چه چیزی می تواند باعث ترکیدن لوله شوفاژ شود؟

مجموعه: خدمات فنی و تاسیسات

ترکیدن لوله شوفاژ در فصل زمستان

علت ترکیدن لوله شوفاژ چیست؟  

علت ترکیدن لوله شوفاژ چیست؟

ترکیدن لوله ها دلایل متعددی دارد و نمی توان گفت همه لوله ها به یک دلیل می ترکند. اولین نشانه ترکیدن لوله شوفاژ نم دادن رادیاتورها است. اگر این ترکیدگی خیلی حاد و جدی باشد ممکن است نشت آب بسیار زیاد باشد و فرش و اسباب و اثاثیه شما را کاملا خیس کند.

معمولا این مشکل بیشتر در اوایل فصل سرد و هنگامی که قصد داریم رادیات ها را روشن کنیم اتفاق می افتد. اما با دانستن نکات فنی کوچک می توانیم از این مشکل بزرگ جلوگیری کنیم. 

در این مطلب ابتدا دلایل اصلی برای ترکیدن لوله شوفاژ را بیان خواهیم کرد و در ادامه سعی می کنیم راه کارهایی برای جلوگیری از این مشکل یا دست کم تشخیص سریع ترکیدگی لوله ها و خسارات کمتر آن را برای شما توضیح دهیم.

دلیل اول: انبساط در لوله ها به خاطر حرارت

هر لوله میزان معینی ظرفیت دارد. به بیان دیگر هر لوله ای قادر است میزان معینی از آب را عبور دهد. حال اگر به هر دلیلی این مقدار معین افزایش یابد و آب خارج از ظرفیت لوله در آن جریان پیدا کند منجر به فشار آمدن به لوله ها می شود. 

انبساط حرارتی هم دقیقا همین کار را می کند. گاهی آب گرمی که در لوله ها در جریان است به جهت حرارت بالا افزایش حجم می هد. با این افزایش حجم به لوله ها فشار می آید و اگر جنس و کیفیت لوله ها پایین باشد ممکن است لوله شوفاژ بترکد. 

برای جلوگیری از این مشکل اغلب سعی می شود جنس لوله های آب گرم فلزی باشد که در مقابل انبساط مقاوم هستند. همچنین در پکیج های دیواری سعی می شود از منبع انبساط به منظور رفع این مشکل استفاده شود. لوله های پلی اتیلن کمترین مقاومت را در برابر انبساط حرارتی دارند و باید سعی شود از این لوله ها کمتر در سیستم لوله کشی شوفاژ استفاده شود. 

ترکیدن لوله شوفاژ در اثر انبساط حرارتی

دلیل دوم: خراب شدن شیر اتوماتیک هواگیر 

وارد شدن هوا داخل سیستم لوله گشی یکی از عمده ترین دلایل در ترکیدن لوله شوفاژ است. این هوا ممکن است به شکل های مختلفی وارد سیستم شود و خرابی به بار آورد. گاهی بالا رفتن فشار هوا و حجم آن داخل سیستم لوله کشی بی دلیل اتفاق می افتد. 

برای رفع این مشکل فراگیر یک شیر اتومات هواگیری بر روی رادیات ها قرار گرفته که به محض تشخیص بالا رفتن فشار هوا فعال شده و آن را نرمال می کند. حال اگر این شیر به دلایل مختلفی از جمله پوسیدگی یا زنگ زدگی یا هر دلیل دیگری از کار افتاده باشد این فشار به هیچ طریقی کنترل نمی شود و در نهایت منجر به ترکیدن لوله ها می شود. با ریزش آب از بدنه رادیاتور می توانید متوجه این ترکیدگی داخل بدنه آن شوید. 

دلیل سوم: پوسیدگی لوله های شوفاژ

چند سال است که از سیستم پکیج و رادیاتور های منزل خود استفاده می کنید؟ اگر سال های زیادی است و سیستم لوله کشی را چک نکرده اید احتمالا باید منتظر یک خرابی یا ترکیدن در لوله ها باشید.

همه انواع لوله احتمال پوسیدگی و زنگ زدگی دارند و چند سال یک بار باید بررسی و در صورت لزوم تعمیر یا تعویض شوند؛ به ویژه اگر از لوله هایی با جنس نامرغوب و بی کیفیت در سیستم لوله کشی شوفاژ خود استفاده کرده اید حتما آن ها را پس از چند سال کار کردن سرویس کنید. 

با توجه به مطالب بالا یکی از عمده ترین دلایل ترکیدن لوله های شوفاژ پوسیده شدن لوله هاست. فشار آب و گرما و حرارت می تواند به این لوله های پوسیده فشار آورد. از آنجایی که این لوله ها مقاومت چندانی ندارند در نهایت منجر به ترکیدن آن ها می شود. بهتر است از ابتدا لوله های با کیفیتی برای سیستم لوله کشی شوفاژ خانه خود انتخاب کنید تا احتمال این مشکلات را کمتر کنید. 

دلیل چهارم: یخ زدن آب درون لوله ها

ماندن آب درون لوله ها پس از قطع سیستم آب رسانی امری اجتناب ناپذیر است. روش تایید شده ای برای تخلیه کامل آب داخل لوله های شوفاژ پس از قطع جریان آب از رادیات ها وجود ندارد. یکی از دلایل ماندن آب داخل رادیات ها تمام شدن فصل سرما و خاموش کردن سیستم گرمایشی است. هنگامی که پکیج را خاموش می کنیم آب ورودی به رادیات هم قطع می شود. همواره ممکن است مقداری از آب در گردش داخل لوله ها باقی مانده باشد.

حال اگر در مناطق بسیار سردسیر زندگی کنید که دمای هوا زیر صفر درجه است ممکن است این آب که داخل لوه ها مانده یخ بزند. هنگامی که مجددا سیستم گرمایش به راه می افتد این آب راکد که داخل لوله یخ زده ممکن است در اثر فشار یک باره گرمایی و فشار آب منجر به ترکیدن لوله شوفاژ شود.

البته در صورتی که کیفیت لوله ها بالا باشد می تواند با این مشکل مقابله کند. با این حال برای اینکه امکان این مشکل را به حداقل برسانید سعی کنید سیستم گرمایش را آهسته آهسته گرم کنید و درجه گرمایش را کم کم و آهسته بالا ببرید تا این آب یخ زده روان شود. 

ترکیدن لوله شوفاژ به دلیل یخ زدن آب 

دلیل پنجم: جمع شدن رسوبات آب داخل سیستم 

وقتی آب گرم داخل یک فضای بسته قرار بگیرد احتمال رسوب گرفتن آن بسیار زیاد و حتی اجتناب ناپذیر است. بنابراین یکی از دلایلی که منجر به رسوب گرفتن سیستم پکیج و به ویژه رادیاتورها می شود همین آب گرمی است که داخل لوله ها در جریان است. یکی دیگر از دلایل رسوب گرفتن سیستم گرمایشی فرسودگی رادیات ها است. حال این رسوب گرفتن چه مشکلی ایجاد می کند؟

از آنجایی که رسوبات یک ماده خارجی و جامد هستند می توانند دور لوله ها جمع شوند و مانع از حرکت روان و گردش آب داخل لوله های شوفاژ شوند. این رسوب همچنین ممکن است دور مبدل پکیج را هم بگیرد و مانع از حرکت پمپ در مدار ردیاتور شود. تمام این اتفاقات می تواند در نهایت به ترکیدن لوله های شوفاژ بیانجامد؛ چه با جرم گرفتن لوله ها و سخت کردن مسیر آب چه با جرم گرفتن مبدل و بالا رفتن فشار داخل سیستم. 

دلیل ششم: ضربه های آب

به ضربات ناگهانی آب ضربات قوچی گفته می شود. احتمالا همه ما با این پدیده مواجه شده ایم که به یک باره فشار آب تغییر ناگهانی می دهد و آب با شدتی زیاد از شلنگ یا شیر آب خارج می شود؛ به نحوی که اگر حواسمان نباشد حسابی خیس می شویم.

حال این تغییر فشار آب داخل سیستم آب گرم پکیج هم ممکن است ایجاد شود. از آنجایی که سیستم گردش آب پکیج کاملا بسته است و قرار نیست این فشار از مجرایی خارج شود ممکن است به لوله ها فشار وارد کند و باعث ترکیدن لوله ها شود. 

ضربه های قوچی یکی دیگر از دلایل ترکیدن لوله شوفاژ 

چگونه مانع از ترکیدن لوله شوفاژ شویم؟

درباره تمام دلایل ترکیدن لوله یک مورد را فراموش نکنید و آن هم کیفیت لوله ها و اتصالات سیستم گردش آب پکیج است. در صورتی که کیفیت لوله ها پایین باشد می تواند به سایر دلایل ترکیدن لوله کمک کند و در صورتی که کیفیت بالایی داشته باشد می تواند خطرات ناشی از این دلایل را کاهش دهد.

پس راه حل اول استفاده از لوله، اتصالات و یک سیستم بسیار با کیفیت است. راه کارهای دیگر را نیز در زیر بخوانید:

• همان طور که گفتیم وجود فشار هوا داخل لوله ها یکی از دلایل اصلی ترکیدن لوله ها است پس قبل از شروع زمستان و روشن کردن سیستم گرمایشی و پکیج حتما تمامی رادیات ها را به شکل دستی هواگیری کنید.

• سرویس دوره ای شوفاژ خانه یا پکیج و رادیات ها را فراموش نکنید. سعی کنید علاوه بر  لوله ها بر کارایی و کیفیت تمامی اجزا نظارت کنید. زیرا دلایل ترکیدن آب تنها به خود لوله بر نمی گردد و گاهی به علت خرابی یا مشکل در یک قطعه دیگر است. 

• نشانه هایی که هشدار ترکیدن یا امکان ترکیدن لوله های شوفاژ است را جدی بگیرید. مثلا در شرایطی که لوله ها بترکد حتما از رادیات ها نشتی آب خواهیم داشت یا ممکن است پکیج دائما دچار افت فشار شود یا یک باره خاموش شود. اگر سیستم لوله کشی شوفاژ توکار است با نم دادن دیوارها یا حتی چکه کردن آب از محل لوله ها می توان ترکیدن لوله ها را تشخیص داد.

• اگر متوجه نشتی شدید سعی کنید با تعمیرکار تماس بگیرید. بسیاری اوقات خود شما نمی دانید چگونه باید نشتی را رفع کنید پس حتما با متخصص این کار تماس گرفته و از انجام کارهای سرخود که مشکل را حادتر کند امتناع کنید. 

• سعی کنید هر چند وقت یکبار پکیج یا شوفاژ خانه را بررسی کنید و ببینید که آیا درجه و فشار نرمال است یا خیر. اگر متوجه تغییری در آن شدید کمی صبر کنید و اگر مشکل برطرف نشد با تکنسین تماس بگیرید. 

راه کارهای جلوگیری از ترکیدن لوله شوفاژ

نحوه تشخیص محل دقیق نشتی

احتمالا از محلی که آب خارج می شود یا در قسمت هایی که دیوارها نم کشیده یا کاشی ها تغییر رنگ داده اند ما بتوانیم محل حدودی ترکیدن لوله شوفاژ را تشخیص دهیم. با این حال دانستن محل حدودی کمکی به ما نمی کند و لازم است محل به شکل دقیق تشخیص داده شود تا بتوان به سرعت عملیات تعمیر را انجام داد.

البته دانستن محل دقیق بر عهده ما نیست و خود تعمیرکار و تکنسین با استفاده از دستگاه های دقیق می تواند این کار را انجام دهد. برای آشنایی بیشتر ما چند نمونه از این دستگاه ها را در زیر معرفی کرده ایم.

• دوربین حرارتی نوعی از دوربین است که با استفاده از امواج مادون قرمز کار می کند. این دوربین تصاویر را بر اساس دمای آن ها نمایش می دهد و می تواند تفاوت های دمایی را در مکان های غیر قابل دسترس مانند داخل دیوار یا زیر زمین به خوبی تشخیص دهد. هنگامی که رنگ های گرم مانند قرمز و نارنجی و زرد بر روی تصاویر نقش ببندد یعنی محل مورد نظر دارای گرمای بیشتری نسبت به قسمت های دیگر است. به این ترتیب می تواند محل دقیق نشت آب گرم را تشخیص دهد. 

• دستگاه تشخیص امواج صوتی نیز برای تشخیص صدا کاربرد دارد. در محل اصلی ترکیدن لوله، آب با فشار چند برابر در حال خروج از محل ترک خوردگی است و همین خروج پر فشار صدا و لرزشی ایجاد می کند که تشخیص محل اصلی شروع آن بدون دستگاه امکان پذیر نیست. دستگاه امواج صوتی این صداها و محل دقیق را کاملا تشخیص می دهد. 

• سومین دستگاه مادون قرمز است. این دستگاه در مسیر و محل حدودی ترکیدن لوله امواج خود را ارسال می کند و امواجی را نیز از محل دریافت می کند. کارشناسان با آنالیز امواج دریافتی متوجه می شوند که محل دقیق نشتی کدام قسمت است. 

یافتن محل ترکیدن لوله شوفاژ با دوربین حرارتی

کلام پایانی

ترکیدن لوله شوفاژ بسیار پر دردسر و حتی پر خطر است و اگر دیر تشخیص داده شود ممکن است منجر به خرابی کل سیستم گرمایشی، سیستم پکیج و شوفاژ خانه و یا ریزش دیوار در محل نشتی شود. شما می توانید با به کارگیری چند روش ساده از ترکیدن لوله ها جلوگیری کنید. به کار گیری این روش ها علاوه بر اینکه نیاز به داشتن کمی دانش فنی دارد بیشتر  به این نیاز دارد که بدانید اصلا علت های ترکیدن لوله چیست. ما در این مقاله عمده علت ها را بیان کردیم. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته