معمای بستنی!

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 17 تیر 1398 08:37

«مطابق استانداردهای ملی ایران، به شماره 2450، مربوط به بستنی و شماره 1527، مربوط به شیر طعم دار، استفاده از ثعلب در محصولات فوق، مجاز نمی باشد. اما استفاده از برخی قوام دهنده ها و پایدارکننده های مجاز فهرست شده در استانداردهای فوق، در این محصولات بلامانع است. ضمنا ثعلب در لیست پایدار کننده ها و قوام دهنده ها و عوامل سفت کننده مجاز خوراکی مطابق استانداردهای ملی ایران به شماره های 2_949، 16317 و 14408 نیز نمی باشد که به این معنی است که ثعلب نه تنها در محصولات بستنی و شیرموز بلکه در سایر مواد غذایی مجاز نیست.»

این متن نامه ای است که دکتر محمدرضا صابری معاون وقت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تاریخ 16 شهریور 95، به اداره کل تعزیرات حکومتی استان ارسال و طبق متن نامه، استفاده از ثعلب در بستنی را غیر مجاز اعلام کرده است؛ موضوعی که مهدی مقدسی کارشناس مسئول بازرسی و رسیدگی به شکایات سازمان صمت خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما، به صراحت به آن اشاره و تاکید می کند استفاده از این قوام دهنده در بستنی ممنوع است و طی بازرسی هایی که تاکنون انجام شده، 4 پرونده با ارزش ریالی دو میلیارد تومان، تحت عنوان تقلب و استفاده از این ماده خوراکی در مشهد، تشکیل شده اند.

کارشناس دانشگاه علوم پزشکی: استفاده از ثعلب غیر مجاز نیست

از آن جایی که ممنوع بودن استفاده از ثعلب در بستنی، سه سال پیش توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام شده، برای پیگیری این موضوع و این که  ابلاغیه به مراکز ذی ربط ارسال شده است یا خیر، ابتدا با متولیان غذا و داروی این دانشگاه تماس می گیریم.حدادان، کارشناس مدیریت نظارت بر مواد غذایی، آرایشی، بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به سوال «خراسان رضوی» که استفاده از ثعلب در بستنی غیر مجاز است، با تعجب پاسخ می دهد: چه کسی گفته استفاده از ثعلب در بستنی غیر مجاز است؟ از قدیم بستنی را با ثعلب درست می کردند و هیچ مشکلی ندارد، اما اکنون کسی در اشل صنعتی از ثعلب استفاده نمی کند و از جایگزین آن، CMC (سی ام سی) که وارداتی و دارای خاصیت غلیظ کنندگی است، استفاده می شود و این ماده کاملا مجاز است. اما در هر صورت استفاده از ثعلب ممنوع نیست.به او می گوییم دانشگاه حدود سه سال پیش نامه ای را مبنی بر غیر مجاز بودن ثعلب در بستنی به تعزیرات استان ارسال کرده است که اذعان می کند: بنده چنین چیزی را نشنیده و نامه ای ندیده ام. می دانم که استفاده از ثعلب در شیر موز ممنوع است و شخصا می گویم استفاده از ثعلب در بستنی هیچ ایرادی ندارد.

نظارت بر بستنی فروشی های شهر به عهده معاونت بهداشت است

بعد از گفت و گو با حدادان با مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تماس می گیریم.

علی اصغر اسماعیل زاده با تاکید بر این که هم اکنون کارخانه های تولید و بسته بندی بستنی دارای پروانه ساخت که در کارخانه ها تولید و در فروشگاه های شهر عرضه می شود، به هیچ وجه از ثعلب استفاده نمی کنند، به «خراسان رضوی» می گوید: در پروانه ای که برای کارخانه های تولید کننده بستنی صادر می کنیم، قید می شود که در ترکیبات بستنی از چه موادی باید استفاده کنند و ثعلب در پروانه و مجوز فعالیت آن ها وجود ندارد اما نظارت، کنترل و ارزیابی تولید  بستنی فروشی های شهر به عهده ما نیست و معاونت بهداشت در این موضوع دخیل و مسئول رسیدگی است.

بعد از آن، با معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد تماس می گیریم که  موفق به گفت و گو با این معاونت نمی شویم.

معرفی ماده جایگزین

هفدهم فروردین ماه امسال نیز رئیس اتحادیه صنف تولید کنندگان و فروشندگان آبمیوه و بستنی مشهد نامه ای را به اداره کل تعزیرات استان ارسال و بر استفاده از ثعلب به میزان 40 گرم در 10 کیلو بستنی تاکید و این میزان را بلامانع بیان می کند. برای بررسی دلایل تاکید این اتحادیه بر استفاده از ثعلب، با سعید شریف زاده  رئیس اتحادیه تولید کنندگان وفروشندگان آبمیوه  وبستنی مشهد صحبت می کنیم.

وی با بیان این که استفاده از این قوام دهنده به میزان 40 گرم در 10 کیلو شیر، برای ساخت بستنی ضرورت دارد، تصریح می کند: استفاده نکردن از ثعلب به طور رسمی از طرف ارگانی به ما اعلام نشده است و مهم ترین ارگان در این زمینه معاونت غذا و دارو است. استفاده از ثعلب در آبمیوه و شیرموز ممنوع است و در این باره نظری موافق داریم اما از قدیم الایام استفاده از ثعلب عرف بوده و توقعمان این است الان هم بتوانیم در ساخت بستنی از این ماده خوراکی استفاده کنیم. از طرفی تا به حال ندیده ایم استفاده از ثعلب برای کسی مشکل و بیماری ایجاد کرده باشد.

وی درخصوص نامه تعزیرات درباره استفاده نکردن از این قوام دهنده می گوید: شنیده ایم که تعزیرات، استفاده از ثعلب را غیرمجاز اعلام کرده، اما اداره بهداشت به طور مستقیم نامه ای را به ما ارسال نکرده است؛ ضمن این که مواد جایگزینی هم به ما معرفی نشده است. توزیع و ساخت بستنی قیفی را که نمی توانیم تعطیل کنیم، باید ماده جایگزین به ما اعلام شود.

نامه ای درباره غیر مجاز بودن ثعلب  به دست ما نرسیده است

وی با ابراز گله از اطلاع رسانی دیر هنگام در خصوص عدم استفاده از ثعلب بیان می کند: فصل تابستان اوج کار اعضای صنف ماست و نباید الان اعلام شود که استفاده از ثعلب ممنوع است. باید در زمان بهتری نامه ای به طور رسمی به اتحادیه ارسال و در آن نامه، ماده جایگزین مشخص شود. اگر این نامه وجود دارد حقش نیست که به ما مکاتبه شود؟ در هر صورت بنده به صورت رسمی نامه ای را ندیدم. شاید درباره شیر موز اشاره شده باشد اما درباره بستنی بعید می دانم به صنف ما نامه ای را ارسال کرده باشند.

 رئیس اتحادیه صنف تولید کنندگان و فروشندگان آبمیوه و بستنی مشهد با تاکید بر این که متولی اصلی این موضوع معاونت بهداشت است، یادآور می شود: لازم است با حضور نمایندگان معاونت بهداشت جلسه ای برگزار و این مسئله تعیین تکلیف شود. زمانی که به نتیجه گیری برای حذف ثعلب رسیدیم با اعلام و شناخت جایگزین هایی که بتوان روی آن مانور داد، با معرفی آن جایگزین به اعضا اعلام می کنیم که این ماده در ساخت بستنی استفاده نشود.

نظارت ها به صورت دقیق انجام می شود

مهدی مقدسی مسئول معاونت بازرسی  صمت استان به «خراسان رضوی»  می گوید: متولی بحث غذا و خوراک، معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی است و این سازمان باید درباره مجاز یا مجاز نبودن مواد غذایی اظهار نظر کند. با وجود این، به لحاظ قانونی تخلفات را بررسی می کنیم اما یک طرف اصلی ماجرا دانشگاه علوم پزشکی است که باید بررسی های لازم را انجام دهد.

مقدسی درباره تاکید دانشگاه بر ممنوع بودن استفاده از ثعلب در بستنی می گوید: آن چه از معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی دریافت کردیم که قطعا برگرفته از یک سری تحقیقات و اظهارات علمی و فنی است، مکاتبه ای در تاریخ 16 شهریور سال 95، مبنی بر ممنوعیت استفاده از ثعلب در بستنی است.

وی تاکید می کند که استفاده از ثعلب در دیگر مواد غذایی مجاز است، در فهرست پایدار کننده ها و قوام دهنده های مطابق با استانداردهای ملی قرار دارد و در این زمینه ادامه می دهد: استفاده از برخی قوام دهنده ها و پایدار دهنده های مجاز فهرست شده در استانداردها در این محصول بلامانع است.وی درباره مجاز دانستن استفاده از ثعلب توسط اتحادیه صنف تولید کنندگان و فروشندگان آبمیوه و بستنی مشهد، متذکر می شود: این اتحادیه بیان کرده اگر در هر 10 کیلو بستنی، 4 گرم ثعلب استفاده شود، بلامانع است، در حالی که بلامانع دانستن یا ندانستن توسط اتحادیه ملاک نیست و دستگاه های تخصصی در این زمینه باید اظهار نظر کنند.

مقدسی از آخرین بازرسی هایی که در این باره به عمل آمده است خبر می دهد و می گوید: طی آخرین بازرسی ها که حدودا قبل از ماه رمضان از حوزه ها و مراکز تفریحی انجام شده است،  80 محل فعالیت صنفی را بازرسی کردیم و حدود 20 مورد درگیر بحث بستنی بودند، از این تعداد 4 پرونده شاخص تخلف و استفاده از ثعلب تنظیم شده که تعداد بالایی را نشان می دهد، ارزش ریالی این 4 پرونده نیز، دو میلیارد تومان است.

وی با تاکید بر تداوم و استمرار بازرسی ها، می افزاید: در حوزه اصناف نیز بازرسی ها به طور مکرر انجام می گیرد، اما این 4 پرونده سنگین بود وروال قانونی خود را طی می کند. طبق معمول، سازمان رسیدگی به این گونه پرونده ها، تعزیرات حکومتی است و کسانی که از ثعلب در بستنی استفاده می کنند، پرونده آن ها تحت عنوان جرم، به دادسرا و دادگستری ارسال می شود.

  ملیحه رفیع طلب