تقویم تاریخ -5 تیر

مجموعه: تقویم تاریخ

363 م:26ژوئن سال 363 ميلادي (روزي چون امروز) و در جريان جنگ دو امپراتوري روم و ايران، ژوليان (فلاويوس كلاوديوس ژوليانوس) امپراتور روم از دودمان كنستانتينيان كه در حال فرار از برابر ارتش توانمند ايران بود در منطقه سامرا (عراق امروز) هدف زوبين يك سرباز ايراني قرار گرفت، شديدا زخمي شد و چند ساعت بعد (27 ژوئن) درگذشت. وي آخرين امپراتور غير مسيحي روم بود و مسيحيان او را به لحاظ سختگيري نسبت به پيروان اين دين «خدانشناس» مي خواندند. ژوليان كه در تاريخ به ژوليان دوم معروف است (براي اشتباه نشدن با ديديوس ژوليانوس) در عين حال، خود از فلاسفه «نيوپليتونيسمNeoplatonism» بود و در «نوشتن» به وپژه داستان نگاري داراي مهارت و استعداد بود.

1723م:عناصر دو هنگ ارتش روسيه 26 ژوئن سال 1723 شهر باكو را تصرف كردند. تصرف باكو با استفاده از فرصتي كه جنگ داخلي ايرانيان و محاصره اصفهان توسط اميرمحمود قندهاري به دست داده بود صورت گرفت. روس ها هفت سال بعد، از ترس نادرشاه، بدون جنگ باكو را ترك و سپس طبق قرارداد گنجه (منعقد در دهم مارس 1735) از همه قفقاز خارج شدند. روسها تا دوران جنگ اول ايران و روسيه ( سالهاي 1808 ـ 1813) به مدت هفتاد و چند سال قدم به قفقاز ايران نگذاشتند.

1919م:وثوق الدوله (ميرزا حسن خان) كه با امضاي قرار داد نهم اوت 1919 (مرداد 1298) با سرپرستي كامل انگلستان بر ايران موافقت كرده بود 26 جون 1920 (تير 1299) استعفاي خود را از رئيس الوزرايي تسليم داشت. اگر قرارداد اوت 1919 به اجرا درآمده بود، ایران یکی از سرزمین های تحت الحمایه انگلستان بمانند کویت وقت می شد.

1940م:24 ساعت پس از بركناري دكتر متين دفتري از نخست وزيري ايران و بازداشت او، 26 ژوئن 1940 (پنجم تيرماه 1319) به دستور رضا شاه دكتر محمد مصدق پدر زن او نيز بازداشت و بعدا به زندان بيرجند انتقال يافت. در آن زمان اتهامي براي دكتر مصدق جز اين كه پدر زن نخست وزير بر كنار شده بود عنوان نشده بود.

دكتر متين دفتري كه از سال 1318 نخست وزير بود متهم به بي خبر گذاشتن رضا شاه از واقعيت تحولات جهان شده بود. پس از اشغال نظامي ايران از سوي متفقين، دكتر متين دفتري بارديگر زنداني شد و اين بار به اتهام هواداري از ناسيوناليسم آلماني. وي كه استاد دانشگاه بود بعدا سناتور شد و پنجم تير 1350 - درست 31 سال پس از بركناري اش از نخست وزيري - درگذشت. آخرين تلاش هاي او ايجاد جمعيتي به منظور مبارزه با آلودگي هواي تهران بود.

1324‌‏ش:دكتر مصدق نماينده تهران در مجلس در جلسه پنجم تير 1324 با نخست وزير شدن صدر الاشراف (محسن صدر) مخالفت كرد و وي را در شرايطي كه كشور در آن قرار داشت و با تورم پول، حضور نيروهاي بيگانه و نا امني در نقاط دوردست رو به رو بود شايسته اين مقام ندانست.

2005م:سيزده ساعت پس از پايان راي گيري، بيست و پنجم ژوئن ‏2005 (چهارم تير ماه) نتيجه انتخابات دور دوم رياست جمهوري ايران به اين شرح اعلام شده بود:

محمود احمدي نژاد 17 ميليون و 348 هزار و 783 راي ( 95/61 درصد ) و اكبر هاشمي بهرماني (رفسنجاني) ده ميليون و 46 هزار و 701 راي(نزديك به 36 درصد).

طبق اعلاميه رسمي، 663 هزار و 770 راي نيز باطله تشخيص داده شد. در اين اعلاميه افزوده شده بود که محمود احمدي نژاد (شهردار وقت تهران) كه در دور دوم راي گيري براي مدت چهار سال به رياست جمهوري ايران انتخاب شده است پس از تنفيذ مقام، از سوم اوت (12 مرداد) كار خود را آغاز خواهد كرد.

خبرگزاري هاي داخلي ايران در اين روز ضمن انتشار شرح حال، تحصيلات و تجربه هاي رئيس جمور منتخب، گزارش کرده بودند: احمدي نژاد در سال 1335 خورشيدي در خانواده يك آهنگر در شهرستان گرمسار به دنيا آمده، تنگدستي را با تمام وجود خود لمس كرده، در مدرسه دولتي درس خوانده، در دوران نظام سابق وارد دانشگاه علم و صنعت تهران شده و تحصيلات خود را تا دكتراي مهندسي عمران شهري ادامه داده و استاد همين دانشگاه است. طبق اين گزارش ها، وي از انقلابيون سال 1957 بوده و بارها تعهد خود را به اصول و شعارهاي انقلاب مورد تاكيد قرارداده و يك مومن اسلامي است. اين گزارش ها چنين ادامه يافته بود: دكتر احمدي نژاد بيش از اين كه در سال 2003 از سوي شوراي شهر به سمت شهردار تهران انتخاب شود استاندار اردبيل بود. وي در جنگ 8 ساله عراق و ايران به عنوان يك داوطلب شركت كرد. وي دو سال نيز به مناسبت مقام خود، مديريت روزنامه همشهري متعلق به شهرداري تهران را عهده دار بود.

1795م:امانئول كانت Immanuel Kant فيلسوف آلماني (1804- 1724) در عصر خود بزرگترين حامي دمكراسي بود. وي در زماني از ضرورت دمكراسي براي تأمين حقوق اساسي مردم و پيشرفت كشورها و استفاده از همه مغزها براي خدمت به جامعه سخن به ميان آورد كه کشورهاي اروپايي ازجمله آلمان (پروس) نظام فئودالي داشتند.

با مطالعه کتاب «صلح پايدار» بر عقايد و فرضيه هاي کانت مي توان وقوف يافت. نظر كانت در وهله اول بر توجه به دمكراسي داخلي [سياست داخلي] يک كشور بود. وي عقيده داشت كه لازمه دمكراسي، «سياست باز Openness» است نه تصميم گيري و تصميم به انجام كارهاي عمومي و تعيين افراد براي اجراي امور در خفا. وي مي گفت كه اگر دمكراسي در يک جامعه تحقق يابد خالق افرادي خواهد بود كه در نهايت دقت، و رعايت منطق به تصميم گيري خواهند پرداخت و بنابراين، تصميمات آنها در جهت تأمين کامل منافع جامعه و سعادت واقعي اكثريت مردم خواهد بود. به علاوه، اين تصميمات - معارض و مخالفت كمتري خواهند داشت.

1892م:26 ژوئن زادروز بانو «پرل باك pearl buck» نخستين زن آمريكايي است كه برنده جايزه نوبل در ادبيات شد. «پرل» كه بسال 1892 در ايالت ويرجينياي غربي (آمريکا) به دنيا آمد و ششم مارس 1973 در گذشت طفل بود كه با خانواده اش به چين رفت و 39 سال در آنجا زندگي كرد و داستانهاي او عمدتا در زمينه تجربه اش از همين دوران است. پرل ضمن اقامت در چين، براي ادامه تحصيل در دانشگاه به آمريکا مي آمد و هر بار چند سال در اينجا مي ماند. وي در چين در دانشگاه، زبان و ادبيات انگليسي تدريس مي کرد. پدر پرل يک مبلغ مسيحيت در چين بود.

1819م:26 ژوئن 1819 اختراع دوچرخه به ثبت رسيد. به درستي معلوم نيست كه در چه تاريخ و به دست چه فردي، نخستين دوچرخه ساخته شده است. طبق تحقيق برخي از مورخان، نخستين دوچرخه در سال 1790 در فرانسه ساخته شده بود. اسناد دقيق، از ساخت دوچرخه كاملتر و بازرگاني شدن اين صنعت (توليد انبوه) در سال 1817 در آلمان و توسط «كارل دريس Karl Drais» حكايت مي كند.

دوچرخه هاي اوليه داراي زنجير و خودرو نبودند. زنجير دوچرخه (انتقال نيروي ركاب زن به چرخ) در سال 1885 ساخته شد و حركت با دوچرخه را آسان و بدون زحمت ساخت.

پيش از عمومي شدن استفاده از اتومبيل، دوچرخه به صورت سه و يا چهار چرخه،دو نفره و سه نفره هم ساخته مي شد كه دوچرخه سوار مي توانست همسرش را همانند نشستن در اتومبيل (نه روي زين و ترك بند) با خود ببرد و سواري دهد.

1920م:انگلستان پس از خارج ساختن عراق از دست عثماني در پايان جنگ جهاني اول، نقشه ديگري براي آن كه در زمان عثماني شامل 3 ايالت بود داشت. تا زمان نادرشاه، عراق عمدتاً توسط ايران اداره مي شد.

شيعيان عراق كه اكثريت مردم اين كشور را تشكيل مي دهند با تقشه انگلستان مخالف بودند. مخالفت شيعيان عراق در اواخر ژوئن سال 1920 به انقلاب آنان انجاميد. در آن ماه نيروهاي انگليسي فرزند آيت الله شيرازي را كه پس از وفات آيت الله يزدي در سال 1919 رهبري شيعيان عراق را به دست داشت و مرجع تقليد آنان بود دستگير كردند كه آيت الله برضد انگلستان و نقشه استعماري آن دولت فتوا صادر كرد و رواداشت كه انقلاب به صورت مسلحانه در آيد.

2004م:دولت سعودي 25 ژوئن 2004 اجازه داد كه خارجيان مقيم آن كشور براي دفاع شخصي سلاح حمل كنند؛ كاري كه به گفته اصحاب نظر، نتيجه معكوس خواهد داد و احتمالا باعث گسترش خونريزي خواهد شد . دولت سعودي در پي گردن زده شدن يك تكنيسين آمريكايي چنين تصميمي را گرفت تا خارجيان ساكن آن كشور بتوانند در لحظه احساس خطر، از خود دفاع كنند. در كشور سعودي در اين تاريخ ( ژوئن 2004 ) هشت ميليون و هشتصد هزار خارجي بسر مي برند و عده خارجيان درست نصف سعودي ها است كه 17 ميليون برآورد شده اند.

1995م:26 ژوئن 1995 پرنس حمد بن خليفه آل ثاني نخست وزير و فرمانده ارتش قطر برضد پدر خود «خليفه بن حمد آل ثاني» كودتا كرد و برجاي او نشست. اين كودتا بدون خونريزي و تلفات بود. حمد امير تازه كه متولد 1952 و فارع التحصيل آكادمي نظامي انگلستان است در زمان حكومت پدر، در عين حال يك ژنرال بود. «حمد» ادامه دهنده سلطنت خاندان آل ثاني است كه از دو قرن پيش بر قطر حكومت مي كند. مرور زمان نشان داده است كه سياست هاي «حمد» معتدل و دورانديشانه بوده است.

1787: در آستانه انقلاب فرانسه، يك برده سياهپوست به نام اتوبا كوگوآنو كه به همراه ارباب انگليسي خود از قاره آمريكا به لندن منتقل شده و در اينجا از بردگي به نوكري تغيير وضعيت داده بود كتابي درباره زشتي تجارت برده و خشونت و بي رحمي نسبت به آنان منتشر ساخت كه اروپا را به لرزه درآورد و اشك بسياري را جاري ساخت.

1898: ويلي مسراشميت Messerschmidt طراح آلماني هواپيما در اين روز به دنيا آمد. وي كه سازنده جنگنده هاي مسراشميت بود در سال 1978 درگذشت.

1907: (25 ژوئن) پروفسور «هانس جنسن» فيزيكدان اتمي آلمان در هامبورگ به دنيا آمد و در سال 1963 برنده جايزه نوبل در اين رشته شد.

1934: پروفسور آلماني «هنريك فوكه» هواپيماي عمود پروازي را كه ساخته بود به نام اف. دبليو ـ 61 در برلن به پرواز درآورد. اين وسيله پرواز تركيبي از هواپيما و هلي كوپتر بود كه بوسيله بال گرد، عمودي بلند مي شد و فرود مي آمد و با ملخ هواپيما افقي پرواز مي كرد (درست شبيه هواپيمايي كه اخيرا آمريكا براي سپاه تفنگداران خود ساخته است).

1940: دولت مسكو از دولت روماني خواست كه دو منطقه بسارابياBessarabia و Bukovina بوكووينا را به آن دولت پس بدهد. اين دو منطقه را امپراتوري روسيه نزديك به دو قرن پيش از عثماني گرفته بود. پيمان عدم تجاوز ميان برلين و مسكو (معروف به قرارداد مولوتف ـ فن ريبنتروپ) اجازه بازگرداندن اين دو سرزمين را به دولت مسكو داده بود. اين دو سرزمين كه بعدا ضميمه شوروي شدند، پس از فروپاشي اين اتحاديه (به اظهار بسياري از اصحاب نظر، براثر خيانت داخلي) اينك در جمهوريهاي مولدوا و اوكراين واقع شده اند.

1945: منشور ملل متحد كه بر پايه آن سازمان ملل تاسيس شده است در نشست سانفرانسيسكو امضاء شد. مبتكر اين منشور و سازمان فاتحان آلمان بودند كه مي خواستند از اين طريق هم كنترل جهاني داشته باشند و اين كنترل با وجود هفت دهه اعتراض و انتقاد ادامه دارد. اين سازمان كمكي به بشريت و تامين حقوق و آزادي هاي انسان نكرده، و نتوانسته است كه از جنگ و كودتا و ... جلوگيري كند.

1960: انگلستان به «سومالي لند» واقع در قسمت شمالي سومالي بزرگتر كه قبلا همانند گوسفند قرباني ميان ايتاليا، فرانسه و انگلستان قسمت شده بود استقلال داد ولي اين استقلال تنها پنج روز دوام داشت.

سرزمين سومالي (شاخ آفريقا) به علت برخوردار بودن از يك موقع استراتژيك ممتاز سالهاست كه دچار تفرقه و بي نظمي و بي حكومتي است.

منبع:iranianshistoryonthisday.com