چگونه کودکمان را در مقابل تمسخر ایمن کنیم ؟

مجموعه: روانشناسی کودکان

راه های جلوگیری از تمسخر کودکان

نکاتی برای جلوگیری از مسخره کردن کودک

مسخره کردن کودکان :

تمسخر، یکی از چالش‌های رایجی است که کودکان در محیط‌های اجتماعی با آن روبرو می‌شوند. این مسئله می‌تواند تأثیرات روانی عمیقی بر روی کودکان داشته باشد و اعتماد به نفس آن‌ها را خدشه‌دار کند. به عنوان والدین، حفظ ایمنی و سلامت روان کودکان اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله، راهکارهای مختلفی برای مقابله با تمسخر و حمایت از کودکان ارائه خواهد شد.

چگونه به کودک خود کمک کنیم تا با اذیت کردن مقابله کند ؟

در نگاه اول، به نظر می‌رسد شوخی کردن بخشی جدایی‌ناپذیر از دوران کودکی است. این اتفاق هر روز در زمین بازی، قرارهای بازی و مدرسه رخ می‌دهد - بچه‌ها به همدیگر مسخره می‌کنند و با نام‌های بازیگوشانه یکدیگر را صدا می‌زنند. اعضای خانواده هم دائماً با هم شوخی می‌کنند، درست است؟ این فقط یک سرگرمی بی‌ضرر است.

اما مسئله اینجاست که شوخی کردن می‌تواند به سرعت به اذیت و آزار تبدیل شود، مخصوصاً برای بچه‌های کوچک که لزوماً نمی‌دانند چطور جلوی وخیم‌تر شدن اوضاع را بگیرند.

درک تمسخر و تأثیرات آن بر کودکان :

تعریف تمسخر: تمسخر، رفتاری است که در آن فردی به قصد آزار و اذیت، دیگری را مورد تمسخر قرار می‌دهد. این رفتار می‌تواند به صورت کلامی، فیزیکی یا اجتماعی باشد.

تأثیرات تمسخر بر کودکان:

– کاهش اعتماد به نفس

– احساس انزوا و تنهایی

– اضطراب و افسردگی

– مشکلات خواب

– مشکلات در روابط اجتماعی

– افت تحصیلی

– در موارد شدید، حتی ممکن است منجر به افکار خودکشی شود.

چرا بچه ها اذیت و تمسخر می کنند

سال‌های پیش‌دبستانی دوران رشد و توسعه بسیار زیادی است، به‌خصوص در زمینه زبان. با اضافه شدن کلمات جدید به واژگان کودک و افزایش تعاملات او با دیگران، کودک شروع می‌کند به درک این موضوع که برخی عبارات اهمیت بیشتری دارند و واکنش‌های بیشتری (خوب یا بد) نسبت به دیگران ایجاد می‌کنند.

این درس مهمی است که باید آموخته شود، اما اغلب منجر به شوخی کردن می‌شود. اگر گفتن یک عبارت خاص ("تو بچه‌ای!") باعث ناراحتی شخص دیگری شود، ممکن است یک کودک پیش‌دبستانی از توجه اضافی لذت ببرد.

همچنین بچه‌ها به این دلیل شوخی می‌کنند که به سادگی به آن عادت دارند. اگر کودکی از خانه‌ای بیاید که در آن شوخی و کنایه معمول است، یا اگر برنامه‌های تلویزیونی زیادی تماشا کند که شخصیت‌های آن زبان تند و تیزی دارند، احتمالاً کودک این رفتار را تقلید می‌کند و آن را به‌عنوان رفتار خود می‌پذیرد.

اگر کودکتان مورد تمسخر قرار می گیرد چه باید کرد؟

اگر کودک پیش دبستانی خود را دنبال نکنید و کنترل تمام تعاملات اجتماعی او را به دست بگیرید، نمی توانید جلوی مسخره شدن او را بگیرید. اما شما می توانید به آنها کمک کنید تا با آن مقابله کنند.

به آن‌ها بفهمانید که شما درک می‌کنید:

گاهی اوقات، برای یک کودک، فقط شنیدن این موضوع از طرف والدین که آن‌ها می‌توانند با آنچه در حال رخ دادن است ارتباط برقرار کنند و شما به آن‌ها کمک خواهید کرد تا راه حل این مشکل را پیدا کنند، تسکین بزرگی است.

درباره آنچه اتفاق افتاده صحبت کنید. حتی اگر شما شاهد اذیت کردن بوده‌اید یا نسخه‌هایی از داستان را از معلم یا مراقب شنیده‌اید، دیدگاه کودک خود را در مورد آن پیدا کنید. دانستن اینکه کودک شما چگونه به آنچه در حال رخ دادن است نگاه می‌کند، به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که چگونه با این وضعیت برخورد کنید و یک راه حل مناسب پیدا کنید.

ایجاد ارتباط قوی با کودک:

• گوش دادن فعال: به طور جدی به حرف‌های کودک خود گوش دهید و احساسات او را درک کنید.

• ایجاد فضای امن: محیطی امن و صمیمی در خانه ایجاد کنید تا کودک احساس کند می‌تواند به راحتی با شما صحبت کند.

• تقدیر و تشویق: به موفقیت‌ها و تلاش‌های کودک خود توجه کنید و او را تشویق نمایید.

به کودک خود قدرت دهید:

در حالی که رفتن به سراغ کودک یا کودکانی که فرزند کوچک شما را اذیت می‌کنند و سر آن‌ها داد کشیدن بسیار آسان (و صادقانه بگوییم، آزادکننده) خواهد بود، این احتمالاً بهترین ایده نیست. در عوض، به کودکان پیش‌دبستانی ابزارهای لازم برای دفاع از خود را بدهید. به آن‌ها یاد دهید که چیزی شبیه به این بگویند: "من وقتی این حرف را می‌زنی خوشم نمی‌آید!" یا "لطفاً الان اذیتم نکن."

اغلب کودکی که اذیت می‌کند انتظار ندارد کسی که مورد اذیت قرار گرفته از خودش دفاع کند، بنابراین یک پاسخ ساده و قوی اغلب معجزه می‌کند. دور شدن تکنیک دیگری است که در ساکت کردن اذیت‌کننده‌های پیش‌دبستانی بسیار موثر است.

آموزش مهارت‌های اجتماعی:

• ارتباط مؤثر: به کودک خود کمک کنید تا به طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کند و احساسات خود را به شیوه‌ای سالم بیان کند.

• حل مسئله: به کودک خود بیاموزید که چگونه مشکلات را به صورت مسالمت‌آمیز حل کند.

• همدلی: به کودک خود کمک کنید تا احساسات دیگران را درک کند و به آن‌ها احترام بگذارد.

تقویت اعتماد به نفس کودک:

• تقویت نقاط قوت: به کودک خود کمک کنید تا نقاط قوت خود را بشناسد و به آن‌ها افتخار کند.

• کمک به تعیین اهداف واقع‌بینانه: به کودک خود کمک کنید تا اهداف واقع‌بینانه‌ای برای خود تعیین کند و برای رسیدن به آن‌ها تلاش کند.

• حمایت از علایق کودک: از علایق و فعالیت‌های کودک خود حمایت کنید.

راه هایی برای جلوگیری از مسخره شدن کودک

به آنها بیاموزید که درخواست کمک کردن خوب است

به بچه‌ها یاد بدهید که درخواست کمک کردن نه تنها اشکالی ندارد، بلکه نشانه‌ی شجاعت و هوشمندی است. بعضی بچه‌ها از این می‌ترسند که اگر از بزرگ‌ترها کمک بخواهند، دیگران آن‌ها را لو بده می‌گویند. به آن‌ها بگویید که وقتی کسی آن‌ها را اذیت می‌کند، می‌توانند با خیال راحت از معلم، پرستار یا حتی شما کمک بگیرند.

اگر متوجه شدید که فرزندتان در مهدکودک یا پیش‌دبستانی مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد، حتما با معلم او صحبت کنید و از او بخواهید تا به شما کمک کند. همکاری شما با معلم می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا این مشکل را حل کند و با اطمینان بیشتری در محیط مدرسه حضور داشته باشد."

به کودک خود یاد بدهید که وقتی کسی او را اذیت می‌کند، حق دارد از خودش دفاع کند و درخواست کمک کند. با تقویت اعتماد به نفس او، می‌توانید به او کمک کنید تا با این موقعیت‌ها بهتر کنار بیاید و از خودش در برابر آزار و اذیت دیگران محافظت کند.

مطمئن شوید که در خانه هیچ‌گونه شوخی و اذیت‌کردنی وجود ندارد.

کودکی که در مدرسه یا مهدکودک مورد اذیت و آزار و تمسخر قرار می‌گیرد، احتمالا تحمل شنیدن شوخی‌های مشابه در خانه را ندارد، فرقی نمی‌کند که خودتان یا خواهر و برادرتان این کار را انجام می‌دهید. در حال حاضر کودک شما به یک محیط حمایتی نیاز دارد. هر نوع شوخی کردن - حتی شوخی‌های دوستانه - می‌تواند منجر به بروز احساسات شدید و یا افزایش استرس کودک شود.

اگر فرزندتان دیگران را اذیت و تمسخر کرد، چه باید کرد؟

شما تازه دیده‌اید که فرزندتان فرد دیگری را اذیت و تمسخر کرده است، یا به شما گزارش شده که فرزندتان همکلاسی خود را اذیت کرده است. حالا چه کار باید کرد؟

بیشتر کودکان پیش‌دبستانی که دیگران را اذیت می‌کنند، قصد بدی ندارند. معمولاً دلیل خوبی برای رفتار کودک شما وجود دارد.

بررسی رفتارهای خانگی

نحوه‌ی برخورد شما با فرزندتان چگونه است؟ آیا خودتان هم اهل شوخی کردن هستید؟ منظور این نیست که شوخی‌های بی‌ضرر بین والد و فرزند بد است، اما مطمئن شوید که زیاده‌روی نمی‌کنید.

آیا فرزند پیش‌دبستانی شما توسط خواهر و برادر بزرگ‌تر یا یکی از اقوام اذیت می‌شود و این رفتار را به دیگران منتقل می‌کند؟ فرزندتان چه برنامه‌های تلویزیونی تماشا می‌کند؟

در پی یافتن علت باشید

عوامل بسیاری می‌توانند باعث شوند که یک کودک دیگری را اذیت کند. سعی کنید به ریشه‌ی مشکل برسید. آیا فرزندتان به کودک دیگر حسادت می‌کند؟ اگر مشکل بین خواهر و برادر است، آیا آن‌ها برای جلب توجه شما با هم رقابت می‌کنند؟

حتی می‌توانید از فرزندتان بپرسید که چرا اینطور رفتار می‌کند. همچنین درک کنید که تغییرات بزرگ زندگی، مانند تولد فرزند جدید یا طلاق والدین، می‌تواند باعث شود که فرزندتان این رفتار را از خود نشان دهد.

توضیح دهید که چرا اذیت کردن دیگران دردناک است

صرف نظر از دلیل اینکه فرزند شما دیگران را اذیت می‌کند، واقعیت این است که این رفتاری است که باید متوقف شود. با کودک پیش دبستانی خود در مورد اینکه چگونه اذیت کردن دیگران می‌تواند دردناک باشد صحبت کنید. از آن‌ها بخواهید تصور کنند که جای کسی که مورد اذیت قرار گرفته است قرار بگیرند. اگر کسی به آن‌ها حرف‌های بدی بزند چه احساسی خواهند داشت؟

در مورد این موضوع صحبت کنید که هر فردی متفاوت است - نحوه‌ی لباس پوشیدن، ظاهر، صحبت کردن و غیره - و فقط به این دلیل که کسی از نظر برخی موارد با ما متفاوت است، نباید به خاطر آن مورد تمسخر قرار گیرد.

نکاتی برای جلوگیری از مسخره شدن کودک

نکته های مهم برای کودکانی که مورد تمسخر قرار می گیرند :

• هرگز کودک خود را مقصر ندانید: به کودک خود بگویید که او هیچ تقصیری در اتفاقی که افتاده ندارد.

• به کودک خود یادآوری کنید که او تنها نیست: به کودک خود بگویید که بسیاری از کودکان تجربه مشابهی دارند و او تنها نیست.

• صبور باشید: مقابله با تمسخر ممکن است زمان‌بر باشد. صبور باشید و به کودک خود کمک کنید تا بر این چالش غلبه کند.

با پیروی از این راهکارها، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد و بر چالش‌های زندگی غلبه کند.

توجه: این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و جایگزین مشاوره تخصصی نمی‌باشد. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی، با یک روانشناس کودک مشورت کنید.

سخن پایانی :

اگرچه ممکن است بسیار وسوسه‌انگیز باشد، اما تنبیه کردن کودک به خاطر اذیت کردن دیگران جواب نمی‌دهد. هدف این است که به آن‌ها مهارت‌های سالم‌تر، سازگارتر و اجتماعی‌تر آموزش دهیم. آن‌ها از طریق تنبیه یاد نمی‌گیرند، بلکه با الگوگیری از شما و آموزش، رفتار مورد نظر را یاد می‌گیرند.

اگر رفتارهای فرزندتان شما را تحریک می‌کند زیرا خودتان هم مورد اذیت قرار گرفته‌اید، آرامش خود را حفظ کنید، یک قدم به عقب بردارید و با فرزندتان در مورد آنچه در حال رخ دادن است صحبت کنید. حفظ آرامش و ارتباط با کودک بسیار مفیدتر از واکنش بیش از حد و اصلاح بیش از حد خواهد بود.

ایمن نگه داشتن کودک در برابر تمسخر نیازمند تلاش مشترک والدین، معلمان و جامعه است. با ایجاد یک محیط امن و حمایتی، آموزش مهارت‌های اجتماعی لازم و تقویت عزت نفس کودک، می‌توانیم به او کمک کنیم تا با اطمینان و شادی بیشتری زندگی کند.

گردآوری : بخش کودکان بیتوته