امضای سندی تاریخی برای اجرای توافق جامع میان ایران و روسیه
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : پنجشنبه, ۲۷ آذر ۱۴۰۴ ۰۹:۲۴
روزنامه جهانصنعت نوشت: سیدعباس عراقچی که اوایل هفته جاری در سفری رسمی راهی مینسک پایتخت بلاروس شده بود، صبح روز سهشنبه بهطور مستقیم این شهر را به مقصد مسکو ترک کرد و علاوهبر دیدارهای دیپلماتیک و رسمی خود در روز سهشنبه، روز گذشته نیز در ادامه برنامههای این سفر با برخی مقامهای ارشد کرملین از جمله سرگئی لاوروف همتای روس خود دیدار کرد؛ دیداری که در آن طرفین درباره موضوعات مرتبط با روابط دوجانبه و نیز تحولات منطقهای و بینالمللی گفتوگو و تبادلنظر کردند.
وزیر امور خارجه ایران که حوالی غروب نخستین روز سفر خود به مسکو با حضور در مجلس دومای روسیه، در نشستی به میزبانی لئونید اسلوتسکی رییس کمیته امور بینالملل دوما و با حضور روسای کمیتهها، روسای گروههای دوستی و نمایندگان مجلس دوما و شورای فدراسیون روسیه برگزار شد، شرکت کرد. با این همه اما چنانکه اشاره شد مهمترین برنامه دومین روز سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو، دیدار او با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بود؛ دیداری که لاوروف در ابتدای آن با خوشامدگویی به هیات ایرانی و تشریح برنامه فشرده این نشست در مسکو تاکید کرد که کرملین گفتوگو بین وزارتخانههای امور خارجه ایران و روسیه را بسیار ارزشمند میداند. این دیپلمات ارشد روش همچنین با اشاره به سخنرانی همتای ایرانی خود در دانشگاه میگیمو مسکو گفت: «این دانشگاه برای اکثریت هیات ما بسیار مهم است چراکه دوستان ما دانشجوی آنجا بودند.» لاوروف گفت: «بسیار مهم است که ما در طول سال ۲۰۲۵میلادی پنجمین دیدار خود را برگزار میکنیم؛ دیدارهایی که نشاندهنده علاقهمندی و تماسهای تنگاتنگ بین وزارتخانههای امور خارجه و همچنین نشاندهنده هماهنگی نزدیک بین دو کشور است.»
امضای سند تاریخی میان تهران و مسکو به روایت لاوروف
وزیر امور خارجه روسیه همچنین با اشاره به یکی از مهمترین دستورکارهای این نشست تصریح کرد: «ما امروز سندی را امضا میکنیم، یعنی برای اولینبار در تاریخ، یک برنامه مشورتی بین وزارتخانههای امور خارجه کشورهایمان را برای سالهای۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ را امضا میکنیم.» او همچنین گفت: «البته سند اصلی برای روابط ما معاهده مشارکت راهبردی جامع بین ایران و روسیه است که امضا و اجرایی شد. این معاهده ویژگی خاص روابط بین دو کشور را ثبت و زمینهها و چشمانداز را برای افق ۲۰ساله تعیین میکند.»
لاوروف با اشاره به رایزنی ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان روسایجمهور ایران و روسیه در ترکمنستان گفت: «چند روز پیش روسایجمهور دو کشور در عشقآباد دیدار و وظایف و اهداف ناشی از این معاهده را مطرح کردند. امروز ما فرصت خوبی را داریم تا سهم و نقش وزارتخانههای امور خارجه را مطرح کنیم.» او در پایان سخنان خود تصریح کرد: « مطمئنم که امروز میتوانیم به مسائل منطقهای و بینالمللی توجه خاصی را داشته باشیم و البته این امر به ما فرصت میدهد هماهنگی بیشتری داشته باشیم. وضعیت پیرامون برنامه هستهای ایران، تحولات در خاورمیانه بهویژه وضعیت فلسطین و موضوعات دیگر نیز مطرح میشود.»
تاکید عراقچی بر استمرار مشورتهای تهران و مسکو
عباس عراقچی نیز در ابتدای سخنانش با تشکر از همتای روس خود برای میزبانی از او و هیات ایرانی تاکید کرد: «مشورتهای ما بهصورت مستمر و خیلی نزدیک همیشه ادامه داشته و در همه سطوح جریان دارد. در طول یکسال و نیم گذشته، روسایجمهور ما پنج بار دیدار داشتند و ما هم بارها با هم دیدار داشتیم. روابط ایران و روسیه همهجانبه و چندبعدی است و همه زمینههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی و امنیتی را دربر میگیرد.» وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر افزایش شتاب گسترش روابط دو کشور در سایه امضا و اجرای معاهده مشترک ایران و روسیه گفت: «در ملاقات روسایجمهور دو کشور در روز جمعه در عشقآباد، همه ابعاد روابط دوجانبه بهصورت جدی بررسی شد. امروز فرصت داریم در یک زمان بیشتری، جزئیات روابط را مرور کنیم و هماهنگیهای لازم را به عمل بیاوریم. فرصت داریم درباره مسائل مهم منطقهای و بینالمللی هم در منطقه ما و هم شما صحبت کنیم. خوشبختانه مواضع مشابهی در خصوص تقریبا همه مسائل بینالمللی داریم و در همه مسائل همواره از هم حمایت کردهایم.» در پایان مذاکرات وزیران خارجه ایران و روسیه در مسکو، طرفین سند برنامه همکاریهای وزارتخانههای امور خارجه دو کشور را امضا کردند؛ سندی که بهدنبال اجرایی شدن معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه تدوین و در آن برنامه رایزنیها میان وزارتخانههای امور خارجه دو کشور برای سالهای۲۰۲۶تا۲۰۲۸ مشخص شده است.
تاکید عراقچی بر ماهیت جامع و همهجانبه ایران و روسیه
وزیران امور خارجه ایران و روسیه همچنین پس از پایان یافتن مذاکراتشان در یک نشست مطبوعاتی مشترک حاضر شدند. سرگئی لاوروف در سخنانی با اشاره به توسعه روابط تهران و مسکو طی سالهای اخیر تاکید کرد: «این مناسبات بهطور قابل ملاحظهای تقویت شده است.» او در بخش دیگری از سخنانش به همکاریهای تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری میان دو کشور پرداخت و گفت: «روند این همکاریها مثبت بوده و حجم مبادلات کالا طی ۱۰ماه نخست سالجاری بیش از ۱۰درصد رشد داشته در حالی که در ۱۰سال گذشته نیز رشد مبادلات بیش از ۱۵درصد ثبت شده است.» لاوروف به بحث تحریمها نیز اشاره و با محکوم کردن اقدامات تحریمی غیرقانونی و یکجانبه غرب تاکید کرد که این اقدامات موجب تخریب روابط بینالمللی میشود.
عراقچی نیز در سخنانی با تاکید بر اینکه «روابط ایران و روسیه ماهیتی جامع و همهجانبه دارد»، گفت: «امروز مذاکراتی بسیار نزدیک، دقیق و جزئی در تمامی حوزهها، شامل مسائل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی برگزار شد.
روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی سالهای اخیر بهویژه در سالجاری از گسترش چشمگیری برخوردار بوده است.» او با تاکید بر اینکه با روی کار آمدن دولت چهاردهم روابط اقتصادی ایران و روسیه بهطور قابلتوجهی گسترش یافته، گفت: «همکاریها در حوزه انرژی، حملونقل و ترانزیت بهویژه در پروژه راهبردی کریدور شمال–جنوب و قطعه رشت- آستارا، در حال پیشرفت است، همچنین تجارت دوجانبه روندی افزایشی دارد و زمینههای جدیدی برای توسعه آن در حال پیگیری است. کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور نیز با ۱۷ کارگروه تخصصی در ماه فوریه برگزار خواهد شد.» وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد که تهران بهعنوان عضوی متعهد به معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) به تمامی تعهدات خود پایبند است اما براساس همین معاهده از حقوق قانونی خود صرفنظر نخواهد کرد. عراقچی به بحث مذاکرات اشاره کرد و گفت: «بدیهی است اهدافی که ازطریق فشار و اقدام نظامی محقق نشده، پشت میز مذاکره نیز قابل تحمیل نخواهد بود. میز مذاکره باید بر پایه احترام متقابل، توازن و تامین منافع مشترک شکل بگیرد.» وزیر خارجه ایران همچنین گفت که سه کشور اروپایی دیگر هیچ ظرفیتی برای مذاکره ندارند و تروئیکای اروپایی با فعالسازی غیرقانونی مکانیسم ماشه عملا آخرین ابزار و ظرفیت مذاکراتی خود را از دست دادهاند بنابراین ایران دلیلی برای گفتوگوی مجدد با این سه کشور نمیبیند. او تاکید کرد که تا زمان تعیین چارچوبهای جدید برای مقابله با تهدیدات ایمنی و امنیتی، امکان بازرسی وجود ندارد. سید عباس عراقچی گفت: «با توجه به ابطال توافق قاهره در پی اقدامات خصمانه غرب، مطابق قانون مجلس، تصمیمگیری درباره درخواستهای آژانس منحصرا برعهده شورایعالی امنیت ملی خواهد بود.»
تاکید سفیر ایران در مسکو بر مشارکت راهبردی با روسیه
همزمان با حضور وزیر امور خارجه ایران در مسکو، سفیر جمهوری اسلامی ایران در توئیتی با اشاره به «معاهده مشارکت جامع راهبردی؛ ترسیم نقشه راه آینده» تاکید کرد که «روابط ایران و روسیه ریشهای تاریخی دارد اما آنچه این دوره را متمایز میکند، عبور از مناسبات صرفا همسایگی یا تاکتیکی است.» کاظم جلالی با تاکید بر اینکه سفر عراقچی به مسکو نیز در همین راستا قابل توصیف و تحلیل است که ما در حال حرکت به سمت یک مشارکت جامع راهبردی هستیم، این روابط را ضامن منافع بلندمدت هر دو دولت و ملت ارزیابی کرد و نوشت: «در دنیای پرتحول کنونی، درک این مشارکت صرفا یک بحث سیاسی نیست بلکه کلید ثبات و توسعه در منطقه ماست.»
