چه زمانی برای آزمایش خون بارداری مناسب است؟

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 02 مرداد 1402 15:58

آزمایش خون بارداری یکی از روش‌های رایج و دقیق برای تشخیص بارداری است. اما چه زمانی برای آزمایش خون بارداری مناسب است؟ در این مقاله به زمان مناسب انجام آزمایش خون بارداری، فواید و مزایا و هزینه‌های مربوط به آن پرداخته می‌شود.

انواع روش‌های تشخیص بارداری

تشخیص بارداری یکی از مهمترین مسائلی است که زوجین در دوران بارداری با آن مواجه هستند. امروزه، روش‌های مختلفی برای تشخیص بارداری در دسترس هستند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در ادامه، به بررسی انواع روش‌های تشخیص بارداری می‌پردازیم:

آزمایش خون بارداری: در این روش با اندازه‌گیری سطح هورمون بتا در خون، بارداری تشخیص داده می‌شود. آزمایش خون به مراتب دقیق‌تر از آزمایش ادرار است و قدرت تشخیصی آن به خصوص در روزهای ابتدایی بارداری بسیار چشمگیرتر است. با این حال، این روش در خانه قابل انجام نیست و جهت انجام آزمایش خون باید از طریق آزمایشگاه و یا خدمات آزمایش در منزل اقدام کنید.

آزمایش ادرار بارداری: در این روش با استفاده از نوارهای ادراری، سطح هورمون بتا در ادرار اندازه‌گیری می‌شود. هورمون HCG به صورت طبیعی در بدن زنان باردار تولید می‌شود و سطح آن در اوایل بارداری بسیار بالاتر از حد معمول است. این روش سریع و آسان است و می‌توان به راحتی در خانه انجام داد. با این حال، احتمال بروز خطا و ارائه نتایج نادرست دور از انتظار نیست، چراکه عوامل مختلفی در نتیجه کیت‌های خانگی تاثیرگذار هستند.

سونوگرافی: در سونوگرافی، با استفاده از امواج صوتی از جنین درون رحم تصویر بارداری شده و جهت تشخیص بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش که معمولا پس از گذشت چهار هفته از بارداری انجام می‌شود اطلاعات مفیدی از سلامت جنین و مادر فراهم می‌کند.

آزمایش  DNA: این روش در روزهای اولیه بارداری کاربرد دارد و با گرفتن نمونه خون از مادر و تحلیل DNA آن، بارداری تشخیص داده می‌شود. آزمایش DNA دقیق‌تر از سایر روش‌ها است و معمولا در مواردی که بارداری با روش‌های دیگر قابل تشخیص نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. هزینه بالای این تکنیک و نیاز به تجهیزات و تخصص پزشکی، آن را به یکی از متدهای غیرمتداول تبدیل کرده است.

آزمایش داخل رحمی: اگر سایر آزمایش‌های بارداری قادر به تشخیص صحیح بارداری فرد نباشند، این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روش داخل رحمی، با استفاده از یک کاتتر نمونه‌ای از بافت رحم گرفته می‌شود و در آن نشانه‌های وجود جنین بررسی می‌شود.

در نهایت، هر کدام از روش‌های تشخیص بارداری مزایا و معایب خود را دارند و بهتر است با پزشک خود در خصوص روش مناسب مشورت کنید.

اهمیت آزمایش خون بارداری چیست؟

آزمایش خون بارداری یکی از روش‌های دقیق برای تشخیص بارداری به حساب می‌آید. آزمایش بارداری سطح هورمون بتا HCG را در خون اندازه‌گیری می‌کند و در صورتی‌که سطح این هورمون بالاتر از حد معمول باشد، نشانه بارداری است. زمان مناسب برای انجام آزمایش خون بارداری، به عوامل مختلفی از جمله علائم و زمان تخمک‌گذاری بستگی دارد. اگر آزمایش خیلی زودهنگام انجام شود ممکن است نتایج منفی کاذب بدست آید. آزمایش خون بارداری ممکن است علاوه‌بر تشخیص بارداری در موارد دیگری نیز در طول بارداری تجویز گردد، زیرا این آزمایش نه تنها به عنوان یک تست بارداری بلکه برای امور ارزیابی و کنترل سلامت بارداری نیز اهمیت دارد.

زمان مناسب برای انجام آزمایش بارداری

در زمان بارداری، بدن شروع به تولید هورمون بارداری به نام hCG (گونادوتروپین انسانی) می‌کند. این هورمون می‌تواند در خون یا ادرار آزمایش شود تا مشخص شود آیا باردار هستید یا خیر. اما چه زمانی انجام آزمایش بارداری مناسب است؟ 

به طور کلی، برای انجام آزمایش بارداری دو نکته‌ی مهم وجود دارد:

تاریخ پریود از دست رفته: بهترین زمان برای انجام آزمایش ادرار بارداری یک هفته پس از پریود از دست رفته است. البته در خصوص آزمایش خون می‌توان زودتر از موعد ذکر شده اقدام کرد زیرا حساسیت و دقت آزمایش خون بالاتر است.

حساسیت آزمایش: حساسیت آزمایش‌های بارداری با هم تفاوت دارد. برخی آزمایش‌ها مثل آزمایش خون قادر به تشخیص بارداری با مقادیر بسیار کمی از hCG هستند، در حالی که برخی دیگر مثل کیت بارداری خانگی نیاز به مقادیر بیشتری از این هورمون دارند.

به طور کلی، حساسیت آزمایش‌های خونی نسبت به آزمایش‌های ادراری بیشتر است. بنابراین، اگر از آزمایش خون بارداری استفاده کنید، زودتر از آزمایش ادراری به حاملگی خود پی می‌برید.

زمان مناسب برای انجام آزمایش ادرار بارداری

در صورتی که قصد دارید از آزمایش ادرار بارداری استفاده کنید، بهتر است حداقل تا یک هفته بعد از پریود از دست رفته صبر کنید. این زمان باعث می‌شود تا میزان hCG در بدن شما به مقدار کافی برای تشخیص بارداری افزایش یابد. همچنین، برای به دست آوردن نتایج دقیق‌تر، بهتر است آزمایش را با ادرار اول صبح انجام دهید زیرا در این زمان غلظت هورمون بارداری در ادرار بیشتر است.

زمان مناسب برای انجام آزمایش خون بارداری

آزمایش خون HCG در همان اوایل بارداری یعنی حدود دو هفته پس از تخمک‌گذاری قابل انجام است. در این زمان، سطح هورمون بارداری در خون به میزان قابل توجهی افزایش یافته و در آزمایش خون قابل تشخیص است. از این‌رو، به منظور تشخصی حاملگی می‌توانید آزمایش خون را حدود 14 روز پس از تخمک‌گذاری انجام دهید. در خصوص تست‌های ادرار بارداری به دلیل حساسیت و دقت کمتر نسبت به آزمایش خون، آزمایش ادرار خانگی بهتر است پس از اولین پریود از دست رفته انجام گردد تا در جواب آزمایش خطایی رخ ندهد.

در صورتی که نتیجه آزمایش منفی باشد

اگر آزمایش خون یا ادرار بارداری منفی بود ولی همچنان علائم بارداری را در خود مشاهده می‌کنید، ممکن است زمان انجام آزمایش زود بوده باشد. در این صورت، توصیه می‌شود که به مدت یک هفته صبر کرده و سپس آزمایش را تکرار کنید. اگر نتیجه دوباره منفی شد و همچنان علائم بارداری دارید، به پزشک مراجعه کنید.

اگر جواب آزمایش خون در منزل مثبت شود اقدام بعدی چیست؟

اگر جواب آزمایش خون بارداری در منزل مثبت شود، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی را برای شما تجویز کند تا از صحت نتیجه آزمایش خون یا ادرار اطمینان حاصل کند. همچنین، پزشک ممکن است سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و موارد لازم از جمله تجویز مولتی ویتامین‌های بارداری و یا برنامه ویزیت‌های بعدی را تعیین نماید. در صورتی که جواب آزمایش خون بارداری مثبت باشد، تغییراتی در شیوه زندگی و رژیم غذایی می‌تواند به سلامت بهتر مادر و جنین کمک کند. به همین منظور، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه جهت تعیین رژیم غذایی مختص شما ارجاع دهد.

نکات مهم در مورد آزمایش بارداری

• هرچند آزمایش‌های خونی و ادراری به شما کمک می‌کنند تا بارداری را تشخیص دهید، اما برای تایید نتیجه و بررسی سلامت جنین و رشد او، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

• بعضی از داروها یا مولتی ویتامین‌ها ممکن است باعث بروز نتایج نادرست در آزمایش‌های بارداری شوند. در صورتی‌که از داروها یا مکمل‌ها استفاده می‌کنید، قبل از آزمایش با پزشک مشورت کنید.

• در برخی موارد، ممکن است جواب آزمایش منفی کاذب شود. در برخی موارد نیز احتمال بروز خطای مثبت کاذب وجود دارد.

علائم رایج بارداری چیست و چگونه بفهمیم که باردار هستیم؟

علائم بارداری برای هر زن ممکن است متفاوت باشد به طوری‌که بعضی از زنان در اوایل بارداری هیچ علائمی ندارند. با این حال، علائم رایج بارداری شامل موارد زیر است:

تاخیر در قاعدگی: اگر پریود بیش از یک هفته تأخیر داشته باشد، بهتر است برای تشخیص بارداری اقدام کنید.

تغییرات در سینه: در برخی زنان، سینه‌ها در دوران بارداری بزرگ‌تر و حساس‌تر می‌شوند. این تغییرات در اوایل بارداری محسوس‌تر است.

خستگی و خواب آلودگی: در دوران بارداری، افزایش سطح بعضی از هورمون‌های بدن، خستگی و خواب آلودگی را به دنبال دارد.

تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ از علائم شایع اوایل دوران بارداری است.

تغییر اشتها: برخی زنان در دوران بارداری تغییراتی را در اشتها و ذائقه خود تجربه می‌کنند.

تغییر در رفتار: تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک ممکن است سبب حساسیت و زودرنجی فرد گردد.

برای تشخیص بارداری، انجام آزمایش خونی دقیق‌ترین روش محسوب می‌شود. همچنین پس از تشخیص بارداری، با مراجعه به پزشک و انجام سونوگرافی می‌توانید از سلامت جنین اطمینان حاصل کنید.

آزمایش خون بارداری دقیق‌تر است یا آزمایش ادرار؟

برای تشخیص بارداری دو روش آزمایش خون و آزمایش ادرار از همه رایج‌تر هستند. هر دو روش مزایا و معایب خود را دارند و بسته به شرایط می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. آزمایش ادرار به صورت کیت بارداری یا کیت بی‌بی چک در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. در این روش، با استفاده از نوار تست ادراری، سطح هورمون بتای بارداری  در ادرار اندازه گیری می‌شود. هورمون بتا در دوره بارداری فراتر از حد معمول است و اندازه‌گیری سطح آن در ادرار، روش ساده و سریعی برای تشخیص بارداری به شمار می‌رود. با این حال، این روش ممکن است نتایج نادرستی در برخی موارد ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر آزمایش زودتر از زمان مناسب آن صورت بگیرد، نتایج منفی ارائه می‌دهد. همچنین، در صورتی که سطح هورمون بتا در ادرار کم باشد، این روش ممکن است نتیجه منفی کاذب نشان دهد. اما در مقابل، آزمایش خون بسیار دقیق‌تر است و با خطای کمتری بارداری را تشخیص می‌هد.

آیا ممکن است در نتیجه آزمایش بارداری خطایی رخ داده باشد؟

به طور کلی، آزمایش خون بارداری یکی از دقیق‌ترین و و سریع‌ترین روش‌ها برای تشخیص بارداری است. البته در موارد نادری ممکن است به دلایل مختلفی خطاهایی در نتیجه آزمایش رخ دهد. برخی از این خطاها عبارتند از:

نتیجه منفی کاذب: اگر آزمایش خون بارداری زودهنگام انجام شود، ممکن است که سطح هورمون hCG در خون هنوز به حد تشخیصی نرسیده باشد و به همین دلیل، نتیجه آزمایش خون بارداری به عنوان منفی نشان داده شود، در حالی که در واقعیت شما باردار هستید.

تأثیر داروها: مصرف بعضی از داروهای هورمونی مانند داروهای تجویز شده برای درمان اختلالات هورمونی ممکن است باعث افزایش میزان هورمون بتای بارداری در خون شده و نتایج آزمایش خون را تغییر دهد.

عوامل فیزیولوژیک: برخی عوامل فیزیولوژیکی مانند بیماری‌های تیروئید و سایر اختلالات هورمونی ممکن است باعث افزایش میزان هورمون HCG در خون شده و نتایج آزمایش خون بارداری را تغییر دهد.

آزمایش خون بارداری در چه آزمایشگاه‌هایی انجام می‌شود؟

آزمایش خون بتای بارداری یک آزمایش تخصصی است و از این‌رو تنها در آزمایشگاه‌های بخصوصی در دسترس است. برخی آزمایشگاه‌ها به دلیل عدم برخورداری از تجهیزات و دانش مورد نیاز، خدمات آزمایش بتای بارداری را ارائه نمی‌دهند. بنابراین، قبل از مراجعه به آزمایشگاه‌ها، بهتر است با آنها تماس گرفته و از امکان انجام آزمایش بارداری مطمئن شوید. یکی از راه‌های مطمئن و آسان به منظور انجام آزمایش خون بارداری استفاده از خدمات آزمایش در منزل است که می‌توانید از پلتفورم‌های آنلاین معتبر در این زمینه کمک بگیرید.

هزینه انجام آزمایش خون بارداری چقدر است؟

هزینه انجام آزمایش خون بارداری به نوع آزمایش، روش آزمایش و تجهیزات به کار رفته بستگی دارد. همچنین، نوع بیمه و میزان خدمات دهی آن نیز بر هزینه نهایی آن تاثیر دارد. اما اگر بخواهیم به طور کلی در مورد هزینه آزمایش بارداری صحبت کنیم، هزینه انجام این آزمایش در مراکز آزمایشگاهی حدود 200 تا 300 هزار تومان است.

البته نرخ فوق به صورت آزاد محاسبه شده و در صورت برخورداری از بیمه، هزینه تحت پوشش بیمه از مبلغ کل کم خواهد شد. سرویس آزمایش خون بارداری در منزل هومکا، در دسترس همگان قرار دارد و در صورتی‌که از بیمه پایه و تکمیلی نیز برخوردار باشید، می‌توانید از مزایای آن در این سرویس بهره‌مند شوید. در صورت نیاز به تست بارداری می‌توانید به وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمایید یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید.