تراژدی چیست و ساختار آن چگونه است؟
- مجموعه: آکادمی هنر
تراژدی چیست و اجزای آن چیست؟
از دیدگاه ارسطو منظور تراژدی به وجود آمدن ترس و ترحم یا به صورت دیگر تزکیه و تخلیص در تماشاگر است و از دیدگاه شوپنهاور تراژدی، نمایش یک بدبختی بزرگ است. تراژدی پیروی است از واقعهای جدی، کامل و با اندازه مشخص که به عمل و نه روایت و به زبانی ارزشمند ترس و مهربانی را ایجاد کند و باعث تزکیه نفس یا به زبان یونانی کاتارسیس گردد.
تراژدی چیست؟
تراژدی حادثه نابودی و واقعه ای که پایانش پیشامد دشوار است. گرفته شده از «تراگوئیدیا »ی یونانی است ، و آن اشعار حزن انگیزی است که به صورت کلی اصل داستان آن بر افسانه ها، یا اتفاقات تاریخی قرار دارد.
قهرمانان داستان های ذکر شده از افراد معروف و مشهور انتخاب می شوند و حادثه مهمی خلق می شود که آن حادثه گرفته شده از این که عشقی یا جنگی باشد بیشتر دارای نتایج تاثرانگیز و دردناکی است و صحنه های داستان به صورتی طراحی می شود که انعکاس بدبختی ها و رنج های آن روح خواننده را به شدت منقلب می سازد.
داستانهای حزن انگیز و غمزا. تراژدی اول توسط مردم یونان بعد از حماسه سرائی و اشعار غنایی بوجود آمد، و مطمئنا می توان گفت که تراژدی در دوران جنگهای مدیک وسعت پیدا کرد و در قرن پنجم ق.م. عالیترین آثار آن به وجود آمد و بعد در قرن چهارم ق.م. دوره نابودی و تباهی آن در یونان آغاز گردید.
اساسا تراژدی از مراسم مذهبی دیونیسوس ( ذینوسس ) به وجود آمد، چون نیایش و پرستش خدا در این مذهب به گونه ای بود که مطالب و روش های تازه و جالبی در اشعار غنائی وارد می شد که ازآن جمله است ستایش و تحریک احساسات و تناوب در ناله ها و آوازهای نشاط آور. همین طور نیایش در این مذهب با بیان حالات عاطفی و توسط حرکات چهره و اندام صورت می گرفت. مراجعه به اسخیلوس در همین لغت نامه شود. تراژدی روم عمر زیادی نداشت و در پایان قرن سوم ق.م. درخششی کرد و خاموش شد. سپس در دوره رنسانس تراژدی در فرانسه و آلمان و ایتالیا و اسپانیا و انگلستان بار دیگر وارد میدان هنر شد و آثار درخشانی ایجاد شد.
ساختار تراژدی چگونه است؟
- پرولوگ یا پیشدرآمد: پیشپردهای کوتاه با دادن اطلاعاتی از اتفافات آینده.
- پارودو یا مقدمه: چنانچه پیش در آمد نباشد، نمایشنامه با پارودو شروع میگردد. بودن هم سرایان و تعریفی که درمورد اتفاقات پیش رو می کنند و فضا را برای وارد شدن شخصیت آماده میکنند.
- اپیزود یا طرح داستانی: نخستین ورود شخصیتهای اصلی به صحنه و شروع اتفاقات نمایشنامه و پیش رفتن داستان.
- استاسیما یا آوازهای دستهجمعی هم سرایان: اپیزودها را از یکدیگر جدا میکنند و به هم سرایان اجازه میدهند تا به تحلیل اتفاقات بپردازند.
- اکسُدوس یا فرود یا نتیجه: به آخر رسیدن ماجراها و خارج شدن شخصیتها و هم سرایان از صحنه.
اجزای تراژدی
- میتوس / افسانهی مضمون (هسته داستان یا پلات/ طرح - ترتیب اتفاقات و اعمال)
- اتوس/ سیرت (شخصیت قهرمان یا کاراکتر)
- لکسیس/ گفتار ( کلام یا اثر کلام در تراژدی)
- دیانویا/ اندیشه / دیانویا ( حرف یا نتایج اعمال قهرمان)
- اوپسیس/ منظر نمایش (صحنه و دکور صحنه)
- ملوس/ آواز ( آواز کر یا دستهجمعی)
چنانچه برای تراژدی بخواهیم معنای امروزی بیاوریم، نه واژهی تئاتر یا نمایش، بلکه واژهی اپرا مناسب ترین واژه است. چون گردآورندهی هنرهای گوناگونی مانند آواز - رقص - نمایش و شعر است.
گره و گرهگشایی در تراژدی
گره به آن بخش از تراژدی گفته میشود که از ابتدای تراژدی آغاز شده و در آخر به دگرگونی حال و سعادت یا شقاوت می رسد. گره گشایی نیز از جایی است که تغییر ایجاد شده و قرار است به بدبختی یا سعادت بیانجامد.
حالت های کلی رفتار قهرمان در داستانهای سنتی
- فرد با دانستن، بد بودن کاری، آن را انجام میدهد. ( به این علت که باعث به وجود آمدن نفرت میشود نامطلوب است)
- فرد دانسته در صدد انجام کار بدی برمیآید ولی در لحظهی آخر آن را انجام نمی دهد. ( به این علت که در این صورت اتفاقی نمی افتد، کمترین اهمیت را در تراژدی داراست.)
- فرد کار بد را نادانسته انجام می دهد ولی پس از انجام دادنش، به خطای خود علم پیدا میکند. (مطلوب ترین حالت در تراژدی ها)
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته