مجسمههای ۵۰۰۰ ساله دره بادا که محلیها میگویند زندهاند!
- مجموعه: عجایب گردشگری
دره بادا
مجسمههای رازآلود دره بادا؛ موآیهای فراموششده اندونزی
مجسمه های سنگی بادا
دره بادا (Bada Valley)
در جزیره سولاوسی (Sulawesi)، یکی از بزرگترین و کمتر شناختهشدهترین جزایر اندونزی، منطقهای کوهستانی و سرسبز وجود دارد که انگار از دل افسانهها بیرون آمده است: دره بادا (Lore Lindu Bada Valley). این دره که در استان سولاوسی مرکزی و داخل پارک ملی لوره لیندو (Lore Lindu National Park) قرار دارد، بهخاطر صدها مجسمه سنگی عظیم و مرموز شناخته میشود که بعضی از آنها بیش از ۵۰۰۰ سال قدمت دارند. محلیها به این مجسمهها «واتو پالوندو» (Watu Palondo) یا «تادولاکا» (Tadulako) میگویند و هنوز هم برایشان تقدس خاصی قائل هستند.
سولاوسی اندونزی
مجسمههایی که هیچکس نمیداند کی و چرا ساخته شدند
اولین بار در سال ۱۹۰۸ یک مبلغ هلندی به نام آلبِرت کریستین کروت (Albert Christian Kruyt) این مجسمهها را به دنیای غرب معرفی کرد، اما تحقیقات جدی از دهه ۱۹۷۰ شروع شد. تا امروز بیش از ۴۰۰ مجسمه در درههای بادا، بِسوآ (Besoa) و ناپو (Napu) کشف شده است. معروفترین و بزرگترین آنها پالینتو (Palindo) یا «سرگرمکننده» است؛ مجسمهای ۴٫۳ متری از یک مرد با چهرهای مینیمال، چشمهای بزرگ گرد و اندام تناسلی برجسته که انگار به افق خیره شده است.
مجسمه های رازآلود اندونزی
ویژگیهای عجیب مجسمهها
چهرهها بسیار ساده و مینیمالیستی هستند (فقط دو دایره بزرگ برای چشم و خطی برای دهان)
بسیاری از مجسمههای مرد دارای آلت برجسته و مجسمههای زن سینههای بزرگ دارند
بعضی مجسمهها حیواناتی مثل میمون یا بوفالو را نشان میدهند
اغلب آنها ایستادهاند و دستها کنار بدن است
هیچ کتیبه یا نوشتهای رویشان نیست
جاذبه های سولاوسی
نظریههای مختلف درباره سازندگان و هدف این مجسمهها
۱. مراسم تدفین و یادبود مردگان
باستانشناسان معتقدند این مجسمهها احتمالاً برای بزرگداشت اجداد یا شخصیتهای مهم ساخته شدهاند. در اطراف برخی مجسمهها، کوزههای سفالی بزرگ (کالابا) پیدا شده که حاوی بقایای انسانی بوده است؛ یعنی احتمالاً بخشی از آیینهای مگالیتیک (سنگبزرگ) بودهاند.
۲. ارتباط با فرهنگ مگالیتیک جنوب شرق آسیا
قدمت برخی مجسمهها به ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش میرسد، یعنی همزمان با فرهنگهای مگالیتیک لائوس (دشت کوزهها) و جزیره ایستر. اما هیچ ارتباط مستقیمی بین این فرهنگها پیدا نشده است.
پارک ملی لوره لیندو
۳. افسانههای محلی
مردم قبیله لوره (Lore) معتقدند این مجسمهها انسانهایی هستند که بهخاطر گناهانشان به سنگ تبدیل شدهاند! یک داستان معروف میگوید مجسمه «توکامبالا» (Tokambala) زنی بوده که هنگام باران بدون چتر بیرون رفته و خدا او را به سنگ تبدیل کرده است.
موآی های اندونزی
جاذبههای گردشگری دره بادا
علاوه بر مجسمهها، طبیعت دره فوقالعاده بکر و خیرهکننده است:
جنگلهای بارانی انبوه و مهآلود
دریاچههای زیبا مثل دریاچه لیندو
گونههای نادر حیاتوحش: میمون تارسیر، گوزنکوچک آنوآ، و پرندههای رنگارنگ
آبشارها و رودخانههای شفاف
روستاهای سنتی قبیله لوره با خانههای چوبی بلند (سومبا)
چطور به دره بادا برویم؟
نزدیکترین شهر بزرگ: پالو (Palu) در سولاوسی مرکزی
از پالو تا شهر کوچک تننا (Tentena): حدود ۵-۶ ساعت با ماشین
از تننا تا روستای پایه دره (مثل روستای سِپِه یا موآندی): ۳-۴ ساعت با موتور یا ۴×۴ (جاده خاکی و ناهموار)
بهترین زمان سفر: فصل خشک (مه تا اکتبر)
حتماً راهنمای محلی بگیرید؛ مسیرها پیچیده و گاهی گلآلود هستند.
پالینتو
تجربهای که شبیه سفر به دنیای گمشده است
وقتی در میان مه صبحگاهی دره بادا قدم میزنید و ناگهان مجسمهای چند هزار ساله را در میان علفزار میبینید که انگار هنوز دارد شما را نگاه میکند، احساس میکنید وارد قصهای شدهاید که هنوز کسی پایانش را ننوشته است. اینجا نه موآیهای جزیره ایستر است و نه استونهنج؛ اینجا «موآیهای فراموششده اندونزی» است؛ رازآلود، آرام، و بسیار کمتر توریستی.
اگر دنبال مقصدی هستید که واقعاً «خارج از مسیر توریستی» باشد، جایی که تاریخ، طبیعت و افسانه در هم تنیده شدهاند، دره بادا یکی از عجیبترین و زیباترین نقاط کره زمین است.
سوالات متداول درباره مجسمههای رازآلود دره بادا در اندونزی
۱- مجسمههای دره بادا دقیقاً کجا قرار دارند و چطور میتوان به آنجا رسید؟
مجسمهها در دره بادا (Bada Valley) در استان سولاوسی مرکزی و داخل پارک ملی لوره لیندو (Lore Lindu National Park) قرار دارند. نزدیکترین شهر بزرگ پالو (Palu) است. از پالو تا شهر تنتنا حدود ۵-۶ ساعت و سپس از تنتنا تا روستاهای پایه دره (مثل سِپه یا موآندی) حدود ۳-۴ ساعت با موتور یا خودروی ۴×۴ در جادههای خاکی و ناهموار طول میکشد. بهترین راه همراهی با راهنمای محلی است.
۲- قدمت مجسمههای سنگی دره بادا چقدر است و چه کسی آنها را کشف کرد؟
قدمت برخی از این مجسمهها به ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش میرسد. اولین گزارش رسمی از آنها در سال ۱۹۰۸ توسط مبلغ هلندی، آلبِرت کریستین کروت (Albert Christian Kruyt) ثبت شد، اما تحقیقات گستردهتر از دهه ۱۹۷۰ آغاز شد.
۳- معروفترین مجسمه دره بادا کدام است و چه ویژگی خاصی دارد؟
معروفترین مجسمه «پالینتو» (Palindo) یا «سرگرمکننده» است. این مجسمه بیش از ۴٫۳ متر ارتفاع دارد، چهرهای مینیمال با چشمهای بزرگ گرد و آلت تناسلی برجسته دارد و به افق خیره شده است. بسیاری او را بزرگترین و مرموزترین مجسمه منطقه میدانند.
۴- مردم محلی درباره این مجسمهها چه اعتقادی دارند؟
مردم قبیله لوره معتقدند این مجسمهها انسانهایی هستند که بهخاطر گناه یا سرپیچی از قوانین به سنگ تبدیل شدهاند. مثلاً مجسمه «توکامبالا» طبق افسانه، زنی بوده که در باران بدون چتر بیرون رفته و خدا او را به سنگ تبدیل کرده است. هنوز هم برای بسیاری از محلیها مقدس هستند.
۵- آیا دره بادا فقط بهخاطر مجسمهها ارزش بازدید دارد یا جاذبههای دیگری هم دارد؟
خیر، دره بادا علاوه بر صدها مجسمه مگالیتیک، دارای طبیعت بکر و خیرهکنندهای است: جنگلهای بارانی مهآلود، دریاچه لیندو، آبشارها، گونههای نادر مثل تارسیر و آنوآ، و روستاهای سنتی با معماری چوبی خاص. ترکیبی بینظیر از تاریخ، فرهنگ و طبیعت وحشی است که آن را به یکی از خاصترین مقصدهای کمتر شناختهشده اندونزی تبدیل کرده است.
سخن آخر
دره بادا جایی است که زمان در آن متوقف شده؛ جایی که سنگها هنوز نفس میکشند و مه صبحگاهی رازهای پنجهزار ساله را در آغوش میکشد.
اگر روزی دلتان خواست از شلوغی بالی و جاکارتا فرار کنید و واقعاً «گم بشوید»، چمدانتان را ببندید و راهی سولاوسی شوید.
مجسمههای رازآلود دره بادا منتظرند تا شما را هم به سکوت عمیقشان دعوت کنند...
گرد آوری:بخش گردشگری بیتوته
