مزایا و معایب تكفرزندی !
- مجموعه: روانشناسی کودکان
يكسوم جمعيت كشور را تكفرزندها تشكيل ميدهند؛ بچههايي كه همبازيشان مادر و مادربزرگ است، نه خواهر و برادر. برخي ميگويند دليلي براي نگراني در اين مورد وجود ندارد و پرورش يك فرزند در شرايط مناسب بهتر از بزرگ كردن چند كودك در شرايط نامساعد است. گروه ديگري هم معتقدند تكفرزندي ميتواند پيامدهاي نگرانكنندهاي براي اجتماع و جمعيت يكسومي به همراه بياورد.
به بهانه جدال ميان اين دو گروه و نگراني مسئولان درمورد سرنوشت جامعهاي كه تكفرزندي در آن باب شده، سري به يافتههاي پژوهشگران زديم. محققان ميگويند تنها فرزند خانواده بودن را نه ميتوان كاملا منفي و آسيبزننده دانست و نه بهعنوان يك برگ برنده از آن ياد كرد، با اين وجود برخي از يافتههاي آنها ادعاي مسئولان را تاييد ميكند و نشان ميدهد كه تكفرزندان مشكلاتي را در زندگيشان يدك ميكشند و بعدها هم اجتماع و ساكنانش را درگير مشكلاتي ميكنند.
ممكن است طلاق بگيرند
امكان جدا شدن از همسر، موضوعي است كه باتوجه به آمار سرسامآورش اين روزها ممكن است سراغ هر كسي برود اما محققان ميگويند اين احتمال براي تكفرزندها بيشتر است. محققان ميگويند داشتن خواهر و برادر احتمال طلاق گرفتن در آينده را كاهش ميدهد. از نظر آنها هر خواهر يا برادري كه به زندگي فرد اضافه ميشود (تا تعداد 7 نفر) احتمال جدا شدن او از همسر آيندهاش را دو درصد كاهش ميدهد. بهگفته محققان، زندگي مشترك تكفرزندها ناپايدارتر است و اين افراد توانايي كمتري براي سازگار شدن با مشكلات بعد از ازدواج و حل كردنشان دارند، درحاليكه افرادي كه تجربه زندگي با خواهر و برادر را داشتهاند، راحتتر از پس حل مشكلات زندگي زناشوييشان برميآيند.
بیماری تهدیدش می کند
محققان ميگويند بچهدار شدن ميتواند سلامت مردها و زنها را تضمين كند، اما به شرط اينكه به تك فرزندي اكتفا نكنند. از نظر آنها خطر ابتلا به بيماريهايي كه جان افراد را تهديد ميكند- مثل سرطان و بيماريهاي قلبي- با به دنيا آمدن فرزندان كمتر ميشود اما مادران محققان بر اين باورند كه زنان و مرداني كه فرزند ندارند يا يك فرزند دارند، بيشتر در معرض ابتلا به بيماريها و خطر مرگ قرار ميگيرند. از طرف ديگر آنهايي كه سه فرزند يا بيشتر دارند هم در معرض اين خطر باقي ميمانند؛ چراكه استرس بيشتري را تجربه ميكنند.
شايد جاني شود
ميدانيم از كلمات ناخوشايندي استفاده ميكنيم اما چارهاي نداريم. ما تنها يافتههاي محققان را به اطلاع شما ميرسانيم. آنها باتوجه به بررسيهايي كه در فنلاند انجام دادهاند، دريافتهاند كه احتمال بروز رفتارهاي خشونتآميز و ارتكاب جرم در تكفرزندها بيشتر است. محققان ميگويند تكفرزند بودن مساوي با جاني شدن نيست اما در ميان فهرست جنايتكاران نام كساني كه خواهر و برادر ندارند بيشتر به چشم ميخورد. شايد به همين دليل است كه روانشناسان كودك، داشتن دو فرزند را بيشتر از پرورش يك فرزند توصيه ميكنند.
باسوادتر هستند
گرفتن نمرات بهتر و دستيابي به مدارج بالاتر علمي، شانسي است كه معمولا در خانه تكفرزندها را ميزند. معلوم نيست توجه بيشتر خانوادهها، دسترسي به امكانات بهتر يا چه عوامل ديگري در اين مورد تاثيرگذار است اما آنچه در مطالعات جامعهشناسان آمريكايي اثبات شده، اين است كه تكفرزندها بيشتر به دانشگاه وارد ميشوند و در مدرسه و دانشگاه هم نمرات بهتري ميگيرند. بررسيها نشان ميدهد كه بچههاي تكفرزند هميشه در كلاس درس يك سر و گردن از همكلاسيهاي ديگرشان بالاترند.
چاقتر هستند
شايد اين يافته پژوهشگران به نظرتان عجيب به نظر برسد اما محققان گروهي از كودكان هفت كشور اروپايي را مورد بررسي قرار داده و دريافتهاند كه آمار چاقي ميان تكفرزندها بالاتر است. محققان ميگويند بچههايي كه خواهر و برادر ندارند، 50 درصد بيشتر از كودكان ديگر در معرض ابتلا به چاقي قرار دارند.
بهگفته پژوهشگران اين كودكان بيشتر از آنكه وقت خود را به بازي و تحرك بگذرانند با تلويزيون سرگرم ميشوند و كمتر در فضاي بيرون از خانه بازي ميكنند. البته تماشاي بيش از اندازه تلويزيون و خانهنشيني اين كودكان تنها يكي از احتمالاتي است كه در مورد دليل چاق شدنشان مطرح ميشود و احتمالا عوامل ديگري هم در اين مورد دخيل هستند.
با كارهاي جمعي ميانه ندارند
متخصصان ميگويند تمايل تكفرزندها به حضور و مشاركت در فعاليتهاي جمعي كمتر است و معمولا اين كودكان درونگراتر از همسالانشان هستند. روانشناسان ميگويند بسياري از تكفرزندها در به اشتراك گذاشتن داشتههايشان ناتوان هستند و از آنجا كه والدينشان تنها همدم آنها هستند، به جاي نشان دادن رفتارهاي مناسب سن خود، از رفتار بزرگسالان الگوبرداري ميكنند. بررسيها نشان ميدهد كه مشكلات رفتاري در ميان كودكان تكفرزند بيشتر به چشم ميخورد اما از نظر محققان اين كودكان هوش بالاتري نسبت به همسالان غير تكفرزندشان دارند.
خوشحالترند
درحاليكه بسياري از افراد معتقدند تكفرزندي يعني تنهايي و افسردگي، روانشناسان انگليسي معتقدند با وجود تمام بديهايي كه در مورد تنها بودن و تكفرزندي گفته ميشود، اين كودكان از آنهايي كه خواهر و برادر دارند خوشحالتر و فعالتر هستند. بررسيهاي آنها نشان ميدهد بچههايي كه خواهر و برادر دارند هميشه نگران و ناخشنود هستند اما از آنجا كه تكفرزندها نيازي ندارند داشتههايشان را با كسي تقسيم كنند، از زندگيشان رضايت بيشتري دارند. محققان ميگويند وقتي از تكفرزندها پرسيده ميشود كه آيا دوست دارند به قيمت تقسيم داراييهايشان با خواهر و برادر از تنهايي در بيايند، با پاسخ منفي آنها روبهرو شدهاند.
دست و دلبازترند
گرچه برخي معتقدند دست و دلبازي و خساست ويژگيهاي ذاتي هستند اما از نظر محققان آدمها با اين ويژگيها به دنيا نميآيند و بهتدريج آنها را كسب ميكنند. از نظر آنها آدمهايي كه خواهر و برادر ندارند و تنها فرزند خانواده هستند، بيشتر احتمال دارد كه دست و دلباز شوند و خساست را كنار بگذارند. بهگفته محققان هرچه احساس مسئوليتپذيري در افراد بالاتر باشد، دست و دلبازتر ميشوند و باتوجه به پژوهشهاي آنها، از آنجا كه تكفرزندها مسئوليتپذيري بيشتري دارند، زودتر و راحتتر از كساني كه خواهر و برادر دارند خساست را كنار ميگذارند.
اعتمادبهنفسشان بالاتر است
روانشناسان ميگويند افرادي كه از بدو تولد امنيت بيشتري را احساس كردهاند، اعتمادبهنفس بيشتري هم دارند و اين همان دليلي است كه اعتمادبهنفس تكفرزندها را بالا ميبرد. محققان ميگويند تكفرزندها بيشتر از بچههايي كه خواهر و برادر دارند امنيت را لمس كردهاند و با اعتمادبهنفستر هم هستند به همين دليل زودتر به فعاليتهاي اقتصادي وارد ميشوند و زندگي راحتتري براي خود ميسازند. بررسيهاي ديگري هم نشان ميدهد كه اين افراد زودتر از كساني كه خواهر و برادر دارند زبان باز ميكنند.
مسئوليتپذيرترند
حتما شنيدهايد كه فرزندان بزرگ خانواده مسئوليتپذيرتر از بچههاي ديگر هستند اما تنها بچههاي بزرگ نيستند كه احساس قوي مسئوليتپذيري دارند، محققان ميگويند تكفرزندها هم بياندازه مسئوليتپذيرند و اشتباهاتشان را به گردن ديگران نمياندازند. به گفته محققان درست است كه اين افراد تمايل زيادي به انجام كارهاي گروهي ندارند اما زماني كه كارشان را به صورت انفرادي انجام ميدهند، مسئوليتپذيري را هم چاشنياش ميكنند و به بهترين شكل آن را به پايان ميرسانند.
1- ميخواهند دنيا را تغيير دهند
خصوصيات تكفرزندها به بچههاي اول خيلي شبيه است، آنها هميشه بايد پاسخگوي انتظارات ريز و درشت والدينشان باشند و به همين دليل تواناتر از بچههاي وسط و كوچكتر خانوادههاي چندفرزندي بار ميآيند. آنها منظم و باوجدان هستند و ميشود روي حرفشان حساب و به آنها اطمينان كرد.
2- زودرنجند
تخيل قوي يكي از ويژگيهاي تكفرزندهاست. آنها ميدانند چطور از واژهها استفاده كرده و حرف دلشان را بيان كنند اما توانايي آنها در چربزباني هميشه به شخصيتي محبوب بدلشان نميكند. آنها حساس و زودرنج هستند و خيليها به همين دليل دوستشان ندارند.
3- با هر كسي كنار نميآيند
تكفرزندها كمي پرتوقع هستند و گاهي كمالگرايي بيش از اندازه كار دستشان ميدهد. برخي روانشناسان معتقدند يك تكفرزند، با چنين ويژگيهايي بهتر است با كسي كه بچه اول خانواده است ازدواج نكند و سراغ بچههاي وسطي كه آرامتر، صبورتر و حرف گوشكنتر هستند برود.
فراموش نکنید که...
آنچه در مطالعات جامعهشناسان اثبات شده، اين است كه تكفرزندها بيشتر به دانشگاه وارد ميشوند و در مدرسه و دانشگاه هم نمرات بهتري ميگيرند. بررسيها نشان ميدهد بچههاي تكفرزند هميشه در كلاس درس يك سر و گردن از همكلاسيهاي ديگرشان بالاترند، اما نباید فراموش کرد که به گفته گروهی دیگر از محققان این گروه از بچهها در مقایسه با دیگران تمایل کمتری به حضور و مشارکت در فعالیتهای جمعی و گروهی دارند و عموما کودکانی درونگرا هستند.
منبع:مجله سیب سبز
برترین ها