آشنایی با انواع فازمتر و نحوه ی کارایی آن

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

آشنایی با انواع فازمتر و نحوه ی کارایی آن

همه چیز درباره ی فازمترها:

انواع فازمتر و نحوه استفاده از فازمتر ؟

فازمتر یا فازنما، یک وسیله برای آزمایش وجود یا عدم وجود ولتاژ الکتریکی (معمولا جریان متناوب AC) است. برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل الکتریکی، معمولا از دستگاه مولتی متر استفاده می شود ولی فاز متر فقط مشخص می کند اختلاف پتانسیلی وجود دارد یا نه. از آن جا که فاز متر سبک تر و ارزان تر است و راحت تر قابل انتقال است و حتی در برخی مدل ها به عنوان پیچ گوشتی هم قابل استفاده است به وفور مورد استفاده قرار می گیرد.

دانستن نحوه استفاده از فازمتر مهارتی است که در یک مقطع زمانی مفید خواهد بود. فازمتر، که به عنوان لامپ تست، فازمتر اصلی یا فازمتر ولتاژ نیز شناخته می شود، یک ابزار الکترونیکی است که برای تأیید وجود برق در مدارهای اتومبیل شما و پریزهای برق و ... استفاده می شود. پس چرا به فازمتر نیاز دارید؟

فازمترها یکی از ساده ترین راه حل ها هستند که برای تست تداوم جریان و ولتاژ در هر مدار استفاده می شود. فازمترها که برای هر برقکار ضروری است، دستگاه های بسیار ساده و جالبی هستند. این مقاله ساختار داخلی یکی از فازمترهای مدار رایج را بررسی خواهد کرد.

کاربر موظف است هنگام استفاده از فازمتر روی زمین باشد تا بتواند در هنگام جاری شدن جریان به عنوان زمین عمل کند. برای تست سیم برق، بدن کاربر باید در تماس با درپوش فلزی بالای پیچ گوشتی در تماس فازمتر با سیم باشد. این یک مدار الکتریکی واقعی را تکمیل می کند و هنگامی که تستر ولتاژ را تشخیص داد، لامپ روشن می شود.

ساده ترین نوع فازمتر، فازمتر پیچ گوشتی می باشد. به دلیل شباهت آن به پیچ گوشتی به این نام نامیده شده است. این فاز متر علاوه بر تشخیص سیم فاز از سیم نول، برای باز و بسته کردن پیچ نیز استفاده می شوند.

برای استفاده از این فازمتر باید ابتدا یکی از انگشتان خود را انتهای دسته در قسمت فلزی آن قرار بدهید و سپس نوک فازمتر را داخل پریز برق و یا سر سیم دارای ولتاژ الکتریکی قرار بدهید. برای اینکه این فاز متر به درستی عمل کند، باید جریان کوچکی از طریق انگشت روی فازمتر از بدن عبور کند. وگرنه فازمتر به درستی عمل نخواهد کرد. 

داخل فازمتر یک لامپ کوچک که با جریان ضعیف الکتریکی روشن خواهد شد، همراه با یک عدد مقاومت در چند مگا اهم قرار داده شده و با اتصال فازمتر به سیم فاز و از طرف دیگر اتصال ته فازمتر به زمین (از طریق قرار دادن انگشت ما) مداری برای روشن شدن لامپ بسته و روشن می شود. پس یعنی اگر زیرپای ما عایق کامل باشد و ما نوک آن را به فاز اتصال دهیم چراغ سیگنال فازمتر روشن نخواهد شد و در نتیجه ممکن است باعث ایجاد خطا شود. (بدن انسان نقش سیمی را انجام می دهد و زمین نقش نول، اگر انسان کفش عایقی نسبت به الکتریسیته پوشیده باشد، ارتباط بدن با زمین قطع شده و لامپ درون فازمتر روشن نخواهد شد.)

اجزا فازمتر معمولی چراغ دار :

فازمترساده از 8 قطعه تشکیل شده است.

– لبه

– عایق

– محافظه

– مقاومت

– گیره

– لامپ

– فنر

– پیچ

انواع قطعات قازمتر

هسته فازمتر در نزدیکی سر پیچ گوشتی قرار دارد. پوشش پلاستیکی که مدار آزمایشگر در زیر آن قرار می گیرد به عنوان یک عایق عمل می کند. از آنجایی که میله فلزی قسمت رسانای فازمتر است، برای محافظت از کاربر در برابر شوک الکتریکی تصادفی، یک غلاف ضخیم از عایق پلاستیکی روی میله فلزی قرار می گیرد.

ساختار فازمتر :

کلاهک فلزی در بالای فازمتر

یک کلاه فلزی رزوه ای در بالای پیچ گوشتی قرار دارد که مدار را در داخل نگه می دارد. هنگامی که میله فلزی در دوشاخه قرار می گیرد، درپوش باید به زمین متصل شود. پریز برق مشابه قطب مثبت باتری است. درست مانند باتری که باید سر دیگر مدار را به ترمینال منفی که جریان در آن فرو می رود وصل کنیم، برای جریان برق نیز به یک سینک نیاز داریم.

زمین در این مورد به عنوان سینک عمل می کند. بیشتر اوقات، کاربر پیوندی را به زمین برای مدار ایجاد می کند که با وارد کردن میله در منبع تغذیه ایجاد می شود. کاربر هیچ نوع شوکی را دریافت نمی کند زیرا از قبل مقاومت های محدود کننده جریان در تسترها وجود دارد و همچنین به دلیل اینکه بدن انسان خشک دارای مقاومت الکتریکی بسیار زیادی است.

مونتاژ لامپ نئون

کلاهک با فنر دنبال می شود. فنر دارای عملکرد دوگانه ای است که به عنوان سیم زمین عمل می کند و هنگامی که پیچ گوشتی در داخل یک سوکت قرار می گیرد، مدار فازمتر را به درپوش متصل می کند.

با برداشتن غلاف عایق پلاستیکی، مدار فاز متر را خواهید دید.

پس از برداشتن غلاف عایق پلاستیکی، مدار پیچ گوشتی را می توان به وضوح مطابق شکل بالا مشاهده کرد.

اتصال سیم نئون به فنر

تصویر بالا حباب نئونی را نشان می دهد که از طریق سیم به فنر متصل شده است. هر زمان که میله فلزی در یک منبع برق فعال وصل می شود، به عنوان نشانگر جریان عمل می کند. لامپ نئون فورا خروجی می دهد و به دلیل ولتاژ بالا گرم نمی شود. نیاز فعلی لامپ بسیار کم است و زمانی که مدار با کمک بدن انسان به زمین متصل می شود کاملاً رضایت بخش عمل می کند.

مقاومت برای اتصال لامپ نئون با میله فلزی

مقاومتی مانند آنچه در تصویر بالا نشان داده شده است از یک طرف به لامپ نئون و از طرف دیگر به میله فلزی متصل است. حداکثر جریان از منبع تغذیه که می تواند به لامپ نئون برسد توسط مقاومت محدود می شود.

میله فلزی

میله فلزی فازمتر

میله فلزی روی خطی قرار می گیرد که ولتاژ باید روی آن آزمایش شود. علاوه بر این، این پیچ گوشتی برای مصارف عمومی کاربرد دارد. به این ترتیب از یک مدار الکتریکی بسیار ساده برای اشکال زدایی مدارهای قطع استفاده می شود و تداوم آنها را آزمایش می کند.

فازمتر دوسر یا دو تماسه

فازمتر دوسر یا دو تماسه، دو قسمت دارد که یک سر آن یک پیچ گوشتی یا یک سیم لامپ دار است و در قسمت انتهایی آن یک سیم قرار گرفته است. قسمت جلویی آن به محل مورد تست تماس داده می شود و سیم قسمت عقبی را به جای آن که مثل مدل «یک سر» در دست بگیرند آن را مستقیما به زمین متصل می کنند. در صورتی که ولتاژی بین این دو نقطه وجود داشته باشد چراغ دستگاه روشن می شود. وجود این سیم باعث می شود فرد بتواند درصورت وجود ولتاژ بین هر دو نقطه از مدار آن را متوجه بشود در حالی که مدل های یک تماسه تنها اختلاف پتانسیل بین یک نقطه از مدار با زمین را نشان می داد. معمولا برای تشخیص قطعی سیم های اتومبیل و دیگر مدار‌های مستقیم این وسیله را استفاده می کنند.

مدل های مختلف این نوع فازمتر برای تشخیص جریان های برق شهری، برق مستقیم با ولتاژ پایین 12 ولت و برق فشار قوی تا 2 هزار ولت وجود دارند. این نوع از فازمتر‌ها چون با فرد در تماس مستقیم قرار نمی گیرد امکان برق گرفتگی را کمتر می کند اما همچنان فرد باید سیم ها را به جریان برق تماس بدهد و همچنان خطر اتصالات برقی وجود دارد.

فازمتر دوسر یا دو تماسه

فازمتر غیر تماسی

این نوع فازمتر بدون ایجاد تماس با سیم یا مدار مورد نظر و تنها از تغییرات میدان الکتریکی در اطراف یک سیم یا وسیله ای با جریان متناوب، تشخیص می دهد آن شیء دارای ولتاژ است عمل می کند. این مزیت باعث می شود احتیاجی به لخت کردن ‌سیم نباشد و تماس با جریان برق و خطر برق گرفتگی به حداقل برسد. به این ترتیب فقط با حرکت دادن این وسیله در اطراف یک سیم می توان محل قطعی را تشخیص داد و احتیاجی به تست کردن سیم به همراه لخت کردن آن نباشد.

همچنین این فازمتر این توانایی را دارد تا از پشت دیوار محل سیم هایی که خیلی داخل عمق دیوار قرار نگرفته اند را مشخص کند. اما از آن جا که روش کار این دستگاه اندازه گیری میدان الکتریکی است نمی تواند روی کابل های با روکش های ضخیم و همچنین در مدار‌های با جریان مستقیم (DC) تشخیصی بدهد و در این گونه موارد هیچ گونه کارایی ندارد.

فازمتر غیر تماسی

فازمتر دیجیتال چیست ؟

بشر همیشه در حال پیشرفت است انسان با ساختن و نوآوری و اصلاح ساخته های قبلی زندگی را برای خودش آسان تر کرده است. فازمتر دیجیتال اصلاح شده ی فازمتر ساده است و در این نسخه عیب های نسخه قبلی برطرف شده است.

در این مدل، نیازی به اتصال دست به انتهای فازمتر نیست و روی بدنه دکمه ای درست شده که با فشار دادن آن همان کار نول را انجام می دهد. به همین دلیل ایمنی خیلی بیشتری نسبت به نمونه قبلی دارد.

این محصول قابلیت نشان دادن میزان ولتاژ و AC و DC را نیز دارد.

در یک سری از مدل های این فازمتر قابلیت تستر شدن هم دارد و به جای یک دکمه دو دکمه روی بدنه ی آن وجود دارد.

فازمتر دیجیتال

نحوه ی کار با فازمتر دیجیتال :

کارکردن با این مدل هم خیلی ساده است کافی است نوک فازمتر را به سیم یا هر جایی که می خواهیم آن را بررسی کنیم بچسبانیم. دکمه ای که روی بدنه هست را فشار بدهیم و آن موقع چراغ روشن می شود و نمایشگر هم اعداد مربوط به ولتاژ را به ما نشان می دهد.

در بعضی از این فازمترها هم تستر وجود دارد و کافی است دکمه مخصوص تستر را فشار بدهیم و به سیم نزدیک کنیم. یا اگر می خواهیم وجود اتصالی را بررسی کنیم به آن محل بچسبانیم. در هر دو حالت اگر برق یا اتصالی وجود داشت لامپ روشن می شود و نمایشگر اطلاعاتی را به ما نشان می دهد.

نکته : دقت کنید، هرگز پیچ گوشتی کار فازمتر را انجام نمی دهد. آن را هرگز داخل پریز برق، و یا به سیم برق نزنید. زیرا برق گرفتگی ایجاد می شود.

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته