میدان هیپودروم یکی جاهای دیدنی معروف استانبول
- مجموعه: مكانهاي تاريخي جهان
میدان هیپودروم استانبول
میدان هیپودروم کجاست؟
تاریخچه میدان هیپودروم استانبول
برای نخستین بار میدان هیپودروم استانبول در سال ۲۰۳ میلادی ساخته شده است. در آن دوران شهر استانبول وجود نداشته و به جای آن شهری به نام بیزانتیوم در همین مکان قرار داشت. حاکم وقت آن دوران سپیتسموس سرووس نام داشت که از امپراطورهای بزرگ بیزانس محسوب می شد. وی در طول حکومت خود فرمان ساخت این میدان را با هدف برپایی مسابقات اسبدوانی و ارابهرانی صادر میکند. از آن دوره به بعد این میدان همیشه در طول تاریخ بسیار مهم بوده و برای حفظ آن بارها مورد ترمیم و باز سازی می شده است. میدان هیپودروم دارای ظرفیتی در حدود ۱۰۰ هزار تماشاگر است.
پس از فتح استانبول به وسیله ترکان مسلمان این میدان نابود شد. در حال حاضر از میدان هیپودروم سابق به جز چند ستون و نماد چیزی باقی نمانده است. مشهورترین نماد این میدان، ابلیسک یا ستون تئودوسیوس است که در حدود سال 1540 پیش از میلاد به یادبود فرعون تتموس سوم ساخته شده که بعدها به این محل انتقال داده شده است. دومین نماد ابلیسک دیواری یا والد است که قدمت آن مربوط به قرن دهم میلادی و زمان کنستانتین هفتم است و سومین المان این میدان ستون ماریه که در قرن چهارم در این مکان نصب شده است.
میدان هیپودروم
جاهای دیدنی میدان هیپودروم
سه گانه معروف یادبودها، ابلیسک تئودوسیوس یا هرم سنگ، ستون مار یا ستون سرپنت و ابلیسک کنستانتین پرفیروژنیتوس در هیپودروم واقع شده است. هیپودروم با بناهایی که از سراسر امپراتوری روم آورده شده بودند، از جمله ستون مار از دلفی و ابلیسک توتموسیس سوم (ابلیسک تئودوسیوس) از مصر تزئین شده بود.
ابلیسک تئودوسیوس
ابلیسک ستون یکپارچه مخروطی شکلی است که در اصل به گونه ای جفت در ورودی معابد مصر باستان ساخته شد؛ دری که از یک تکه سنگ، اغلب گرانیت قرمز تراشیده میشد. این ستون طوری طراحی شد که در پایه مربع یا مستطیلی خود پهنتر از قسمت بالایی هرمی شکل خود باشد. ابلیسک معمولا با آلیاژی از طلا و نقره به نام الکتروم پوشانده میشد. هر چهار طرف ابلیسک با هیروگلیف (خط مصر باستان) حکاکی شده که شامل هدایای مذهبی به خدای خورشید (آپولو) و یابود حاکمان است.
در سال ۳۰۹ پس از میلاد، تئودوسیوس اول پادشاه امپراتوری بیزانس، «ابلیسک توتموسیس سوم» را از «کارناک» (مصر جنوبی) به قسطنطنیه آورد. آن را در داخل هیپودروم برپا کرد و نام آن را «ابلیسک تئودوسیوس» گذاشت. این یکی از ۲۹ ابلسیک مصری در جهان است که با وجود تقریبا ۳۵۰۰ سال قدمت در شرایط خیلی خوبی قرار دارد. این بنا که یکی از قدیمیترین بناهای استانبول به حساب می آید، فقط در عرض ۳۱ روز در جای فعلی خود برپا شده است. ابلیسک روی یک پایه مرمری قرار دارد که امپراطور بیزانس تئودوسیوس اول و مردم را در حال تماشای مسابقات نشان میدهد.
ستون سرپنتین
ستون سرپنتین طلسمی است که از معبد دلفی در آپولو برای مراقبت از شهر در مقابل هجوم حشرات آورده شد.
ستون سرپنت که با نام ستون سرپنتین به معنای «مار» هم شناخته میشود، یکی از بناهای خیلی غیرمعمول استانبول است که میدان هیپودروم را زیبا کرده است. در ستون سرپنتین سه مار در هم تنیده خواهید دید که سرشان را جدا کردهاند و تنها سر مار باقی مانده در موزه باستانشناسی استانبول به نمایش گذاشته شده است. این ستون قدمتی برابر با ۲۵۰۰ سال دارد و یادآور یک پیروزی نظامی است که به آپولو در دلفی تقدیم شده است.
ستون سرپنتین در بهار سال ۴۷۸ قبل از میلاد، در دوران جنگهای ایران و یونان چند ماه پس از شکست ارتش ایران در نبرد پلاتئا به وسیله دولت شهرهای یونانی متحد در مقابل تهاجم ایران به سرزمین اصلی یونان، به آپولو پیشکش شده بود.
انتقال ستون سرپنتین به وسیله امپراطور کنستانتین اول به پایتخت جدیدش قسطنطنیه، توسط ادوارد گیبونبا استناد به شهادت تاریخنگاران بیزانسی همچون زسیموس ، اوسبیوس ، سقراط و سوزومنوس توضیح داده شده است. نویسندگان بسیاری هم در ادبیات کهن به این ستون اشاره کردهاند که از بین آنها میتوان به هردوت اشاره کرد.
تاریخچه میدان هیپودروم
فواره آلمانی
فواره آلمانی در شمالیترین بنای میدان هیپودروم قرار دارد. این فواره که به «چشمه قیصر ویلهلم دوم» هم شهرت دارد دارای معماری عالی با ستونها و گنبدی زیبا است. فواره یا چشمه آلمانی بهشکل هشت ضلعی با هشت پله و هشت ستون مرمری ساخته شده است. سبک معماری این ساخت نئوبیزانسی است و قسمتهای داخلی آن با موزاییکهای طلایی تزیین شده است.
سقف گنبد فواره آلمانی از داخل با موزاییککاری تزیین شده که هشت طرحواره دایرهای را با نقشهای خاص به نمایش میگذارد؛ چهار دایره، حرف اول نام ویلهلم (W) را بر زمینهای آبی و چهار طرح دیگر در زمینه سبز، نام سلطان عبدالحمید را به صورت خطاطیشده به تصویر کشیده است که نشان اتحاد میان آن دو است. در اطراف چشمه آلمانی هفت حوضچه با شیرهای برنزی وجود دارد که برای آب خوردن و وضو گرفتن استفاده میشود. این بنا در سال ۱۸۹۸ میلادی در آلمان با هدف گرامیداشت دومین سفر ویلهلم به استانبول ساخته شد و در سال ۱۸۹۰ در همین مکان برپا و در سال ۱۹۰۰ به مناسبت تولد سلطان افتتاح گردید.
ستون کنستانتین
ستون کنستانتین که به زبان محلی چمبرلیتاش نیز نامیده میشود، به ستون سوخته شهرت دارد. این ستون در نزدیکی ایستگاه چمبرلیتاش و میدانی به همین نام قرار دارد. ستون کنستانتین در فاصله ۵۵۰ متری (هشت دقیقه پیاده) هیپدروم قرار دارد.
امپراتوری کنستانتین جایگاه مخصوصی در تاریخ داشت. وی نخستین امپراطور روم بود که مسیحیت را قبول کرد و امپراتوری روم را وارد دورهای جدید کرد. وی پایتخت باستانی روم را که بر اثر جنگهای متوالی فرسوده شده بود به بیزانس (اولین تپه استانبول امروزی) انتقال داد و امپراتوری جدید را با محوریت شرق پایهریزی کرد.
ساخت پایتخت جدید در ۱۱ مه سال ۳۳۰ میلادی به پایان رسید. در طول ساخت روم جدید بناهای تاریخی گوناگونی به شهر افزوده شدند که اصلیترین آنها کاخ بزرگ، کلیسای حواریون مقدس، هیپودروم و میدان کنستانتین بودند؛ هر چند که امروز اثر بسیاری از آنها دیده نمیشود. با این حال ستون کنستانتین که در مرکز میدان کنستانتین قرار داشت هنوز نیز دیده میشود.
آشنایی با میدان باستانی هیپودروم
مسجد آبی
مسجد آبی یا مسجد سلطاناحمد یکی از زیباترین مساجد و بناهای دیدنی استانبول و جهان است. این بنا در قرن هفدهم (۱۶۰۳-۱۶۱۷) به دستور سلطان احمد اول با ۶ مناره بلند ساخته شد. نام آن از نمای داخلی بسیار زیبای آبی با نام «کاشی های ایزنیک» گرفته شده است. در ساخت این مسجد بیش از ۲۰ هزار موزاییک استفاده شده است. مسجد آبی ۲۶۰ پنجره دارد که نور مورد نیاز فضای داخلی مسجد را تامین میکند. این یک نمونه عالی از معماری ترکی و اسلامی و یکی از پربازدیدترین مناظر و مساجد استانبول است.
کاتیسما
یک نوع ویژه ای از قصر که ساختمان کوچی دارد و نام کاتیسما را بر خود دارد در قسمت شمالی میدان هیپودروم وجود دارد. این بنا دارای ۲۴ ستون است و امروزه محل قرارگیری جایی مشهور به آبخوری آلمان است. این قصر کوچک در گذشته دستشویی عمومی، سالن غذاخوری و خوابگاهی مخصوص محافظین داشت. این قصر کارکرد مخصوصی داشت و در زمان هایی که کاتیسما مورد تاخت و تاز دشمن قرار می گرفت و یا مردم اعتراض می کردند، از راه تونل مخفی که بین قصر کوچک و قصر اصلی وجود داشت خود را از مهلکه خطر نجات می دادند.
آشنایی با میدان هیپودروم استانبول
میدان هیپودروم کجاست
میدان هیپودروم استانبول
گردآوری: بخش گردشگری بیتوته
