آشنایی با تحولات جسمی ، جنسی و فکری دوران نوجوانی

مجموعه: رفتار از کودکی تا نوجوانی

تحولات دوران نوجوانی از نوع جسمی و روحی می باشد

نگاهی به تحوّلات دوران نوجوانی (جسمی، جنسی، شناختی و اخلاقی)

دوران نوجوانی

دورانی که فرد از کودکی آهسته آهسته خارج میشود و با یکسری تغییرات در فکر و جسم خود وارد یک مرحله ی دیگری از زندگی می شود را نوجوانی میگویند. 

دوران نوجوانی معمولا از سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی شروع  و حدودا تا سن ۱۷ تا ۱۸ سالگی با فرد همراه می باشد. 

مرحله اول از ورود فرد به دوران نوجوانی بلوغ است . بلوغ خود شامل مراحل مختلفی است که در زیر آنها را بیان میکنیم.

یکی دیگر از آشکارترین تحولات در دوران نوجوانی تحولات جنسی است

بلوغ یا تحولات جسمی دوران نوجوانی

در دوران نوجوانی تحولات فراوانی در جسم فرد به وجود می آید. اگر آغاز تغییرات و بلوغ را از سن ۱۲ سالگی در نظر بگیریم در این زمان بدن شروع به تغییرانی گسترده ای می کند و از حالت کودکی خارج می شود و سریع به بدن بزرگسال تغییر می کند. 

عواملی که در بلوغ فرد می تواند تأثیر گذار باشد و زمان آن را تغییر دهد مواردی زیر هستند : 

• جنسیت ، زیرا بلوغ در دختران یک تا دو سال زودتر اتفاق می افتد. 

• عامل جغرافیایی می تواند در زمان بلوغ فرد تأثیر گذار باشد و معمولا افرادی که در روستا ها زندگی می کنند معمولا زودتر از افرادی که در شهرها زندگی میکنند به بلوغ میرسند که البته این نظریه کاملا ثابت شده نیست.

• روابط عاطفی ، اگر در خانواده روابط عاطفی گرم تر باشد بلوغ دیرتر اتفاغ می افتد.

• فرد ممکن است تغییرات جنسی در دوران بلوغ را از پدر یا مادر خود به ارث ببرد. 

• اگر فرد دارای تغذیه ی مناسب باشد بلوغ ممکن است یک تا دو سال زودتر اتفاق بیافتد.

• تغییرات جسمی در بدن معمولا از اعضای پایین بدن شروع می شود و رشد میکنند.

ابتدا پاها و بعد قسمت میانی بدن، سینه ها ، شش ها، قلب و الت های تناسلی فرد تغییر کرده و حجم بیشتری میگیرند. افزایش قد و وزن یکی از نشانه های اولیه ی بلوغ در فرد است . این تغییرات برای دختر و پسران به طور معمول دو تا سه سال طول می کشد . در دختران تغییرات سریعتر اتفاق می افتد و زودتر از پسرها قد و وزنشان افزایش پیدا می کند و اما بلوغ پسران کمی طولانی تر از دختران می شود.

تغذیه بدن در این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است . هر نوجوان در روز باید سه وعده ی غذایی به همراه میان وعده های مناسب مصرف کند و نوشیدن آب فراوان نیز بسیار ضروری است . مصرف مرغ و ماهی در این دوران اهمیت بالایی دارد و همچنین مصرف گوشت قرمز نیز توصیه می شود. خوردن صبحانه در دوران بلوغ بسیار ضروری است لذا والدین در این دوران باید توجه بیشتری به تغذیه فرزند خود داشته باشند.

با تغییرات بدن،نوجوانان معمولا حساسیت های زیادی نسبت به خود پیدا می کنند که این حساسیت ها در دختران بیشتر است. پسرا با ایستادن مکرر در جلوی آیینه و بررسی بدن خود اندام های مختلف خود را نظاره می کنند و نسبت به تناسب اندام خود حساس می شوند. دختران نیز به گونه دیگری از اندام های خود و ظاهری که به دست آورده اند احساس رضایت یا نارضایتی می کنند.

یکی دیگر از آشکارترین تحولات در دوران بلوغ تحولات جنسی است در پسران این تغییرات این گونه است که روییدن موهای صورت و دور آلت تناسلی شروع می شود و آلت تناسلی و بیضه ها بزرگتر شده و اسپرم و منی تولید می شود. در دختران نیز با بزرگ شدن اندام هایی مانند سینه ، باسن و همچنین اندام های جنسی تغییرات بلوغ جنسی اتفاق می افتد.

نخستین عادت ماهیانه دختران نیز معمولا از سن 13 سالگی آغاز می شود که این عادت ماهیانه نشانه شاخص رشد جنسی دختران و توانایی باردار شدن آن ها می باشد.

یکی از تحولات فکری دوران نوجوانی استقلال شخصیتی است

بلوغ و تحولات فکری در دوران نوجوانی

با تغییرات بلوغ در ابتدا فرد دچار یک کناره گیری و جدایی از خانواده می شود. این جدایی ابتدا از بستن درب اتاق شروع می شود و با محرمانه نشان دادن تغییرات بدن خود ادامه پیدا می کند. در این مرحله فرد احساس راحتی بیشتری با هم سن و سال های خود می کند و صحبت ها راجع به تغییرات بدنی در آن ها بیشتر می شود.

فرد در این زمان می خواهد از استقلال بیشتری برخوردار باشد و به طور مثال آن را با جدا کردن اتاق و وسایل شخصی خود نشان می دهد. با گذشت زمان و درک تغییرات بدنی و فکری فرد دوباره به سمت خانواده و مناسبت های خانوادگی برگشته و علاقه خود را به انجام کارهای مستقل و شرکت در مراسمات اجتماعی و فرهنگی به صورت یک فرد مستقل نشان می دهد. 

در این دوره تغییرات زیادی در طرز تفکر نوجوان اتفاق می افتد. این تغییرات در رفتار با دیگران،اظهار نظر ها،استدلال ها و بیان دیدگاه ها خود را نشان می دهد. به طور کلی در این دوره هوش رو به افزایش است و تفکر در حال شکل گیری است . استعدادهای مختلفی در فرد به وجود می آید و به نسبت توجه به آن شکوفا می شود. از نظر عاطفی نیز در دوران بلوغ فرد دچار تغییراتی می شود و وابستگی فرد به افراد دیگر خانواده کمتر می شود و محبت او نسبت به دیگر افراد تقسیم میشود.

دوست داشتن ها و دوست نداشتن ها شروع می شود. ترس از افراد و محیط اطراف در فرد کمرنگ تر می شود عقلانیت جای آن را می گیرد. عصبانیت و تعجب کم کم در فرد جلوه می کند و زندگی برای او معنای جدیدی پیدا خواهد کرد. 

در این دوره میل جنسی ایجاد می شود و کنجکاوی نسبت به جنس مخالف شروع می شود. گاهی اوقات رابطه های عاطفی یا عاشق شدن برای نوجوان اتفاق می افتد و این دلبستگی معمولا با گذشت زمان کمی خاموش می شود از طرفی نوجوان همواره به دنبال استقلال در خانواده و ایجاد یک هویت ثابت است به طوری که والدین احساس می کنند فرزندشان با هر چیزی مخالف است. توجه داشته باشید که این مخالفت ها نباید تبدیل به درگیری شود و بدانید که این بخشی از فرایند بزرگ شدن فرزندتان است.

والدین باید بدانند که شخصیت فرزند در حال شکل گیری است. رفتار پدر و مادر با فرزندان دیگر نقش مهمی در سلامت روانی نوجوان دارد و اگر این روابط به درستی صورت بگیرد می تواند نوجوان را از گذر از این مرحله دشوار یاری نماید.

شروع تحولات در دوره ی نوجوانی در دختران زود تر از پسران است

در کلام آخر

به طور کلی در دوران بلوغ و نوجوانی ، نوجوان بدن بالغ خود را می پذیرد، راه های تفکر بالغ را یاد می گیرد،استقلال عاطفی و مالی به دست می آورد،روش های برقراری رابطه با هم سالان هر دو جنس خود را می آموزد و هویتی مستقل در او شکل می گیرد. به هر حال شدت تغییرات و تنوع آن ها سوالاتی را در ذهن نوجوان ایجاد می کند.

با بسیاری از دوگانگی ها و سردرگمی ها روبه رو می شود ، عواطف او ثابت نیست زود خوشحال می شود و به سرعت هم ناراحت می شود و همین حالت ها او را خسته کرده و باعث می شود رفتار تند و ناسازگاری داشته باشد و پدر و مادر باید توجه داشته باشند که همه این موارد مربوط به دوره نوجوانی است و امری کاملا طبیعی است و باید در مقابل این رفتارها برخورد مناسبی نسبت به فرزند خود داشته باشند.

گردآوری:بخش کودکان بیتوته