معرفی رشته مشاوره در دانشگاه و بررسی بازار کار این رشته

مجموعه: معرفی رشته های تحصیلی

رشته‌ی مشاوره و راهنمایی یکی از رشته‌های گروه علوم انسانی است

آشنایی با رشته مشاوره

معرفی رشته مشاوره در دانشگاه

در زندگی همه‌ی انسان‌ها در تمام سنین، از کودکی تا پیری مسائل و دغدغه‌هایی وجود دارد که از نظر روانی فرد را تحت فشار قرار می‌دهند.

مشاوره به معنای کمک گرفتن در یک زمینه خاص می باشد  مشاوران همواره سعی دارند با مشورت دادن و کمک رساندن به افرادی که دچار بحران شده اند ، سلامت روانی جامعه را بهبود بخشند و به افراد بحران زده کمک کنند تا بتوانند مسیر رشد و پیشرفت را به درستی و در کمترین زمان پشت سر بگذارند.

مشاوره به نگرانی‌های عاطفی ، اجتماعی ، شغلی ، مدرسه ، مدرسه و سلامت جسمی می‌پردازد که ممکن است افراد در مراحل مختلف زندگی خود داشته باشند.

رشته‌ی مشاوره و راهنمایی یکی از رشته‌های گروه علوم انسانی است که جنبه کاربردی دارد و دروس آن بیشتر در زمینه رشد، ابعاد مختلف شخصیت آدمی و پیشگیـری از مشکلات و اختلالات به‌خصـوص مشکلات دانش‌آموزان و نوجوانان است.

شخص مشاور‌ به‌ افراد آموزش‌ می‌دهد که‌ چه‌ کنند تا دچار بحران‌های‌ روحی‌ نگردند و راه‌ پیشرفت‌ و تکامل‌ را راحت‌تر و سریع‌تر طی‌ نمایند. البته بخش دیگری از مشاوره نیز شامل حال افرادی می شود که دچار بحران شده اند و اکنون نمی دانند که چگونه باید از بحران مورد نظر عبور کرده و یا با آن کنار بیایند که در اینجا مشاور به فرد مراجعه کننده کمک می کند تا خودش را، نیازهایش را، هدفش را و راه رسیدن به هدفش را بشناسد تا بتواند بر بحران موجود غلبه کند. 

در واقع رشته مشاوره مجموعه ای از علوم به هم متصل است که به بررسی نحوه استفاده از اصول ، مبانی و فنون روانشناسی پرداخته تا بتوان از آن ها در مسائلی همچون حل مشکلات خانوادگی ، بهبود فضای آموزشی ، تشخیص اختلالات روانی افراد و… استفاده کرد.

این رشته برخلاف رشته روان‌شناسی که قابلیت انتخاب برای هر دو گرایش تجربی و انسانی را دارد، تنها برای رشته‌های علوم انسانی قابل تحصیل است.

همپوشانی این رشته با رشته‌ی روانشناسی باعث می‌شود تا داوطلبان علاقه‌مند به حوزه‌ی سلامت روان که با رتبه‌شان در رشته‌ی روانشناسی پذیرش نخواهد شد، به آن روی آورند.

تفاوت رشته مشاوره و روانشناسی

مراجعه کنندگان رشته مشاوره، بیمار نیستند

رشته روانشناسی بیشتر مرتبط با مسائلی همچون آسیب شناسی و اختلالات روانی است و افرادی که دچار آشفتگی های روحی و روانی هستند را مورد مطالعه قرار می دهد. مشاوران، بيش‌تر در راستاي پيش‌گيري از بروز فشارهاي رواني، به افراد سالم از حيث رواني مشاوره مي‌دهند درحالي‌كه روان‌شناسان بيش‌تر درصدد درمان افرادي هستند كه به نوعي از يك اختلال رواني رنج مي‌برند.

واحدهای درسی رشته‌ی مشاوره بر نظریه‌های روانشناسی، فنون مشاوره و نظریه‌های شخصیت متمرکز است اما در رشته‌ی روانشناسی تأکید بر مباحث آسیب‌شناسی و اختلالات روانی بیشتر است.

از دیگر تفاوت های دو رشته مشاوره و روانشناسی این است که روانشناسی یک رشته تحقیقاتی محسوب می شود درحالی که مشاوران از نظریه های حوزه روانشناسی در حل مشکلات افراد کمک می گیرند.

پس مراجعه کنندگان رشته مشاوره، بیمار نیستند بلکه دارای مشکلات کوچک و نیازمند دریافت راهنمایی‌ از افراد با تجربه‌تر از خود هستند. اما مراجعه کنندگان یک روانشناس بیمار هستند. برای همین گستردگی مخاطبان نیازمند مشاوره همواره بیشتر از روان‌شناسان است.

از تفاوت دیگر این دو رشته برای ادامه تحصیل میتوان گفت که دانش آموزان گروه تجربی هم می‌توانند در انتخاب رشته‌ي تحصيلي، روانشناسی را انتخاب کنند، اما مشاوره مختص به داوطلبان گروه انسانی است.

رشته مشاوره مناسب چه کسانی است؟

رشته مشاوره مجموعه ای از علوم به هم متصل است

برای مشاور شدن باید یک سری از مهارت ها را ذاتا داشت. بخشی از رشته مشاوره علاوه بر کسب تجربه، وجود هنرذاتی ارتباط با افراد و داشتن حس همدلی و کمک به افراد است که باعث موفقیت بیشتر در این رشته می شود.

خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن دو ویژگی مهم و ضروری برای دانشجوی رشته مشاوره است چون یک مشاور باید بتواند با صبر و بردباری و آرامش درونی خود فضای مناسبی برای مراجعه کننده ایجاد کند و به او اجازه دهد که خود را تخلیه کرده و دغدغه‌های ذهنی خویش را بیان کند و سپس با کلامی گویا و فصیح او را راهنمایی نماید.

همچنین مشاوران می بایست در زمینه های مختلف اجتماعی ، سیاسی ، مذهبی و اقتصادی اطلاعات کافی داشته تا بتوانند در صورت لزوم به بررسی مشکلات افراد در این زمینه ها بپردازند.

ادامه تحصیل در رشته مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد و گرایش های آن:

رشته مشاوره در کارشناسی ارشد دارای 4 گرایش است

این رشته در مقطع کارشناسی بدون گرایش و در مقطع ارشد دارای ۴ گرایش مشاوره‌ی خانواده، تحصیلی، شغلی و توان‌بخشی است که در ادامه به معرفی کوتاه این 4 گرایش از رشته مشاوره می پردازیم:

گرایش مشاوره خانواده

مشاوره خانواده را می توان پرطرفدارترین گرایش مشاوره دانست. مشاوران خانواده در تلاش اند تا بتوانند با دانش خود به ارتقا ، سلامت و استحکام خانواده ها کمک کنند. مشاوره خانواده می‌تواند در زمینه‌های تربیت فرزندان، رفع دعوای زناشویی، افزایش صمیمیت میان زوجین، درمان مشکلات بین همسران، رفع دعوا با مادرزن و پدرزن و یا خواهرزن، رفع مشکلات با مادرشوهر و پدرشوهر، خیانت و دگرخواهی عاطفی، مشاوره پیش از طلاق و نجات زندگی و بهبود زندگی زناشویی به افراد مشاوره دهد.

گرایش مشاوره تحصیلی

کارشناسان در این بخش به دبیران، والدین و به خصوص دانش‌آموزان در طول دوره تحصیل مشاوره درسی می‌دهند. این مشاوره در جهت تحصیل بهتر، انتخاب رشته و حل مشکلات پیرامون درس است.

مشاوره تحصیلی در زمینه روش‌ها و تکنیک‌های مطالعه و درس خواندن نیز به کودکان و نوجوانان کمک کند.

مشاوره شغلی

آگاهی در مورد زمینه‌های شغلی و بسترهای موفقیت شغلی، ایجاد انگیزه و تکنیک‌های ارتباطی و انگیزشی از مهم‌ترین درس‌ها این رشته است.

مشاوره توانبخشی

همان‌طور که از نام این گرایش نیز مشخص است،  متخصصان در این گرایش به منظور توانمند سازی افراد آسیب دیده در زمینه های روانی و جسمی به آنان کمک می کنند. مانند مشاوره توانبخشی به افرادی که دچار اعتیاد شده اند و همچنین کمک به زندانیان ، معلولین و یا سالمندان از جمله فعالیت های یک مشاور توانبخش در جامعه می باشند.

مقطع دکتری رشته مشاوره

در مقطع دکتری رشته مشاوره بدون گرایش است

در مقطع دکتری رشته مشاوره  بدون گرایش است. یعنی هر فرد با توجه به گرایش خود در مقطع ارشد، در مقطع دکتری ادامه تحصیل می‌دهد. در مجموع افراد با گرایش‌های متفاوت ارشد، همگی ۳۲ واحد را می‌گذرانند. البته رساله نیز ۱۸ واحد است که در مجموع ۵۰ واحد می‌شود.

برای تحصیل در مقطع دکتری این رشته می‌توانید دانشگاه‌های تهران، خوارزمی، علامه طباطبایی، الزهرا، دانشگاه بیرجند، اردبیل، بندرعباس، مشهد و یا اصفهان را انتخاب کنید.

البته فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد رشته‌های علوم تربیتی در تمامی گرایش‌ها، روانشناسی در تمامی گرایش‌ها، مشاوره و راهنمایی در تمامی گرایش‌ها و روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی می‌توانند در آزمون دکتری مشاوره شرکت کنند.

بازار کار رشته مشاوره

آینده شغلی درخشانی پیش روی فارغ التحصیلان ارشد رشته مشاوره می باشد

امروزه نسبت به قبل، گرایش‌های مردمی برای افزایش آگاهی‌های روان‌شناختی افزایش‌یافته و پیچیدگی جامعه و آمیختگی آن با انواع استرس‌ها، لزوم کمک گرفتن از مشاوران را زیادتر کرده است.

رشته مشاوره‌ دارای‌ ابعاد مختلفی‌ است‌ و می‌توان‌ برای‌ انتخاب‌ رشته‌ي‌ تحصیلی‌، ازدواج‌، شغل‌یابی‌، نحوه‌‌ي ارتباط‌ در یک‌ محیط‌ صنعتی‌، نحوه‌‌ي ارتباط‌ ميان اعضای‌ خانواده‌ یا نحوه‌‌ي روبه‌رو شدن‌ با بحران‌های‌ دوران‌ نوجوانی‌ و جوانی‌ از راهنمايي‌هاي مشاور استفاده‌ کرد.

آینده شغلی درخشانی پیش روی فارغ التحصیلان ارشد رشته مشاوره می باشد. آن ها می توانند در مراکز مختلفی مشغول به کار شوند.

کار در مدرسه از جمله محیط های کاری برای فارغ التحصیلان این رشته می باشد. امروزه‌ شغل‌ مشاوره‌ یکی‌ از شغل‌های‌ تعریف‌ شده‌ در آموزش‌ و پرورش‌ است. فعالیت در پیش دبستانی ها ، مهد کودک ها و همچنین استخدام در آموزش و پرورش از دیگر فرصت های شغلی این رشته محسوب می شوند.

فارغ‌التحصیلان رشته‌ی مشاوره می‌توانند در مراکز خصوصی و کلینیک‌ها، ادارات دولتی، آموزش‌وپرورش، شهرداری‌ها، مراکز نیروی انتظامی، مهدکودک‌ها و فرهنگ سراها فعالیت کنند.

همچنین کار در کارخانه‌ها از جمله گزینه‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان رشته مشاوره گرایش شغلی است و فارغ التحصیلان رشته مشاوره توان‌بخشی‌ نیز می‌توانند در سرای سالمندان، بهزیستی، مراکز بازتوانی، زندان‌ها، کمیته امداد و یا مراکز ترک اعتیاد فعالیت بیشتری داشته باشند.

همچنین فارغ التحصیلان رشته مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به شرطی که در دو مقطع پشت سرهم رشته تحصیلی فرد مشاوره باشد، میتوانند مجوز مطب شخصی بگیرند. 

گردآوری: بخش علمی بیتوته