منبع سوخت پاشیده شده و آن را بپوشاند و مانع از رسیدن اکسیژن به منبع شود. درست مانند زمانی که برای خاموش کردن حریق ما یک پتو روی آن می اندازیم تا اکسیژن به آتش نرسد و خاموش شود؛ با این تفاوت که کف مانند پتو قابل اشتعال نیست و کاملا بی خطر است.

نازل کف ساز سبک اغلب از استیل ساخته می شود. این محصول از فوم های ترکیبی با نسبت 40 تا 75 استفاده می کند. از آنجایی که این ویله ایمنی بسیار سبک است در عملیات خاموش سازی آتش به راحتی قابل حمل و جا به جایی است. این نازل ها دبی خروجی بالایی دارند و می توانند به سرعت کف حاصله را بر روی مکان حریق بپاشند. فشار کارکرد این نازل 5 بار است. 

نازل های آتش نشانی تولید کف 

نوع سوم: نازل کف ساز سنگین

این نازل نیز کف ساز است یعنی مخصوص خروج ماده خاموش کننده ترکیبی فوم و آب است و برای سیال آب استفاده نمی شود. این نازل سرعت پرتاب بسیار بالاتری نسبت به نوع دوم دارد. معمولا از این محصول در عملیات اطفاء حریق بسیار گسترده مثلا آتش سوزی یک آپارتمان مورد استفاده قرار می گیرد. به جهت قدرت بالای پرتاب کف آتش نشانان از آن برای مکان هایی که دور از سوژه آتش سوزی هستند استفاده می کنند. 

نازل های سنگین می توانند مواد خاموش کننده کفی را به شکل پودر و جت خارج کنند. همانند نازل سبک این مدل نیز بیشترین کارایی را در آتش سوزی هایی دارد که منبع اشتعال یک ماده سیال مانند بنزین یا تینر یا روغن قابل اشتعال است. بر روی بدنه این مدل سوراخ هایی وجود دارد که هوا را به داخل کشیده و در ترکیب با فوم و آب قرار می دهد. 

نازل های آتش نشانی کف ساز برای خفه کردن اکسیزن آتش هستند

کلام پایانی 

آتش نشانان در عملیات اطفاء حریق از ابزارهای مختلفی استفاده می کنند. یکی از این ابزارهای مهم نازل های آتش نشانی هستند. این وسیله استوانه ای اغلب از جنس فلز ساخته می شود و سر شلنگ آتش نشانی متصل می شود. نازل ها وظفه کنترل و تنظیم خروج مواد خاموش کننده را دارند و می توانند شکل خروج، قدرت و سرعت پرتاب خروج را کنترل کنند. بسته به نوع عملیات باید از نازل مخصوص آن استفاده کرد. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته