اختلال اضطراب یا استرس پس از سانحه یا ptsd

مجموعه: مشاوره خانواده

اختلال اضطراب یا استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه

کنار آمدن برای بیشتر افرادی که دچار حادثه می شوند سخت است ولی کم کم و با مراقبت از خود اغلب حالشان بهتر میشود. چنانچه نشانه ها بدتر شود، تا چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد و کارکرد روزانه دچار اختلال گردد، امکان دارد مبتلا به PTSD شده باشید.

علت‌های به وجود آمدن اختلال استرس پس از سانحه 

- تجربه مستقیم حادثه

- دیدن مستقیم حادثه 

- تجربه حادثه به وسیله نزدیکان (در خانواده یا دوستان خیلی نزدیک)

- مشاهده‌ی مستقیم دائمی جزئیات حادثه

علت‌های به وجود آمدن اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) چیست؟

کسی که با یک پیشامد خیلی آسیب پذیر روبرو شود که آنرا تهدید کننده حیات حس کند، امکان دارد به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا شود. مثلا تجاوز جنسی، خشونت روانی یا جسمانی، مرگ، شکنجه، جنگ، مهاجرت، آفات طبیعی، دزدی مسلحانه یا حوادث.

اشخاص مبتلا به اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD) سعی میکنند این طور اتفاقات را از یاد ببرند اما نمی توانند. فرد مبتلا به این اختلال سانحه را در حالت بیداری به صورت خاطرات بسیار آشکار و روشن و در شب به شکل کابوس ها به دفعات مجددا تجربه میکند که این امکان دارد سبب احساسات بسیار ناگوار و باعث بی خوابی، اضطراب، درد، مشکلات دقت و توجه و گوشه گیری شود.

علائم اختلال استرس پس از سانحه PTSD

امکان دارد علائم اختلال اضطراب پس از سانحه ظرف یک ماه بعد از حادثه آغاز گردد ولی بعضی اوقات تا چند سال پس از حادثه شخص هیچ نشانه ای ندارد. این علائم سبب به وجود آمدن مشکلات جدی در شرایط اجتماعی یا محیط کار و روابط میشود. همینطور در توانایی فرد برای انجام وظایف روزمره اختلال به وجود می آورد.

در جمع، علائم PTSD در چهار گروه دسته بندی می شود: خاطرات آزار دهنده، اجتناب، تغییرات منفی در تفکر و روحیه و تغییر در عکس العمل های فیزیکی و عاطفی. این علائم کم کم تغییر میکند و از فردی به فرد دیگر فرق دارد.

اختلال استرس پس از سانحه چیست

به یاد آوردن مکرر و مزاحم آن سانحه

به یاد آوردن های مکرر این اتفاقات بد سبب می شود که شخص حس کند آن حادثه هم اکنون در حال رخ دادن است.

دوری کردن از به یادآوردن ضربه عاطفی

به یادآوردن خاطرات بد سبب کنار گرفتن از جمع و جاهایی می شود که باعث آن اتفاق شده ‌اند و شخص تلاش می کند خود را با کارهای دیگری مشغول کند به گونه ای که این دوری کردن باعث آغاز کناره ‌گیری و گوشه گیری و آغاز نشانه های افسردگی می شود.

افکار و احساسات منفی

ترس، عصبانیت، حس گناه، نا امیدی در مورد آینده، واکنش های احساسی استرس بعد از حادثه هستند.

علائم واکنش گر

پرخاشگری، اختلال در خواب، تمرکز نداشتن، انجام رفتار های خطرناک مانند نوشیدن الکل و استفاده از مواد مخدر و رانندگی با سرعت بالا از نشانه های رایج استرس بعد از حادثه هستند.

البته همه این نشانه ها در یک شخص دیده نمی شوند و شدت آن هم در همه به یک اندازه نیست. مدت زمانی که این نشانه ها در یک شخص دیده می شود میزان تشخیص این بیماری است در حالی که در طول سه ماه این افکار از ذهن افراد کم کم بیرون بروند خیلی نگران کننده نیستند ولی چنانچه بیش از شش ماه این افکار همچنان شخص را در خواب و بیداری و یا زمان فعالیت های روزانه زندگی خود گرفتار کند در آن صورت فرد احتیاج به ارائه خدمات بالینی و درمانی دارد.

عوارض اختلال استرس پس از سانحه

عوارض اختلال استرس پس از سانحه PTSD

اختلال اضطراب بعد از حادثه می تواند همه جنبه های زندگی- اعم از شغل، روابط، سلامتی و لذت بردن از کارهای روزمره- را دچار اختلال کند.

ابتلا به PTSD خطر پیدایش دیگر اختلالات روانی را نیز بالا میبرد. به طور مثال:

- افسردگی و اضطراب

- سوء مصرف مواد و الکل

- اختلال خوردن

- فکر و اقدام به خودکشی

درمان اختلال استرس پس از سانحه PTSD

درمان PTSD به شما کمک می کند مجددا کنترل زندگی خود را به دست بگیرید. نخستین شیوه، روان درمانی است ولی میتوانید از دارو نیز استفاده کنید. ترکیب این دو شیوه به روش زیر به بهتر شدن علائم کمک میکند:

- یاد دادن مهارت های برطرف کردن علائم

- کمک به شما تا فکر بهتری نسبت به خود، اطرافیان و دنیا داشته باشید

- یادگیری کنار آمدن با شرایط درصورت برگشت علائم

- درمان مشکلات دیگر مربوط به تجربه ی آسیب زا، مثل افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف الکل و مواد مخدر

- اصلا نباید بار این اختلال را به تنهایی به دوش بکشید.

روان درمانی

برای درمان PTSD در بزرگسالان و کودکان از چند شیوه روان درمانی (صحبت درمانی) استفاده میشود. از جمله انواع روان درمانی که در PTSD مورد استفاده قرار میگیرد میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

درمان شناختی

این درمان به شما کمک می کند متوجه تفکری (الگوی شناختی) شوید که شما را در حادثه نگه داشته است- به طور مثال، باور های منفی درباره خود و خطر پیدایش دوباره اتفاق. بیشتر در PTSD از درمان شناختی در کنار درمان از راه روبرو شدن استفاده میشود.

درمان از راه روبرو شدن

این درمان رفتاری به شما کمک میکند به شیوه قابل اطمینان و ایمن با شرایط و خاطراتی که برایتان وحشتناک است مواجه شوید تا به صورت موثر با آن کنار بیایید. این شیوه به ویژه درباره کابوس و بازگشت به گذشته مفید است. در یک رویکرد از برنامه های واقعیت مجازی استفاده میشود که به شما اجازه میدهد مجددا وارد فضایی شوید که حادثه را در آن اتفاق افتاده بود.

حساسیت زدایی با روش حرکت چشم و پردازش دوباره (EMDR)

در این شیوه درمان از راه روبرو شدن با مجموعه ای از حرکات چشم ترکیب میشود تا به پردازش خاطرات عذاب آور کمک شود و واکنشتان نسبت به آن عوض شود.

تراپیست به شما کمک میکند توانایی کنترل استرس را به دست آورید تا بهتر شرایط استرس آور را مدیریت کنید و با استرس در زندگی کنار بیایید.

همه این نگرش  ها در به دست آوردن کنترل روی ترس پایدار پس از حادثه مفید است. شما همراه با متخصص سلامت روان میتوانید درمورد بهترین شیوه های درمان و ترکیب آنها با یکدیگر حرف بزنید.

میتوانید تراپی فردی، گروهی یا هردو را امتحان کنید. در گروه درمانی با اشخاص دیگری که تجربه ی شبیه به شما داشته اند رابطه برقرار می کنید.

درمان اختلال استرس پس از سانحه

دارو

انواع دارو هایی که به بهتر شدن نشانه های PTSD کمک میکند عبارت است از:

ضد افسردگی

این دارو ها به علائم افسردگی و اضطراب کمک میکند. همینطور در برطرف اختلالات خواب و تمرکز مفید است. داروهای بازدارنده ی جذب دوباره سروتونین، سرتالین و پاروکستین، برای درمان PTSD به تایید موسسه ی غذا و دارو رسیده است.

داروی ضد اضطراب

این داروها به تسکین اضطراب و مشکلات مربوط به آن کمک میکند. می توان از بعضی دارو های ضد اضطراب سوء استفاده کرد به همین علت تنها به مدت کوتاه مورد مصرف قرار میگیرد.

پرازوسین

زمانیکه چند تحقیق نشان داده پرازوسین میتواند سبب کاهش یا سرکوب کابوس در اشخاص مبتلا به PTSD شود، از بررسی های اخیر برمی آید که اثر این دارو بهتر از مسکن نیست. البته فرق شرکت کنندگان تحقیق اخیر با موارد قبل به صورتی بود که میتوان گفت نتیجه را تحت الشعاع قرار داده است. افرادی که میخواهند پرازوسین استفاده کنند باید با پزشک حرف بزنند تا معلوم شود وضعیتشان به گونه ای هست که بتوانند این دارو را بخورند یا خیر.

شما به کمک پزشک میتوانید بهترین دارو، با کمترین عوارض را برای علائم و وضعیت خود پیدا کنید. امکان دارد ظرف یک هفته روحیه و علائمتان بهتر شود.

هرگونه عوارض و مشکل دارو را با پزشک دربین بگذارید. شاید لازم باشد بیشتر از یک دارو یا ترکیبی از چند دارو را استفاده کنید یا بهتر است پزشک دوز یا برنامه ی مصرف دارو را عوض کند تا مناسب ترین دارو برای شما معلوم گردد.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته