سلامت شیرخوار از ادرارش پیداست! (همه چیز درباره ادرار نوزادان و کودکان)
- مجموعه: دانستنيهاي نوزادان
یک دلیل ادرار نکردن نوزاد دختر سوزش ناشی از عفونت ادرار می تواند باشد
سوال و جواب ها درباره ادرار نوزادان و کودکان
علت کم ادراری نوزادان چیست؟
اولین ادرار نوزاد باید طی 30 ساعت اول تولد دفع شود و اولین مدفوع طی 48 ساعت اول تولد رخ میدهد. چنانچه در طول زمان های ذکر شده دفع ادرار و مدفوع انجام نشده باشد، نوزاد نیاز به بررسی دارد.
نوزادان در اولین 24 ساعت زندگی شان تنها یک بار ادرار می کنند، اما بعد از گذشت یک هفته، میزان ادرار تازه وارد به 8 تا 10 مرتبه هم خواهد رسید. البته طبیعی است که نوزادان 18 تا 20 بار در روز ادرار کنند. ادرار یکی از مهم ترین دفعیات بدن است که ویژگی های آن نکات مهمی را درباره سلامت عمومی بدن نشان می دهد. مثلا رنگ ادرار، بوی ادرار و تکرر آن می تواند نشان دهد کودک چه مشکلات احتمالی دارد.
نوزاد ممکن است هر 1 تا 3 ساعت یک بار و یا 4 تا 6 بار در روز ادرار کند. اگر نوزاد بیمار باشد و یا تب داشته باشد و یا در هوای خیلی گرم، میزان ادرارش کم می شود.
در روزهای اول ادرار نوزاد به رنگ تیره و حتی قرمز یا نارنجی رنگ است و به مرور به رنگ زرد پر رنگ و زرد کم رنگ تبدیل می شود.
دفع ادرار نباید درد داشته باشد. اگر شما متوجه بیقراری و درد نوزاد خود موقع ادرار کردن شدید، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید، زیرا ممکن است این درد ناشی از عفونت و یا وجود مشکلی در مجرای ادراری نوزاد باشد.
اگر در پوشک نوزاد کریستال هایی دیدید حتما به پزشک مراجعه کنید. یکی از علت های آن کم آب شدن بدن نوزادان می باشد.
بعضی مواقع متوجه یک لکه صورتی رنگ در پوشک نوزادتان می شوید که ممکن است آن را با لکه خون اشتباه بگیرید. در حقیقت این لکه، نشانه غلیظ بودن ادرار می باشد که رنگ صورتی دارد. اگر لکه ی صورتی یا لکه های خونی در پوشک نوزاد دیدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
باید این نکته را در نظر داشته باشیم که در نوزاد چند روزه چند عامل در میزان دفع او اثر دارد یکی اینکه میزان شیری که از مادر دریافت می کند به چه اندازه است و دیگری اینکه محیط خانه گرم تر از حد معمول نباشد که باعث شده باشد بدن نوزاد کم آب شود.
در کودکان سالم، ادرار زرد کم رنگ تا پررنگ متغیر می باشد. پررنگ شدن ادرار ناشی از کم نوشیدن مایعات می باشد. اگر ادرار زرد رنگ همراه با درد و سوزش بود حتما به پزشک مراجعه کنید. اما در غیر این صورت طبیعی است.
نوزادانی که از شیر خشک استفاده می کنند نسبت به کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند ادرار می کنند زیرا حجم مایع بیشتری را جذب می کنند.
اگر نوزاد ادرار نکند باید حتما بررسی شود
علت ادرار نکردن نوزاد
اگر میزان ادرار نوزاد در چند روز و یا چند هفته خیلی کم بود حتما به پزشک مراجعه کنید. در ادامه چند علت کم شدن ادرار نوزاد را بیان کرده ایم.
عواملی که سبب ادرار نکردن نوزاد می شود عبارتند از:
ریفلاکس ادراری (VUR)
بیشتر کودکان مبتلا به ریفلاکس ادراری با مجرای ادراری متولد می شوند که در حین رشد در رحم به اندازه کافی رشد نکردند.
دریچه ای که با فشار دادن مجرای ادرار بر روی دیواره مثانه ایجاد می شود به درستی بسته نمی شود، بنابراین ادرار از مثانه به مجرای ادرار و درنهایت به کلیه بر می گردد.
ریفلاکس شدید ممکن است از رشد طبیعی کلیه جلوگیری کند و احتمال آسیب در اثر عفونت ها را بعد از تولد افزایش می دهد. VUR معمولاً فقط در یک حالب و کلیه تأثیر می گذارد، اگرچه می تواند بر هر دو حالب و کلیه تأثیر بگذارد.
بسته شدن اتصال حالب به کلیه (UPJ)
اگر خارج شدن ادرار با مشکل مواجه شود باعث تورم کلیه می شود که این حالت می تواند فقط در یک کلیه رخ دهد. بسته شدن UPJ هنگام بسته شدن ادرار در جایی که مجرای ادرار به کلیه متصل می شود رخ می دهد.
بسته شدن خروجی مثانه (BOO)
بسته شدن خروجی مثانه به هرگونه بسته شدن در مجرای ادرار یا هنگام باز شدن مثانه گفته می شود.
بسته شدن در دریچه ادرار از رایج ترین شکل BOO می باشد .در نوزادان و هنگام معاینات سونوگرافی قبل از تولد ، ممکن است بسته شدن خروجی مثانه رخ دهد که یک ضایعه غیر طبیعی بافت در مجرای ادرار باعث می شود که ادرار از جریان آزادانه مثانه خارج شود.
این نقص ممکن است باعث تورم در کل دستگاه ادراری از جمله مجرای ادرار، مثانه، مجرای ادرار و کلیه شود.
نقایص مادرزادی قلب
این نقایص ممکن است سیگنال های عصبی بین مثانه، نخاع و مغز را که برای ادرار کردن لازم هستند، قطع کند و منجر به حبس شدن ادرار و عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه در نوزادان شود.
ادرار که در مثانه مانده است می تواند به مجاری ادرار و کلیه رفلکس شود و باعث تورم شود. در نتیجه از خروج ادرار جلوگیری کرده و می تواند با خطراتی هم همراه باشد.
علائم عفونت ادراری
راه های پيشگيری از عفونت های ادراری و ادرار نکردن نوزاد چیست؟
در نوزادان و شیرخواران که کنترل ادراری ندارند، رعایت بهداشت مهم است. هروقت نوزاد دفع ادرار و مدفوع دارد، پوشک تعویض شده و کودک شسته و خشک شود. به استفاده مایعات کافی توجه شود. کم ادرار کردن، ادرار غلیظ و رسوب ادرار بر اثر خوب استفاده نکردن مایعات به وجود می آید.
نشانه عفونت ادراری در نوزادی چیست؟
در سن نوزادی علامت عفونت ادراری، خوب شیرنخوردن است. بیحالی و بعد در صورت ادامه عفونت، زردی با علت نامشخص ممکن است از نشانه های عفونت ادراری باشد. اگر بیماری پیشرفت کند، استفراغ مکرر و افزایش بیحالی اتفاق می افتد. علائم در نوزادی خیلی اختصاصی نیست. در نوزادان، عفونت ادراری باعث تب نمی شود.
سن که بالاتر می رود، علائم اختصاصی تر می شود. شیرخوار مبتلا به عفونت ادراری خوب وزن نمی گیرد. اگر علتی برای خوب وزن نگرفتن نداریم به عفونت ادراری مشکوک می شویم. بد بو شدن ادرار کودک شیرخوار می تواند ازعفونت ادراری باشد.
راههای پیشگیری از عفونت های ادراری چیست؟
در نوزادان و شیرخواران که کنترل ادراری ندارند، رعایت بهداشت مهم است. هروقت نوزاد دفع ادرار و مدفوع دارد، پوشک تعویض شده و کودک شسته و خشک شود. به مصرف مایعات کافی توجه شود. کم ادرار کردن، ادرار غلیظ و رسوب ادرار بر اثر خوب مصرف نکردن مایعات ایجاد میشود.
در سن بالاتر بچه ها سرگرم بازی هستند و اغلب بازی آنها نشستنی است که در این مواقع به خصوص دخترها تمایل به ادرارنکردن دارند. نگه داشتن ادرار باعث عفونت مجاری ادراری می شود. به بچه ها آموزش بدهیم چگونه در جاهایی غیر از منزل دستشویی بروند.
روش تخلیه بهداشتی را به کودکان آموزش بدهیم. اگر عفونت ادراری درست تشخیص داده و درمان نشود، احتمال آسیب کلیوی وجود دارد و ممکن است به نارسایی کلیه منجر شود.
علت كم ادرار كردن نوزاد می تواند کم آبی بدن باشد
علت ادرار زیاد نوزاد
اگر دفعات ادرار زیاد از حد باشد، علت های متفاوتی دارد. ما به 2 نمونه ی شایع آن اشاره کرده ایم.
عفونت ادراری
عفونت ادراری سبب کم شدن و یا بیشتر شدن دفعات ادرار می شود. به این معنی که از حد معمول کمتر و یا بیشتر می شود.
دیابت
دیابت در کودکان علاوه بر تکرر ادرار سبب بروز علائمی مانند کم آبی، رشد ضعیف، تحریک پذیری، تغذیه کم، و تب بالا می شود. علائم، کاملا مشابه سایر شرایط پزشکی هستند پزشک ممکن است آزمایش ادرار، و آزمایش خون را پیشنهاد کند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته