نیت چیست و چگونه نیت کنیم؟
- مجموعه: متفرقه دینی
چگونه باید نیت کرد؟
نیت چیست؟ و چگونه نیت کنیم؟
نیت؛ در هر کاری قصد و انگیزه ای موثر می باشد و منظور از نیت به مفهوم مطلق و عام، همان قصد و انگیزه ای را می گویند که آدمی را وادار به انجام کارها می کند و به سوی هدف نهایی سوق می دهد و از دیدگاه شرع مقدس اسلام آن انگیزه و قصدی است که اخلاص و بندگی داشته باشد و موجب شود که کارها در جهت جلب رضایت الهی قرار گیرد. در عبادات شرط است و غرض از قصد به جا آوردن کاری است زیرا هر کار اختیاری، چه عبادی باشد و چه غیر عبادی بدون قصد، امکان تحقق پیدا نمی کند.
پس نیت چیزی جز قصد عمل نسیت. بنا بر نظر فقها نیت همراه با قصد قربت در عبادات ضروری است و از ارکان نماز نیز محسوب می شود؛ ولی لازم نیست بر زبان آورده شود.
نیت، انبعاث و پرش روح است. صحت عبادت مشروط به نیت است که بدون آن عمل باطل خواهد بود و چون نیت دارای درجاتی است، خود صحت هم مراتب دارد.
جایگاه نیت
بر اساس روایات، ارزش و اهمیت هر کاری بر اساس نیت و انگیزه آن تعیین می شود؛ به علاوه اینکه نیت های ریایی باعث باطل شدن عمل و نیت های مخلصانه و با قصد قربت به خداوند، باعث کمال عمل می شوند؛ طبق حدیث معروف «إنّما الأعمالُ بالنیّات»، اعمال انسان در گرو نیت هاست، معصومان (ع) در روایات بسیاری، بر داشتن نیت پاک و مخلصانه تاکید کرده و نیت فاسد را عامل از بین رفتن برکت و روزی انسان و پیش آمدن بلا و گرفتاری معرفی نمودند.
برخی از احادیث، در مقایسه نیت و عمل، نیت را اصل، شالوده و برتر از اعمال معرفی کرده و اعمال را ثمره نیت ها دانسته اند. همچنین ذکر کردند که پاداش الهی، شامل نیت بدون عمل نیز می شود. بر اساس روایتی از امام علی (ع)، اعمال بندگان، دارای مراتب و درجه هایی متفاوت هستند و «نیت»، تعیین کننده میزان ارزش اعمال اخلاقی و عبادی انسان هاست.
در علم اخلاق، نیت، اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است. دانشمندان اخلاق معتقدند تجری و قصد گناه (بدون اینکه آن کار را انجام دهد) هرچند در فقه حرام نیست؛ ولی از جهت اخلاقی کاری ناپسند شمرده می شود.
پس نیت که همان قصد قربت است، جان و روح عمل بوده و از خود عمل بالاتر و مهمتر است؛ چون حیات و زندگی عمل به نیت بستگی دارد. و پاداش اعمال، براساس نوع نیت و قصد انسان، مراتبی گوناگون دارد.
برای نیت کردن باید اخلاص داشته باشید، اخلاص، یعنی انگیزه ی اصلی در انجام کارها، بندگی، شایستگی و رضای ذات حق تعالی باشد، نه شایستگی و رضایت غیر او.
اگر به دنبال نتیجه عمل خوب خود نباشی نیتت خالص است.
اغلب افرد دنبال نتیجه اعمالند؛ مثلا می پرسند ثوابش چیست؛ اگر انسان دنبال این نباشد و به فکر ثواب آن نباشد، به دنبال نتیجه و اینکه چه بلایی را از جان انسان دور می کند نباشد، نیتش خالص می شود و بهترین نیت ها است اما اگر برای رضای مردم انجام دهد که پست ترین مرحله نیت است.
بدانید پاداش اعمال انسان ها در روز قیامت با خداوند متعال است واین پاداش به عملی تعلق می گیرد که با خلوص و فقط برای خدا باشد.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته