قارچ سر | از علائم تا درمان قارچ سر
- مجموعه: سلامت پوست
خارش سر
خارش سر مشکلی آزاردهنده است که نه تنها خود فرد را ناراحت میکند، بلکه در جمع نیز ظاهری ناخوشایند دارد. بنابراین باید برای حل این مشکل به فکر درمان قطعی خارش سر باشید. علت خارش سر میتواند عوامل مختلفی باشد اما مشخصا نشان دهنده وضعیت ناسالم پوست کف سر شماست.
برای درمان خارش سر ابتدا باید علت را تشخیص داد. براساس علت اصلی خارش سر، درمانهای متفاوتی توسط پزشک در نظر گرفته میشود؛ بنابراین با شناسایی علت و عوارض، میتوان درمان مناسب را شروع و پیگیری نمود.
قارچ سر شایعترین عامل خارش سر
یکی از بیماریهای شایعی که در ناحیه پوست سر بروز میکند و موجب خارش میشود، درماتیت سبورئیک یا اگزمای سبورئیک است. عامل به وجود آورنده این بیماری، نوعی قارچ است که در شرایط معمولی منجر به بروز بیماری نمیشود، اما در وضعیت خاص و در پوست سر برخی افراد به شکل بیماریزا در میآید.
بیماریزا شدن این قارچ باعث تکثیر پوسته و خارش سر میشود و برای برخی افراد در تمام کف سر و برای برخی دیگر تنها در قسمتهایی از آن ایجاد میشود. این قارچ فقط روی سطح پوست سر شما فعالیت نمیکند، بلکه در عمق فولیکول مو هم فعال است. قارچهای پوستی ممکن است در همه افراد به ویژه اطفال دیده شود.
انواع عفونتهای کچلی قارچی سر
کچلی قارچی سر بر این اساس که چگونه قارچ به ساقهی مو حمله میکند، به چند دسته تقسیم میشود:
- عفونت اکتوتریکس: این عفونت قارچی بر اثر حملهی میکروسپوروم ایجاد میشود. بر اثر این عفونت، شاخههای قارچی و اسپور بخش خارجی ساقهی مو را میپوشانند. عفونت اکتوتریکس را میتوان با لامپ وود که با امواج بلند نور ماوراءبنفش انجام میشود، تشخیص داد. در این تست، این نور به ناحیه آسیبدیده تابانده میشود و در صورت وجود قارچ، میتوان وجود آن را مشاهده کرد چون قارچ در صورتی که به میکروسپوروم کانیس آلوده باشد، در زیر این نور به رنگ سبز دیده میشود.
- عفونت اندوتریکس: این عفونت قارچی بر اثر حملهی تریکوفایتون ایجاد میشود . در این عفونت، بخش داخلی ساقهی مو با شاخههای قارچی و اسپور پر میشود. عفونت اندوتریکس را نمیتوان با لامپ وود تشخیص داد.
- عفونت فاووس: این عفونت بر اثر حملهی تریکوفایتون شوئنلاینی (T.Schoeonleinii) ایجاد میشود و موجب تخریب ساقهی مو به صورت لانه زنبوری میشود.
علائم قارچ سر
- این قارچ سر طرحی مشابه کرمهای حلقوی دارد و علائمی مانند قرمزی پوست و خارش سر باقی میگذارد.
- اگر علت خارش سر شما این عفونت قارچی باشد مانند شوره ظاهر میشود. در اين حالت پوست سر پوسته پوسته شده و شوره سر در آن ديده میشود. اين قسمت ها خارش زيادی دارند و گاهی بر اثر خارش زياد زخم میشوند.
- اين عفونت قارچی باعث ريزش مو يا به اصطلاح كچلی قسمت هايی از موی سر يا كل موها میشود كه پوست سر خاكستری به نظر میرسد و نقاط سياه رنگی روی آن را میپوشاند. اين نقاط سياه رنگ،موهايی هستند كه ريزش كرده و باقيمانده آنها به صورت نقاط سياه به نظر مي رسند.
راههای انتقال قارچ و پیشگیری از ابتلا به آن
علت اصلی بیماری قارچ، تکیاختههایی به نام قارچ است که از حیوانات خانگی، گاو، گوسفند، آلودگیهای محیط، ورزشگاهها، استخرها و اماکن عمومی به فرد انتقال پیدا میکند. این بیماری مسری و واگیردار است،
پس اگر در تماس با فردی قرار بگیرید که به این عفونت مبتلاست، احتمال خارش سر و شروع عفونت قارچی در شما هم وجود خواهد داشت. استفاده از شانه مشترک، وسایل شخصی دیگران، پوشیدن لباس دیگران و ... را میتوان از راههای دیگر ابتلا به این بیماری دانست.
بهترین راهکار برای جلوگیری از ابتلا به عفونتهای قارچی پوست، اصل پیشگیری و رعایت بهداشت عمومی و بهداشت فردی است. عفونتهای قارچی، از آن دسته عفونتهایی است که حتی پس از درمان هم امکان عود و بازگشت آنها وجود دارد،
عوارض
در صورتی که نسبت به این بیماری بیتوجه بوده و مورد درمان قرار نگیرد در پوست سر دچار کچلی دائمی میشود.
تشخیص و درمان قارچ سر
پزشک در صورتی به ابتلای بیماری به کچلی قارچی مشکوک میشود که نشانههایی از پوستهپوسته شدن سر و ریزش مو به صورت ناحیهای، در سر مشاهده کند. استفاده از لامپ وود میتواند به تشخیص کچلی قارچی کمک کند،
اما نمیتواند به طور قطع ابتلا به کچلی قارچی را نشان دهد، چرا که در مواردی ارگانیزم مورد نظر در برابر نور ماوراءبنفش به رنگ سبز دیده نمیشود و از طرفی در مواردی، رنگ سبز بر اثر عوامل دیگری (غیر از قارچ) دیده میشود.
برای تشخیص قطعی کچلی قارچی لازم است یکی از موها از ریشه کنده شود و به آزمایشگاه فرستاده شود تا در زیر میکروسکوپ ارزیابی شود. گاهی اوقات نیز ، تشخیص کچلی قارچی، بر اساس ویژگیهای هیستوپاتولوژی که در نمونههای پوستههای سر دیده میشود، انجام میشود.
درمان خارش سر برای افراد مختلف متفاوت است. استفاده از شامپوهای ضدقارچ (تحت نظر پزشک متخصص پوست و مو) تا حدی میتواند موجب تسکین ناراحتی آنها شود. عفونت قارچی پوست سر معمولا با قرصهای ضد قارچ قابل درمان است.
برخی پزشکان هم کرمها یا قرصهای استروئیدی را تجویز میکنند. استروئیدها باعث کاهش التهاب ناشی از عفونت می شوند، ولی استفاده طولانی مدت از آنها به دلیل عوارض جانبی شدیدی که به جای میگذارند، توصیه نمیشود.
درمان افراد مبتلا به کچلی قارچی
درمان کچلی قارچی نیاز به مصرف داروی خوراکی ضد قارچ دارد. گریزئوفولوین (Griseofulvin) احتمالا موثرترین دارو برای درمان میکروسپوروم کانیس است. عفونتهای قارچی که بر اثر تریکوفایتونها ایجاد شده باشد را احتمالا میتوان به نحو موفقیت آمیزی با مصرف یکی از داروهای خوراکی تربینافین (terbinafine)، ایتراکونازول (itraconazole) یا فلوکونازول (fluconazole)، به مدت ۴ تا ۶ هفته درمان کرد.
البته این داروها همیشه هم در درمان عفونت قارچی موفق نیستند و در مواردی لازم است از داروهای دیگری استفاده شود. در مواردی ممکن است برخی داروهای مکمل به صورت ادواری (مثلا هفتهای یکبار) برای بیمار تجویز شود.
• کچلی قارچ سر ممکن است به شدت نسبت به درمان مقاوم باشد و یا بعد از درمان دوباره بازگردد، اما کلیدیترین نکته در درمان کچلی قارچی اجرای درمان سرسختانه و پیگیری درمان تا هشت هفته میباشد.
گردآوری: بخش آرایش و زیبایی بیتوته