پوزیشن های مختلف شیردهی + تصاویر

مجموعه: بهداشت مادر کودک

انواع حالات شیردهی به نوزاد

روش صحیح شیردهی:
درست است که تولید شیر در بدن مادر به صورت طبیعی انجام می‌شود اما رساندن آن از سینه به شکم نوزاد به کمی دانش و تمرین فراوان نیاز دارد. تقریباً در همه‌ی مادران و نوزادان جدید، اولین تلاش‌ها برای تغذیه نوزاد با شیر مادر نافرجام و ناامیدکننده است. اما پوزیشن های صحیح شیر دادن برای کمک به نوزاد جهت تغذیه به شیوه‌ای مناسب و همچنین جلوگیری از آسیب نوک پستان و سایر مشکلات تغذیه با شیر مادر ضروری است. با چند آزمایش و خطا می‌توانید موقعیت شیردهی مناسب را پیدا کنید اگرچه شاید هیچ‌وقت در شیردهی به نوزاد حرفه‌ای نشوید.

حالت صحیح در آغوش گرفتن نوزاد:
کمی تمرین لازم است تا بتوانید کودک را در وضعیت درست نگهدارید. نگهداشتن بچه در پوزیشن مناسب خیلی مهم است زیرا جلوی ناراحتی نوزاد را می‌گیرد. دهان بچه باید هم نوک سینه و هم هاله سینه را بپوشاند. دهان، زبان و لب‌های بچه به همراه هم می‌توانند شیر را از غده‌های شیر بیرون بکشند. اگر بچه فقط نوک سینه را بمکد نه تنها شیر کافی دریافت نکرده و گرسنه می‌ماند، بلکه سینه‌های شما نیز دچار درد شده و ترک می‌خورد.

به همین منظور:
- بچه را در موقعیت مناسب نگهدارید. بچه باید روبروی سینه‌های شما، جلوی بدن او روبروی بدن شما و شکم او چسبیده به شکم شما باشد. سر او باید همراستا با بقیه بدن او بوده و نباید بچرخد تا قورت دادن شیر برای او سخت نشود.

- لب‌های کودک را لمس کنید. نوک سینه خود را به دهان کودک بمالید تا دهان او به خوبی باز شود. اگر نوزاد دهان خود را باز نکرد، با فشار سینه کمی کلستروم یا شیر روی دهان او بریزید.

- اگر سر بچه چرخیده، کنار لب‌هایش را به آرامی لمس نمایید. واکنش جستجو (Seeking Reflex)  باعث می‌شود کودک سر خود را به سمت انگشت شما و در نتیجه به سمت سینه بچرخاند.

- بچه را به سمت سینه خود حرکت دهید. وقتی که دهان او کاملا باز است نباید خم شوید و سینه خود را در دهان کودک بگذارید. اجازه دهید کودک ابتکار عمل را به دست بگیرد. سینه خود را تا زمانی که کودک آنرا محکم گرفته و به خوبی شیر می‌خورد، رها نکنید.

- بررسی کنید نوزاد سینه را به طور مناسب گرفته باشد. اگر چانه و نوک بینی کودک سینه شما را لمس کند او سینه را به خوبی گرفته است. در این حالت لب‌های کودک بجای آنکه به سمت داخل خم باشد، شبیه ماهی متمایل به بیرون است. بهتر است با کشیدن لب پایینی کودک به سمت پایین مطمئن شوید که او لب پایین یا زبان خود را نمی‌‎مکد (نوزادان هر چیز را که بتوانند می‌مکند).

- مطمئن شوید که کودک شیر را از سینه بیرون می‌کشد. ممکن است او فقط نوک سینه را بمکد و شیر به دهان او وارد نشود. اگر کودک شیر را بیرون بکشد، صدای متناوب قورت دادن-تنفس شنیده می‌شود. همچنین یک الگوی حرکتی روی چانه، فک و گوش نوزاد مشاهده می‌کنید. اگر کودک به طور مناسب شیر نخورد صدای تیک تیک به گوش می‌رسد.
 
انواع حالات شیردادن به نوزادان:
وضعیت گهواره ای (معمولی یا سنتی):
یکی از مرسومترین طرق نگهداشتن کودک برای شیردهی است. سر شیرخوار در خم آرنج مادر قرار می گیرد و بدنش با ساعد مادر حمایت می شود.

وضعیت گهواره ای متقاطع: روشی مفید برای شیرخوارانی است که در پستان گرفتن مشکل دارند. استفاده از این روش در نوزادان نارس و کوچک که عضلات شل دارند و مادرانی که نوک پستان شان آزرده شده بهترین روش شیردادن میباشد. اگر از پستان چپ می خواهید کودک را شیر بدهید، او را با دست راست نگهدارید و بالعکس. دست مادر سرو گردن شیرخوار را نگه می دارد و بدن شیرخوار در امتداد طول ساعد مادر قرار می گیرد. از دست طرف پستان مورد استفاده، برای نگهداری پستان استفاده میشود یعنی مثلاً دست چپ پستان چپ را نگه می دارد.دهان شیرخوار در سطح نوک پستان یا مختصری پایینتر قرار می گیرد و بدن او به پهلو رو به مادراست.

تصویر شیردهی به روش گهواره ای

شیردهی ضربدری:
این روش که همچنین به عنوان گهواره ضربدری شناخته‌شده است، وضعیتی است که از نگه‌داشتن گهواره‌ای متفاوت است و در آن مادر از خمیده کردن بازو برای حمایت سر نوزاد استفاده نمی‌کند. در عوض، نقش بازو مادر تغییر می‌کند. اگر کودک از پستان راست مادر تغذیه می‌کند، مادر از دست و بازوی چپ برای نگه‌داشتن کودک استفاده می‌کند. بدن نوزاد را طوری بچرخانید که قفسه سینه و شکم او به‌طور مستقیم رو به مادر باشد.

با قرار دادن انگشتان دست و انگشتان پشت سر و زیر گوش کودک، دهان او را به سمت پستان مادر هدایت کنید. این روش نگهداری ممکن است برای نوزادان کوچک و نوزادانی که نگه‌داشتنشان مشکل است مفید باشد.

تصویر شیردهی به روش ضربدری

 
وضعیت دراز کشیده (خوابیده):
روی یک رختخواب یا تخت دراز بکشید. دست سمت بدن را زیر سر بچه یا زیر سر خود بگذارید. با دست دیگر، سینه خود را نگهداشته و نوک سینه را به سمت بچه بکشید تا شیرخوار به گرفتن سینه ترغیب گردد.

تصویر شیردهی به روش خوابیده به پهلو

وضعیت زیر بغلی:
در این وضعیت، مادر می نشیند و سر نوزاد به طرف پستان و بدنش زیر بغل مادر در پهلوی وی قرار می گیرد. باسن کودک روی بالشی نزدیک آرنج مادر است تا نوزاد را به سطح پستان برساند. در این وضعیت برای راحتی بیشتر، پشت شانههای خودتان هم بالش بگذارید و بعد از پستان گرفتن شیرخوار، تکیه دهید.

در شرایط خاص مثل بزرگ بودن پستانها یا نوک پستان صاف یا فرورفته، این وضعیت ارجح است چون مادر ،دید بهتری بر شیرخوار و کنترل بیشتری بر سر او دارد. این وضعیت برای مادرانی که تحت عمل سزارین قرار گرفتهاند، ودر مواردی که بچه خواب آلود است یا در یادگیری تغذیه با شیرمادر مشکل دارد، همچنین برای کودکان نارس و دو قلو و کودکانی که مکیدن ضعیف دارند، مفید میباشد.

تصویر شیردهی زیربغلی

 
وضعیت فوتبالی:
شيرخوار را روی بالش و خوابيده به پهلو یا به پشت و يا کمی رو به بالا (نيمه نشسته) در کنار و زير بغل مادر و در بین بازو و قفسه سینه قرار دهید. از دست دیگر خود برای فشار دادن اطراف سینه استفاده کنید.

تصویر شیردهی فوتبالی

حالت شیردهی مخصوص دوقلوها:
وقتی که دوقلو دارید و هر دو گرسنه هستند، شیردهی همزمان می‌تواند برای شما سخت و استرس‌زا باشد. سعی کنید پیش از این‌که هر دوی آن‌ها گرسنه شوند یکی را شیر دهید تا با این مشکل برخورد نکنید. حالت گهواره‌ای ضربدری دوقلو و حالت توپ فوتبالی بهترین روش شیردهی به دوقلوها میباشد.

انواع روش های شیردهی به نوزادان دوقلو

 
نکات مهم و کلیدی در خصوص شیردهی به نوزاد:
- در ماه های اول شیردهی، نوزاد هر ۴۵ تا۶۰ دقیقه یکبار شیر می خواهد، پس این طبیعی است که میزان نیاز شما به انرژی، ویتامین واملاح معدنی در این زمان نیز افزایش پیدا کند.

- معمولا در پایان روز میزان شیر شما کمتر می شود که این طبیعی است. همچنین در زمانی که خیلی خسته هستید، سعی کنید در هنگامی که کودک تان خواب است شما هم استراحت کمی داشته باشید.

- موقع شیردهی هم توصیه می‌شود که نوزاد تمام قسمت قهوه‌ای رنگ سینه را در دهان خود بگیرد و تا هر زمانی که تمایل دارد به شیر خوردن ادامه بدهد.

- اگر کودک از یک سینه شیر خورد و باز هم احساس گرسنگی می‌کرد، مادر باید سینه مقابل را در دهان کودک بگذارد و شیر بدهد.

- مادران باید سعی کنند در صورتی که کاری پیش آمد، برای جدا کردن نوزاد از سینه، سینه را از دهان کودک نکشند، زیرا کشیدن سینه جهت خروج از دهان نوزاد ممکن است منجر به ایجاد ترک و زخم‌هایی در نوک سینه شود که بسیار دردناک و ناراحت‌کننده است.

- مادران باید به نوزاد اجازه بدهند تا زمانی که تمایل دارد، به مکیدن ادامه بدهد، ولی اگر مادران به دلایلی مجبور شدند سینه را از دهان نوزاد خارج کنند، می‌توانند انگشت کوچک خود را که شسته و تمیز باشد را بین آرواره‌های نوزاد بگذارند و آرام نوک سینه را خارج کنند تا زخم نشود.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته