پکتین چیست؟ خواص، موارد استفاده و منابع

مجموعه: خواص مواد غذایی

پکتین چیست

پکتین چیست و چه کاری انجام می دهد؟

پکتین چیست؟

پکتین ( به انگلیسی : pectin ) فیبر قدرتمندی است که به صورت طبیعی در گیاهان وسبزیجات وجود دارد ، پکتین در گیاهان عامل پیوند بین سلولی گیاهان است. 

پکتین در گیاهان ساختار پلیمر اشتقاقی قندی – اسیدی دارد که از ساختارهای ژلاتین گیاهی  موجود در میوه ها و سبزیجات بدست می آید. 

پکتین پلی ساکاریدی محلول با زنجیره طولانی از قندهای هضم نشدنی است که با حرارت منبسط شده و به ژل تبدیل می شود. پکتین تقریبا در دیواره سلولی تمام گیاهان وجود دارد. این پلیمر قندی – اسیدی حاوی سدیم ، پتاسیم ، آمونیوم و گالاکتورونیک اسید است. 

میوه های نارس حاوی حداکثر مقدار پکتین هستند، مقدارو کیفیت پکتین میوه ها بعد از رسیدن کاهش پیدا می کند.

بیشتر پکتین میوه ها در پوستشان دیده می شود به همین دلیل است که این میوه ها با پوست خورده می شوند از جمله همه توت ها ، هلو ، زردآلود ، گیلاس  و انگور 

منابع تولید پکتین

منابع تولید پکتین

منبع اصلی تولید پودر پکتین در دنیا ، قسمت سفید رنگ داخلی پوست مرکبات و تفاله سیب است. البته گاهی از ضایعات گیاه افتابگردان و هویج نیست استفاده می شود. از گلابی ، انگور ، گیلاس و توت فرنگی هم برای تولید پکتین استفاده می شود. 

موز نیز در صورتی که پوستش سیاه و نرم شود ، پکتین قابل توجهی خواهد داشت. 

پکتین مرکبات کیفیت بسیار بیشتری از پکتین سیب دارد. 

مصارف دارویی و خوراکی پکتین

مصارف پکتین

از آنجایی که پکتین بدون هر گونه چربی و کالری است، یک ماده افزودنی کاملا سالم محسوب می شود. 

مصارف دارویی : از آنجا که خاصیت ژل مانند است ترکیب برای دستگاه گوارش است ، مصرف دارویی هم دارد. پودر پکتین در صنایع دارویی به عنوان قوام دهنده داروها و فیبر طبیعی استفاده می شود. 

پکتین در شربتهای سرفه که خاصیت تسکین دهنده و کاهش تورم گلو دارند استفده می شود. حالت ژل مانند پکتین باعث می شود که این شربت ها پوششی روی گلو ایجاد کرده و مانع از تحریک شدن گلو و کاهش سرفه شوند. 

مصارف غذایی : پکتین جزو طبیعی ترین افزودنی های غذایی است که خاصیت فیبری خود را حفظ کرده است. 

حالت ژل مانند پکتین باعث شده به عنوان غلیظ کننده ایده آل برای تهیه ژله و مربا و مارمالاد استفاده شود و قوام و خاصیت ژلی خوبی به این خوراکی ها بدهد. 

تولید کنندگان صنایع غذایی پکتین را به همراه شکر و اسیدسیتریک مخلوط کرده و به عنوان شکر مربا برای تهیه مربای خانگی عرضه می کنند. 

در مواد غذایی به عنوان استابلایزر یا تثبیت کننده در انواع شیرینی ، نوشیدنی و آبمیوه و ماست استفاده می شود. 

از پکتین به عنوان قوام دهنده و ژلاتینی کننده در مواد غذایی استفاده می شود.

گاهی اوقات پکتین جایگزین چربی یا قند در غذاهای کم کالری میشود . 

خواص پکتین برای سلامت

خواص پکتین برای سلامت

پکتین فیبری طبیعی ست که باعث بهبود دفع مواد زاید از روده ها شده و  باعث کاهش بیماری های های مرتبط با دستگاه گوارش می شود. 

پکتین در روده ها با سلول های چربی پیوند خورده و باعث دفع آن ها می شود در نتیجه باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی و همچنین کاهش وزن خواهد شد. 

کاهش کلسترول : بر اساس تحقیقات انجام شده ، مصرف خوراکی پکتین باعث کاهش کلسترول خون می شود. 

بهبود دیابت نوع 2 و پیش دیابت : مطالعات انجام شده نشان داده اند که مصرف خوراکی پکتین باعث کاهش قند خون شده و فعالیت هورمون های مرتبط با قند خود را تنظیم می کند. 

پیشگیری از بیماری های قلبی : پکتین میتواند در روده ها با کلسترول موجود در غذا ترکیب شده و مانع از جذب آن ها در خون شود و از آنجا که خاصیت هضم نشدن دارد به سادگی مولکول کلسترول را به همراه خودش دفع می کند ، بنابراین منجر به کنترل چربی خون و پیشگیری از بیماری های قلبی می شود. 

خاصیت ضد سرفه : خصیت ژل مانند پکتین باعث شده است که از ندر ترکیب شربت های ضد سرفه استفاده شود، پکتین باعث می شود یک لایه شبت به گلو چسبیده و تورم گلو را کاهش داده و از سویی دیگر پوششی که ایجاد شده مانع از تحریک گلو و سرفه بیشتر می شود. 

کنترل وزن : مصرف پکتین سرعت تخلیه روده را کاهش داده و به دلیل حالت فیبری که دارد باعث می شود فرد مدت زمان طولانی تری احساس سیری کند در نتیجه پرخوری را کاهش میدهد. 

کاهش اثر اشعه رادیواکتیو : بر اساس مطالعات انجام شده روی بدن یکسری کودک که با اشعه سطح متوسط رادیو اکتیور روبرو شده بودند نشان داد که مصرف پکتین در مدت 16 روز باعث کاهش سطح مواد رادیو اکتیو در بدن و پیشگیری از آسیب شد. 

گردآوری : بخش تغذیه و آشپزی بیتوته