ژانر چیست و انواع ژانر فیلم کدامند؟
- مجموعه: آکادمی هنر
ژانر و معرفی انواع ژانر فیلم
ژانر چیست؟
ژانر یا جانرا به معیارهای گوناگون که به تیپ، نوع، جنس و یا دستهبندی انواع هنر میپردازند، گفته میشود.
هیچ نوع دستهبندی روشن و معینی در مورد ژانرها وجود ندارد که همهی کارشناسان با هم هم عقیده باشند. به هر حال، بعضی از ژانرها بیشتر در جای خود قرار گرفته اند و تصویر تقریبا روشنی از آنها در ذهن مردم و انتقاد کنندگان شکل گرفته است. به طور مثال هنگامی ک از یک فیلم در ژانر عاشقانه صحبت می کنیم، تقریبا همه میدانیم چنین فیلمی چه نوع محتوا و داستانی دارد.
همیشه هنگامی که از ژانر صحبت میشود به دو نکته دقت کنید:
- برای خیلی از ژانرها، زیرمجموعه نیز تعریف میشود. به طور مثال ژانر عاشقانه را در نظر بگیرید. تمام آثاری که در ژانر عاشقانه به وجود می آیند از یک جنس نیستند. عاشقانههای تاریخی، عاشقانههای جنسی و عاشقانههای جنایی، فقط نمونههایی از ژانرهای زیرمجموعهی ژانر عاشقانه هستند. یا به عنوان مثالی دیگر، برای ژانر فانتزی (تخیلی) نیز ژانرهای زیرمجموعهی گوناگونی تعریف میشود.
- ژانرها تقسیمبندیهای کامل و حتمی نیستند. به طور مثال بعضی ژانر روانشناسی و ژانر اقتصاد را مستقل از ژانر علوم اجتماعی و همسطح آن در نظر میگیرند. ولی گروه دیگری ترجیح میدهند ژانر روانشناسی و ژانر اقتصاد را زیرمجموعهی ژانر علوم اجتماعی در نظر بگیرند.
ژانر معمولاً عبارت پیچیده ای است که هیچ مرز معینی ندارد. خیلی از کارها در یک ژانر نمیگنجند و ترکیبی از چندین ژانر هستند.
انواع ژانر فیلم
ژانر اکشن
فیلم های اکشن فیلم های پرهزینه ای هستند که شامل این خصوصیات می باشند: صحنه های هیجان انگیز، بدلکاری، تعقیب و گریز، نجات، نبرد، مبارزه، فرار، فاجعه های نابودکننده (سیل، انفجار، وقایع طبیعی، آتش سوزی و غیره)، نان استاپ موشن، ریتم و گام سریع و قهرمان های مثبت ماجراجو و اغلب دو بعدی، و نبرد بین شخصیت های منفی. مثل سریال های فانتزی و جاسوسی جیمز باند.
ژانر کمدی
کمدی حاوی فیلم ها و داستان های خنده دار است که برای سرگرمی و خنده مخاطب (از راه شوخی) و توسط اغراق موقعیت، زبان، اکشن، ارتباطات و شخصیت ها، به وجود می آید. مثل کمدی بزن بکوب، کمدی رمانتیک، اسکروبال، نقیضه، کمدی سیاه (کمدی سیاه هجوی) و غیره.
ژانر ماجراجویی
شامل روایتی است که با یک سفر (بیشتر شامل نوعی از تعقیب) تعریف میشود و اغلب در یک محیط فانتزی یا عجیب و غریب وجود دارد. معمولا، هرچند نه همیشه، چنین داستانهایی دارای روایت جستجویی هستند. تاکید بیشتر بر خشونت و مبارزه در فیلمهای اکشن تفاوت معمولی میان این دو ژانر است.
ژانر درام
فیلم های درام فیلم هایی اغلب جدی هستند که شخصیت ها، فضاها، شرایط و داستان های واقعی درمورد شخصیت ها و ارتباطات شان را نشان می دهد. اغلب در این فیلم ها بر روی جلوه های خاص، کمدی یا اکشن تمرکز نشده و با داشتن داستان های فرعی زیادی یکی از بلندترین ژانرهای فیلم به حساب می آیند و فیلم های زندگی نامه ای درام یکی از ژانرهای فرعی فیلم های درام هستند که بزرگسالانه به حساب می آیند. بعضی وقتها ژانر درام و رمانتیک با هم یکسان در نظر گرفته میشوند که در حقیقت این گونه نیست و ژانر درام حتما پر از داستان های عاشقانه نیست.
ژانر وسترن
وسترن ژانر اصلی صنعت سینمای آمریکاست که بیشتر فیلم های شروع کننده هالیوود در این ژانر ساخته شدند. این ژانر یکی از قدیمی ترین و ماندگارترین ژانرها بوده که داستان، عناصر و شخصیت های آن شناخته شده هستند (تفنگ شش لول، اسب، شهرهای صحرایی، گاوچران ها، سرخ پوست ها و غیره). این ژانر در گذر زمان تغییر کرده، تکامل یافته، مورد توجه قرار گرفته و از یاد رفته است. از جمله انواع گوناگون آن عبارت اند از وسترن های ایتالیایی اسپاگتی، وسترن های حماسی، وسترن های کمدی، وسترن های مجرمانه یا نشان دادن کلانترها به عنوان شخصیت اصلی، وسترن های انتقام جویانه و ضد وسترن.
ژانر جنایی/ گانگستری
اغلب صحنههای دادگاه، درگیری مسلحانه، خشونت و زد و خوردهای بیرحمانه در این ژانر فیلم بسیار دیده میشود. منوط به نظر سازنده، جرم نشان داده شده و تاریخ ساخت فیلم، قانون در فیلمهای جنایی میتواند خوب یا بد نشان داده شود. مانند گانگستر آمریکایی ، اگر سنگ از آسمان ببارد و فیلم هفت.
ژانر فانتزی
این نوع فیلمها و سریالها اغلب میتوان جادو، نوعی پادشاهی و سیستم سلطنتی، موجودات افسانهای انساننما مثل الفها، اورکها و کوتولهها و جادوگران و اشیای جادویی را دید. مثل فیلم های ارباب حلقهها ، سرگذشت نارنیا ، بازی تاج و تخت.
ژانر حماسی تاریخی
فیلمهای این ژانر در دورههای تاریخی روایت دارد و بیشتر طبق داستانهای حقیقی هستند، ولی تمرکز آنها بر جنبههای سرگرمکنندهی داستان است و با استفاده از آهنگ و موسیقی جنبهی حماسی داستان را پررنگتر میکنند. مانند فیلم های گلادیاتور ، لینکلن، وایکینگها.
ژانر جنگی
نبرد و جنگ برای آزادی و آنچه در این راه فدا میشود، معرفی افسانهها و قهرمانان دورانهای گوناگون تاریخی. فداکاری مهمترین نکته در این ژانر است.
مثل فیلم های نجات سرباز رایان ، دانکرک ، اقیانوس آرام
ژانر ترسناک
فیلمهایی که برای اهداف سرگرمکننده به دنبال به وجود آوردن ترس یا انزجار در مخاطب هستند. نمونههای معروف روانی ،آنابل ،آن.
ژانر دلهرهآور
فیلمهایی که هیجان و تعلیق را در مخاطب به وجود می آورد. عنصر تعلیقی که در پلانهای بیشتر فیلمها پیدا میشود، به خصوص به وسیله فیلمساز در این ژانر مورد استفاده قرار میگیرد. تنش با به تعویق انداختن چیزی که مخاطب آن را اجتنابناپذیر میبیند، به وجود می آید و از راه موقعیتهای تهدیدآمیز و رساندن داستان به جایی که فرار ناممکن به نظر میرسد، افزایش می یابد.
ژانر علمی تخیلی
فیلمها با ترکیبی از حدس و گمان تخیل آمیز و یک فرض علمی یا تکنولوژیکی، با استفاده از تغییرات و مسیر تکنولوژی و علم تعریف میشوند. این ژانر بیشتر حاوی فضا، زیستشناسی، انرژی، زمان و هر علم قابل دیدن دیگر است.
ژانر عاشقانه
دیدارهای عاشقانه و شیرین، صحنههای جدایی غمانگیز، دوستانی که تلاش در وصل کردن و یا خراب کردن رابطه دارند.
ژانر موزیکال
اصل این ژانر بازمیگردد به تئاترهای موزیکال در آمریکای سالهای ابتدایی قرن بیستم. این نمایشها نمونههای عامیانهتری از اپرا بودند و به علت محبوبیت بعد از ناطق و رنگی شدن سینما، به عالم فیلمسازی نیز راه پیدا کردند. عصر طلایی این ژانر در سالهای دهه چهل تا شصت است و میشود به نمونه بی نظیر مشهوری مانند «داستان وستساید» اشاره کرد.
تعریف این ژانر ساده است: فیلمی که روایت داستان در آن به موسیقی و آواز گره خورده باشد. با این که موزیکال ژانر پویایی نیست و تعداد موزیکالها در سال به انگشتان یک دست هم نمیرسد، همیشه محافل سینمایی و آکادمی نسبت به این گونه نگاهی از سر شیفتگی و احترام داشتهاند. «سوئینی تاد»، «بینوایان» و «لالالند» از جمله مثال های اخیر و موفق این ژانر هستند.
ژانر معمایی
عنوان ژانر سینمایی معمایی حتما به حل یک معما در طول داستان اشاره ندارد و اغلب اوقات در ترجمه باید آن را معادل مرموز و رازآمیز در نظر بگیریم. طبق هر تعریف، ژانر معمایی شخصیت اصلی و مخاطب را به دنیایی میبرد که در آن عناصری ناشناخته وجود دارد و سعی برای پیدا کردن جواب ناشناختهها تبدیل میشود به خط اصلی قصه. از این نظر عموم فیلمها و قصههای کارآگاهی مثل سریال «شرلوک» نیز در این ژانر قرار می گیرد.
ژانر مستند
به علت مستندسازی جنبه هایی از حقیقت ساخته می شود.
ژانر ملودرام
ملودرام روایتی احساسی و پیشگام بر شخصیتپردازی و با شخصیتهای سادهای است که امکان دارد یا بسیار خوب باشند یا بسیار بد. شخصیتها در ملودارم، ساده و اغلب کلیشهای هستند. یک فیلم ملودرام طوری طراحی میشود قدرتمندانه عواطف مخاطب را جذب کند و نسبت به سایر آثار بیشتر به جزئیات کاراکترها میپردازد. ملودرامها بیشتر در فضای خصوصی خانه صحنهپردازی میشوند و بر مسائل اخلاقی، خانوادگی، عشق و ازدواج، اغلب با چالشهایی از یک منبع خارجی تمرکز دارند.
ژانر روانشناسی
ژانر فیلمهای سایکالوژیکال بیشتر به وضعیت روانی ناپایدار شخصیتها تاکید دارند. فیلم های ژانر روانشناسی بیشتر شامل عناصر درام، اکشن، رمزآلود و پارانویا (بدگمانی) هستند
ژانر اجتماعی
فیلم های ژانر اجتماعی نشان دهنده یک مساله اجتماعی در جامعه است. فیلم هایی روایی که درگیری ها اجتماعی، تضادهای فردی با جامعه با یکی کردن شخصیت ها شکل می گیرد.
ژانر سیاسی
در این ژانر اتفاقات فعلی یا تاریخی یا شرایط اجتماعی که با سیاست و سیاستمداران آمیخته است را به تصویر میکشد. امکان دارد داستان حزب یا گروه سیاسی ویژه ای باشد و یا راوی شخصیت مشهور سیاسی باشد.
ژانر نوآر
ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻮﺁﺭ، ﮊﺍﻧﺮﯼ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺩﺭﻭﻧﻤﺎﻫﺎﯼ ﺟﻨﺎﻳﯽ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﮐﻪ طبق ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﺨﺖ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﯼ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﺍﮊﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻮﺁﺭ ﻭﺍﮊﻩ ﺍﯼ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ اولین ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ۱۹۴۶ توسط ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ، ﻧﻴﻨﻮ ﻓﺮﺍﻧﮏ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﺟﻨﺎﻳﯽ ﻭ ﮐﺎﺭﺁﮔﺎﻫﯽ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ ﺳﯽ ﻭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﻪ ﭼﻬﻞ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽ ﺷﺪ.
ژانر خانوادگی
فیلم خانوادگی ژانری است که دارای محتوای مناسب برای بینندگان جوانتر است. فیلم خانوادگی تصمیم گرفته نه فقط برای کودکان بلکه در طیف گسترده ای از سنین جذاب باشد. هر چند امکان دارد داستان برای مخاطب سنین پایینتر جذاب باشد ولی مؤلفههایی در فیلم وجود دارد که میتوان گفت بزرگسال محور هم هست.
ژانر ورزشی
ژانر ورزشی راوی داستانی از یک شخصیت یا تیم ورزشی میباشد و کلا تم فیلم ورزشی است. امکان دارد این ژانر با ژانر بیوگرافی آمیخته شده یاشد و زندگی یک ورزشکار را نشان دهد.
ژانر بیوگرافی
داستان هایی که به همه یا قسمتی از معرفی زندگی یک شخصیت داستانی می پردازد. محوریت داستان زندگینامه همان شخصیت است.
ژانر انیمیشن
ژانر انیمیشن یکی از انواع ژانر فیلم است. داستان هایی در قالب پویانمایی های سه بعدی، دو بعدی، آبرنگ، سیاه قلم.( به نظر نگارنده، پویانمایی ژانر نمی باشد)
ژانر هنرهای رزمی
داستان در هنرهای رزمی حرکت میکند. یک یا چند هنر رزمی و یا ترکیبی از این هنرها در این ژانر دیده می شود. مانند آیکیدو( دفاع شخصی)، کاراته، جود، کندو، تکواندو و شمشیربازی.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته