مزایا و معایب بلوک هبلکس

مجموعه: آیا می دانید ؟

مزایا و معایب بلوک هبلکس

بلوک هبلکس چیست ؟

همه چیز درباره بلوک هبلکس :

بلوک های هبلکس به عنوان یکی از مصالح ساختمانی نوین، با ویژگی های منحصربه فرد خود مانند وزن سبک، عایق حرارتی و مقاومت بالا در برابر آتش، به گزینه ای جذاب در صنعت ساختمان سازی تبدیل شده اند. این مقاله به بررسی مزایا، معایب و نحوه استفاده از بلوک های هبلکس پرداخته و اطلاعات جامعی درباره کاربرد آن ها ارائه می دهد.

بلوک هبلکس (Hebelex)، که به نام بلوک های سبک یا بتن هوادار اتوکلاو شده (AAC - Autoclaved Aerated Concrete) نیز شناخته می شود، یکی از مصالح ساختمانی نوین و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است. هبلکس به دلیل ویژگی های فنی و مزایای بسیاری که دارد، به سرعت جایگاه خود را در میان مصالح ساختمانی پیدا کرده است. این نوع بلوک ها از مواد اولیه ای نظیر سیمان، پودر آلومینیوم، ماسه سیلیسی و آهک ساخته می شوند و با فرآیند اتوکلاو، که به معنی گرمادهی و فشرده سازی تحت فشار است، تولید می گردند. در این مقاله به بررسی کامل و جامع مزایا و معایب بلوک هبلکس پرداخته و به جنبه های مختلف آن نگاهی دقیق می اندازیم.

دلایل استفاده از هبلکس در ساختمان سازی :

دلیل اصلی ساخت هبلکس دستیابی به محصولی بوده که هم سبک باشد هم ابعاد مناسبی داشته باشد که سرعت کار را بالا ببرد و هم  دارای خواص عایق باشد که حرارت و صدا به سختی از آن عبور نماید. دارای استحکام و پایداری بالا باشد. تمام این خواص در هبلکس وجود دارد.

ویژگی خاص هبلکس :

به این ویژگی، این نکته را نیز باید اضافه کرد که سیمان و ملات مصرفی مورد نیاز برای کشیدن یک دیوار با هبلکس به اندازه یک چهارم یا 25% دیوارکشی با آجر است. درست است که مصالح دیوارچینی با آجر و هبلکس یکسان است، اما بلوک های هبلکس بخش اعظم دیوار را در برمی گیرند و فقط چیزی حدود 10 تا 15 لایه سیمان برای یک دیوار 2.5 تا سه متری نیاز است.  

انواع بلوک هبلکس

مزایای بلوک هبلکس :

وزن سبک

یکی از بزرگ ترین مزایای بلوک های هبلکس وزن سبک آن هاست. به دلیل داشتن هوای محبوس درون ساختار بلوک، وزن نهایی آن نسبت به مصالح سنتی مانند آجر و بتن بسیار کمتر است. این ویژگی منجر به کاهش وزن کلی ساختمان و در نتیجه کاهش بار وارد بر سازه می شود که در طراحی ساختمان ها، به ویژه در مناطق زلزله خیز، اهمیت زیادی دارد.

عایق حرارتی و صوتی

هبلکس به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی عالی عمل می کند. ساختار متخلخل آن، باعث می شود تا انتقال حرارت و صدا به حداقل برسد. این ویژگی به کاهش مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان کمک کرده و آرامش بیشتری را برای ساکنان فراهم می کند.

مقاومت در برابر آتش

یکی دیگر از مزایای مهم بلوک های هبلکس مقاومت بالا در برابر آتش است. این بلوک ها غیرقابل اشتعال بوده و به عنوان یک ماده ضدحریق عمل می کنند. این ویژگی در ساخت و سازهای مسکونی و تجاری بسیار حائز اهمیت است و امنیت ساختمان را بهبود می بخشد.

سهولت نصب و کاهش زمان ساخت

به دلیل سبک بودن و اندازه های بزرگ تر بلوک های هبلکس نسبت به آجرهای سنتی، فرآیند نصب و چیدمان آن ها بسیار سریع تر انجام می شود. این مسئله منجر به کاهش زمان ساخت و ساز و هزینه های نیروی انسانی می گردد.

بلوک دیواری هبلکس

دوستدار محیط زیست

هبلکس از مواد اولیه ای تشکیل شده که کاملاً قابل بازیافت هستند. همچنین فرآیند تولید آن انرژی کمتری مصرف می کند و نسبت به سایر مصالح ساختمانی آلودگی زیست محیطی کمتری ایجاد می کند.

مقاومت در برابر رطوبت و نفوذ آب

بلوک های هبلکس دارای جذب آب کمتری نسبت به مصالح سنتی مانند آجر هستند، بنابراین مقاومت خوبی در برابر نفوذ رطوبت دارند. این ویژگی به خصوص در مناطق مرطوب اهمیت زیادی دارد و باعث کاهش خطراتی نظیر کپک و زنگ زدگی می شود.

هبلکس و سیم کشی

هبلکس خاصیت برشکاری آسانی دارد به طوری که با اره چوب بری قابل برش است در هنگام برشکاری ضایعات کمتری دارد و سیمکشی به سهولت انجام می پذیرد

بلوک هبلکس عایق صدا، حرارتی و آتش سوزی است

معایب بلوک هبلکس :

هزینه اولیه بالا

در حالی که هبلکس مزایای زیادی دارد، اما هزینه اولیه خرید این بلوک ها بالاتر از مصالح سنتی مانند آجر و سفال است. این مسئله می تواند یکی از موانع اصلی استفاده گسترده از هبلکس باشد، به ویژه در پروژه های ساختمانی با بودجه محدود.

نیاز به مهارت تخصصی در نصب

برای نصب صحیح بلوک های هبلکس نیاز به مهارت و دانش فنی خاصی وجود دارد. اگر نصب به درستی انجام نشود، ممکن است عملکرد عایقی و استحکام بلوک ها تحت تأثیر قرار گیرد. بنابراین نیاز به کارگرانی ماهر در این زمینه وجود دارد که هزینه های نیروی انسانی را افزایش می دهد.

مقاومت پایین در برابر ضربه های فیزیکی

با وجود مزایای بسیاری که بلوک های هبلکس دارند، آن ها در برابر ضربات فیزیکی شدید ممکن است آسیب پذیرتر از مصالح سنتی باشند. به دلیل ساختار متخلخل، بلوک ها ممکن است در برابر فشارها و ضربات قوی شکسته یا ترک بخورند.

محدودیت در کاربرد در پروژه های خاص

با وجود مزایای فراوان، استفاده از بلوک هبلکس در برخی پروژه ها محدودیت هایی دارد. به عنوان مثال، در سازه های بلندمرتبه یا ساختمان هایی که نیاز به مقاومت بسیار بالا دارند، ممکن است بلوک هبلکس نتواند جایگزین بتن های سنگین یا مصالح سنتی شود.

کاهش کارایی در دمای بسیار پایین

بلوک های هبلکس در دمای بسیار پایین (نزدیک به یخ زدگی) ممکن است کارایی خود را از دست بدهند. اگر رطوبت وارد بلوک شود و دما کاهش یابد، یخ زدگی ممکن است باعث ترک خوردن بلوک ها شود که این مسئله در مناطق سردسیر باید مورد توجه قرار گیرد.

یکی از معایب بلوک هبلکس هزینه ی بالای آن می باشد

طریقه استفاده از بلوک هبلکس :

نصب و استفاده از بلوک هبلکس نیازمند رعایت برخی مراحل و دستورالعمل های ویژه است. در زیر به مراحل استفاده از این بلوک ها اشاره می کنیم:

آماده سازی سطح زیرین

قبل از نصب بلوک های هبلکس، باید سطح زیرین کاملاً تراز و صاف باشد. این کار به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در چیدمان بلوک ها و ایجاد اتصال محکم تر انجام می شود. همچنین، در برخی موارد استفاده از ملات مخصوص هبلکس یا چسب های مناسب ضروری است.

چیدمان بلوک ها

بلوک های هبلکس به صورت افقی چیده می شوند. به دلیل یکنواختی ابعاد و سبک بودن بلوک ها، این کار به راحتی انجام می شود. برای اتصال بلوک ها به یکدیگر می توان از ملات نازک مخصوص هبلکس یا چسب بلوک استفاده کرد.

برش و تنظیم ابعاد

یکی از مزایای بلوک هبلکس این است که به راحتی با ابزارهای ساده مانند اره های دستی یا برقی قابل برش و تنظیم به ابعاد دلخواه است. این ویژگی به انعطاف پذیری در طراحی و ساخت کمک می کند.

استفاده از ملات نازک

در نصب بلوک های هبلکس از ملات نازک تری نسبت به آجر یا سایر مصالح ساختمانی سنتی استفاده می شود. این مسئله به کاهش هزینه های مصرفی و کاهش وزن سازه کمک می کند.

ایجاد اتصالات مقاوم

پس از نصب بلوک ها، برای اتصال بین لایه ها و افزایش استحکام سازه، از میلگردهای مخصوص یا اتصالات فلزی استفاده می شود. این کار به بهبود مقاومت دیوارها در برابر لرزش ها و فشارهای خارجی کمک می کند.

پوشش نهایی

پس از اتمام چیدمان بلوک های هبلکس، برای اطمینان از دوام بیشتر و بهبود ظاهر، روی سطح بلوک ها می توان از پوشش هایی مانند گچ، سیمان یا رنگ استفاده کرد. این پوشش ها به علاوه بر افزایش زیبایی، مقاومت در برابر شرایط محیطی را نیز بهبود می بخشند.

عایق بندی اضافی (در صورت نیاز)

اگرچه بلوک هبلکس خود دارای عایق حرارتی و صوتی مناسبی است، اما در موارد خاص مانند پروژه های بزرگ یا مناطق بسیار سردسیر، می توان لایه های عایق اضافی را به دیوارهای ساخته شده از هبلکس اضافه کرد تا کارایی بهینه تر شود.

بلوک هبلکس به راحتی در زمان کوتاهی نصب می شود

روش تولید هبلکس :

هبلکس با پایه سیلیس که یک ماده غیر قابل اشتعال است  ساخته می شود. اگر در ساختار هبلکس دقت شود، حباب های ریز زیادی دیده می شود که باعث سبک تر شدن محصول نهایی شده اند. خط تولید هبلکس باید دارای سه سیلوی مجزای بزرگ برای نگهداری سیلیس، آهک و سیمان باشد. مواد اولیه هبلکس را همین سه ماده اصلی تشکیل می دهند. آهک و سیمان و سیلیس به ترتیب از لایه های زیرین سیلو به وسیله بالابرهای صنعتی مخصوص به داخل خط تولید منتقل می شود و کار ساخت هبلکس آغاز می گردد.

تولید بلوک هبلکس (بلوک های بتن هوادار اتوکلاوی) یک فرآیند دقیق است که شامل ترکیب مواد مختلف و انجام مراحل خاصی برای ایجاد یک بلوک سبک و مقاوم می شود. در ادامه مراحل تولید بلوک هبلکس به تفصیل آورده شده است:

مراحل تولید بلوک هبلکس

آماده سازی مواد اولیه :

سیمان: سیمان پرتلند یا سایر انواع سیمان به عنوان ماده اصلی.

پودر آلومینیوم: به عنوان ماده ای که باعث ایجاد گاز هیدروژن در هنگام ترکیب با آب و آهک می شود و ساختار متخلخل بلوک را ایجاد می کند.

سیلیس یا ماسه کوارتز: برای افزایش مقاومت فشاری و ایجاد خصوصیات عایق.

آهک: که با پودر آلومینیوم واکنش نشان می دهد و تخلخل را به وجود می آورد.

آب و گچ: به عنوان افزودنی هایی که خواص مخلوط را بهبود می بخشند.

مخلوط سازی مواد اولیه :

مواد اولیه شامل سیمان، سیلیس، آهک و گچ در نسبت های مشخص با یکدیگر ترکیب می شوند. سپس پودر آلومینیوم به مخلوط اضافه می شود تا واکنش شیمیایی ایجاد شود. این مخلوط با آب ترکیب شده و یک خمیر یکنواخت ایجاد می شود.

ایجاد واکنش و تشکیل حباب های گاز

پس از مخلوط شدن پودر آلومینیوم با مواد دیگر، واکنش شیمیایی بین آلومینیوم و آهک رخ می دهد که منجر به تولید گاز هیدروژن می شود. این گاز در داخل مخلوط حباب هایی ایجاد می کند که ساختار متخلخل و سبک بلوک ها را تشکیل می دهند.

ریختن مخلوط در قالب ها

مخلوط آماده شده در قالب های بزرگ ریخته می شود. در این مرحله، مخلوط شروع به افزایش حجم کرده و به اندازه نهایی خود می رسد. این مرحله باعث می شود که بلوک ها شکل و حجم مشخصی بگیرند.

برش دادن مخلوط نیمه سفت

پس از گذشت مدت کوتاهی و وقتی که مخلوط تا حدودی سفت شد، آن را به صورت قطعات کوچک تر و به ابعاد مورد نظر برش می دهند. این کار معمولاً با استفاده از اره های سیمی یا دستگاه های برش خاص انجام می شود.

پخت در اتوکلاو

بلوک های برش داده شده به داخل اتوکلاو منتقل می شوند، جایی که تحت فشار و دمای بالا (حدود 180 درجه سانتی گراد و فشار 12 بار) قرار می گیرند. این فرآیند پخت، مقاومت و استحکام نهایی بلوک ها را افزایش می دهد و باعث می شود که گاز هیدروژن آزاد شده و ساختار پایدار بلوک تشکیل شود.

خنک سازی و آماده سازی برای حمل و نقل

پس از خارج کردن بلوک ها از اتوکلاو، آن ها به صورت طبیعی خنک می شوند و سپس بسته بندی می شوند تا برای حمل و نقل و استفاده در پروژه های ساختمانی آماده شوند.

نحوه ساخت آجر سبک هبلکس

سخن پایانی :

بلوک هبلکس به عنوان یک ماده ساختمانی نوین و کارآمد، مزایا و معایب خاص خود را دارد. این بلوک ها به دلیل وزن سبک، عایق بندی حرارتی و صوتی، و مقاومت بالا در برابر آتش، به یکی از گزینه های محبوب در صنعت ساخت و ساز تبدیل شده اند. با این حال، هزینه اولیه بالا و نیاز به مهارت های خاص در نصب از جمله چالش هایی است که ممکن است محدودیت هایی در استفاده از این مصالح ایجاد کند. در نهایت، انتخاب بلوک هبلکس باید با در نظر گرفتن نیازهای پروژه، شرایط اقلیمی و بودجه انجام شود تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابیم.

گردآوری: بخش علمی بیتوته