دلیل اینکه روز سیزده بدر سبزه را به آب می اندازند چیست؟

مجموعه: فرهنگ زندگی

روز سیزده بدر چرا سبزه را به آب می اندازند

 آیین به آب انداختن سبزه در سیزده بدر

رسوم به آب انداختن سبزه در سیزده بدر

شاید شـما هم پیش خود خود می گویید روز سیزده بدر چرا سبزه رابه آب می‌اندازند؟ ریشه‌ی این رسم در فرهنگ زرتشتی ایران قدیم بوده است و به نام "سده‌آبی" معروف است. در این رسم، سبزه‌هایی که در ظروف کوچک کاشته شده‌اند، در روز سیزدهم فروردین (نوروز) در آبگیر یا رودخانه‌ای پرآب و با شستن آن‌ها، به دریا و یا جریان آب‌های شیرین دیگری انتقال داده می‌شوند.

در فرهنگ زرتشتی، سبزه به عنوان نمادی از زندگی و رونق بهاری در نوروز به کار می‌رود. در این روز، به منظور نشان دادن برکت و خوشبختی در سال جدید، سبزه‌های کوچکی که در ظروف کاشته شده‌اند، به همراه آب در آبگیر قرار می‌گیرند و سپس در جریان آب انتقال داده می‌شوند. این عمل به عنوان نمادی از تمدن و سبک زندگی زرتشتی در برابر آب و طبیعت، انسجام و همدلی میان افراد جامعه و همچنین انتقال برکت و خوشبختی به سال جدید تلقی می‌شود.

آیین به آب انداختن سبزه در سیزده بدر

چرا سبزه را به آب می اندازند؟

سبزه در حقیقت همان دانه های سبز شده است و نماد سرسبزی در طول سال می باشد. در این روز ایرانی ها این دانه سبز شده را به ایزد آن یعنی آناهیتا یکی از الهه های ایران باستان، باز می گردانند تا در انتظار سرسبزی بیشتر باشند. در حقیقت این روز متعلق به خدای باران می باشد و در مراسم سیزده به در در گذشته دعا برای بیشتر شدن و به هنگام بودن باران در سال جدید هم وجود داشته که با گذشت زمان این رسم از بین رفته است.

آناهیتا در اساطیر ایرانی ضمن اینکه ایزدبانوی آبهاست، یکی دیگر از وظایف اصلی و مهمش پاک نگه داشتن زهدان ها و یاری رساندن در کار باروری است. در اساطیر دیگر هم بین آب و باروری رابطه نزدیکی وجود دارد؛ به طوری که حتی اگر خود زن بارور نگردد، آب روان برایش بچه می آورد؛ به طور مثال درباره اسطوره ایرانی داراب گفته شده است که زن و مرد گازری که در آرزوی فرزند می سوختند، روزی سبزه شناوری را در رود می بینند و چون خود را به آن می رسانند، با نوزادی زیبارو روبرو می شوند. 

دلیل انداختن سبزه در اب روز سیزده بدر

از آنجا که او بین دار (درخت) و آب گیر کرده بود، نامش را داراب می گذارند. این ماجرا نمونه های تاریخی مشهوری هم دارد که یک موردش حضرت موسی علیه السلام است. مادر او هم از ترس بازرسان فرعون، فرزند را در سبدی قیراندود می گذارد و در نیل رها می سازد. رود او را تا خانه فرعون می آورد و چون از بین آبش بیرون می کشند.

اکنون، این رسم در برخی مناطق ایران، به خصوص در روستاها، هنوز به عنوان یکی از رسوم پرطرفدار در نوروز تمام نمی‌شود و مردم همچنان سعی در حفظ و ترویج آن دارند.

انداختن سبزه در آب در روز سیزده بدر

توصیه: برای حفظ محیط زیست بهتر است مردم از انجام این کار خودداری کنند.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته