معرفی رشته ارتباطات سلامت: چگونگی بهبود دسترسی به اطلاعات بهداشتی
- مجموعه: معرفی رشته های تحصیلی
راهنمای مقدماتی درباره رشته ارتباطات سلامت: مفاهیم و اصول اساسی
تأسیس ارتباطات سلامت
تأسیس اصطلاح «ارتباطات سلامت» به زمانی بازمیگردد که اعضای انجمن ارتباطات بینالمللی (ICA) این اصطلاح را مورد پذیرش قرار دادند. این اصطلاح نشاندهندهٔ پیوند بین رشتههای سلامت و ارتباطات است که قبل از معرفی این اصطلاح، این ارتباط به صورت غیررسمی و عرفی موجود بوده است.
تحقیقات در زمینهٔ ارتباطات سلامت شامل توسعه پیامهای مؤثر دربارهٔ مسائل سلامت، انتشار اطلاعات مربوط به سلامت از طریق رسانههای مختلف مانند پخش اخبار مرتبط، چاپ و رسانههای الکترونیکی، و همچنین نقش روابط شخصی در جوامع بهداشتی را شامل میشود. در واقع، هدف اصلی این تحقیقات، شناسایی و ارائه راهکارهای ارتباطی بهتر و مؤثرتر است که بهبود سلامت جامعه را تسهیل میکند.
در کل، همهٔ ارتباطات در این زمینه با هدف ارتقاء سطح سلامت و تأکید بر مسائل مرتبط با سلامت انجام میشود.
پژوهش در حوزهٔ ارتباطات سلامت
پژوهشها نشان میدهد که تحقیقات در حوزهٔ ارتباطات سلامت اهمیت بسیاری دارد و میتواند چگونگی ارتباط با مراقبتهای بهداشتی را بهبود بخشد. برنامههای آموزشی حرفهای مراقبتهای بهداشتی میتوانند براساس نتایج تحقیقات ارتباطات سلامت توسعه یابند و سازگار شوند.
با توجه به وجود فرهنگهای مختلف در بین بیماران و افراد جامعه، ارتباط با فرهنگهای دیگر و آموزش دربارهٔ مراقبتهای بهداشتی در کلاسها بسیار ضروری است. تحقیقات نشان میدهد که ارتباطات غیرکلامی و کلامی بین متخصصان مراقبتهای بهداشتی و بیماران میتواند منجر به بهبود نتایج درمانی بیماران شود. برخی از خدمات بهداشتی و درمانی، مانند بیمارستانها، اطلاعات بهداشتی را به بیماران ارائه و آموزش میدهند، با هدف این که بیماران به دلیل داشتن مهارتهای ارتباطی بهتر، نتایج بهتری برای درمان خود بدست آورند.
در طی سالها، تحقیقات زیادی در زمینهٔ ارتباطات سلامت صورت گرفته است. به عنوان مثال، محققان میخواهند بفهمند که آیا پیامهای مثبت یا منفی برای تغییر رفتار افراد مؤثرتر هستند. همچنین، ارتباطاتی که بر اساس انگیزههای مختلف مانند سلامت جسمی، اقتصادی، روانی، اخلاقی و اجتماعی انجام میشوند، تأثیرگذاری بیشتری دارند.
تأثیر کمپینهای بهداشتی نیز موضوعی مورد تحقیق است. تحقیقات نشان میدهد که کمپینهای ارتباطات سلامتی میتوانند تغییرات مثبتی در رفتارهای بهداشتی افراد ایجاد کنند، مانند افزایش درصدی افرادی که به یک رفتار جدید پیوسته و کاهش درصدی افرادی که رفتارهای ناسالمی داشتهاند. ارزیابی تأثیرات این کمپینها نیز بسیار حائز اهمیت است و میتواند به بهبود کیفیت و کمیت پیامهای بهداشتی و همچنین ارتباطات سلامت کمک کند.
در نهایت، برای تأثیرگذاری مثبت در ارتباطات سلامتی، باید به نکاتی مانند کیفیت و محتوای پیام، انتخاب مناسب کانالهای ارتباطی و فراهم کردن محیطی مناسب برای ارتباطات توجه داشت.
ارتباط سلامت چیست؟ با مدرک ارتباطات سلامت چه کاری می توانید انجام دهید؟
ارتباطات سلامت به عنوان روشها و راهبردهای ارتباطی برای آگاه کردن افراد در مورد حقایق مراقبتهای بهداشتی و بهترین شیوهها، با هدف بهبود نتایج سلامت بیمار و غنیسازی رفتارهای فردی و اجتماعی و شیوههای بهداشت عمومی تعریف میشود. این شامل مطالعه نگرش ها و رفتارهای سلامت مخاطب برای تعیین نوع، فرکانس و قالب ایده آل پیام است. استفاده از اصول بلاغی در ایجاد پیام مؤثر؛ و درک مفاهیم مهم سلامت و نحوه ترجمه آنها برای مخاطبان. افراد دارای تحصیلات در زمینه ارتباطات سلامت می توانند در روابط عمومی، آموزش بیمار، مدیریت سلامت، ارتباطات دیجیتال و اجتماعی، سیاست مراقبت های بهداشتی و حمایت، سلامت جامعه، بازاریابی بهداشت و داروسازی و سایر زمینه های مرتبط استخدام شوند.
ارتباطات سلامت حوزه گستردهای است که شامل آموزش سلامت، ارتباطات خطر، حمایت از سلامت و سیاست، ارتباطات شیوع بیماری، ارتباط بیمار و ارائهدهنده، و سواد سلامت است. استراتژیهای ارتباط سلامت به پزشکان و پرستاران، مراکز بهداشتی اجتماعی، بیمارستانها و مدیران بیمارستانها، خانههای سالمندان، مربیان بهداشت، سازمانهای غیرانتفاعی، سازمانهای دولتی و دیگران اجازه میدهد اطلاعاتی را منتشر کنند که میتواند بر رفتارها و انتخابهای سلامت شخصی تأثیر مثبت بگذارد. ارتباطات سلامت شامل ارتباطات بین فردی، مانند جلسات انفرادی بین ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و بیمار، و همچنین ارتباطات متمرکز بر جامعه، مانند جلسات عمومی، تبلیغات روزنامه های محلی، جزوه ها، یا رویدادهای آموزشی است. همچنین شامل ارتباطات رسانههای جمعی از طریق رسانههای اجتماعی، اینترنت، تلویزیون و پیامهای رادیویی برای دستیابی به مخاطبان بزرگ با اطلاعاتی در مورد مراقبتهای بهداشتی پیشگیرانه، پیشگیری و درمان بیماری، ایمنسازی و غیره است.
علاوه بر این، ارتباطات سلامت یک زمینه تحقیقاتی علمی است. محققان دانشگاهی نحوه ایجاد، شکلگیری و دریافت پیامها را در پارامترهای جمعیتی مختلف، مانند سن، جنسیت، قومیت، گرایش جنسی و/یا گرایش سیاسی مطالعه میکنند. محققان ارتباطات ممکن است در نظر بگیرند که چگونه ارتباطات بین فردی بر نگرش ها یا باورهای فرد در مورد درمان پزشکی، مانند ایمن سازی، تأثیر می گذارد. آنها ممکن است بررسی کنند که پیامهای آنلاین چگونه بر سطح اعتماد در مورد اطلاعات پزشکی تأثیر میگذارد، یا پیامدهای چگونگی تغییر فناوریهای رسانهای نوظهور (مانند تلفنهای همراه) روشهای دریافت و اشتراکگذاری اطلاعات بهداشت عمومی و پزشکی را بررسی کنند.
دروس رشته های ارتباطات سلامت
لیسانس برنامه های ارتباط سلامت (گرایش ارتباطات سلامت)
از آنجایی که ارتباطات سلامت یک زمینه به سرعت در حال گسترش است که ارتباط خود را در سال های آینده حفظ خواهد کرد، همچنین به یک زمینه مورد علاقه برای دانشجویان کارشناسی که به دنبال یک مسیر شغلی مناسب و تاثیرگذار هستند، تبدیل شده است. برای چنین دانشجویانی، گزینه های متعددی برای کسب مدرک لیسانس خود در زمینه ارتباطات سلامت وجود دارد. مؤسسات آموزش عالی به طور فزاینده ای ارتباطات بهداشتی را یا به عنوان یک حوزه تمرکز در یک رشته کارشناسی ارتباطات موجود یا به عنوان یک رشته تخصصی به خودی خود ارائه می دهند.
دوره هایی که شامل مدارک لیسانس در ارتباطات سلامت هستند، موضوعاتی مانند روش های تحقیق در ارتباطات، نظریه های ضروری ارتباطات، ارتباطات سلامت در طول عمر، ارتباطات سلامت بین فردی، توسعه کمپین سلامت، ارتباطات جمعی و رسانه ها، و تلاقی فناوری های ارتباطی و آموزش سلامت را پوشش می دهند. . برخی از برنامه های لیسانس در ارتباطات سلامت همچنین دانشجویان را ملزم به گذراندن دوره های بین رشته ای در زمینه هایی مانند سیاست سلامت، روانشناسی، مدیریت مراقبت های بهداشتی، ارتباطات بین فرهنگی، برابری اجتماعی و عدالت در فضای مراقبت های بهداشتی، ارتباطات محیطی و ارتباطات سازمانی می کند.
برخی از برنامههای لیسانس در ارتباطات سلامت همچنین از دانشآموزان میخواهند که پروژهای را که مربوط به علایقشان در ارتباطات سلامت است، و/یا کارآموزی در محیطی که به ارتباطات سلامت مرتبط است، تکمیل کنند. بسته به برنامه، دانشآموزانی که ملزم به تکمیل پروژه اصلی ارتباطات سلامت هستند، ممکن است با یک شریک اجتماعی برای ایجاد یک کمپین سلامت یا یک طرح ارتباط بین فردی یا سازمانی همکاری کنند.
کارشناسی ارشد در برنامه های ارتباط سلامت
برنامه های کارشناسی ارشد در ارتباطات سلامت به دانش آموزان درک پیشرفته ای از تئوری و عملکرد مؤثر ارتباطات سلامت در پزشکی، بهداشت عمومی، اپیدمیولوژی، بازاریابی مراقبت های بهداشتی و غیره ارائه می دهد. برنامه های کارشناسی ارشد ارتباطات سلامت به موضوعات ارتباطی در سراسر سیستم مراقبت های بهداشتی می پردازد، از جمله بحث های یک به یک ارائه دهنده بیمار، ارتباطات خانواده و جامعه، حمایت از بیمار، سواد مراقبت های بهداشتی، مداخله و برنامه ریزی مراقبت، کمپین های بهداشت عمومی، و نقش بازاریابی. و رسانه های اجتماعی در رفتارهای سلامت مصرف کنندگان
در حالی که کارشناسی ارشد اختصاصی در برنامههای ارتباط سلامت وجود دارد، بسیاری از مدارس تخصصها، تمرکزها یا مسیرهایی را در ارتباطات سلامت به عنوان بخشی از یک کارشناسی ارشد گستردهتر در برنامه ارتباطات ارائه میدهند. نمونه هایی از کارشناسی ارشد در برنامه های ارتباط سلامت شامل موارد زیر است اما محدود به آنها نیست:
کارشناسی ارشد هنر یا کارشناسی ارشد در ارتباطات سلامت
کارشناسی ارشد در ارتباطات و ارتقاء سلامت
کارشناسی ارشد در ارتباطات با تمرکز در ارتباطات سلامت
کارشناسی ارشد در ارتباطات کاربردی با یک مسیر ارتباطی سلامت
کارشناسی ارشد مدیریت ارتباطات با حوزه تمرکز در ارتباطات سلامت و تغییرات اجتماعی
کارشناسی ارشد در مطالعات ارتباطات با مسیری در ارتباطات بین فردی و سلامت
کارشناسی ارشد در ارتباطات سازمانی با تمرکز در ارتباطات سلامت
کارشناسی ارشد در ارتباطات بازاریابی یکپارچه با تخصص در ارتباطات مراقبت های بهداشتی
کارشناسی ارشد در ارتباطات استراتژیک با یک مسیر در ارتباطات سلامت
برنامه های درسی کارشناسی ارشد در برنامه ارتباطات سلامت
برنامه های درسی کارشناسی ارشد در برنامه ارتباطات سلامت بسته به حوزه خاص تمرکز آن در فضای گسترده تر ارتباطات سلامت متفاوت است. به عنوان مثال، یک کارشناسی ارشد در ارتباطات بازاریابی با تمرکز بر ارتباطات سلامت معمولاً دوره هایی در ارتباطات جمعی، رسانه های اجتماعی و تجزیه و تحلیل مخاطبان در کنار دوره هایی در تئوری و تحقیق ارتباطات سلامت خواهد داشت. از سوی دیگر، یک کارشناسی ارشد در ارتباطات استراتژیک سلامت ممکن است دوره هایی داشته باشد که شامل نحوه طراحی مواد ارتقاء سلامت و کمپین های پیشگیری از بیماری، مشارکت در حمایت از سیاست های سلامت و ارزیابی ابتکارات ارتباط استراتژیک است، در حالی که کارشناسی ارشد در ارتباطات سازمانی ممکن است بر فردی و گروهی تمرکز کند. استراتژی های ارتباطی در زمینه های مراقبت های بهداشتی
اگرچه اکثر برنامه ها بر یادگیری کاربردی و توسعه مهارت های حرفه ای در پیام های سلامت و بازاریابی تاکید دارند، برنامه هایی با تمرکز علمی و پژوهشی گسترده تر وجود دارد که دانشجویان را برای ادامه تحصیل در سطح دکترا آماده می کند. چنین برنامههایی ممکن است کلاسهایی داشته باشند که از دانشآموزان بخواهند تا رابطه روانشناسی اجتماعی و رفتارهای سلامت را بررسی کنند، بررسی کنند که چگونه نابرابری اجتماعی بر رفتارهای سلامتی تأثیر میگذارد، یا اصول ارتباط خطر را در توسعه رویکردهای جدید برای کمپینهای پیشگیری از بیماریهای محلی به کار ببرند.
تاسیس رشته ارتباطات سلامت در ایران
درسال 1399 با امضای تفاهمنامه همکاری میان دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یک فرصت بزرگ برای توسعه آموزشهای میانرشتهای و پژوهشهای کاربردی در زمینههای سلامت و ارتباطات به وجود آمده است. این تفاهمنامه شامل بخشهای مختلفی از جمله آموزش، پژوهش، و تبادل دانش و تجربه بین دو دانشگاه است. اهداف این همکاری شامل ایجاد رشتههای تحصیلی جدید، تبادل استادان و دانشجویان، برگزاری کنفرانسها و سمینارها، استفاده از امکانات نرمافزاری و سختافزاری، تامین فضا و تجهیزات آموزشی، توسعه پایگاههای داده و بانکهای اطلاعاتی، و حمایت از پایاننامهها و رسالههای دانشجویی در زمینههای میانرشتهای مرتبط با سلامت میباشد.
با استفاده از ظرفیتهای موجود در دو دانشگاه، پروژههای پژوهشی مشترکی راهاندازی شد که به فراهم آوردن فضای علمی جهانی کمک میکند.
مشاغل در ارتباطات سلامت
مدرک لیسانس و/یا کارشناسی ارشد در ارتباطات سلامت می تواند درها را به روی مسیرهای شغلی بالقوه در سراسر صنعت مراقبت های بهداشتی، در زمینه هایی مانند روابط عمومی، بازاریابی اجتماعی، حمایت از بیمار، آموزش بهداشت، سازماندهی سلامت جامعه و موارد دیگر باز کند. متخصصان با پیشینه ارتباطات بهداشتی میتوانند در شرکتهای بیوتکنولوژی، سازمانهای حمایت اجتماعی، غیرانتفاعی، بیمارستانها و بخشهای بهداشتی، آژانسهای بهداشت ایالتی و فدرال، بنیادهای بهداشتی، مراکز بهداشتی اجتماعی، شرکتهای دارویی، مراکز تحقیقاتی پزشکی و بهداشت و سلامت کار کنند.
مشاغل مرتبط با سلامتی
مهارتهای ارتباطی نوشتاری و شفاهی قوی آنها همراه با درک آنها از روانشناسی و رفتار انسان، آنها را واجد شرایط حمایت از علل مهم سلامت عمومی، توانمندسازی بیماران از طریق طرحهای آموزش سلامت، و توسعه استراتژیهای بازاریابی برای شرکتهایی میکند که محصولات یا خدماتی دارند که به خوبی مصرفکننده را ارتقا میدهند. بودن. فارغ التحصیلان برنامه های کارشناسی ارشد در ارتباطات سلامت ممکن است نقش هایی مانند یکی از موارد زیر را بر عهده بگیرند:
متخصص آموزش بهداشت جامعه : متخصصان آموزش بهداشت، ابتکارات بهداشت پیشگیرانه، حمایت و آموزش بیمار را برنامه ریزی، توسعه و اجرا می کنند. کار آنها شامل تعامل مکرر با بیماران و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی است. کار آنها همچنین شامل ایجاد ارتباط با سازمانهای موجود در جامعه، مانند مدارس، مراکز تناسب اندام، و کلینیکهای سلامت باروری در تلاش برای مبارزه برای عادات سبک زندگی سالم، آگاهی از خطرات سلامتی و سایر اقدامات مراقبتهای پیشگیرانه است. ماموریت متخصصان آموزش بهداشت جامعه ایجاد برنامه های آموزشی برای بیماران و جامعه است که نتایج سلامت را در کوتاه مدت و بلندمدت بهبود بخشد.
استراتژیستهای حمایت اجتماعی : استراتژیستهای حمایت اجتماعی که برای سازمانهای مرتبط با سلامت کار میکنند، در ایجاد کمپینهای رسانهای متخصص هستند که پیام را منتشر میکنند و مأموریت سازمانهایی که آنها را به کار میگیرند را بیشتر میکنند. استراتژیست ها از محتوای وب نوشتاری، ویدیو، رویدادهای اطلاع رسانی عمومی و کمپین های رسانه های اجتماعی برای ایجاد و انتشار پیام های مهم مرتبط با سلامت استفاده می کنند که به دنبال ایجاد تغییرات رفتاری مثبت در مخاطبان هدف هستند.
متخصص بازاریابی یا روابط عمومی : شرکتهای مرتبط با سلامت از بیمارستانها گرفته تا شرکتهای بیمه سلامت و شرکتهای فناوری تناسب اندام باید استراتژیهای مناسب بازاریابی و روابط عمومی را توسعه دهند. متخصصان بازاریابی و روابط عمومی در این شرکت ها برای حفظ هویت برند شرکت خود از کلاه های زیادی استفاده می کنند. کار روزانه آنها ممکن است شامل تهیه پیش نویس اعلامیه های روابط عمومی در پاسخ به رویدادهای کلیدی شرکت (مانند خرید یا درخواست مشتری)، توسعه کمپین های بازاریابی که آموزش بیمار/مصرف کننده را با ارتقای نام تجاری ترکیب می کند، و نوشتن ارتباطات درون شرکتی برای کمک به آموزش کارکنان در مورد شرکتشان باشد.
روزنامه نگاران : روزنامه نگارانی که در زمینه ارتباطات مرتبط با سلامت تخصص دارند، در مورد سیستم مراقبت های بهداشتی، دسترسی و کیفیت مراقبت از بیمار، و عوامل محیطی و اجتماعی-اقتصادی که بر سلامت گروه های جمعیتی مختلف تأثیر می گذارند، می نویسند. هدف آنها گسترش آگاهی در مورد مسائل مربوط به سلامتی است تا خوانندگان خود را با آگاهی برای مراقبت بهتر از خود و خانواده خود توانمند سازند. روزنامه نگاران در این زمینه همچنین ممکن است مقالات و نظراتی بنویسند که از تغییرات مثبت در سیستم مراقبت های بهداشتی و/یا مقررات دولتی که بر سلامت جامعه تأثیر می گذارد حمایت کنند.
استاد کالج : در دانشگاهها و کالجهای دولتی و خصوصی چهار ساله، استادان تحقیقات اصلی را در موضوعات ارتباطات سلامت انجام میدهند، دورههای تحصیلات تکمیلی و کارشناسی را تدریس میکنند، مقالههای مجلات مینویسند، در کنفرانسها حاضر میشوند و در کمیتهها خدمت میکنند. کار آنها بر پیشبرد بورس تحصیلی در ارتباطات سلامت و آماده سازی نسل بعدی متخصصان ارتباطات و محققان در این زمینه متمرکز است. فارغ التحصیلان همچنین می توانند موقعیت های تدریس در جامعه و کالج های راهنمایی را کشف کنند.
توجه: شرایط تحصیلی برای مشاغل در فضای ارتباطات سلامت به دلیل عوامل متعددی از جمله انتظارات سازمان و همچنین تجربه حرفه ای مرتبط متقاضیان متفاوت است. در حالی که بسیاری از نقش های ارتباط سلامت ممکن است به طور رسمی درخواست از فارغ التحصیلان ارتباطات سلامت را از لیسانس و کارشناسی ارشد بپذیرند، مدرک تحصیلات تکمیلی در ارتباطات سلامت ممکن است به متقاضی مزیت رقابتی بدهد، به ویژه برای نقش های پیشرفته یا استراتژیک. با این وجود، برخی از کارفرمایان ممکن است نامزدی را که سالها تجربه حرفهای مرتبط دارد، بهاندازه داوطلبی که دارای مدرک کارشناسی ارشد در این رشته است، رقابتپذیر بدانند.
با توجه به تفاوت در انتظارات کارفرما برای متقاضیانی که به دنبال شغل در ارتباطات سلامت هستند، داوطلبان باید همیشه تحقیقات کاملی در مورد مشاغل مورد نظر خود و همچنین انتظارات صنعت به عنوان یک کل انجام دهند. علاوه بر این، در حالی که مدرک کارشناسی ارشد ممکن است برای موقعیت ارتباط سلامت در صنعت الزامی نباشد، مدرک کارشناسی ارشد حداقل شرط لازم برای داوطلبانی است که به دنبال موقعیتهایی در تحقیقات و آموزش ارتباطات سلامت، به ویژه در سطح آموزش عالی هستند.
سوالات متداول درباره رشته ارتباطات سلامت
1. رشته ارتباطات سلامت چیست؟
رشته ارتباطات سلامت به عنوان روشها و راهبردهای ارتباطی برای آگاه کردن افراد در مورد حقایق مراقبتهای بهداشتی و بهترین شیوهها، با هدف بهبود نتایج سلامت بیمار و غنیسازی رفتارهای فردی و اجتماعی و شیوههای بهداشت عمومی تعریف میشود.
2. رشته ارتباطات سلامت چه نقشی در حوزه سلامت دارد؟
ارتباطات سلامت حوزه گستردهای است که شامل آموزش سلامت، ارتباطات خطر، حمایت از سلامت و سیاست، ارتباطات شیوع بیماری، ارتباط بیمار و ارائهدهنده، و سواد سلامت است.
3. چه کارهایی میتوان با مدرک ارتباطات سلامت انجام داد؟
افراد دارای تحصیلات در زمینه ارتباطات سلامت میتوانند در روابط عمومی، آموزش بیمار، مدیریت سلامت، ارتباطات دیجیتال و اجتماعی، سیاست مراقبت های بهداشتی و حمایت، سلامت جامعه، بازاریابی بهداشت و داروسازی و سایر زمینه های مرتبط استخدام شوند.
4. در ایران رشته ارتباطات سلامت چگونه تاسیس شد؟
در سال 1399 با امضای تفاهمنامه همکاری میان دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یک فرصت بزرگ برای توسعه آموزشهای میانرشتهای و پژوهشهای کاربردی در زمینههای سلامت و ارتباطات به وجود آمده است.
5. چگونه میتوانم به این رشته وارد شوم؟
برای ورود به رشته ارتباطات سلامت، میتوانید به برنامههای کارشناسی ارشد مرتبط با این حوزه در دانشگاهها متقاضی شوید و درصورت قبولی در آزمون ورودی دانشگاه می توانید به این رشته وارد شوید.
سخن پایانی مقاله درباره ی رشته ارتباطات سلامت
رشته ارتباطات سلامت به عنوان یک حوزه مهم در جامعهشناسی بهداشت و درمان، نقش بسیار موثری در ارتقای سطح آگاهی و دانش افراد در زمینه سلامت دارد. از این رو، بررسی و توسعه این رشته، تأثیر گذاری بیشتری بر بهبود وضعیت سلامت جامعه و ارتقای سبک زندگی افراد خواهد داشت. امیدواریم که این مقاله بتواند به شناخت بهتری از اهمیت ارتباطات سلامت و نیز اهمیت پژوهشهای انجام شده در این زمینه کمک کند و در بهبود سلامت و رفاه جامعه سهیم باشد.
گرد آوری:بخش علمی بیتوته