راهنمای وزن گیری نوزاد از 6 تا 12 ماهگی

مجموعه: دانستنيهاي نوزادان

راهنمای وزن گیری نوزاد از 6 تا 12 ماهگی

بهترین غذا برای وزن گیری نوزاد 6-12 ماهه

راهنمای وزن گیری نوزاد از 6 تا 12 ماهگی و تغذیه مناسب

دوران 6 تا 12 ماهگی یکی از مهم ترین مراحل رشد نوزاد است. در این بازه زمانی، نوزاد از تغذیه انحصاری با شیر مادر یا شیرخشک به سمت مصرف غذاهای جامد حرکت می کند و این تغییر باید با دقت و برنامه ریزی انجام شود تا وزن گیری مناسب و رشد سالم او تضمین شود. در این مقاله، به بررسی میزان وزن گیری طبیعی، عوامل مؤثر بر آن و رژیم غذایی مناسب برای نوزاد 6 ماهه به بعد پرداخته می شود.

1. میزان وزن گیری طبیعی از 6 تا 12 ماهگی

وزن گیری نوزادان در این دوره به تدریج کاهش می یابد، زیرا سرعت رشد آن ها نسبت به 6 ماه اول زندگی کمتر می شود. به طور متوسط:

• 6 تا 9 ماهگی: نوزادان معمولاً هر ماه حدود 300 تا 400 گرم وزن اضافه می کنند.

• 9 تا 12 ماهگی: این میزان به 200 تا 300 گرم در ماه کاهش می یابد.

وزن متوسط یک نوزاد در این سنین به شرح زیر است (بر اساس نمودارهای رشد سازمان بهداشت جهانی):

• 6 ماهگی: حدود 7.5 تا 8 کیلوگرم (بسته به وزن تولد و جنسیت).

• 12 ماهگی: حدود 9 تا 11 کیلوگرم.

البته این اعداد میانگین هستند و هر نوزاد ممکن است بر اساس ژنتیک، میزان فعالیت و تغذیه، کمی متفاوت باشد. برای ارزیابی دقیق، باید از نمودار رشد اختصاصی نوزاد که توسط پزشک اطفال تهیه می شود، استفاده کنید.

2. عوامل مؤثر بر وزن گیری نوزاد

• تغذیه مناسب: دریافت کالری کافی و مواد مغذی ضروری.

• سلامت عمومی: بیماری هایی مثل سرماخوردگی، اسهال یا عفونت می توانند وزن گیری را مختل کنند.

• فعالیت بدنی: با افزایش تحرک (مثل خزیدن یا تلاش برای راه رفتن)، نیاز کالری بیشتر می شود.

• خواب کافی: خواب نقش مهمی در رشد و متابولیسم دارد.

اگر وزن گیری نوزاد کمتر از حد انتظار باشد، باید با پزشک مشورت کنید تا علل احتمالی مثل مشکلات گوارشی یا کمبود مواد مغذی بررسی شود.

غذای کمکی برای وزن گیری نوزاد هفت ماهه به بالا

تغذیه مناسب برای وزن گیری نوزاد از 6 تا 12 ماهگی

از 6 ماهگی به بعد، شیر مادر یا شیرخشک همچنان بخش مهمی از رژیم غذایی است، اما غذاهای کمکی برای تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز رشد معرفی می شوند. در ادامه، اصول تغذیه و غذاهای مناسب برای هر مرحله شرح داده شده است.

الف) اصول کلی تغذیه

• شروع تدریجی: غذاهای کمکی را با مقدار کم (1-2 قاشق چای خوری) آغاز کنید و به مرور افزایش دهید.

• تنوع: مواد غذایی متنوعی را معرفی کنید تا ذائقه نوزاد شکل بگیرد و نیازهای تغذیه ای او تأمین شود.

• بافت مناسب: از پوره های نرم شروع کنید و به تدریج به غذاهای له شده و سپس تکه های کوچک برسید.

• کالری کافی: غذاها باید غنی از کالری، پروتئین، چربی های سالم و کربوهیدرات باشند.

• بهداشت: از تمیز بودن ظروف و مواد غذایی مطمئن شوید تا از عفونت جلوگیری شود.

ب) برنامه غذایی پیشنهادی

6 تا 8 ماهگی: شروع غذای کمکی

• شیر: روزانه 600 تا 800 میلی لیتر شیر مادر یا شیرخشک.

• غذاهای کمکی: 2 تا 3 وعده در روز، هر وعده 2 تا 4 قاشق غذاخوری.

• فرنی آرد برنج: با شیر مادر یا شیرخشک تهیه شود. منبع خوبی از کربوهیدرات و کالری است.

• پوره سیب زمینی: غنی از کربوهیدرات و آسان هضم.

• پوره هویج یا کدو حلوایی: سرشار از ویتامین A و فیبر.

• سیب یا موز له شده: میوه های شیرین و پرکالری برای افزایش وزن.

نکته: در این مرحله از افزودن نمک، شکر یا عسل خودداری کنید (عسل تا 1 سالگی ممنوع است).

8 تا 10 ماهگی: افزایش تنوع

• شیر: 500 تا 700 میلی لیتر در روز.

• غذاهای کمکی: 3 وعده در روز، هر وعده 4 تا 6 قاشق غذاخوری.

• حریره بادام: ترکیب آرد برنج، شیر و پودر بادام (خردشده و بدون پوست) برای تأمین پروتئین و چربی سالم.

• سوپ مرغ و سبزیجات: شامل مرغ (بدون استخوان)، برنج، هویج و سیب زمینی. کمی روغن زیتون برای کالری بیشتر اضافه کنید.

• پوره عدس: منبع عالی پروتئین و آهن.

• ماست طبیعی: بدون شکر، برای تأمین کلسیم و پروبیوتیک.

نکته: بافت غذا را کمی غلیظ تر کنید و تکه های نرم قابل جویدن را معرفی کنید.

10 تا 12 ماهگی: غذاهای انگشتی و کامل تر

• شیر: 400 تا 600 میلی لیتر در روز.

• غذاهای کمکی: 3 وعده اصلی و 1-2 میان وعده، هر وعده 6 تا 8 قاشق غذاخوری.

• برنج و گوشت چرخ کرده: ترکیب برنج پخته با گوشت گوسفند یا مرغ برای پروتئین و کالری.

• تخم مرغ آب پز (زرده کامل): منبع پروتئین و چربی سالم (سفیده را با احتیاط و پس از مشورت با پزشک معرفی کنید).

• نان یا بیسکویت نرم: به عنوان میان وعده، همراه با ماست یا پوره میوه.

• سبزیجات پخته: مثل نخودفرنگی یا لوبیا سبز له شده.

نکته: اجازه دهید نوزاد با دست غذا بخورد تا مهارت های حرکتی اش تقویت شود.

ج) مواد مغذی کلیدی برای وزن گیری

• پروتئین: گوشت، مرغ، عدس، ماست (رشد عضلات).

• چربی های سالم: روغن زیتون، آووکادو، کره بدون نمک (منبع انرژی متراکم).

• کربوهیدرات: برنج، سیب زمینی، نان (انرژی روزانه).

• آهن: گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، حبوبات (جلوگیری از کم خونی).

• کلسیم و ویتامین D: شیر، ماست (رشد استخوان ها).

د) میان وعده های پرکالری

• پوره آووکادو با موز.

• فرنی با شیر و کمی کره.

• تکه های کوچک پنیر کم نمک (پس از 9 ماهگی).

بهترین غذا برای وزن گیری نوزاد هشت ماهه به بعد

نکات مهم برای وزن گیری بهتر :

• وعده های منظم: فاصله بین وعده ها را 2-3 ساعت نگه دارید تا معده فرصت هضم داشته باشد.

• آب و مایعات: پس از 6 ماهگی، مقدار کمی آب (50-100 میلی لیتر در روز) بدهید، اما از زیاده روی پرهیز کنید تا جای غذا را نگیرد.

• تشویق به غذا خوردن: محیط آرام و بدون اجبار ایجاد کنید.

• مشاهده علائم سیری و گرسنگی: گریه، بی قراری یا بستن دهان نشانه هایی هستند که باید به آن ها توجه کنید.

پایش رشد: هر ماه وزن، قد و دور سر نوزاد را با کمک پزشک بررسی کنید.

موارد احتیاطی :

• آلرژی: هر ماده غذایی جدید را به تنهایی و برای 3-5 روز امتحان کنید تا واکنش آلرژیک بررسی شود.

• غذاهای ممنوع: عسل، مغزهای درسته، شیر گاو (تا 1 سالگی)، نمک و شکر اضافه.

• مشکلات وزن گیری: اگر نوزاد وزن نمی گیرد یا بی اشتها است، با متخصص اطفال مشورت کنید.

11-12 ماهگی :

نوزاد یازده ماهه به زودی اولین قدم های خود را بر می دارد و شما در این دو ماه پاداش همه سختی هایی که کشیده اید را خواهید گرفت. وعده های غذایی شبانه هنوز هم به طور کامل حذف نشده اند اما کمتر خواهند شد.

با تولد یکسالگی کودک، وزن او تقریبا سه برابر زمان تولدش شده است. 

سخن پایانی :

وزن گیری مناسب نوزاد از 6 تا 12 ماهگی به تغذیه متعادل، متنوع و غنی از کالری بستگی دارد. با شروع غذاهای کمکی در 6 ماهگی و افزایش تدریجی تنوع و حجم غذا تا 12 ماهگی، می توانید رشد سالم و وزن گیری مطلوب را تضمین کنید. همیشه با پزشک اطفال در ارتباط باشید تا برنامه غذایی متناسب با نیازهای خاص نوزادتان تنظیم شود.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته