یبوست کودکان: علت، علائم و راههای درمان
- مجموعه: بیماری های شایع کودکان
علت یبوست در کودکان و راه های درمان یبوست کودکان:
علت، علائم و راههای درمان یبوست کودکان :
یبوست یک مشکل رایج در کودکان در هر سنی است. کودک مبتلا به یبوست ممکن است دفعات دفع مدفوع کمتر از حد معمول داشته باشد، یا اجابت مزاج او ممکن است کالیبر بزرگ یا سخت و دردناک باشد.
اکثر کودکان مبتلا به یبوست مشکل پزشکی زمینه ای قابل شناسایی ندارند که باعث علائم آنها شود. یبوست معمولاً با تغییر در رژیم غذایی یا رفتار یا گاهی اوقات با دارو برطرف می شود. می توانید برخی از این درمان ها را در خانه امتحان کنید. اگر درمان خانگی مفید نیست، با پزشک فرزندتان صحبت کنید.
این مقاله بر روی تشخیص، درمان و پیشگیری از یبوست تمرکز دارد.
نرمال در مقابل عادات غیر طبیعی روده :
مدت زمان "طبیعی" بین حرکات روده در نوزادان یا کودکان به سن آنها و آنچه می خورند بستگی دارد. ظاهر حرکات روده نیز می تواند متفاوت باشد.
عادات عادی روده
• در هفته اول زندگی، نوزادان تقریباً چهار بار در روز اجابت مزاج نرم یا مایع دارند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، معمولاً حرکات رودهای بیشتری نسبت به نوزادانی دارند که با شیر خشک تغذیه میشوند.
• در طول سه ماه اول زندگی، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، تقریباً سه بار در روز اجابت مزاج نرم دارند. برخی از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، پس از هر بار شیر خوردن، مدفوع می کنند، در حالی که برخی دیگر تنها یک بار در هفته اجابت مزاج دارند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند به ندرت دچار یبوست می شوند.
• اکثر نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند روزانه دو تا سه بار اجابت مزاج دارند، اگرچه این بستگی به این دارد که کدام شیرخشک داده شود. برخی از شیرخشکهای مبتنی بر سویا و شیر گاو باعث حرکات روده سختتر میشوند، در حالی که شیرخشکهایی که حاوی پروتئینهای شیر نیمه هیدرولیز شده هستند (گاهی اوقات به عنوان شیر خشکهای "کم حساسیت" شناخته میشوند)، که ممکن است برای نوزادان مبتلا به آلرژی یا حساسیت به شیر گاو توصیه شود. باعث حرکات شل روده شود.
• در سن دو سالگی، یک کودک معمولاً یک تا دو بار در روز مدفوع (سفت اما نه سخت) دارد.
• در سن چهار سالگی، کودک معمولاً یک یا دو بار در روز اجابت مزاج دارد.
عادات غیر طبیعی روده
• نوزادی که یبوست دارد معمولاً حرکات روده ای دارد که سفت یا گلوله مانند به نظر می رسد. نوزاد ممکن است در حالی که سعی می کند روده های خود را حرکت دهد گریه کند. ممکن است نوزاد دفعات دفع مدفوع کمتری نسبت به قبل داشته باشد، مثلاً هر یک تا دو روز یک بار اجابت مزاج داشته باشد به جای حالت عادی قبلی که سه تا چهار بار در روز بود.
ممکن است نگران باشید که نوزاد شما یبوست داشته باشد، اگر به نظر می رسد در حین اجابت مزاج زور می زند و باعث قرمز شدن موقت صورت او می شود. در بیشتر موارد، این اتفاق میافتد زیرا نوزادان خردسال قادر به هماهنگی حرکات ماهیچهای هنگام اجابت مزاج نیستند. شما می توانید با خم کردن آرام باسن و پاهای نوزاد خود به سمت شکم کمک کنید. این به شل شدن ماهیچه های لگن کمک می کند و حرکت روده را آزاد می کند. اگر نوزاد در عرض چند دقیقه پس از زور زدن، حرکات نرم روده را دفع کند، احتمالاً یبوست ندارد.
• اگر کودک شما کمتر از حد معمول حرکات روده دارد یا از درد در حین اجابت مزاج شکایت دارد، ممکن است یبوست داشته باشد. به عنوان مثال، کودکی که به طور معمول هر روز یک تا دو بار اجابت مزاج دارد، اگر طی دو روز اجابت مزاج نداشته باشد، ممکن است دچار یبوست شود.
کودکی که به طور معمول هر دو روز یک بار مدفوع می کند یبوست ندارد، تا زمانی که اجابت مزاج نسبتاً نرم باشد و دفع آن دشوار یا دردناک نباشد.
• بسیاری از کودکان مبتلا به یبوست زمانی که میل به اجابت مزاج را احساس می کنند، عادت های غیرعادی پیدا می کنند.
• نوزادان ممکن است کمر خود را قوس دهند، باسن خود را سفت کنند و گریه کنند.
• کودکان نوپا ممکن است در حالی که باسن و پاهای خود را سفت می کنند، به عقب و جلو تکان بخورند، کمر خود را قوس دهند، پاهای خود را روی هم بگذارند، روی نوک پاهای خود بایستند، بی قراری کنند یا ممکن است چمباتمه بزنند یا در موقعیت های غیرعادی دیگری قرار گیرند.
• کودکان ممکن است در حین انجام این "رفتارها" در گوشه ای یا مکان خاص دیگری پنهان شوند.
اگرچه ممکن است این رفتارها به نظر برسد که کودک سعی در دفع مدفوع دارد، اما کودک در واقع سعی می کند اجابت مزاج نداشته باشد. این ممکن است به این دلیل باشد که آنها از توالت میترسند یا نگران هستند که اجابت مزاج دردناک باشد.
چرا یبوست ایجاد می شود ؟
درد - هنگامی که کودک اجابت مزاج دارد، ممکن است دردناک باشد و او را به تلاش برای جلوگیری از درد بیشتر مجبور به خودداری (اجتناب از مدفوع کردن) کند.
در مواردی، کودک ممکن است پس از اجابت مزاج بزرگ یا سخت، دچار پارگی در مقعد (به نام شقاق مقعد) شود. درد ناشی از پارگی می تواند منجر به خودداری شود. حتی نوزادان نیز می توانند به دلیل درد خودداری از دفع کنند.
اگر کودک شما مدفوع سفت یا دردناک دارد، درمان توصیه می شود. درمان زودهنگام درد می تواند به جلوگیری از خودداری کودک شما کمک کند، که می تواند منجر به یبوست مزمن و نشت حرکات روده شود.
محیط ناآشنا - اگر بچه ها جایی نداشته باشند که در اجابت مزاج احساس راحتی کنند یا اگر مشغول باشند و نیاز به استفاده از توالت را نادیده بگیرند، ممکن است حرکت روده های خود را به تعویق بیندازند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که کودک شروع به رفتن به مدرسه می کند و از اجابت مزاج اجتناب می کند زیرا نگران مسائل بهداشتی است یا از استفاده از توالت در مدرسه خجالت می کشد.
به کودک خود بیاموزید که وقتی بدنش می گوید وقت آن است اجابت مزاج داشته باشد و به او اطمینان دهید که استفاده از دستشویی در مدرسه اشکالی ندارد. این نوع آموزش از اوایل کودکی ممکن است از بروز یبوست در هنگام شروع مدرسه جلوگیری کند.
مشکلات پزشکی - مشکلات پزشکی در کمتر از 5 درصد از همه کودکان باعث یبوست می شود. مشکلات پزشکی زمینه ای در کودکانی که در یکی از دوره های بحرانی مورد بحث در زیر شروع به یبوست می کنند کمتر است.
برخی از مشکلات پزشکی رایج که باعث یبوست می شوند عبارتند از بیماری هیرشپرونگ (ناهنجاری اعصاب در روده بزرگ)، رشد غیر طبیعی مقعد، ناهنجاری های نخاعی و برخی داروها. در بیشتر موارد، پزشک می تواند با پرسیدن سوالات و انجام معاینه فیزیکی این مشکلات را رد کند.
دلایل یبوست چیست ؟
یبوست به ویژه در سه زمان در زندگی نوزاد و کودک شایع است: بعد از شروع غلات و غذاهای پوره شده، در حین آموزش توالت و بعد از شروع مدرسه. والدین میتوانند با آگاهی از این زمانهای پرخطر، تلاش برای پیشگیری از یبوست، تشخیص مشکل در صورت بروز آن و اقدام سریع برای اینکه یبوست به مشکل بزرگتری تبدیل نشود، کمک کنند.
انتقال به رژیم غذایی جامد - تغذیه ی نوزادانی که از شیر مادر یا شیر خشک به غذاهای جامد تغییر می کنند ممکن است دچار یبوست شوند. نوزادی که در این مدت دچار یبوست می شود را می توان با یکی از اقداماتی که در زیر توضیح داده شده است درمان کرد.
آموزش دستشویی رفتن - کودکان در طول آموزش دستشویی به دلایل مختلفی در معرض خطر یبوست هستند :
• اگر کودک آمادگی یا علاقه ای به استفاده از توالت ندارد، ممکن است سعی کند از اجابت مزاج خودداری کند که می تواند منجر به یبوست شود.
• کودکانی که اجابت مزاج سخت یا دردناکی را تجربه کردهاند، حتی احتمال بیشتری دارد که از مدفوع خودداری کنند و این فقط مشکل را بدتر میکند.
• برخی از کودکان به اجابت مزاج در حالت ایستاده (در پوشک) عادت می کنند. ممکن است عادت کردن به اجابت مزاج هنگام نشستن روی توالت یا صندلی لگنی برای آنها سخت باشد.
• نشستن در توالت بزرگسال میتواند کودک را در وضعیت نامناسبی قرار دهد که دفع مدفوع را سختتر میکند. میتوانید با صندلی توالت کودک، کمک کنید.
نکاتی برای جلوگیری از یبوست در مرحله آموزش توالت در زیر آمده است.
ورود به مدرسه - هنگامی که فرزند شما مدرسه را شروع می کند، ممکن است از مشکل رفتن به دستشویی آگاه نباشید. برخی از کودکان تمایلی به استفاده از دستشویی در مدرسه ندارند زیرا نا آشنا یا بسیار "عمومی" است و این می تواند منجر به خودداری آن ها شود.
هنگامی که کودک برای اولین بار مدرسه را شروع می کند (مثلاً مهدکودک) و پس از غیبت های طولانی (مثلاً تعطیلات تابستانی یا زمستانی) به نظارت بر حرکات روده کودک خود ادامه دهید. شما می توانید این کار را با نظارت بر دفعات دفع مدفوع فرزندتان در خانه انجام دهید، به خصوص در آخر هفته ها. از فرزندتان بپرسید که آیا در تلاش برای دفع مدفوع در خارج از خانه مشکلی دارد یا خیر. اگر مشکل زمان محدود یا خجالتی بودن است، می توانید با فرزندتان و/یا مدرسه برای یافتن راه حل کار کنید.
دیگر علل یبوست در کودکان :
تغذیه نامناسب:
تغذیه نامناسب یکی از عوامل اصلی در بروز یبوست در کودکان است. رژیم غذایی با فقدان فیبر کافی و نقص مواد مغذی میتواند منجر به مشکل یبوست شود. مصرف کمبود فیبر و مایعات میتواند باعث ایجاد مدفوع خشک و سخت شده و سختی در انجام عمل دفع گردد. بنابراین، مراقبت از تغذیه مناسب و متعادل برای کودکان بسیار حائز اهمیت است.
کمبود آب:
کمبود آب در بدن نیز میتواند عاملی در بروز یبوست باشد. نشستن زیاد کودکان باعث تبخیر آب از بدن میشود و این میتواند منجر به مدفوع خشک و سخت شده شود. مطمئن شوید که کودکان به میزان کافی آب مینوشند تا به جریان صحیح مدفوع کمک کنند.
کمبود فیبر در رژیم غذایی:
مصرف کم فیبر در رژیم غذایی کودکان نیز میتواند یک عامل موثر در بروز یبوست باشد. فیبر برای جذب آب در دستگاه گوارش کاربرد دارد و باعث افزایش حجم مدفوع میشود. حضور فیبر کافی در رژیم غذایی کودکان به آنها کمک میکند تا مدفوع خود را به راحتی دفع کنند.
عدم حرکت فیزیکی مناسب:
عدم حرکت فیزیکی مناسب نیز میتواند عاملی در بروز یبوست باشد. وقتی کودکان به طور معمول فعالیت فیزیکی نمیکنند، جریان مدفوع در گوارش نیز کاهش مییابد. حرکت و ورزش منظم میتواند به کودکان کمک کند تا مشکل یبوست را تجربه نکنند.
راهکارهای درمانی برای یبوست کودکان :
تغییر در رژیم غذایی:
تغییر در رژیم غذایی کودکان یکی از اصلیترین راهکارهای درمانی برای یبوست است. اضافه کردن مواد غذایی با فیبر بالا مانند میوهها، سبزیجات و مواد غذایی کاملدانه میتواند به تسهیل حرکت مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کند. همچنین، مصرف مایعات کافی نیز برای نرم شدن مدفوع و آسان تر شدن فرایند دفع بسیار مفید است.
تغییر در عادات دفع:
به کودکان آموزش دهید که هر زمان احساس نیاز به دفع مدفوع دارند، به طور معمول و به موقع به دستشویی برسند. عدم تحمیل فشار برای نگه داشتن مدفوع میتواند به کودکان کمک کند تا راحتتر مدفوع خود را دفع کنند.
تشویق به فعالیت فیزیکی:
تشویق کودکان به فعالیتهای فیزیکی نیز میتواند به بهبود عملکرد گوارش کمک کند. تحریک بدن از طریق ورزش و بازیهای فعال باعث حرکت مدفوع در گوارش میشود و احتمال بروز یبوست کاهش مییابد.
مصرف مکملهای فیبر:
مصرف مکملهای فیبر در صورت لزوم و با توصیه پزشک نیز میتواند مفید باشد. مکملهای فیبر میتوانند به تعادل رژیم غذایی کودکان کمک کنند و به مدفوع نرم و سلامت گوارش کمک کنند.
درمان های خانگی برای یبوست :
می توانید ابتدا از داروهای خانگی برای رفع یبوست کودک خود استفاده کنید. این راه حل ها باید در عرض 24 ساعت شروع به کار کنند. اگر کودک شما تا 24 ساعت مدفوع نکرد یا اگر نگران هستید، با پزشک کودک خود تماس بگیرید تا راهنمایی شوید.
نوزادان - اگر کودک شما کمتر از چهار ماه سن دارد، در مورد درمان یبوست با پزشک صحبت کنید. برای نوزادان در هر سنی، در صورت وجود علائم یا علائم نگران کننده (مانند درد شدید یا خونریزی مقعدی) همراه با یبوست، با پزشک کودک تماس بگیرید.
درمان های زیر برای نوزادان مبتلا به یبوست بالای چهار ماه است:
• آب میوه - اگر نوزاد شما حداقل چهار ماهه است، می توانید برای درمان یبوست به او آب میوه های خاصی بدهید. این شامل آب آلو، سیب یا گلابی می شود (آب میوه های دیگر چندان مفید نیستند). شما می توانید روزانه 2 تا 3 اونس (60 تا 120 میلی لیتر) آب میوه 100 درصد برای کودکان چهار تا هشت ماهه بدهید. می توانید روزانه تا 6 اونس (180 میلی لیتر) آب میوه به نوزادان 8 و 12 ماهه بدهید. با این حال، هر روز بیش از یک یا دو هفته آب میوه ندهید. آب میوه زیاد می تواند برای رژیم غذایی و رشد کلی کودکان مضر باشد. آب میوه ها باید به صورت طبیعی و خانگی تهیه شوند.
• غذاهای پر فیبر - اگر نوزاد شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است، می توانید غلات جو را جایگزین غلات برنج کنید. همچنین میتوانید میوهها و سبزیجات با فیبر بالا (یا پورهها)، از جمله زردآلو، سیبزمینی شیرین، گلابی، آلو، هلو، لوبیا، نخود، کلم بروکلی یا اسفناج را نیز ارائه دهید. می توانید آب میوه (سیب، آلو، گلابی) را با غلات یا پوره میوه/سبزیجات مخلوط کنید.
• فرمول های حاوی آهن - آهن موجود در شیر خشک باعث ایجاد یا بدتر شدن یبوست نمی شود، زیرا دوز آهن بسیار کم است. بنابراین تغییر به فرمول کم آهن توصیه نمی شود، زیرا این کار به رفع یبوست کمکی نمی کند. پزشک شما ممکن است نوع متفاوتی از شیر خشک را توصیه کند. قبل از هر گونه تغییر فرمول با پزشک کودکتان مشورت کنید.
قطره آهن حاوی مقادیر بیشتری آهن است و گاهی اوقات ممکن است باعث یبوست شود. بنابراین، نوزادانی که نیاز به قطره آهن دارند، گاهی اوقات نیاز به تغییر رژیم غذایی یا درمان اضافی برای اطمینان از عدم ابتلا به یبوست دارند.
کودکان - اگر کودک شما برای مدت کوتاهی یبوست داشته است، تغییر آنچه می خورد ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد. می توانید هر چند وقت یکبار که لازم است این تغییرات را انجام دهید تا کودک حرکات روده نرم و بدون درد داشته باشد.
اگر کودک شما ظرف 24 ساعت پس از انجام توصیه های زیر اجابت مزاج نداشت، با پزشک کودک خود تماس بگیرید. اگر کودک شما علائم نگران کننده (درد شدید، خونریزی مقعدی) همراه با یبوست دارد یا سوالی دارید، قبل از استفاده از هر یک از درمان های زیر با پزشک کودک خود تماس بگیرید.
توصیه های غذایی :
• آب میوه - برخی از آب میوه ها می توانند به نرم شدن حرکات روده کمک کنند. اینها عبارتند از آلو، سیب یا گلابی (سایر آب میوه ها چندان مفید نیستند). بیش از 4 تا 6 اونس (120 تا 180 میلی لیتر) آب میوه 100 درصد در روز به کودکان بین یک تا شش سال ندهید. کودکان بزرگتر از هفت سال می توانند تا دو وعده 4 اونس (120 میلی لیتر) در روز بنوشند.
• مایعات - برای درمان یبوست نیازی به نوشیدن مقادیر زیادی مایعات نیست، اگرچه منطقی است که مطمئن شوید که کودک مایعات کافی مینوشد. برای کودکان بزرگتر از یک سال، مایع کافی به میزان 32 اونس (960 میلی لیتر) یا بیشتر آب یا سایر مایعات غیر شیر در روز تعریف می شود. اگر کودک تشنه نباشد نوشیدن بیش از این برای کودک مفید نیست.
• توصیه های غذایی - به کودک خود یک رژیم غذایی متعادل شامل غذاهای سبوس دار، میوه ها و سبزیجات ارائه دهید. با این حال، این غذاها را مجبور نکنید و از رژیم غذایی پر فیبر به جای سایر درمان ها استفاده نکنید.
کودک خود را به خاطر امتحان کردن این غذاها تحسین کنید و او را تشویق کنید که این غذاها را بیشتر بخورد، اما اگر کودک شما تمایلی به خوردن آنها ندارد، این غذاها را مجبور نکنید. قبل از تسلیم شدن باید 8 تا 10 بار یک غذای جدید ارائه دهید. ممکن است بخواهید از دادن (مقادیر کمتر) برخی از غذاهای خاص، از جمله شیر گاو، ماست، پنیر و بستنی در زمانی که کودکتان یبوست دارد، خودداری کنید.
مکمل فیبر ممکن است برای برخی از کودکان توصیه شود. که در این صورت پزشک آن ها را توصیه می کند.
• شیر - برخی از کودکان به دلیل ناتوانی در تحمل پروتئین موجود در شیر گاو دچار یبوست می شوند. اگر درمان های دیگر برای یبوست مفید نیست، سعی کنید از کودک بخواهید که از مصرف تمام شیر گاو (و فرآورده های شیر) حداقل به مدت دو هفته اجتناب کند. اگر یبوست فرزندتان در این مدت بهبود نیافت، می توانید دوباره شیر گاو را شروع کنید. اگر در حرکات روده فرزندتان خون مشاهده کردید، با پزشک خود مشورت کنید.
اگر کودک برای مدت طولانی شیر نمینوشد، از پزشک کودک خود بخواهید که راههایی را در مورد اینکه مطمئن شوید کلسیم و ویتامین D کافی دریافت میکند، راهنمایی کند.
• رویکرد آموزش توالت : اگر کودک شما در حین یادگیری استفاده از توالت دچار یبوست شد، آموزش توالت رفتن را موقتاً متوقف کنید. منطقی است که دو تا سه ماه قبل از شروع مجدد آموزش توالت صبر کنید. وقتی دوباره شروع به کار کردید، کودکتان را تشویق کنید که به محض اینکه میل به اجابت مزاج کرد روی توالت بنشیند او را با (آغوش، بوس، یا کلمات تشویق کننده) اشویق کنید. از تنبیه یا فشار آوردن به کودک خودداری کنید.
• تشویق به عادات سالم توالت کردن - اگر به کودک خود توالت رفتن را آموزش می دهید، او را تشویق کنید که یک یا دو بار در روز پس از غذا خوردن، تقریباً 10 دقیقه روی توالت بنشیند. احتمال اجابت مزاج کودک بعد از غذا به خصوص صبحانه بیشتر است. برای نشستن کودک، حتی اگر اجابت مزاج نداشته باشد، او را تحسین کنید و یا مورد توجه قرار بدهید.
علاوه بر این، مطمئن شوید که کودک دارای تکیه گاه پا باشد (مثلاً یک پایه زیر پای او)، به خصوص در هنگام استفاده از توالت فرنگی بزرگ. در صورت امکان، تکیه گاه پا باید به اندازه ای باشد که زانوهای کودک کمی بالاتر از باسن او قرار گیرد . این وضعیت به شل شدن عضلات لگن و مقعد کمک می کند. تکیه گاه پا همچنین مکانی را برای کودک فراهم می کند که به هنگام پایین آمدن فشار وارد کند و به کودک کمک می کند هنگام نشستن روی توالت احساس ثبات بیشتری داشته باشد.
خواندن برای فرزندتان یا همراهی با او در دستشویی می تواند به حفظ علاقه کودک و تشویق به همکاری کمک کند.
ارزیابی پزشکی یبوست
برخی از نوزادان و کودکان علائم نگران کننده یبوست دارند که با درمان های خانگی بهبود نمی یابد. در این مواقع کودک شما باید به پزشک مراجعه کند. اگر نگران هستید یا مطمئن نیستید که آیا فرزندتان باید مورد ارزیابی قرار گیرد، از پزشک او بخواهید که شما را راهنمایی کند.
در طول تاریخچه پزشکی، پزشک از شما (و در صورت لزوم از فرزندتان) می پرسد که یبوست چه زمانی شروع شده است، آیا اجابت مزاج دردناکی وجود داشته است، و به طور معمول کودک چند وقت یکبار اجابت مزاج دارد. سایر علائم (مانند درد، استفراغ یا کاهش اشتها)، میزان نوشیدنی کودک و اینکه آیا خون در اجابت مزاج کودک دیده اید را ذکر کنید.
پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است معاینه رکتوم را انجام دهد. اکثر کودکان مبتلا به یبوست به هیچ آزمایش آزمایشگاهی یا اشعه ایکس نیاز ندارند.
یبوست مکرر چیست ؟
اگر نوزاد یا کودک شما دوره های مکرر یبوست (که یبوست مکرر نامیده می شود) دارد، به پزشک کودک خود مراجعه کنید تا علت این اتفاق را بیابید. برخی از کودکان مبتلا به یبوست مزمن و مکرر ممکن است دچار مشکل نشت روده شوند (به نام بی اختیاری مدفوع)، که در آن مدفوع مایع در اطراف مدفوع سخت بزرگ در رکتوم نشت می کند. از آنجایی که مدفوع نشتی نرم است، برخی از والدین می توانند آن را با اسهال اشتباه بگیرند.
دلایل احتمالی یبوست مکرر عبارتند از :
• ترس از درد ناشی از مدفوع سفت یا شقاق مقعدی (پارگی کوچک در دهانه مقعد). یک کودک میتواند با فشار دادن عمدی باسن خود (گونههای باسن) مدفوع خود را نگه دارد، که گاهی به نظر میرسد که سعی دارد مدفوع را بیرون بکشد. بحث در مورد این موضوع با پزشک می تواند به شما کمک کند تا بفهمید که آیا فرزندتان سعی در دفع مدفوع دارد یا خیر.
• ترس از استفاده از دستشویی خارج از خانه.
• نداشتن زمان کافی برای استفاده از دستشویی.
• کاهش دوز ملین یا قطع خیلی زود ملین.
درمان های یبوست مکرر :
درمان "پاکسازی" - اگر کودک شما یبوست مکرر دارد، به دنبال توصیه های درمان خانگی بالا باشید. همچنین ممکن است کودک شما برای کمک به تخلیه روده ها به یک درمان "پاکسازی" نیاز داشته باشد. این درمان ممکن است شامل یک دارو (به عنوان مثال، پلی اتیلن گلیکول [PEG؛ مانند میرالاکس] یا هیدروکسید منیزیم [شیر منیزیا])، تنقیه یا شیاف رکتوم (قرصی که در رکتوم کودک قرار می دهید) یا ترکیبی از درمان ها باشد. قبل از انجام هر یک از این درمان ها با پزشک کودک خود مشورت کنید. این داروها را باید پزشک برای کودکتان تجویز کند.
درمان نگهدارنده - پس از درمان "پاکسازی"، اکثر نوزادان و کودکان برای چندین ماه یا بیشتر با یک ملین درمان می شوند. اغلب برای این منظور از PEG استفاده می شود. می توانید مقدار ملین را طوری تنظیم کنید که کودک در روز یک بار اجابت مزاج نرم داشته باشد. اگرچه چندین ملین بدون نسخه در دسترس هستند، اما مهم است که قبل از دادن مسهل به طور منظم با پزشک کودک خود مشورت کنید.
والدین اغلب نگران دادن ملین هستند، از ترس عوارض جانبی یا این که کودک قادر به اجابت مزاج با قطع مصرف ملین نباشد. استفاده از ملین های مناسب، طبق توصیه پزشک، خطر یبوست را در آینده افزایش نمی دهد. در عوض، استفاده دقیق از ملینها میتواند با شکستن چرخه درد و خودداری و کمک به کودک در ایجاد عادات سالم توالت کردن، از مشکلات طولانی مدت یبوست جلوگیری کند.
برخی از کودکان نیاز به استفاده از درمان ملین برای ماه ها یا حتی سال ها دارند. بعد از اینکه کودک به طور منظم اجابت مزاج کرد و حداقل شش ماه به تنهایی از توالت استفاده کرد، منطقی است که در مورد کاهش و در نهایت قطع ملین با پزشک کودک صحبت کنید. ملین را خیلی زود قطع نکنید، زیرا ممکن است یبوست عود کند و کودک باید درمان را از نو شروع کند. استفاده از ملین باید با تغییرات رژیم غذایی ترکیب شود تا خطر عود بیماری کاهش یابد.
درمان نجات - ممکن است کودک علیرغم استفاده از ملین ها، حرکت روده بزرگ را در روده بزرگ حفظ کند. در صورت بروز چنین اتفاقی، با پزشک فرزندتان یک طرح «نجات» تهیه کنید. اگر کودک به مدت دو تا سه روز اجابت مزاج نداشته باشد، معمولاً درمان "پاکسازی" و افزایش دوز ملین نگهدارنده توصیه می شود.
تغییرات رفتاری - در کودکانی که مکرراً یبوست دارند، تغییرات رفتاری توصیه میشود تا به کودک در ایجاد عادات طبیعی روده کمک کند.
• کودک خود را تشویق کنید تا ظرف 30 دقیقه بعد از هر وعده غذایی (یعنی 10 دقیقه دو تا سه بار در روز) روی توالت بنشیند. در صورت امکان این کار را هر روز انجام دهید.
• با کودک خود یک سیستم پاداش طراحی کنید تا تلاش های کودک را شناسایی کنید. پس از نشستن کودک، حتی اگر اجابت مزاج نداشته باشد، جایزه را بدهید. جوایزی برای کودکان پیش دبستانی ممکن است شامل برچسب ها یا شیرینی های کوچک، خواندن کتاب، خواندن آهنگ در حالت نشسته یا اسباب بازی های ویژه ای باشد که فقط در هنگام توالت نشستن استفاده می شود. جوایزی برای کودکان مدرسهای ممکن است شامل خواندن کتابها، وسایل الکترونیکی دستی که فقط در زمان توالتنشینی استفاده میشوند، یا سکهها یا برچسبهایی باشد که میتوان آنها را برای وسایل کوچک یا اسباببازی خرید.
• از حرکات روده، داروها، درد و حوادث کودک خود یادداشت کنید. این به شما و پزشک فرزندتان کمک می کند تا بفهمید که آیا محرک هایی برای یبوست وجود دارد یا خیر.
پیشنهادات غذایی - تعدادی درمان رژیم غذایی برای یبوست در کودکان و نوزادان وجود دارد. نوشیدن مایعات اضافی و خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا برای درمان دوره های مکرر یبوست در کودکان کافی نیست. بیشتر کودکان نیز به ملین نیاز دارند و رفتار خود را تغییر می دهند. توصیه های غذایی در بالا توضیح داده شده است.
پیگیری درمان - پس از شروع درمان یبوست، اکثر پزشکان ملاقات های دوره ای را برای بررسی وضعیت کودک توصیه می کنند. نوزادان و کودکان مبتلا به یبوست معمولاً با رشد نیاز به اصلاحاتی در درمان دارند و تغییراتی در رژیم غذایی و برنامه روزانه آنها ایجاد می شود.
انواع داروی گیاهی برای درمان یبوست کودکان :
تعداد بسیار زیادی داروی گیاهی برای درمان یبوست کودکان وجود دارد اما در ادامه این مقاله شما شاهد موثرترین و بهترین داروی گیاهی برای درمان یبوست در کودکان خواهید بود.
بارهنگ کتانی
بارهنگ کتانی، یکی از گیاهان خاص است که می تواند در درمان یبوست کودکان کمک های زیادی کند. بارهنگ کتانی خاصیت ملینی دارد و با استفاده از این گیاه می توانید یبوست در کودکان را بهبود ببخشید.
خارگوزن
یکی از داروی گیاهی برای درمان یبوست کودکان خارگوزن یا ارجنگ است. خارگوزن باعث می شود تا روده تحریک شده و فرآیند هضم خیلی بهتر انجام شود. البته بهتر است که از این دارو به مقدار کم و فقط در صورت لزوم استفاده کنید. مصرف بیش از اندازه این گیاه می تواند باعث ایجاد نارسایی کلیوی شود.
چای بابونه
چای بابونه معمولا بعد از شام مصرف می شود و می تواند تعداد دفعات تحریک روده را بیشتر کند و هضم سریع تر و بهتر انجام شود. البته نباید از این چای برای درمان یبوست کودکان استفاده کنید.
از این چای ها فقط می توانید در بزرگسالان استفاده کنید. البته با تجویز پزشک مشلکی ندارد و شما می توانید از همین چای برای درمان یبوست کودکان استفاده کنید و تاثیرات آن را ببینید.
چای ریشه شیرین زبان
یکی از نوشیدنی هایی که می تواند برای درمان مشکلات گوارشی بسیار تاثیر داشته باشد، چای ریشه شیرین زبان است. ریشه این گیاه خاصیت ضد التهابی دارد و همچنین می تواند هضم را بهبود ببخشد.
ریواس
شاید تابحال ته میوه ریوس را خورده باشید. ته این میوه برخلاف ساقه اش بسیار شیرین است. این میوه نیز یکی از بهترین موارد برای درمان یبوست است. البته که در بعضی از پژوهش ها از ریواس به عنوان گیاهی ضد اسهال نامبرده شده است اما می توان گفت که این گیاه برای درمان یبوست نیز تاثیرات زیادی دارد.
درمان های سنتی یبوست کودکان :
از نظر طب سنتی برای کودکان میتوان راهکارهای زیر را به کار برد:
1- کودکان زیر دو سال روزی چند نوبت از روی معده تا ناف و سپس پهلوها روغن بادام شیرین به آرامی مالیده شود و تواما روزی یک قاشق متناسب با سن روغن بادام شیرین و یا روغن زیتون بو دار خورانیده شود. این روش عموماً تأثیر گذار بوده است.
۲- یکی از خواص خاکشیر درمان یبوست می باشد. شربت خاکشیر شامل یک الی دو قاشق خاکشیر شسته را با نصف لیوان گلاب و بقیه را با آب ولرم و یک نخود عسل مخلوط کرده و متناسب با سن کودک خورانیده شود.
3- میتوان از ترکیبات عرق کاسنی (با مزاج سرد و تر) با عرق شاهتره (مزاج گرم و تر) بصورت مخلوطی در یک استکان و یا لیوان استفاده کرد و مصرف جداگانه هیچ کدام توصیه نمیشود چون هریک مصلح دیگری است.
4- برای فعال سازی روده ها بایستی یکی از سادهترین مسهل ها بنام مغز فلوس بصورت دمنوش استفاده کرد که از یک قاشق تا یک استکان برای کودک میتوان استفاده کرد البته استفاده نوبه ای این گیاه برای همه خانواده ها بصورت دمنوش بجای چای بسیار مفید و کاربری برای رفع یبوست دارد.
اگر همچنان مقاومتی در یبوست وجود دارد میتوان از هلیله سیاه آسیاب کرده به اندازه یک گرم در آبجوش مخلوط کرده و با اندکی عسل بصورت عسلاب خورانده شود.
5- اگر کودک شیرخوار است از طریق مادر میتوان مزاج خشک کودک را معتدل کرد.
6- مالیدن روغن بنفشه به شکم کودکان در جهت عقربههای ساعت بسیار مفید است.
7- نشستن در وان آب گرم، می تواند به درمان یبوست ها کمک کند.
این نکته را از یاد نبرید که اگر یبوست برای مدت طولانی باقی ماند و با رژیم غذایی برطرف نشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به دنبال کمک بود ؟
اگر کودک شما درد شدید شکم یا رکتوم دارد، فوراً (در طول روز یا شب) با پزشک کودک خود تماس بگیرید.
علاوه بر این، در صورت بروز هر یک از موارد زیر با پزشک کودک خود تماس بگیرید:
• نوزاد شما (کمتر از چهار ماه) کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج دارد. اگر نوزاد شما علائم دیگری مانند استفراغ یا گریه بیش از حد داشت، باید زودتر تماس بگیرید.
• نوزاد شما (کمتر از چهار ماه) مدفوع سفت (به جای نرم یا خمیری) دارد.
• نوزاد یا کودک شما به دلیل یبوست نمیخواهد غذا بخورد یا وزن کم میکند.
• نوزاد شما شکم متورم دارد یا استفراغ می کند.
• در اجابت مزاج یا پوشک کودکتان خون می بینید.
• کودک شما دوره های مکرر یبوست دارد.
• کودک شما از درد با حرکات روده شکایت دارد.
• شما در آموزش توالت کردن با کودک خود مشکل دارید یا کودک شما از نشستن روی توالت امتناع می کند یا به نظر می رسد از اجابت مزاج می ترسد.
• در مورد عادات روده فرزندتان سؤال یا نگرانی دارید.
کم کاری تیروئید سبب کندشدن متابولیسم بدن و حتی روده میشود. البته همهی افراد مبتلا به این بیماری، دچار یبوست نمیشوند و همه کسانی که یبوست دارند دچار کم کاری تیروئید نیستند. اما اگر فرد در جوانی بیش از حد نرمال دچار یبوست شود باید در مورد تیروئید مورد آزمایش قرار گیرد.
گردآوری: بخش کودک بیتوته