آداب و رسوم مسلمانان فیلیپین در ماه مبارک رمضان؛ از سحری تا عید فطر

مجموعه: فرهنگ زندگی

مسلمانان فیلیپین

رمضان در فیلیپین؛ ترکیبی از فرهنگ اسلامی و سنت‌های بومی

رمضان فیلیپین

آداب و رسوم مسلمانان فیلیپین در ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان، برای مسلمانان سراسر جهان ماهی سرشار از معنویت، عبادت و همبستگی اجتماعی است. در کشور فیلیپین، که اکثریت جمعیت آن مسیحی هستند، حدود ۶ تا ۷ درصد مسلمان زندگی می‌کنند. بیشتر مسلمانان این کشور در جنوب، به‌ویژه در منطقه خودمختار مسلمان‌نشین "میندانائو" و جزایر "سولو" و "تاوی-تاوی" ساکن هستند. برای این مسلمانان، رمضان فرصتی است تا ضمن تقویت ارتباط با خداوند، هویت دینی و فرهنگی خود را نیز زنده نگه دارند.

آغاز ماه رمضان

در فیلیپین، تعیین آغاز ماه رمضان معمولاً بر اساس رؤیت هلال ماه توسط علما و رهبران مذهبی انجام می‌شود. در برخی مناطق، این کار به صورت محلی و سنتی با چشم غیرمسلح صورت می‌گیرد، در حالی که در دیگر مناطق از اعلامیه‌های رسمی دولت یا مجامع اسلامی استفاده می‌شود.

عید فطر فیلیپین

برنامه روزه‌داری

روزه‌داری مسلمانان فیلیپینی مانند دیگر نقاط جهان از اذان صبح تا اذان مغرب ادامه دارد. مسلمانان معمولاً پیش از اذان صبح، سحری (که به زبان محلی «سُهُر» یا «سُهور» نیز گفته می‌شود) می‌خورند. در بسیاری از روستاها، صدای طبل یا زنگ از سوی جوانان یا داوطلبان مذهبی، مردم را برای سحری بیدار می‌کند؛ این رسم شباهت زیادی به «مسحراتی» در برخی کشورهای اسلامی دارد.

آداب و رسوم رمضان فیلیپین

افطار و غذاهای سنتی

هنگام غروب، مسلمانان فیلیپین روزه را غالباً با خرما و آب باز می‌کنند و سپس به سراغ غذاهای محلی می‌روند. برخی از خوراکی‌های محبوب رمضان عبارتند از:

پاستیل (Pastil): برنج پیچیده شده در برگ موز همراه با گوشت مرغ یا ماهی.

تیپولاک (Tipolak): نوعی خوراک گوشت یا ماهی با سبزیجات محلی.

بانانا کو (Banana Cue): موز کاراملی‌شده که به صورت سیخی سرو می‌شود.

انواع حلواهای برنجی مانند «پوتو» و «کینیلو» که معمولاً با شیر نارگیل تهیه می‌شوند.

روزه‌داری در فیلیپین

عبادات و مراسم مذهبی

مساجد در رمضان نقش پررنگی دارند. نماز تراویح پس از نماز عشاء در اغلب مساجد برگزار می‌شود و شرکت خانواده‌ها در آن رایج است. در برخی مناطق، جلسات تلاوت و ختم قرآن نیز هر شب تا سحر ادامه دارد.

همچنین، گروه‌های جوانان داوطلب برای جمع‌آوری کمک‌های غذایی و توزیع آن میان خانواده‌های نیازمند فعالیت می‌کنند. این کار به عنوان یک عمل مستحب و نوعی صدقه در ماه رمضان تلقی می‌شود.

شب قدر و عید فطر

شب‌های پایانی رمضان، به‌ویژه شب قدر، با دعا و تهجد ویژه همراه است. مسلمانان فیلیپین در این شب‌ها معمولاً تا سحر در مسجد می‌مانند.

عید فطر (که محلی‌ها آن را Hari Raya Puasa یا Eid’l Fitr می‌نامند) با نماز جماعت عید در فضای باز یا مساجد آغاز می‌شود. پس از نماز، سنت دید و بازدید خانوادگی و بخشیدن هدایا یا «آنگپااو» (پاکت‌های پول) به کودکان رایج است.

بانگسامورو فیلیپین

جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی

ماه رمضان برای مسلمانان فیلیپین تنها یک مناسبت مذهبی نیست؛ بلکه فرصتی است برای نمایش هویت اسلامی در کشوری که اکثریت غیرمسلمان دارد. در این ماه، حتی برخی نهادهای دولتی و مدارس در مناطق مسلمان‌نشین ساعات کاری را برای روزه‌داران تغییر می‌دهند. همچنین رسانه‌های محلی برنامه‌های ویژه‌ای برای معرفی فرهنگ اسلامی پخش می‌کنند.

سوالات متداول درباره آداب و رسوم مسلمانان فیلیپین در ماه مبارک رمضان

1. آغاز ماه رمضان در فیلیپین چگونه تعیین می‌شود؟

آغاز ماه رمضان در فیلیپین معمولاً با رؤیت هلال ماه توسط علمای دینی و رهبران مذهبی اعلام می‌شود و در برخی مناطق از اعلامیه‌های رسمی دولت یا مجامع اسلامی نیز استفاده می‌کنند.

2. مراسم سحری در میان مسلمانان فیلیپین چگونه برگزار می‌شود؟

در مناطق مسلمان‌نشین فیلیپین، مردم پیش از اذان صبح سحری می‌خورند و در برخی روستاها با صدای طبل یا زنگ که جوانان به صدا درمی‌آورند، مردم برای سحری بیدار می‌شوند.

3. غذاهای رایج در سفره افطار مسلمانان فیلیپین چیست؟

غذاهای محبوب افطار شامل پاستیل (برنج با گوشت یا ماهی پیچیده در برگ موز)، تیپولاک، بانانا کو و انواع شیرینی‌های برنجی مانند پوتو و کینیلو است.

4. آیا نماز تراویح در فیلیپین برگزار می‌شود؟

بله، نماز تراویح در مساجد مسلمان‌نشین فیلیپین هر شب برگزار می‌شود و خانواده‌ها معمولاً به صورت جمعی در آن شرکت می‌کنند.

5. عید فطر در میان مسلمانان فیلیپین چگونه جشن گرفته می‌شود؟

عید فطر با نماز جماعت در مساجد یا فضای باز آغاز می‌شود و پس از آن دید و بازدید خانوادگی، پذیرایی و هدیه دادن به کودکان انجام می‌گیرد.

نتیجه‌گیری

رمضان در میان مسلمانان فیلیپین با ترکیبی از آداب اسلامی و سنت‌های بومی برگزار می‌شود. این ماه علاوه بر عبادت و روزه‌داری، فرصتی برای تحکیم روابط خانوادگی، کمک به نیازمندان و تقویت وحدت جامعه مسلمانان است. با وجود تنوع قومی و فرهنگی در فیلیپین، رمضان توانسته به‌عنوان نماد همبستگی و معنویت، جایگاه ویژه‌ای در قلب مسلمانان این کشور پیدا کند.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته