منبت و احجام چوبی سنتی

: مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

ساخت احجام تزيیني و كاربُردي و پیکره هاي چوبي تزيیني با استفاده از مُغار ، سوهان و چوبهاي خودرنگ فشرده و همچنین مُنَبّت كاري که هنر ایجاد نقشهای برجسته و یا عمیق روی چوب است از جمله صنایع دستی این استان می باشد.

منبت کاری در ایران یکی از ارزشمندترین هنرهای سنتی ایران بویژه از زمان استیلای اعراب بوده است. در میان آثار سنگی شوش و تخت جمشید ، کنده کاری روی چوب دیده می شود. در زمان تیموریان این هنر به روش دوره های پیشین ادامه داشته و انواع ضریحها و منبرهای منبت کاری شده ساخته می شده است که نمونه هایی از آنها هنوز بر جای مانده است.

اوج هنر منبت کاری در دوره صفوی بوده و آثار این دوره به صورت درها، منبرها، رَحلهای قرآن، ستونهای چوبی اتاق، دسته خنجر، قاشق، چمچه های دوغ خوری و شربت خوری بوده است.
هنر زیبای منبت در دوره زند و قاجار از رونق افتاد و ساخت اشیای کوچکتر مثل رَحل و قاب آیینه، به جای درهای منبت و قطعات بزرگ متداول شد. منبت کاری در حال حاضر همچون صنایع دستی دیگر، در گوشه و کنار کشور به حیات خود ادامه می دهد.

انواع چوب (زبان گنجشک، اُکالیپتوس، انار، افرا، راش، گیلاس، اقاقیا، گردو- گلابی- کُهور- عناب و…) در منبت کاری کاربرد داشته و دارند، بخصوص چوبهای گیلاس، گردو و اقاقیا به خاطر زیبایی طبیعی شان کاربرد بیشتری در منبت کاری دارند.