28 اکتبر؛ روز جهانی انیمیشن
- مجموعه: مناسبتها در ایران و جهان
انیمیشن در ایران از اواخر دههٔ پنجاه میلادی وارد عرصه شد
6 آبان (28 اکتبر)؛ روز جهانی انیمیشن
روز جهانی انیمیشن
انجمن بین المللی فیلمسازان انیمیشن، 28 اكتبر (6 آبان) را روز جهانی انیمیشن نامگذاری كرد.
انیمیشن یا پویانمایی چیست؟
پویانمایی یا انیمیشن نمایشِ تُند و پیوستهٔ تصاویری از اثرِ هنریِ دوبعدی، یا موقعیت‌های مدل‌های واقعی، برای ایجاد توهم حرکت است. حرکت روان تصاویرِ پویا در انیمیشن ها، ناشی از یک خطای دید است که به دلیل پدیدهٔ ماندگاری تصاویر پدید می‌آید.
انیمیشن می‌تواند در قالب هر دو رسانهٔ آنالوگ مانند فیلم متحرک، نوار ویدیو و یا در رسانه‌های دیجیتال؛ پویانمایی فِلش، ویدیوی دیجیتال ضبط شده و یا "GIF" پویا باشد. برای نمایشِ انیمیشن می‌توان از یک دوربین، رایانه و یا یک پروژکتور با فن‌آوری‌های نو استفاده کرد. رایج‌ترین روش برای نمایش پویانمایی یا انیمیشن، سینما یا ویدئو است.یک پویانمایی، به دو روشِ سنتی و روش دیجیتال ایجاد می‌شود.
تاریخچه انیمیشن
قدیمی‌ترین نمونه‌های تلاش برای بدست آوردن توهم حرکت در طراحی ایستا را می‌توان در نقاشی‌های دوران نوسنگی غارها پیدا کرد، در جائی که حیوانات با چندین شکل پای روی‌هم افتاده مجسم شده‌اند، که آشکارا کوششی برای رساندن احساس حرکت است. سفالینه‌ای متعلق به مردم شهر سوخته یافت شده است که نقوش روی این جام، تکراری هدفمند دارد و حرکت را نشان می‌دهد. تکراری که پایه و اساس هنر انیمیشن امروز است.
سفال یافت شده در شهر سوخته، نخستین انیمیشین جهان
شخص خاصی به عنوان مخترع هنر فیلم پویانما یا انیمیشن وجود ندارد، چرا که افراد بسیاری پروژه‌های متعددی که می‌توان به عنوان گونه‌های مختلف پویانمایی مطرح کرد را تماماً در زمان‌های یکسانی انجام می‌دادند. فریب‌بین، زنده‌گرد، کنش‌نما، همچنین ورق‌های پویانما، از قدیمی‌ترین اسباب‌های پویانمایی محبوب اختراع شده در طول سده ۱۸۰۰ هستند.
انیمیشن در ایران
انیمیشن در ایران از اواخر دههٔ پنجاه میلادی وارد عرصه شد. نخستین تلاش‌ها برای ساخت پویانمایی در ایران توسط اشخاصی مانند اسفندیار احمدیه، جعفر تجارتچی، پرویز اصانلو، نصرت‌الله کریمی، پترس پالیان و اسدالله کفافی در بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ خورشیدی و در ادارهٔ کل فرهنگ و هنرهای زیبای تهران صورت گرفت. نخستین فیلم کوتاه پویانمایی نیز توسط اسفندیار احمدیه باعنوان ملانصرالدین در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با امکانات بسیار محدودی ساخته شد.
در حال حاضر بزرگ ترین سفارش دهنده انیمیشن در ایران مرکز پویا نمایی صبا (وابسته به صدا و سیما) است که سالانه هزاران دقیقه انیمیشن از تهیه کنندگان خریداری می‌کند. سینمای انیمیشن ایران پدیده‌ای نوظهور محسوب می‌شود. ایران موفقیت‌های بسیار زیادی را در زمینه فیلم‌های کوتاه انیمیشن در جشنوارهای بین‌المللی کسب نموده‌است که از میان آثار کوتاه ایرانی راه یافته به جشنواره بین‌المللی، می‌توان به تونل، عروس گمشده از معین صمدی و رنگ عشق به کارگردانی علی نوری اسکویی اشاره کرد. سریال‌های انیمیشنی یکی دیگر از فعالیت‌هایست که در زمینه پویانمایی در ایران انجام می‌شود که از محبوبیترین این مجموعه‌های تلوزیونی می‌توان به آثار پهلوانان،فرزندان آفتاب، شکرستان، وقتی بابا کوچک بود و خداوند لک لک‌ها را دوست دارد، می‌باشند.
تکنیک‌های انیمیشن
• انیمیشن سنتی
سِل‌پویانمایی، انیمشن سنتی و روشی بود که برای اکثر فیلم‌های پویانمایی اوایل قرن بیستم استفاده می‌شد. فریم‌های فیلم انیمیشن سنتی، در اصل عکس‌هایی از طراحی‌هایی هستند که بر روی کاغذ کشیده شده‌اند. برای ایجاد توهم حرکت، هر طراحی تفاوت ناچیزی با یک طرح پیش‌تر از آن دارد. طراحی‌های پویانما روی ورقه‌های شفافی به نام سل (طلق) ترسیم یا فتوکپی می‌شوند، طلق شخصیت‌های کامل شده را روی پس زمینه نقاشی شده قرار می‌دهند و بوسیله دوربین ثابتی یک به یک با فیلم سینمایی عکس می‌گیرند. این روش در آغاز قرن ۲۱ منسوخ شد، اما امروزه طرح‌های پویانماها و پس زمینه‌ها، اسکن یا مستقیماً در رایانه طراحی می‌شوند.
انواع روش‌های پویانمایی سنتی عبارتند از:
- پویانمایی محض: به روشی از تولید پویانمایی سنتی با کیفیت بالا گفته می‌شود که طرح‌های پرجزئیات و حرکات پذیرفتنی و معقول دارد و نتیجه‌ای با حرکات نرم و روان ارائه می‌دهد. این روش پویانمایی‌هایی در سبک‌های متفاوتی همچون سبک واقع گرا، مانند محصولات والت‌دیزنی و سبک کارتونی مانند آثار استودیو برادران وارنر ایجاد می‌کند.
- روتوسکوپی: تکنیکی است که در آن طرح هر فریم از روی حرکات عکس‌های واقعی ترسیم می‌شود. ارباب حلقه‌ها ۱۹۷۸ و اساس بسیاری از حرکات حیوانات در اکثر کارهای دیزنی نیز همین روش است.
- استاپ‌موشن: در روش استاپ موشن هر فریم عکسی از اجسام واقعی است، پویانما اجسام و یا شخصیت‌های درون صحنه را فریم به فریم به صورت ناچیزی حرکت می‌دهد، و عکس می‌گیرد. هنگامی که فریم‌های فیلم به صورت متوالی نمایش داده شوند توهم حرکت اجسام ایجاد می‌شود. (مانندِ عروس مرده به کاگردانی تیم برتون)
یک پویانمایی، به دو روشِ سنتی و روش دیجیتال ایجاد می‌شود
- زنده‌نگاری خمیری: پیکره شخصیت‌ها و اجسام متحرک از ماده‌ای نرم ساخته می‌شود که ممکن است اسکلت هم داشته باشند تا فیگور آنها را ثابت نگه دارد. روش فیلمبرداری هم مانند استاپ-موشن است.
- کات-اوت: نوعی از زنده نگاری استاپ موشن است که بوسیله قطعات مسطحی مانند کاغذ ساخته می‌شود. پویانما هر فریم قطعات را کمی جا به جا می‌کند.
- زنده‌نگاری سیلوئت: نوعی زنده‌نگاری کات-اوت بدون رنگ که کاراکترها به صورت سیلوئت سیاه نمایان می‌شوند. (شبیه به عکس‌های ضد نور)
- موشن گرافیک: از تصاویر مسطح گرافیکی، عکس، قطعات روزنامه یا مجله و غیره همراه با تایپ (نوشته) ساخته می‌شود که سابقاً با حرکت دادن فریم به فریم انیمیت می‌شد.
- زنده‌نگاری عروسکی: به پویانمایی استاپ-موشنی گفته می‌شود که شامل پیکره‌های عروسکی است که در تعامل با فضاهای شبیه واقعیت انیمیت می‌شوند. عروسکها درونشان اسکلت دارد که به ایستایی آنها کمک کند و همچنین مفصل‌هایی که در محورهای خاصی می‌چرخند. (مانندِ کابوس قبل از کریسمس ساخته تیم برتون).
• انیمیشن رایانه‌ای
امروزه اغلب تولید کنندگان به دلیل صرفهٔ اقتصادی و امکانات روزافزون زنده نگاری رایانه‌ای، ترجیح می‌دهند از این ابزار استفاده نمایند. قواعد هنری این تکنیک، تفاوتی با دیگر تکنیک‌های سینما و انیمیشن ندارد. اما بیشتر مراحل تولید در رایانه انجام می‌گیرد. شیرشاه، قاچاق شده و سه قلوهای بلویل نمونه‌هایی از پویانمایی‌های سنتی، با کمک تکنولوژی کامپیوتری هستند.
کاربرد انیمیشن
انیمیشن ها کاربرد های گوناگونی دارند، از قبیل:
- تیزر های تبلیغاتی، برنامه های علمی آموزشی، جلوه های ویژه یا انیمیشن ترکیب شده با فیلم، ساخت انیمیشن برای سرگرمی کودکان و نوجوانان، ساخت محیط های شبیه سازی شدهﻯ واقعی، ساخت بازی های کامپیوتری و... .
قالب های مختلف انیمیشن
1- انيميشن دو بعدی
2- انيميشن سه بعدی ( اجسام يا عروسکها و...)
3- تکنيک های تلفيقی ( زنده انيميشن و ....)
4- انيميشن کامپيوتری
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته
منابع :
yjc.ir
fa.wikipedia.org
