آشنایی با رشته اقیانوس شناسی



 

زمین شناسی اقیانوسها مطالعه ژئولوژی زمین هایی است که با آب پوشیده شده اند

 

اقیانوس شناسی نیز یکی از رشته های دانشگاهی است که زیاد معروف نیست و شاید اسمش را نشنیده باشید اما در این مقاله جهت کمک به انتخاب رشته کنکور سراسری می خواهیم درباره رشته اقیانوس شناسی توضیح بدهیم.

 

کارشناسی اقیانوس شناسی شامل مجموعه ای از فعالیت های آموزشی و پزوهشی در زمینه مسائل اقیانوس شناسی از جمله فیزیک دریا، زمین شناسی دریا، شیمی دریا، زیست شناسی دریا و آلودگی و حفات محیط زیست دریا است.

 

زمین شناسی اقیانوس ها به بررسی ماهیت زمین در اعماق اقیانوس ها می پردازد. برای مثال اینکه چگونه حوزه های اقیانوسی ایجاد شده و از بین میروند و یا تبادل مواد در اعماق این آبها چگونه صورت می گیرد.

 

رخداد چنین فرایندهایی که بوسیله مشاهدات مستقیم و مدل سازی کامپیوتری مورد مطالعه قرار می گیرد ممکن است چند سال یا میلیون ها سال طول بکشد.

زمین شناسی اقیانوسها مطالعه ژئولوژی زمین هایی است که با آب پوشیده شده اند. زمین شناسان دریایی به جمع آوری اطلاعات در مورد توپوگرافی و نیز شکل کف اقیانوس ها، توزیع و انواع رسوبات این اعماق، ترکیب و ساختار زیرین اقیانوسها و فرآیندهای زمین شناسی (تئوری تکتونیک صفحه ای) می پردازد. با کمک این داده های اطلاعاتی، آنها منابع معدنی موجود در کف اقیانوس ها را ارزیابی. احتمال رویداد خطرات را پیش بینی می کنند. همین طور به مطالعه فرآیندهای زمین شناسی می پردازند و درک علمی بشر را از زمین بالا می برند.

 

اقیانوس شناسی زمین شناختی

رسوب گذاری دریایی: در این شاخه به مطالعه توزیع رسوبات ساحلی و دریایی مربوط به هیدرودینامیکهای حاضر ونیز سیر شکل گیری رسوبات کواترنری در محیط های انتقالی و دریایی و نیز رفتار سطوح آبی در برابر نوساناتی که در نواحی رسوبی رخ می دهد، می پردازد.

 

دیرینه شناسی دریایی: در آزمایشگاه های دیرینه شناسی خرد از روزنه داران و استراکوداها به عنوان شاخص های زیستی برای توصیف  کیفیت محیط های دریایی در نواحی ساحلی و برکه های کم عمق استفاده می شود چرا که این ارگانیسم ها به طور مستقیم نسبت به تغییرات پارامترهای زیست محیطی واکنش نشان می دهند.

 

چینه شناسی دریایی کواترنری: هدف از انجام این مطالعات درک تغییرات زیست محیطی است که دردوره پلیستوسن و هولوسن رخ می دهند و این کار با استفاده ازداده های حاصل از انالیزهای رسوب شناسی، زمین شناسی، چینه شناسی زیستی و نیز چینه شناسی لرزه ای صورت می گیرد. از اهداف دیگر این مطالعات درک سیر تکاملی زمین شناختی محیط های رسوبی نواحی ساحلی و قاره ای در قسمت شمالی کشور برزیل است (دمای ۱۶ تا ۲۹) درجه سانتی گراد.

 

هدف

بر اساس برنامه ریزی در مقطع کارشناسی ارشد فیزیک دریا دانش آموختگان این رشته قادر خواهند بود مهارت های علمی و عملی لازم را به گونه ای کسب نمایند که علاوه بر آمادگی برای تحصیلات در مقطع دکترا برای حل مسائل مطرح در فیزیک دریا به پژوهش و مطالعه بپردازند.

 

نتایج این پزوهش ها می تواند کاربردهای مهمی نظیر پیش بینی امواج دریا و جذر و مد، پیش بینی جریان های دریایی و گردش ترموهالاین، پیش بینی جریان های ساحلی برای استفاده در طراحی موج شکن ها و سکوهای دریایی، توسعه فناوری های کلیدی در زمینه سونار، توسعه فناوری های کلیدی در زمینه پایگاهای ثابت و متحرک زیر سطحی، گرفتن انرژی از دریا و موارد بی شمار دیگری داشته باشد.

 

مقصود از مرحله کارشناسی اقیانوس شناسی تربیت انسان هایی است که با دانش کافی از اصول علمی اقیانوس ها و شناخت از مسائل علوم دریایی توانایی  انجام خدمات زیر را داشته باشند ؛

۱- شناخت و تحقیق مسائل علمی در خصوص شیمی دریا، زمین شناسی دریا، فیزیک دریا، و زیست شناسی دریا.

۲- اماده شدن برای ادامه تحصیل در مقطع های بالاتر در باره هر یک از گرایش های مرتبط با دانش های دریایی.

 

رشته اقیانوس شناسی با همین هدف در مقطع کارشناسی تشکیل شده است. این رشته در مقطع کارشناسی دارای ۴ گرایش فیزیک دریا، شیمی دریا، زمین شناسی دریا و زیست شناسی دریا است.

 

گرایش فیزیک دریا

فیزیک دریا شاخه ای از اقیانوس شناسی است که به شناخت پدیده ها و رویداد های درون دریا و محیط اطراف آن می پردازد. دانشجوی این گرایش با امواج دریا و جذر و مد، جریان های دریایی، جریان های ساحلی، گرفتن انرژی از دریا و موارد بی شمار دیگری آشنا می شود.

 

درس های این رشته در طول تحصیل

دروس پایه:

ریاضی، شیمی عمومی، مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی، زمین شناسی عمومی، فیزیک پایه، کارگاه عمومی، زیست شناسی عمومی.

 

دروس اصلی:

بانی فیزیک دریا، مبانی شیمی دریا، مبانی زیست دریا ( جانوران دریایی )، مبانی زیست دریا ( گیاهان دریایی )، مبانی زمین شناسی فیزیکی دریا، هواشناسی عمومی، هواشناسی دریایی، ابزار شناسی و عملیات میدانی در دریا، اصول ناوبری و ایمنی در دریاف مبانی اکولوژی دریایی، آمار مقدماتی، آشنایی با ویژگی های زیستی آب های ایران، آشنایی با ویژگی های غیر زیستی آب های ایران، دور سنجی و سامانه های اطلاعات جغرافیایی، حقوق دریاها، آلاینده های دریایی و روش های کنترل آن، زبان تخصصی، رسوب شناسی، محیط زیست سواحل، اقتصاد، تجزیه و تحلیل داداه های اقیانوسی، روش تحقیق، پروژه.

 

دروس تخصصی گرایش فیزیک دریا:

مبانی دینامیک اقیانوس ها، معادلات دیفرانسیل و کاربرد آن، مکانیک سیالات، مبانی تئوری امواج و جزر و مد، روش های عددی و مدل سازی، سمینار.

 

گرایش زیست دریا

زیست دریا به بررسی و مطالعه خواص محیط آبی، بیولوژی آبزیان و فعالیت های آبزی پروری می پردازد. به عبارت دیگر در این رشته جانوران و گیاهان آبزی بررسی و مطالعه می شوند. همچنین دانشجویان به مطالعه اکولوژی دریا؛ یعنی بررسی آلودگی آب دریا و تاثیر آن بر محیط دریا می پردازند.

 

دروس تخصصی گرایش زیست دریا

بیوشیمی، ژنتیک آبزیان، فیزیولوژی آبزیان دریا، میکروبیولوژی آبزیان دریا، میکروبیولوژی دریا، بیو تکنولوژی و اصلاح نژاد آبزیان، سمینار.

 

گرایش شیمی دریا

دانشجویان شیمی دریا با شیمی آب، معادن و کانی ها، نفت و گاز، شیمی مناطق فرا جوش، شیمی آلاینده ها و مبحث خوردگی سازه آشنا می شوند. همچنین در این گرایش به مطالعه ترکیبات شیمیایی آب دریا و رسوبات و موتفه های آلی و معدنی و نمک زدایی و تاثیر آلودگی ها و ارگانیسم های موجود پرداخته می شود و به شناخت عوامل کنترل کننده توزیع مواد شیمیایی از طریق فرایند های بیولوژیکی توجه می گردد.

 

دروس تخصصی گرایش شیمی دریا

شیمی آلی دریا، شیمی معدنی دریا، شیمی تجزیه دریا، بیوشیمی، ژئوشیمی دریا، سمینار.

 

دانشجوی اقیانوس شناسی باید در دروس فیزیک، شیمی، زسیت شناسی و زمین شناسی توانمند باشد

 

گرایش زمین شناسی دریا

رسوب گذاری دریایی: در این شاخه به مطالعه توزیع رسوبات ساحلی و دریایی مربوط به هیدرودینامیک های حاضر ونیز سیر شکل گیری رسوبات کواترنری در محیطهای انتقالی و دریایی و نیز رفتار سطوح آبی در برابر نوساناتی که در نواحی رسوبی رخ می دهد، می پردازد.

 

دیرینه شناسی دریایی: درآزمایشگاه های دیرینه شناسی خرد از روزنه داران و استراکوداها به عنوان شاخصهای زیستی برای توصیف و مطالعه کیفیت محیط های دریایی در نواحی ساحلی و برکه های کم عمق استفاده می شود چرا که این ارگانیسم ها به طور مستقیم نسبت به تغییرات پارامترهای زیست محیطی واکنش نشان می دهند.

 

چینه شناسی دریایی کواترنری: هدف از انجام این مطالعات درک تغییرات زیست محیطی است که دردوره پلیستوسن و هولوسن رخ می دهند و این کار با استفاده ازداده های حاصل از آنالیزهای رسوب شناسی، زمین شناسی، چینه شناسی زیستی و نیز چینه شناسی لرزه ای صورت می گیرد. از اهداف دیگر این مطالعات درک سیر تکاملی زمین شناختی محیط های رسوبی نواحی ساحلی و قاره ای در قسمت شمالی کشور برزیل است (دمای ۱۶ تا ۲۹) درجه سانتی گراد.

 

فرآیندهای اقیانوسی

افرادی که در سواحل دریا زندگی می کنند می باید بتوانند رفتار فرایندهای ژئولوژیکی ساحلی را پیش بینی کنند. مثلا فرسایش طبیعی در سواحل عموما به کندی صورت می گیرد. صخره های دریایی آرام آرام بر اثر برخورد با موج های مستقیم عقب نشینی می کنند یا زلزله ها پدیده ای مخربی هستند که شدت تخریب آن در سواحل بیشتر است.

 

امواج لرزهای دریا (تسونامی) ناشی از یک زلزله می تواند تا هزاران مایل در اقیانوس ها پیش برود و موجب ویرانی سواحل شود. متخصصان تا کنون نتوانسته اند به موقع هجوم این امواج را پیش بینی کنند اما امواج محلی که بر اثر لغزش های زمینی زیر دریایی ایجاد می شوند از نشانه های پنهان این پدیده می باشد.

 

دانشجویان زمین شناسی دریا با رسوب گذاری دریایی، دیرینه شناسی دریایی، چینه شناسی دریایی کواترنری و فرایند های اقیانوسی آشنا می شوند.

 

دروس تخصصی گرایش زمین شناسی دریا

ژئو فیزیک دریایی، محیط های رسوبی، ژئومورفولوژی سواحل، زمین شناسی ساختمانی، فرسایش و انتقال رسوب، سمینار.

 

توانایی های لازم

همانگونه که از مباحث این رشته مشخص است، دانشجوی اقیانوس شناسی باید در دروس فیزیک، شیمی، زسیت شناسی و زمین شناسی توانمند باشد. همچنین باید به فعالیت در نواحی ساحلی، کشف حقایق پدیده های طبیعی و گردش در طبیعت علاقه مند باشد.

 

موقعیت شغلی در ایران

فارغ التحصیلان اقیانوس شناسی می توانند در مراکز پژوهشی و یا ارگان های مختلف نظیر مرکز ملی اقیانوس شناسی، اداره کشتیرانی، اداره سواحل و بنادر، سازمان محیط زیست، سازمان شیلات، وزارت راه و ترابری، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع، سازمان هواشناسی و شرکت های خدمات مهندسین مشاور فعالیت کنند.

 

دانشگاه های پذیرنده:

هرمزگان - بندر عباس، دریانوردی و علوم دریایی چابهار.

مقاطع تحصیلی: کارشناسی

دوره ها: روزانه

دانشگاه: دولتی

 

ضرورت رشته اقیانوس شناسی

امروزه، با توجه به کاهش روز افزون ذخایر مناطق خشکی نیاز بشر به محیط های دریایی روز به روز در حال افزایش است. کشور ایران با توجه به مرزهای گسترده ابی در شمال و جنوب دارد و لزوم بهره برداری از منابعی که در محیط های آبی وجود دارد، نیازمند به بهره گیری از علم نوین فیزیک دریا می باشد.

 

توانایی دانش آموختگان فیزیک دریا

فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد فیزیک دریا می توانند در مراکز پژوهشی و یا ارگانهای مختلف نظیر مرکز ملی اقیانوس شناسی، اداره کشتیرانی، اداره سواحل و بنادر، سازمان محیط زیست، سازمان شیلات، وزارت راه و ترابری، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع، سازمان هواشناسی و شرکتهای خدمات مهندسین مشاور فعالیت کنند.

 

از دیگر توانمندی های این دانش آموختگان می توان به تدریس دروس فیزیک دریا در مقطع کارشناسی، همکاری در انجام پروژه های مربوط به فیزیک دریا و انتشار مقاله و کتاب در این زمینه می باشد.

 

همچنین این افراد می توانند در زمینه هایی اعم از مدل سازی فیزیکی و عددی برای پیش بینی پدیده های دریایی، تفسیر مشاهدات میدانی و تصاویر ماهواره ای محیط های دریایی و بررسی الودگی های موجود در محیط های دریایی فعالیت نمایند.

 

موقعیت های شغلی رشته اقیانوس شناسی فیزیکی

فارغ ­التحصیلان اقیانوس­ شناسی می­ توانند در در مراکز پژوهشی یا سازمان­ های مختلفی نظیر مرکز ملی اقیانوس شناسی، اداره کشتیرانی، اداره سواحل و بنادر، سازمان محیط زیست، سازمان شیلات، وزارت راه و ترابری، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع، سازمان هواشناسی و شرکت­های خدمات مهندسان مشاور فعالیت کنند.

 

گردآوری: بخش علمی بیتوته

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------