نتایج آزمون «پرلز»: سواد دانش‌آموزان ایرانی جزء ضعیف‌ترین‌ها در جهان است

مجموعه: اخبار اجتماعی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 18 خرداد 1402 00:18

به گزارش تسنیم، نتایج آزمون پرلز 2021 به تازگی در پایگاه جهانی منتشر شده است. در آزمون پرلز 2021، 57 کشور و 8 ایالت حضور داشتند.

آزمون تیمز روند آموزش ریاضیات و علوم و آزمون پرلز پیشرفت سواد خواندن را می‌سنجد؛ این دو آزمون از مهم‌ترین مطالعات تطبیقی در قلمروی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی IEA است که عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان حدود 60 کشور جهان را در دروس ریاضیات، علوم و سواد خواندن می‌سنجد. مطالعه تیمز (TIMSS) در فاصله هر 4 سال و مطالعه پرلز (PIRLS) در فاصله هر 5 سال یک بار تکرار می‌شود تا روند تغییرات آموزشی و میزان کاهش و افزایش عملکرد دانش‌آموزان کشورهای شرکت‌کننده مشخص شود.

همچنین ایران یکی از معدود کشورهای آسیایی است که سنجش ملی ندارد و هیچ سامانه‌ای برای سنجش ملی وجود ندارد. در طول سال‌هایی که ایران در آزمون بین‌المللی پرلز شرکت کرده است وضعیت ایران همیشه از حد متوسط پایین‌تر بوده است و از هر سه دانش‌آموز ایرانی، یک نفر به کف یا حداقل یادگیری نمی‌رسد.

سوالات پرلز 2021 در سه بخش دشوار، متوسط و آسان طراحی شده بود.

400 هزار دانش‌آموز، 20 هزار معلم و 13 هزار مدرسه در آزمون پرلز 2021 شرکت کردند.

ایران در قعر جدول

در آزمون پرلز 2021، معیار بین‌المللی پیشرفته (امتیاز 625)، معیار بین المللی بالا (امتیاز 550)، معیار بین المللی متوسط (امتیاز 475)، معیار بین المللی پایین (امتیاز 400) مدنظر است.

از کشورهای همسایه ایران، ترکیه، آذربایجان، عربستان، امارات، بحرین، قزاقستان و قطر حضور داشتند؛ کشورهای سنگاپور با نمره 587، ایرلند577، هنگ‌کنگ 573 و روسیه 567 در صدر جدول قرار دارند.

دانش‌آموزان ایرانی در توانایی خواندن، نمره 413 را کسب کردند که در حد معیار بین‌المللی پایین است، ایران جزو کشورهای انتهای جدول در آزمون پرلز است (57 کشور شرکت کننده) و کشورهای اردن، مصر، مراکش و آفریقای جنوبی بعد از ایران قرار دارند. نمره عملکرد دانش‌آموزان ایران در پرلز 2016، 428 بوده است.

وضعیت بهتر کشورهای همسایه در مقایسه با ایران

ترکیه با نمره 496، قطر 485، امارات 483، بحرین 458، عربستان 449، آذربایجان، 440، ازبکستان 437 و عمان 429 در مقایسه با ایران وضعیت بهتری دارند.

دختران دانش‌آموز تقریباً در همه کشورها میانگین پیشرفت بالاتری نسبت به پسران داشتند البته آذربایجان و ایران نسبت به سال 2016 افت داشتند. در ایران نمره دختران 422 و نمره پسران 405 است. 46 درصد دختران ایرانی نمره 422 و 54 درصد پسران نمره 405 را کسب کردند اما در میانگین بین‌المللی 49 درصد دختران نمره 509 و 51 درصد پسران نمره 493 را کسب کردند.

تأثیر منفی کرونا بر یادگیری دانش‌آموزان جهان

در این مطالعه به بررسی تأثیر همه‌گیری کرونا بر روند یادگیری دانش‌آموزان اشاره شده است و بر این اساس دوسوم کشورهای شرکت‌کننده در آزمون پرلز 2021 در بین سال‌های 2016 تا 2021 کاهش متوسطی در عملکرد دانش‌آموزان داشتند و این نشان‌دهنده تأثیر منفی گسترده این بیماری بر پیشرفت خواندن دانش‌آموزان در کلاس چهارم دبستان است.

در سراسر کشورها فقط 14 درصد از دانش‌آموزان کلاس چهارم در سال تحصیلی 2020-2021 در مدارسی شرکت کردند که عملکرد عادی آنها تحت تأثیر همه‌گیری کرونا قرار نگرفت. در مقابل، 47 درصد به مدت «بیش از 8 هفته» آموزش آنها تحت تأثیر قرار گرفت. 10 درصد از دانش‌آموزان در مدارسی بودند که «کمتر از 2 هفته» آموزش تحت تأثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفت.

بیش از نیمی از دانش‌آموزان ایرانی حداقل توانایی خواندن را دارند

در ایران، یک درصد دانش‌آموزان به معیار پیشرفته (625)، 7 درصد به معیار بالا (550)، 29 درصد معیار متوسط (475) و 59 درصد به معیارپایین (400) دست می‌یابند قابل ذکر است که نمره 400 حداقل معیار و پایین‌ترین سطح انتظارات خواندن است و تلاش کشورها باید رساندن تمام دانش‌آموزان به این معیار باشد همچنین سنگاپور بیش از یک‌سوم (35 درصد) دانش‌آموزان کلاس چهارم خود را به سطح پیشرفته می‌رساند.

55 درصد دانش‌آموزان ایرانی امکانات خانوادگی پایین دارند

در سطح بین‌المللی، به‌طور متوسط، 30 درصد از دانش‌آموزان دارای امکانات اجتماعی و اقتصادی خانوادگی «بالاتر»، 48 درصد «متوسط» و 22 درصد با امکانات خانوادگی «پایین‌تر» طبقه‌بندی شدند. در سطح بین‌المللی، نتایج نشان می‌دهد که تفاوت زیادی 86 امتیاز در میانگین پیشرفت خواندن بین دانش‌آموزان با سطح اجتماعی و اقتصادی «بالاتر» خانوار و سطح «پایین‌تر» وجود دارد (543 در مقابل 457).

از نمونۀ دانش‌آموزان ایرانی 7 درصد در گروه بالا، 37 درصد متوسط، و 55 درصد در دسته پایین قرار گرفته‌اند. دانش‌آموزانی که به لحاظ اجتماعی ـ اقتصادی در گروه بالا قرار دارند نمره 493 و آنهایی که در گروه پایین اقتصادی و اجتماعی قرار دارند نمره 381 و در گروه متوسط نمره 445 کسب کرده‌اند.

دانش‌آموزانی که در مدارسی با نسبت‌های بالاتر دانش‌آموزان ثروتمند تحصیل می‌کنند، نسبت به دانش‌آموزانی که در مدارسی با نسبت دانش‌آموزان مرفه اقتصادی کمتری تحصیل می‌کنند، پیشرفت خواندن بیشتری دارند.

29 درصد دانش‌آموزان ایرانی در مدارس مرفه، 21 درصد در مدارس متوسط و 50 درصد در مدارس محروم تحصیل می‌کنند.

علی زرافشان ، معاون اسبق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با رکنا، همه دنیا متاثر از کرونا شد؛ لذا فرصت ها و تهدیدهایی برای آموزش رقم خورد، گفت: اینکه آموزش و پرورش ها مجبور شدند آموزش را به سمت استفاده دوگانه از فضای مجازی و فضای واقعی پیش ببرند و هم معلم ها شایستگی هایشان را در به کارگیری فناوری اطلاعات و فضای مجازی افزایش دادند، فرصت های خوبی بود که برای سیستم های آموزشی دنیا رقم خورد.

وی در ادامه افزود: برای مثال در ایران شبکه شاد و مدارس مجازی راه اندازی شدند؛ لذا نوعی تمایل برای تولید محتوا فراهم شد. سوی منفی این ماجرا، افت آموزش و یادگیری دانش آموزان بود که نتیجه اش را دیدیم. انتقال از آموزش حضوری و رو در رو با معلم به آموزش غیر حضوری، برای دانش آموزان افتی را دی پی داشت مطالعات جهانی آن را کاملا روشن شده است.

اوایل کرونا، 36 درصد دانش آموزان ایرانی، بعد از 10 سالگی قادر به خواندن متن ساده هم نبودند

علی زرافشان با تاکید بر اینکه بانک جهانی در سال 2020، در این خصوص، مطالعه ای با عنوان فقر یادگیری انجام داده است، گفت: در این مطالعه فقط بر روی عامل شایستگی های خواندن دانش آموزان تمرکز شده است. در این گزارش نشان داده شد که به طور متوسط 57 درصد دانش آموزان جهان، پایه چهارم، یعنی 10 سالگی، را طی می کنند؛ اما قادر به خواندن متن ساده نیستند!

در واقع این بچه ها، حداقل شایستگی خواندن را کسب نمی کنند. این یعنی به تبع آن، حداقل شایستگی ریاضیات، علوم و سایر دروس را هم کسب نمی کند و دلیل آن است که دانش آموز حتی نمی تواند متن این دروس را بخواند تا در نهایت مفهوم آنها را درک کند.

وی افزود: در سال 2020، که زمان آن مربوط به اوایل شروع کرونا است، سهم ایران از این 57 درصد، 36 درصد بود؛ یعنی 36 درصد دانش آموزان ابتدایی ایران، کلاس چهارم را تمام می کنند در حالی که حداقل شایستگی خواندن را فرا نمی گیرند.

امسال فقر یادگیری در ایران به 44 درصد رسید

زرافشان در ادامه تاکید کرد: این گزارش در سال 2022 تکرار شد و در گزارش سال جدید، این نسبت از 57 درصد به 70 درصد افزایش پیدا کرد. در حالی که در هدف گذاری این مطالعه اینگونه پیش بینی شده بود که در سال 2030، کشورها بتوانند این فقر یادگیری را به نصف، کاهش دهند؛ یعنی ایران باید به رقم 18 درصد در سال 2030 برسد که با توجه به عقب ماندگی کشورها در دوران کرونا، این مهم قطعا به تعویق می افتد.

معاون اسبق آموزش متوسط وزارت آموزش و پرورش گفت: اگرچه گزارش کامل 2022 هنوز منتشر نشده است؛ ولی گزارش اولیه که رقم 70 درصد را نشان می دهد، ثابت می کند که با همان نسبت، فقر یادگیری در ایران به 44 درصد افزایش پیدا کرده است.

این نشان دهنده آن است که اگر با همین روال مثل دوران کرونا آموزش ها را مجازی ادامه دهیم، انتظار می رود که عدم دستیابی به شایستگی های پایه و حداقل های شایستگی، باعث شود که بچه ها در سالهای آینده با ضعف شدیدی از آموزش و پرورش فارغ التحصیل شوند.

دست فیلترینگ و تعطیلی مدارس بر گلوی دانش آموزان

او با تاکید بر اینکه همین دانش آموزان، با همین فقر آموزشی، به دوران دانشجویی می رسند و تاثیر آن در آینده به وفور دیده خواهد شد و با همین میزان توانمندی به سالهای بالا تر می روند؛ یعنی ما با نسلی مواجه خواهیم شد که در واقع شایستگی هایش به حداقل ممکن کاهش پیدا کرده است و برای جبران این مهم، آموزش و پرورش باید دست به اقدامات جدی بزند، گفت: در تعطیلی های اخیر، یک مسئله به مسائل قبلی آموزش و پرورش اضافه شده که موضوع فیلترینگ اینترنت و کاهش پهنای باند است که اگر محتوای مجازی هم وجود داشته باشد، امکان دسترسی وجود ندارد.

وی گفت: در شهرستان ها، اوضاع دسترسی به اینترنت از تهران هم نامناسب تر است؛ لذا آموزش و پرورش باید فکری جدی در خصوص برخوردهای انفعالی اش در برابر ستادی که در خصوص تعطیلی مدارس می گیرند بکند.

آموزش و پرورش با رویکردی جدید و جدی باید اعلام کند که به جای تعطیلی مدارس، لازم است سیستم حمل و نقل عمومی گسترش داده یا از تردد ماشین های شخصی جلوگیری شود.

علی زرافشان ضمن تاکید بر اینکه تاثیر فیلترینگ را نیز نباید روی تعلیم و تربیت نادیده گرفت، گفت: باید مسئولان آموزش و پرورش در موضع مطالبه گری قرار بگیرند و هم از مسئولان مخابرات کشور و هم استانداری که مسئول تعطیلی مدارس است، بخواهند که تعطیلی مدارس را سهل ترین راه در دوران آلودگی هوا نپندارند.

2 سال آینده، 50 درصد دانش آموزان بعد از کلاس چهارم، حتی نخواهند توانست یک متن ساده را بخوانند

وی افزود: باید به ازای خسارتی که به نسل آینده کشور وارد می شود، آموزش و پرورش در موضع مطالبه قرار بگیرد. اینکه در مصاحبه ها می بینیم که مسئولان اظهار تاسف می کنند، کافی نیست و به درد نمی خورد. مدارس نباید هدف اول و فوری ارگان های تصمیم گیرنده قرار بگیرند. با تعطیلی مدارس، از آلودگی هوا کاسته نشد در نتیجه فایده ای ندارد.

زرافشان در پایان گفت: برای دو سال آینده، باید منتظر این باشیم که بیش از 50 درصد دانش آموزانمان به حداقل شایستگی هم دست پیدا نکنند.