انواع خواستگاری

مجموعه: دانستنیهای قبل از ازدواج

شیوه‌های مختلف خواستگاری

خواستگاری

خواستگاری در اصطلاح به معنای درخواست ازدواج عمدتا از سمت مرد از زن برای می باشد. خواستگاری با توجه به فرهنگ، اعتقادات، آداب و رسوم و شرایط  اجتماعی و اقتصادی به شیوه‌های متنوع و متعددی صورت می‌گیرد.

در فرهنگ ما ایرانیان عمل خواستگاری قبل از مراسم عقد و اجرای صیغه نکاح صورت می گیرد و چنانچه مورد قبول واقع شود این فاصله زمانی میان خواستگاری و اجرای مراسم عقد شرعی را نامزدی گویند.

خواستگاری نخستین قدم برای ازدواج است. پیوند ازدواج که بین زن و مرد بسته می شود، در نقاط مختلف همراه با آداب و رسوم خاصی است که ممکن است از جایی به جای دیگر تفاوت داشته باشد.

انواع خواستگاری:

خواستگاری هایی که در حال حاضر عمدتا صورت می گیرد دارای دو شکل اساسی است:

- خواستگاری سنتی

- خواستگاری مدرنیته و امروزی

• خواستگاری سنتی

در خواستگاری سنتی این درخواست از سمت پسر صورت می‌گیرد و خواستگاری دختر از پسر غیر معمول است. در خواستگاری به سبک سنتی خانواده محوریت دارد و نقش مهمی را ایفا می‌کند.

در این شیوه اغلب انتخاب مورد مناسب برای ازدواج در ابتدا توسط خوانواده صورت می‌گیرد. به طور مثال خانواده برای پسر خود موردی را انتخاب می‌کنند و به او پیشنهاد می‌دهند. در صورت رضایت و تمایل پسر این درخواست با خانواده دختر در میان گذاشته می‌شود. و اگر خانواده دختر اجازه دهند این خواستگاری به طور رسمی برگزار می‌شود. یعنی در خواستگاری به سبک سنتی در ابتدا خانواده‌ها در جریان قرار گرفته و در صورت رضایت آنها بقیه مراحل طی می‌شود.

خواستگاری سنتی

• ازدواج‌های سنتی که معمولا خواستگاری بدون حضور پسر انجام می شود و یا دختر در انتخاب همسر هیچ نقشی ندارد، یکی از روش‌های نامناسب خواستگاری و ازدواج است.

خواستگاری سنتی به طور کلی به دو صورت است:

1- خواستگاری با آشنایی قبلی:

الف- آشنایی دختر و پسر

ب- آشنایی دو خانواده

2- خواستگاری بدون آشنایی و با معرفی شخصی دیگر:

وقتی صحبت از خواستگاری به میان می آید اولین مفهومی که به ذهن خطور می کند تقاضای ازدواج و پیشنهاد تشکیل خانواده از سوی مرد به وسیله خویشان، خانواده و دوستان وی است.

در سالهای اخیر شکل‌های دیگری از خواستگاری نیز رواج یافته که در ادامه برای شما عنوان می شود:

• خواستگاری تامروزی و مدرنیته

 خواستگاری های امروزی به گونه‌ای است که در آن دختر و پسر یکدیگر را انتخاب ‌کرده و پس از آن خانواده‌ها را در جریان این انتخاب قرار می‌دهند. حتی در مواردی دختر و پسر پس از انتخاب یکدیگر دوران آشنایی راهم طی می‌کند و سپس خانواده ها را در جریان قرار می‌دهند.

شیوه‌ای که دختر و پسر بعد از مرحله انتخاب خانواده را در جریان قرار نمی‌دهند و تصمیم به وارد شدن به مرحله بعدی  یعنی شناخت می‌کنند روش مناسبی برای نیست زیرا در این مدت میان دختر و پسر وابستگی ایجاد می‌شود که اگر این آشنایی و خواستگاری به ازدواج منجر نشود هر دو طرف ضربات و لطماتی را خواهند دید.

و همچنین در این دوران به دلیل اینکه دختر و پسر بی تجربه و تحت تاثیر عواطف و احساساتشان هستند، ممکن است کنترل درستی روی رفتارها و صحبت هایشان نداشته باشند و خطاهایی را مرتکب شوند که باعث اختلال در آینده رابطه و زندگی مشترکشان شود.

به گفته یکی از مشاوران خانواده: بهترین روش خواستگاری کردن آن است که دختر و پسر بعد از یک هفته آشنایی نسبی که در چهارچوب منطقی از یکدیگر پیدا می‌کنند، آشناییشان را به خانواده‌ها اطلاع دهند.

در این حالت اگر خانواده‌ها مخالف این ازدواج باشند وابستگی بین دختر و پسر ایجاد نشده و آنان به راحتی می‌توانند از این مساله عبور کنند. در این حالت یک روال عقلی، منطقی و شرعی طی می‌شود که تحت نظارت والدین و بدون هیچ‌گونه ارتباط هیجانی و عاطفی و در قالب چارچوب‌ها ادامه می‌یابد.

انواع خواستگاری‌های امروزی و مدرنیته

- خواستگاری از همکلاسی، همکار و …

امروزه با افزایش فعالیت‌های اجتماعی و تحصیلی دختران، میزان حضور آنها در جامعه افزایش چشم گیری یافته و به این ترتیب از این طریق امکان ارتباطات اجتماعی میان دختران و پسران افزایش یافته و افزایش این ارتباط به طور قطع زمینه های آشنایی بیشتر برای ازدواج را فراهم می آورد.

هر چند که محیط دانشگاه و یا محیط های کاری می تواند بستر مناسبی برای آشنایی و شناخت جوانان از یکدیگر باشد اما به نظر می رسد برخی از افراد در این نحوه از خواستگاری آداب آن را فراموش کرده و در نتیجه آسیب ها و مشکلاتی به وجود آورده که برخی از آن‌ها عبارتند از:

- شان و شخصیت دختر نادیده گرفته شده و لطمه می بیند.

- برخی از جوانان فراموش می کنند که محیط کار یا دانشگاه تنها فضایی مناسب برای آشنایی طرفین از یکدیگر است و به همین دلیل خواستگاری کردن را با دوستی های فاقد معیار اشتباه گرفته و به بهانه شناخت بیشتر(بدون اطلاع والدین) مدت‌های مدیدی در ارتباط و دوستی بوده

- ایجاد بدبینی و بدگمانی است در چنین روابطی بسیار بیشتر است.

- اگر بنا به هر دلیل این ازدواج سر نگیرد، این ارتباط نتیجه ای جز از دست رفتن فرصت‌های ازدواج برای هر دو طرف بخصوص دختر می شود.

البته باید توجه داشت که بسیاری از افراد از همین طریق همسر مناسب خود را یافته و با کمک و مساعدت خانواده توانسته اند زندگی موفق و شایسته ای را برای خود پایه ریزی کنند اما متاسفانه در این بین برخی از افراد به بهانه خواستگاری، مقدمات سواستفاده از دختران را فراهم می آورند.

- خواستگاری دختر از پسر

این روزها دختران نیز پیش قدم در امر ازدواج و خواستگاری شده اند. بنابراین می توان خواستگاری دختر از پسر را نوع دیگری از خواستگاری‌های امروزی به شمار آورد.

آیا خواستگاری دختر از پسر امری معقول و درست است یا خیر؟

احتمالا اکثریت افراد با این جمله موافق هستند که زن اهل ناز است و مرد اهل نیاز زن مظهر حیا و پذیرای عشق و مرد جلوه تمنا و طلب و اعلام عشق است. لذا گرایش مرد به زن و به تبع آن خواستگاری مرد از زن کاملا طبیعی و مطابق با خواسته ذاتی آدمی است در صورتی که به نظر می رسد برخی از افراد بدون توجه به این گرایش طبیعی، سعی در تغییر آن داشته و الگوهای رفتاری جدیدی را در پیش می گیرند.

با این اوصاف در صورتی که دختری قصد خواستگاری از پسری را دارد، بهتر است که این پیامدهای منفی را در نظر گرفته باشد:

- اگر پاسخ پسر منفی باشد، دختر احساس شکست و سرخوردگی می کند در حالی که جواب منفی برای پسران قابل تحمل بوده و در صورت پاسخ منفی دختر، به خواستگاری فرد دیگری می رود.

- احتمال تمسخر و آزارهای بعدی و .. از جانب برخی پسران وجود دارد.

- بیان این نوع تقاضا، فکر سواستفاده از دختر را در ذهن برخی از پسران ایجاد می کند.

- حتی در صورت سرگرفتن این نوع ازدواج‌‌ها، احتمال دارد که در زندگی مشترک آینده، در تنش ها و اختلافات این مساله به عنوان ابزاری برای تحقیر دختر به کار گرفته شود و این مساله برای دختران بسیار رنج آور خواهد بود.

- خواستگاری اینترنتی

شیوه‌های خواستگاری مدرنیته

خواستگاری اینترنتی بعد از رواج و توسعه شبکه‌های اجتماعی نوع دیگری از خواستگاری مدرنیته شد. آشنایی این نوع خواستگاری از ارتباط برقرار کردن در این فضا و چت کردن شروع می‌شود.

اگر شما با اینترنت آشنایی جزیی داشته باشید به احتمال زیاد با فضای چت روم نیز آشنا هستید. در بسیاری از موارد، افراد چت کردن را وسیله ای مناسب برای برقراری ارتباط با افراد مختلف (حتی با افرادی از ملل گوناگون) استفاده می کنند اما متاسفانه امروزه مشاهده می شود که تعداد زیادی از جوانان و نوجوانان از این فضا به درستی استفاده نکرده و حتی برخی از آنان برای انتخاب همسر آینده خود بهره می برند.

در این فضا چون افراد ارتباط رو در رو و حضوری با یکدیگر ندارند لذا تنها استناد به صداقت طرفین گفتار آنهاست و چون اغلب نوجوانان و جوانان احساسی و عاطفی برخورد می کنند، به سخنان غیر واقعی طرف مقابل یا تناقض های گفتاری وی توجه نداشته و پس از گذشت مدتی دچار عشق های دیجیتالی و مجازی شده و به تدریج به این نتیجه می رسند که تنها فردی که می تواند آنها را درک کرده و با او ازدواج کنند همین دوست اینترنتی است و به این طریق بدون اطلاع خانواده ها و بر اساس استدلال ناقص و غیر منطقی خود از طرف مقابل خواستگاری می کنند.

به طور قطع این طریق خواستگاری و ازدواج دارای آسیب‌ها و مشکلات خاص خود بوده و به نوعی ازدواج نسنجیده و کورکورانه به شما می رود که با توجه به موضوع این مقاله مجالی برای پرداختن به آسیبهای این نوع ازدواج نیست.

ازدواج سنتی بهتر است  یا مدرن ؟

در جامعه امروز ما به دلیل کمرنگ شدن ازدواج‌های سنتی اغلب جوانان برای آشنایی بیشتر با جنس مخالف و افزایش قدرت در انتخاب همسر، اقدام به برگزاری مهمانی، تفریحات مختلط دسته‌جمعی یا سفرهای گروهی می‌کنند یا با متوسل شدن به شبکه‌های به اصطلاح اجتماعی وایبر و فیسبوک یا با گذاشتن تصاویری نامناسب از خود یا خانواده‌شان در شبکه‌های اجتماعی، سعی دارند تا از این طریق بتوانند همسریابی کنند.

یا آن‌که برخی از خانم‌ها با این گمان که پوشش و حفظ کامل حجاب در اجتماع موجب مخفی ماندن زیبایی و کمالات آنها می‌شود، سعی در آراستن و پوشیدن لباس‌های نامناسب و محرک در جامعه دارند که معمولا هم این اقدامات هیچ نتیجه مثبتی به همراه نخواهد داشت. با توجه به این‌که معاشرت‌های فامیلی به یکی دو بار در سال خلاصه می‌شود و ارتباطات خانوادگی کمرنگ شده، یک جوان که بخواهد از راه صحیح و براساس هم کفو بودن و سلایق خود، شریک زندگی‌اش را انتخاب کند، چگونه و از چه طریقی می‌تواند قدرت انتخاب خود را برای گزینش همسر آینده بالا ببرد؟

ازدواج سنتی نیاز به پوست اندازی دارد و ازدواج های مدرن هم با همه جاذبه ها کاذبی که دارند دوامی ندارد ؟ اما آنچه مسلم است دوام ازدواج های سنتی بیشتر است شاید بهتر باشد  تشریفات ازدواج های سنتی را به صورت امروزی برگزار کنیم اجازه معاشرت دختر و پسر در حضور خانواده و بررسی اخلاقیات دو طرف بهترین فرصت برای شناخت است و در این راه میتوان از مشاوران ازدواج هم کمک گرفت.

سخن آخر اینکه …

نظر به اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده و تاثیر آن در تداوم و استحکام خانواده، تربیت فرزندان، داشتن زندگی سالم توأم با رضایت و خوشبختی و احساس موفقیت ، ضرورت دارد دختران و پسران هنگام ازدواج دقت و توجه کافی را به خرج داده و تحت تاثیر احساسات خود قرار نگرفته و اقداماتی را انجام ندهند که نتیجه ای جز پشیمانی به همراه نداشته باشد.

با بهره گیری از راهنمایی های والدین و بزرگترها و همچنین استفاده از خدمات مشاوره ای می توانید با گام‌های راسخ تر و آرامش و اطمینان بیشتری در راه پرپیچ و خم ازدواج و تشکیل خانواده گام نهاده و در نهایت در این امر مهم موفق باشید.

 گردآوری: بخش زناشویی بیتوته