فیلم اکشن: سفری به دنیایی از تیراندازی، شکار و مبارزه
- مجموعه: آکادمی هنر
فیلم اکشن چیست و انواع آن کدام است؟
فیلم اکشن چیست؟
فیلم اکشن یک ژانر سینمایی است که در آن عموماً صحنههایی از زد و خورد، انرژی بالا، بدلکاری، سکانسهای تعقیب و گریز، مسابقه، عملیات نجات، جنگ، هنرهای رزمی، فعالیتهای خطرناک مانند صخرهنوردی، بلایای مخرب مانند سیل و آتشسوزی وسی، فرار، تحرکات دائم دوربین و ضرباهنگ بسیار دیده میشود. قهرمان فیلم اکشن عموماً فردی ماجراجو است که در تعقیب هدفی قرار دارد و باید با اجتناب از موانع و مبارزه با دشمنان، به آن دست یابد.
این ژانر ارتباط بسیار نزدیکی با ژانرهای هیجان انگیز و ماجرایی دارد و ممکن است دارای المانهای جاسوسی نیز باشد. همچنین، فیلمهای جادهای نیز عموما فیلمهای اکشن هستند. در کل، ژانر اکشن به ندرت به صورت مستقل دیده میشود و در اکثر مواقع با ژانرهای علمی تخیلی، فانتزی، جنایی، وسترن و غیره ترکیب میشود. فیلمهای اکشن معمولاً پرفروشترین فیلمها در گیشهها هستند و منتقدان در طول تاریخ، چندان به آنها به عنوان هنر سینمایی توجه نکردهاند.
بعضی از فیلمهای اکشن تنشهای فیلمهای ترسناک را با مبارزه یا وحشیگری فیلم اکشن ترکیب میکنند، که اغلب با مبارزه یک قهرمان انسان با موجودات ماورایی مرگبار نشان داده میشود. به عنوان مثال، فیلمهای رزیدنت ایول (مجموعه فیلم) و فیلمهای زامبی این دسته از فیلمهای اکشن هستند.
تاریخچه فیلمهای اکشن اولیه
فیلمهای اکشن، به عنوان یک ژانر سینمایی، با ظهور فیلم The Great Train Robbery در دهه 1900 به وجود آمد. در دهههای 1920 و 1930، فیلمهای اکشن بیشتر به صورت فیلمهای ماجرایی قهرمانی بودند و بازیگرانی چون داگلاس فیربنکس در فیلمهای وسترن، نقش قهرمانانی شمشیر به دست در داستانهای تاریخی را بازی میکردند.
در دهههای 1940 و 1950، فیلمهای جنگی و وسترن اکشن را به سینما ارائه میدادند. در این دوره، آلفرد هیچکاک از سکانسهای اکشنی مانند سکانس معروف حمله با هواپیمای سم پاشی و پایان بندی در لبه کوه راشمور در فیلم North by Northwest استفاده کرد. این فیلم، همراه با فیلم جنگی ماجرایی The Guns of Navarone، تهیه کنندگانی چون آلبرت آر بروکلی و هری سالتزمن را تشویق کردند تا به ساخت فیلمهای ماجرایی جاسوسی بپردازند.
سینمای ژاپن در دهه 1950، شاهد ظهور فیلمهای اکشن تاریخی ملقب به جیدایگکی (Jidaigeki) بود و قهرمانهای سامورایی بسیار محبوب بودند. آکیرا کوروساوا، اسطوره فیلمسازی ژاپن، پرچمدار این جنبش بود. فیلم Seven Samurai به کارگردانی آکیرا کوروساوا، یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینما شناخته میشود و تأثیر زیادی روی ژانر اکشن گذاشته است. این فیلم به واسطه داستان، جلوههای بصری و بازیگری الهام بخش بسیاری از فیلمسازانی چون جرج لوکاس و کوئنتین تارانتینو بود. همچنین، فیلم Yojimbo دیگر فیلم جیدایگکی آکیرا کوروساوا نیز توسط سرجیو لئونه با اسم A Fistful of Dollars بازسازی شد که منجر به خلق وسترن اسپاگتی در سینمای ایتالیا شد. فیلم Star Wars تا حد زیادی یادآور فیلم The Hidden Fortress، دیگر فیلم کوروساوا است.
انواع فیلم های اکشن
فیلم های اکشن را می توان بر اساس تمرکز و لحن خاص خود به چندین زیرژانر تقسیم کرد. در اینجا برخی از رایج ترین انواع فیلم های اکشن آورده شده است:
فیلمهای هنرهای رزمی
این فیلمها بر روی نبرد تن به تن تمرکز دارند و اغلب شامل رقصهای رزمی و شیرین کاریهای آکروباتیک میشوند . به عنوان مثال می توان به فیلم های بروس لی ، جکی چان و جت لی اشاره کرد .
فیلمهای جاسوسی
این فیلمها شامل جاسوسی میشوند و شامل ماموران مخفی ، ابزارها و ماموریتهای پرمخاطره میشوند. به عنوان مثال می توان به سری های جیمز باند ، ماموریت: غیرممکن و سری جیسون بورن اشاره کرد.
فیلمهای ابرقهرمانی
این فیلمها شخصیتهایی با تواناییهای خارقالعاده دارند و اغلب شامل نبردهای حماسی بین قهرمانان و تبهکاران است. به عنوان مثال می توان به دنیای سینمایی مارول ، دنیای توسعه یافته دی سی، و شگفت انگیزان اشاره کرد.
فیلمهای فاجعه
این فیلمها شامل فجایع بزرگ میشوند و اغلب قهرمانانی را نشان میدهند که سعی میکنند جانها را در مواجهه با خطر طاقتفرسا نجات دهند. به عنوان مثال می توان به روز استقلال ، آرماگدون ، و روز بعد از فردا اشاره کرد.
فیلمهای دزدی
این فیلمها شامل دزدیها یا دزدیهای مفصل میشوند و اغلب گروهی از تبهکاران را نشان میدهند که با هم کار میکنند تا یک طرح پیچیده را انجام دهند. به عنوان مثال می توان به Ocean's Eleven، The Italian Job و Heat اشاره کرد.
فیلم های جنگی
این فیلم ها درگیری های نظامی را به تصویر می کشند و اغلب بر تجربیات سربازان در نبرد تمرکز می کنند. به عنوان مثال می توان به Saving Private Ryan ، Platoon و Black Hawk Down اشاره کرد.
فیلمهای وسترن
این فیلمها در غرب قدیمی آمریکا اتفاق میافتند و اغلب درگیری با اسلحه و درگیری بین گاوچران و قانون شکنان را نشان میدهند. به عنوان مثال می توان به The Good, the Bad, and the Ugly, True Grit و Django Unchained اشاره کرد.
اینها تنها چند نمونه از انواع بسیاری از فیلم های اکشن موجود هستند. برخی از فیلمها نیز ممکن است عناصر زیرژانرهای مختلف را با هم ترکیب کنند و تجربههای سینمایی منحصر به فرد و هیجانانگیزی را خلق کنند.
ویژگیهای بارز فیلمهای اکشن
فیلمهای اکشن از دهههای گذشته تا به امروز جزء بخش اساسی صنعت سینما و هالیوود بودهاند و دلیل برای این موضوع وجود دارد. این فیلمها با صحنههای تعقیب و گریز با سرعت بالا، صحنههای انفجاری و قهرمانان بزرگتر از واقعیت، تجربهای هیجانانگیز و پرادرنالین را به تماشاگران ارائه میدهند. از فرنچایزهای کلاسیک مانند «Die Hard» و «Terminator» گرفته تا آثار جدیدتری مانند «John Wick» و «Marvel Cinematic Universe»، فیلمهای اکشن همچنان مخاطبان را در سراسر جهان جذب خود میکنند.
یکی از ویژگیهای بارز فیلمهای اکشن، تمرکز آنها بر صحنههای فیزیکی و تماشایی است. این صحنهها میتوانند شامل تعقیب و گریز ماشینی در خیابانهای شهر، تیراندازی در یک بازار شلوغ، یا مبارزه تن به تن بین دو جنگجوی ماهر باشند. فیلمهای اکشن با استفاده از جلوههای ویژه، شیرین کاریهای استادانه و صحنههای مبارزه با طراحی دقیق، حس خطر و هیجان را به تماشاگران منتقل میکنند که به سادگی نمیتوان آن را در زندگی واقعی تجربه کرد.
اما در حالی که بسیاری از این فیلمها بهعنوان سرگرمیهای بیمعنی در نظر گرفته میشوند، در واقع میتوانند وسیلهای برای کشف مضامین و ایدههای عمیقتر باشند. بسیاری از فیلمهای اکشن، قهرمانانی را نشان میدهند که در حال مبارزه با شانسهای به ظاهر غیرقابل حل هستند، خواه یک پلیس تنها در حال نبرد با باند تروریستها باشد یا گروهی از شورشیان که با حکومتی سرکوبگر مبارزه میکنند. این داستانها میتوانند تمثیلی برای مبارزات دنیای واقعی، مانند مبارزه برای عدالت اجتماعی یا مبارزه با استبداد باشند.
با این حال، همه فیلمهای اکشن یکسان ساخته نمیشوند. برخی از آنها بیشتر بر روی نمایش تمرکز میکنند تا ماده، با تکیه بر انفجار و تیراندازی از توطئه ضعیف و شخصیتهای لاغر. دیگران متفکرتر و ظریفتر هستند و از کنش بهعنوان وسیلهای برای کشف مضامین و ایدههای پیچیده استفاده میکنند. اما صرف نظر از کیفیت آنها، فیلمهای اکشن همچنان یک نیروی اصلی در هالیوود و فراتر از آن هستند، با ورودیهای جدید در فرنچایزهای محبوب و فیلمهای اکشن اصلی، سال به سال گیشههای بسیاری را به دست میآورند.
بنابراین، چه از طرفداران فیلمهای اکشن کلاسیک مانند «Die Hard» و «Lethal Weapon» یا فیلمهای جدیدتر مانند «John Wick» و سری «Fast and Furious» باشید، نمیتوان جذابیت ماندگار این ژانر را انکار کرد. فیلمهای اکشن با ترکیبی از فیزیکی، تماشایی، و مضامین عمیقتر، چیزی را برای همه ارائه میکنند و احتمالاً تا سالهای آینده نیز این کار را ادامه خواهند داد.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته