آیا می دانید پدیده گل فشان چیست؟
- مجموعه: آیا می دانید ؟
آشنایی با پدیده ی گل فشان
گل فِشان چیست؟
یکی از عوارض ژئومورفولوژی و زمین شناسی گل فشان است که از یک یا چند دهانه آتشفشانی تشکیل شده و به طور مداوم گِل سردی از آن به خارج پرتاب و روان شده و با انباشته شدن روی هم، کم کم مخروط های کوچک و بزرگی را تشکیل می دهند.
گلفشان یکی از جالب ترین پدیده های زمین شناسی است که مرتبا از آن، گل سردی به بیرون پرتاب می شود. این پرتابه ها به مرور مخروط های کوچک و بزگی را تشکیل می دهند. شکل گلفشان و عملی که در آن اتفاق می افتد، در یک نگاه شما را یاد فعالیت های آتش فشانی می اندازد در صورتی که دانشمندان اعتقاد دارند پدیده ی گلفشان، الزاما ربطی به فعالیت های آتشفشانی ندارد.
فرآیند تشکیل گل فشان :
پیدایش گل فشان ها به دو عامل بستگی دارد. این دو عامل شامل :
• فشارهای زمین شناختی باعث پیدایش گل فشان ها شده اند. و گل فشان های سرد را به وجود می آورد.
• فعل و انفعالات آتشفشانی که باعث به وجود آمدن گل فشان های داغ می شود، این گل فشان ها گاهی فعال و گاهی غیرفعال هستند.
منشأ تشکیل گل فشان ها در سواحل شمالی دریای عمان، فشار حاصل از حرکت صفحه اقیانوسی دریای عمان و در منطقه شمال ایران - گلستان نیز مربوط به زیرصفحه قارهای ایران است.
مزایای گل فشان :
از مزیت های گل فشان این است که با مشاهده ی آن می توان به احتمال وجود گسل و یا وقوع زلزله در آن پی برد. ترکیباتی که در گل فشان وجود دارد نشان دهنده ی وضعیت داخلی زمین از نظر وجود آب و نفت و سایر مشتقات هیدروکربنی است.
آشنایی با گل فشان ها در ایران :
گل فشان ها در سرتاسر دنیا پراکنده هستند. بزرگترین گل فشان در بلوچستان کشور پاکستان می باشد.
معروف ترین گل فشان ها در ایران در سیستان و بلوچستان در منطقه تنگ در شهرستان کنارک قرار دارد که شامل چندین تپه با ارتفاع متفاوت است. این گل فشان، گل های سرد پرتاپ می کند.
یکی دیگر از گل فشان های دیدنی در ایران، در کوه تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی قرار دارد.
یکی دیگر گل فشان نفتیچه در استان گلستان در شهر گمیشان وجود دارد.
گل فشان قرنیارق روستای سقر تپه شهرستان آق قلا از استان گلستان وجود دارد.
مجموعه گل فشان های چلپی، در مسیر جاده میناب به جاسک، در ۷۵کیلومتری جاسک در روستای سرخکوه در استان هرمزگان در جنوب ایران قرار دارد.
گردآوری: بخش علمی بیتوته