چرا ایران از مذاکره مجدد هسته‌ای سر باز می‌زند؟
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 23 آبان 1398 08:22
وبلاگ تخصصی دانشگاه ییل در مطلبی با پرداختن به دلایل ایران برای عدم مذاکره مجدد با آمریکا نوشت: «دونالد ترامپ از زمان خروج ایالات‌متحده آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ماه می‌سال ۲۰۱۸ تلاش کرده با جمهوری اسلامی ایران به توافق جدیدی دست یابد. رهبران تهران به واسطه اشتیاق ترامپ برای دستیابی به یک توافق جدید، فرصتی منحصر‌به‌فرد برای پیشبرد توافق‌نامه جدید و مطلوب برای خود دارند. آنها می‌توانند ترتیب امور را برای رفع تحریم‌های اقتصادی و پمپاژ منابع مالی، فناوری و صنایع آمریکایی و اروپایی بدهند. ترامپ ادعا می‌کند توافق جدید بدون آنکه به دنبال تغییر «رهبری» در ایران باشد، این کشور را با عظمت خواهد کرد.در این گزارش که سایت تابناک آنرا منتشر کرده آمده است: «شرایط ایران به گونه‌ای است که مانع از همکاری دولت روحانی با دولت ترامپ برای حل مساله هسته‌ای می‌شود.
در جبهه نظامی، متحد تهران در سوریه یعنی بشار اسد، دوباره قدرت خود را منسجم کرده است و در یمن، حوثی‌ها باعث ترس و وحشت بزرگی برای عربستان‌سعودی شده‌اند. ایران همچنان اطمینان دارد که موشک‌های بالستیک این کشور به‌خوبی در برابر یورش هوایی آمریکا مقاومت می‌کند. آزمایش نیروی هوایی ایالات‌متحده در ۲۸ سپتامبر، برای آزمون میزان آمادگی در جابه‌جایی مقر فرماندهی و کنترل ارتش این کشور به بیرون از پایگاه خلیج فارس در قطر بر باور تهران مبنی بر برتری استراتژیک نهایی در منطقه افزوده است. پیشنهاد مسکو برای یک برنامه امنیتی جدید خلیج‌فارس نیز در همین راستاست.
در شاخص توسعه انسانی سازمان ملل متحد، ایران در رده ۶۰ از میان ۱۸۹ کشور و بالاتر از ترکیه، مصر و عراق، البته پایین‌تر از همسایگان بسیار کم‌جمعیت و بسیار ثروتمند در سواحل جنوبی خلیج فارس مانند امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی قرار دارد.گزارش میزان خرسندی جهانی از سوی شبکه راه‌حل‌های توسعه پایدار سازمان‌ملل، مردم ایران را در رده ۱۱۷ از میان ۱۵۶ کشور و مجددا بالاتر از عراق و مصر و البته پایین‌تر از کشور‌های خلیج‌فارس قرار می‌دهد. شاخص توسعه فراگیر مجمع جهانی اقتصاد، ایران را در بین کشور‌های در حال ظهور، دقیقا پس از چین، در رتبه ۲۷ از ۷۶ قرار داده است.در حال‌حاضر، ایران در مقابل تحریم‌های اقتصادی آمریکا مقاومت می‌کند.
این کشور با استفاده از مکانیزم‌های حمل و نقلی که مقررات تحریمی آمریکا را دور می‌زند، صادرات نفت به چین و حتی به سوریه و هند را حفظ کرده است، به‌ویژه چین، تجارت خود را با ایران در بخش انرژی، معدن و حمل و نقل ادامه می‌دهد. حتی انگلیس در ماه اکتبر تحریم‌های ایالات‌متحده را دور زد تا ۲۵/ ۱میلیارد پوند (۵۴/ ۱میلیارد دلار) خسارت با یک بانک ایرانی متعلق به دولت را تسویه حساب کند. ایران در پالایش بنزین به خودکفایی رسیده و با برنامه‌ریزی رو به جلو، همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را آغاز کرده است.
وزارت نفت برای انتقال نفت به یک ترمینال صادراتی در شرق تنگه هرمز در حال راه‌اندازی خط لوله‌ای است که پیش‌بینی می‌شود، در مارس ۲۰۲۱ پایان یابد. تهران و پکن در حال نهایی کردن تعهد ۲۵ ساله چین برای سرمایه‌گذاری ۲۸۰ میلیون دلار در بخش انرژی ایران هستند.خطیب نماز جمعه تهران در اواخر اوت، با تاکید بر اینکه «مذاکره تحت فشار تسلیم است» افزود: «با توجه به رویکردی که آمریکا و ترامپ در پیش گرفته‌اند، باید رویای مذاکره مجدد را به گور ببرند.» اوایل ماه سپتامبر، کمیته امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس «هشدار جدی» درباره اظهارات رئیس‌جمهور حسن روحانی، مبنی بر آمادگی برای مذاکره با «هر شخصی» برای حل مشکلات ایران صادر کرد.
نتیجتا روحانی پس از بازگشت از مجمع‌عمومی سازمان ملل، چاره‌ای جز این نداشت که در جلسه کابینه تاکید کند، «همه ارتباطات در سفر به سازمان ملل حول مساله احیای گروه 1+5 چرخیده است. ظریف نیز در تهران برای اطمینان دادن به مخالفان مذاکره، یک کنفرانس خبری ترتیب داد و تاکید کرد «هیچ مذاکره دو‌جانبه‌ای بین روحانی و ترامپ صورت نگرفته است.»
در نتیجه، هرچه ترامپ برای توافق جدید اصرار کرده است، مقامات ایران با قاطعیت بیشتری به پیش‌شرط‌های خود مبنی بر رفع تحریم‌ها، احیای برجام و حتی پرداخت غرامت برای خسارات ناشی از تحریم پافشاری کرده‌اند. تهران حتی با احتمال «ترک پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» و غنی‌سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد نیز با آمریکا مقابله کرده است. با این وجود رویکرد «از فروشنده به مشتری» ایران به توافق هسته‌ای ممکن است خطرناک باشد. تا به امروز، سیاست ترامپ در قبال ایران محدود و پایدار بوده است - پاداش‌هایی ارائه می‌دهد و مجازاتی را اعمال می‌کند.
او جمهوری اسلامی را نه از طریق حمله و ابزار نظامی بلکه با استفاده از ابزار‌های اقتصادی و سایبری تهدید کرده است - اخیرا با تحریم بخش ساخت‌و ساز در ۳۱ اکتبر.در اوایل ماه اکتبر و تحت فشار آمریکا، شرکت ملی نفت چین از قرارداد ۵ میلیارد دلاری برای توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی خارج شد، دقیقا مشابه کاری که توتال فرانسه کرد. با افزایش تحریم‌های ایالات متحده، صندوق بین‌المللی پول تخمین می‌زند که سقوط شاخص تولید ناخالص داخلی ایران تا ۵/ ۹ درصد در سال ۲۰۱۹ ادامه خواهد یافت در حالی که تورم به ۷/ ۳۵ درصد افزایش می‌یابد. بر اساس اعلام بانک جهانی، تحریم‌ها در ترکیب با سوء مدیریت داخلی، منجر به آن می‌شود که نرخ بیکاری از رقم ۱/ ۱۲درصد در سال ۲۰۱۸ رو به افزایش رود؛ بنابراین مجلس ممکن است به بانک مرکزی اجازه دهد ارزش ریال را پایین‌تر آورد. از سویی ایالات‌متحده فشنگ‌های بیشتری را آماده شلیک کرده است.به‌رغم اجرای برجام در ژانویه ۲۰۱۶، سازمان انرژی اتمی ایران ظاهرا توانایی بازسازی امکانات خود را حفظ کرده است.
کاهش تعهدات تهران با افزایش غنی‌سازی اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژ‌های پیشرفته و فعال شدن مجدد رآکتور آب سنگین اراک به دیدگاه‌های منفی پیرامون معضل اصلی افزوده است. این‌گونه اعمال، کار رئیس‌جمهور فعلی یا رئیس‌جمهور آینده ایالات‌متحده را برای پاسخ مثبت به درخواست ایران برای احیای مجدد برجام دشوار می‌کند، هرچند انجام این کار مسیری است که توسط سایر امضا‌کنندگان تایید شده است.روحانی در هشتم اکتبر تاکید کرد: قدرت و جایگاه ملت ایران پس از یک سال و نیم فشار اقتصادی مداوم، بهبود یافته است. در نتیجه، شرایط برای احیای برجام یا مذاکره درباره توافق هسته‌ای جدید به این زودی‌ها به وجود نمی‌آید.
دنیای اقتصاد
