دستکش ایمنی چیست؟ معرفی انواع دستکش ایمنی کار

مجموعه: تجهیزات ایمنی و بهداشتی

کاربردهای دستکش ایمنی

دستکش ایمنی محافظ دست ها در برابر حرارت، برش و مواد اسیدی

چرا از دستکش ایمنی استفاده می کنیم؟

در بسیاری از مشاغل دستان در معرض آسیب های خطرناکی مانند بریدگی، سوختن، سوراخ شدن و حتی قطع عضو قرار دارند. شاید بتوان گفت مهم ترین ابزار برای به حداقل رساندن این خطرات دستکش های ایمنی هستند. این دستکش ها را در جنس های مختلفی تولید می کنند که هر جنس برای جلوگیری از خطرات خاصی طراحی شده است. 

دستکش ایمنی عضو جدایی ناپذیر مشاغلی است که ممکن است در آن ها دستان شما در برخورد با مواد و ابزارهای کار آسیب ببینند. از جمله این مشاغل می توان به باغبانی، سنگ بری، جوش کاری، آزمایشگاه و ... اشاره کرد. در این حرفه ها دست ها با مواد و ابزار آلات خطرناکی مانند آتش، اسید، مواد شیمیایی و انواع دستگاه های برش سر و کار دارند. 

آشنایی با انواع دستکش ایمنی 

همان طور که قبلا گفتیم انواع مختلفی از دستکش های محافظ دست وجود دارند؛ این دستکش ها را در جنس های لاتکس، نخی، آلومینیومی، کتان، چرمی، فلزی، نایلونی و ... تولید می کنند. علاوه بر جنس، دستکش های ایمنی را در اشکال مختلف بر اساس مشاغل مورد استفاده نیز دسته بندی می کنند به عنوان مثال دستکش برق کاری با دستکش آزمایشگاه متفاوت است. در ادامه قصد داریم انواع دستکش ایمنی را معرفی کنیم.

دستکش ضد حریق

در مشاغلی که با آتش سر و کار دارند استفاده از دستکش های ضد حریق بسیار ضروری است. جنس بیرونی این دستکش ها اغلب از آلومینیوم و مواد ضد حرق دیگر تشکیل می شود. جنس آستر این نوع دستکش ها نیز معمولا پشم شیشه است و به خوبی از دستان شما در برابر شعله های آتش و مواد داغ محافظت می کند.

 از جمله مشاغلی که از این نوع دستکش استفاده می کنند مشاغل: آتش نشانی، جوش کاری، ذوب فلزات، ریخته گری، آجر پزی و ... است. دستکش های مرغوب ضد حریق می توانند از دستان شما تا دمای 2000 درجه فارنهایت مخافظت کنند.

دستکش ایمنی و محافظت از دست

دستکش مخصوص برق کاری

بسیاری از افرادی که در مشاغل مرتبط با برق کاری سر و کار دارند همواره در معرض خطر برق گرفتگی قرار دارند. یکی از ابزارهای ایمنی بسیار مهم در این نوع مشاغل استفاده از دستکش هایی است که جریان برق را منحرف کرده و اجازه برخورد به دستان شما را نمی دهد. 

جنس دستکش های برق کاری عموما لاتکش مخصوصی است که اجازه نمی دهد جریان برق و شوک الکتریکی در هنگام بروز خطر به بدن فرد وارد شود. 

دستکش مخصوص ضد برش و سوراخ شدن

در بسیاری از مشاغل فنی و کارگاهی احتمال بریدگی و سوراخ شدن و خراش دست اجتناب ناپذیر است. یکی از مهم ترین نکات ایمنی در چنین محیط هایی استفاده از دستکش های ایمنی مخصوص ضد برش است. دستکش ضد برش از پارچه های مخصوصی مانند برزنت تولید می شود که مقاومت بسیار بالایی داشته و به سادگی پاره یا سوراخ نمی شود. 

در مشاغلی مانند کارگاه های نجاری، سنگ بری، چوب بری و حتی برخی مشاغل غیر حرفه ای تر مانند کار در انبار و فروشگاه هم می توان از دستکش های ضد برش استفاده کرد. حتی در بسیاری از کارهای خانگی مانند باغبانی هم می توان از این نوع دستکش استفاده کرد. معمولا دستکش های ضد برش سبک هستند و هنگام استفاده خیلی اذیت کننده نیستند. دستکش های برزنتی یکی از انواع این نوع دستکش ایمنی هستند.

دستکش ایمنی پزشکی

دستکش ضدمواد اسیدی

در مشاغلی مانند آزمایشگاه و کارگاه های تولید مواد شیمیایی همواره مواد اسیدی و شیمیایی مختلفی مورد آزمایش و تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. این مواد به جهت ماهیت خود برای پوست بدن بسیار خطرناک هستند. از آنجایی که هنگام کار و آزمایش احتمال پاشش و ریختن مواد شیمیایی بر روی دست کارکنان وجود دارد لازم است از دستکش های مخصوص برای خنثی کردن اثر این مواد  استفاده کرد. 

دستکش ایمنی ضد اسید از مواد پلاستیکی و پلیمری خاصی ساخته می شود که در برابر مواد شیمیایی کاملا خنثی هستند و پاشش این مواد بر روی آن ها هیچ تغییری ایجاد نمی کند. دستکش های ضد مواد شیمیایی علاوه بر آزمایشگاه و کارگاه ها ممکن است در پالایشگاه ها نیز مورد استفاده قرار گیرند. 

دستکش ضد لغزش 

در برخی از مشاغل مانند ساختمان سازی، خودروسازی و حفاری که کارگران از ابزار و تجهیزات ارتعاشی مانند چکش و ... استفاده می کنند از این دستکش استفاده می شود. این دستکش ها مانع از لغزش و ارتعاش ابزار آلات در دست شده و از لیز خوردن و افتادن آن ها حین کار کردن جلوگیری می کند. 

معمولا دستکش ایمنی ضد لرزش را از موادی مانند چرم، پلیمر و مواد نایلونی می سازند که احتمال لیز خوردن و حرکت ابزار ها را کاملا از بین می برند. کارگرانی که از این نوع دستکش  استفاده می کنند دستان خود را در برابر ساییدگی و خراش هایی که ممکن است در اثر برخورد دست با تجهیزات ایجاد شود ایمن می کنند. 

دستکش ایمنی و محافظت در برابر ضربه

دستکش ضد اشعه

در برخی از بخش های بیمارستانی مانند رادیولوژی، اتاق ام آر آی،سی تی اسکن، اتاق عمل  و ... اشعه های مضری مانند اشعه ایکس و پرتو رادیواکتیو وجود دارد. کارکنان این بخش ها لازم است برای محافظت از بدن خود از لوازم ایمنی مخصوصی استفاده کنند. یکی از لوازم ایمنی برای محافظت از دستان در این بخش ها دستکش هاس سربی هستند. 

دستکش ایمنی سربی با هدف خنثی کردن اثرات رادیواکتیو، و اشعه ایکس در صنعت پزشکی و پزشکی هسته ای تولید شده است. این دستکش ها از یک لایه سربی محافظ و یک لایه داخلی پلاستیکی تشکیل شده اند و بسیار سبک و مقاوم هستند. 

دستکش محافظ ضربه

در برخی مشاغل مانند مشاغل ساختمانی، حفاری و حتی برخی ورزش های خاص احتمال برخورد یا افتادن اشیا و اجسام سنگین بر روی دست بوجود دارد. در صورتی که افراد از دستکش ایمنی ضربه گیر استفاده نکنند ممکن است آسیب های زیادی به دستانشان وارد شده و حتی آن ها را از کار بیاندازد. 

دستکش ضد ضربه معمولا از جنس لاتکس و پلی استر ساخته می شود و بر روی بدنه کپسول های مخصوص ضربه گیر دارد. این کپسول ها مانع از برخورد جدی اشیا و ابزارها بر روی دستان شده و در صورت برخورد نیز سختی و شدت ضربه را می گیرند. 

لزوم استفاده از دستکش ایمنی در مشاغل 

دستکش محافظ آب 

این نوع دستکش ها را با توجه به شغل و کاربرد در مقاومت های مختلفی تولید می کنند؛ اما در مجموع تمامی آن ها به گونه ای ساخته می شوند که به خوبی از نفوذ آب به دستان جلوگیری کرده و به هیچ وجه آب را به خود جدب نمی کنند. از جمله کاربردهای این نوع دستکش ایمنی در مشاغل باغبانی برای آبیاری درختان و گیاهان و حتی در منزل شخصی برای کارهای نظافتی شخصی است. این نوع دستکش ها اغلب از جنس نایلون های مخصوص و مقاوم هستند. 

از دستکش ایمنی در چه مشاغلی استفاده می شود

از دستکش های ایمنی به طور گسترده در مشاغل فنی و فیزیکی استفاده می شود. می توان گفت در تمامی شغل هایی که احتمال آسیب دیدن دستان وجود دارد از دستکش های ایمنی استفاده می کنند. در ادامه به تعدادی از مشاغل که حتما باید حین کار دستکش ایمنی بپوشند اشاره کرده ایم:

• باغبانی

• ساخت و ساز

• نجاری

• آهنگری

• آتش نشانی

• جوش کاری

• آزمایشگاه و پزشکی

• دارو سازی

• آجر پزی و کوره 

• صنایع غذایی و شیمیایی

• مکانیکی

• و...

دستکش ایمنی از چه موادی تشکیل می شود؟

با توجه به مورد کاربرد دستکش می توان آن را از مواد مختلفی تولید کرد. برخی از موادی که برای تولید دستکش مورد استفاده قرار می گیرند قابلیت استفاده مجدد را دارند اما برخی دیگر تنها یک بار قابلیت مصرف دارند. در ادامه این مواد را معرفی کرده ایم.

1. وینیل: این نوع دستکش برای محافظت های ساده در برابر آلودگی مورد استفاده قرار می گیرد.

2. پلی اتیلن: از این دستکش ایمنی اغلب در صنایع غذایی استفاده می کنند. این دستکش ها دوام کافی برای استفاده های کوتاه مدت را دارند.

3. لاتکس: لاتکس یک دستکش همه منظوره است که استفاده راحتی دارد.

4. نیتریل: از دستکش های جنس نیتریل برای جلوگیری از نفوذ مواد شیمیایی سبک استفاده می کنند؛ اگرچه در استفاده های متوسط تا سنگین نیز به خوبی محافظت می کنند.

5. بافتنی: این نوع دستکش از الیاف مصنوعی ساخته می شود. دستکش ایمنی بافتنی در برابر سایش و سرما و گرمای شدید از دست ها به خوبی محافظت می کنند. 

6. چرم: این نوع دستکش ایمنی معمولا از پوست حیوانات تولید می شود. دستکش چرم در برابر حرارت متوسط، برش و ضربه های متوسط مقاومت می کند. 

7. لاستیک بوتیل: یکی از دستکش های محافظ در برابر مواد شیمیایی است. این ماده به خوبی در برابر اسیدهای خورنده، بازهای قوی و کتون ها از دستها محافظت می کند. 

8. آلومینیومی: یکی از بهترین مواد محافظ در برابر گرما و آتش است.

ضخامت دستکش ایمنی 

اندازه گیری ضخامت دستکش ایمنی

ضخامت دستکش های ایمنی بر حسب میلی متر که برابر (0.001 اینچ) است اندازه گیری می شود. هر اندازه که یک دستکش میل بیشتری داشته باشد یعنی ضخامت دستکش بالاتر است. اصولا دستکش ضخیم تر میزان مقاومت بیشتری نسبت به انواع نازک تر دارد. 

کلام پایانی 

دستکش ایمنی یکی از ابزارهای ضروری در مشاغل فنی و کارگاهی است. در اغلب کشورها استفاده از تجهیزات ایمنی از جمله دستکش کاملا ضروری است. در صورتی که در مشاغل پر خطر فعالیت دارید استفاده از دستکش ایمنی را فراموش نکنید. استفاده نکردن از دستکش حین کار با دست می تواند مشکلات جبران ناپذیری را برای فرد ایجاد کرده و حتی به طور کامل فرد را از کار افتاده کند. 

گرد آوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته