رفتارهای نگران کننده در کودکان را بشناسید

مجموعه: رفتار از کودکی تا نوجوانی

تهدید کودکان به صدمه زدن به  خودشان یا شخصی ديگر بسیار نگران کننده است

رفتارهای غیرمتعارفی در کودکان وجود دارد که با وجود آزاردهنده بودنشان، دلایل آن، اکثراً به سن کودک و شرایط رشد روانی وی مربوط ميشود.گاهی این مشکلات به رفتارهای نابه هنجار، تبدیل می شوند که از وضعیت معمولی خارج شده و باعث ازار خود فرد و بیش از آن، دیگران ميشود.

در بسياري وقت ها، آن چه سبب وخامت اوضاع ميشود ، پیدایش چنين رفتارهایی در کودک نیست؛ بلکه عکس العمل های نامطلوب، ناپخته و گاه اشتباه والدین و اطرافیان در برابر آن است که به دلیل عدم اگاهی، نه تنها سبب برطرف شدن مشکل نمی شوند، بلکه به به جا ماندن رفتار نابه هنجار یا پیدایش رفتارهای نامطلوب ديگر، منجر میشوند. (مطلب پیشنهادی: راهکارهایی برای بهبود رفتار کودکان)

در این مطلب چند رفتار نگران کننده در کودکان ذکر شده است:
مدام نافرمانی می کنند
مدل خاصی از اختلال رفتاری که به آن اختلال نافرمانی مقابله جویانه یا ODD ميگويند ، با رفتارهای مختل کننده همراه است. سرپیچی، ناسازگاری و رفتار مقابله جویانه در برابر فرد مقابل از علامت های این اختلال است. به نقل از کلینیک مایو کودکی که اختلال نافرمانی مقابله جویانه داشته باشد بصورت دائم یعنی بیش از ۶ ماه رفتار مخالف و مختل کننده دارد. برخی از علامت های ODD بداخلاقی کردن، جر و بحث با بزرگترها، نافرمانی، مقصر کردن سایرین، خشم، رفتار خصومت آمیز، مشکل درسی یا عدم قابلیت برقراری رابطه دوستانه است.

شبها نمی­ خوابند
درصورتی که کودکتان قبلا راحت می­خوابید و اینک شبها خوابش نمی­برد، چیزی پیش آمده است. به­ هم ­خوردن خواب، کلید وجود مشکلی بالقوه است. بهم ­خوردن خواب چه بسا می­تواند از یک سری موضوعات انباشت شده ایجاد شده باشد؛ پس بکاوید و ریشه ­اش را بیابید.

 یکی از رفتارهای نگران کننده در کودکان این است که شبها نمی خوابند

به خودشان آسیب می رسانند
خود زنی خود را به شیوه­ های مختلفی می­تواند نشان دهد. این روش در بچه ­های کوچک­تر بیش تر خود را در نیشگون گرفتن خود، خراشیدن، یا مشت­زنی بخود نشان می­دهد. این رفتار در سنین نزديک به نوجوانی و نیز در طی این دوره به طرف رفتارهایی مانند بریدن و آتش­زدن کشیده می­شود. درصورتی که کودکی دارید که خود زنی می­کند، چه بسا درصورتی که به ­نظرتان آنقدر هم جدّي نیست، باید سراغ درمانگر کودک بروید تا عواطف کودک را تحلیل و پردازش کند. این که آن قدر صبر کنید که خود زنی­ اش تشدید شود، ایده­ ی اصلاً خوبی نیست.

ترس و نگرانی دارند
ترس، حالتی هیجانی است که وقوع خطری را هشدار ميدهد و با تغییراتی در بدن، مثل عرق کردن، لرزیدن، نفس نفس زدن و تپش قلب، فرد را آماده فرار از آن حالت یا جنگیدن با آن ميکند . به نظر میرسد ترس های زمان بچگی، قسمتی از جریان رشد انسان هستند و اکثراً ، در اثر تجربه های ناشناخته ای که به نظر کودک، تهدیدکننده مي‌ايد ، به وجود می آید.  همچنين امکان دارد کودک، از چیزی که خواهر و برادر وی هم می ترسند، اظهار ترس کند.

اشاره به این نکته الزامی است که ترس، مدام، مسئله ساز و اسیب زننده نیست و چه بسا میتواند کمک کننده هم باشد؛ زیرا سبب ميشود کودک، به روشی درست عمل کند. مثلا ، ترس از آتش، سبب اجتناب وی از بازي با کبریت خواهد شد. همچنين ترس ها و نگرانی های کودک، در طول رشد، تغيير ميکنند و وی، کم کم ، یاد می گیرد تهدیدهای حقیقی را از شرایط های بی آزار تشخیص دهد.

با هیچ­کدام از دوست های صمیمی­شان زیاد بازي نمی­کنند
درصورتی که کودکتان خيلي غیرمنتظره دست از بازي با دوست های نزدیکش بکشد، این یک مشکل است. مشکلی که می­تواند علامتی از وجود یک دعوا باشد. می­توان از روی حال و حوصله­ ی کودک پیش­بینی کرد که موضوعی پیش آمده است. هرچه که باعث ایجاد این مسئله باشد، حتما باید بررسی شود.

تهدید به کشتن خودشان یا شخصی ديگر می­ کنند
هر زمان بچه­ ها تهدید به صدمه زدن خودشان یا هرکس ديگر کنند، باید مسئله را جدّي گرفت. امکان دارد حس کنید که کودک به دنبال جلب ­توجه است، ولی حتی درصورتی که مسئله همین باشد، کماکان نشانه­ ی این است که اوضاع خوب نیست و آن ها احتیاج به کمک بیش تر دارند.

پنهان­کاری می کنند
بچه­ ها مخصوصا نوجوان­ها عموما درباره تلفن و فعالیت­های اینترنتی­شان پنهان­کاری می­کنند. ولی اگر به تلفن یا کامپیوترشان نگاهی می­ اندازید، ترس برشان دارد باید درمورد این رفتار نگران شوید و دنبال علت آن باشید.

درصورتی که کودکتان هر یک از این رفتارها را دارد، از  خانواده و پزشک متخصص کودکان یا یک درمانگر کودک بیش تر کمک بگیرید. هیچوقت براي کمک دریافت کردن زود نیست، بلکه غالبا خيلي دیر هم است.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته